လူထုပူးေပါင္းပါဝင္တဲ့ဒီမိုကေရစီစက္ဝိုင္းမ်ား

>

ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ပါဝင္ယွဥ္ၿပိဳင္မည့္အုပ္စု နဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ ကို သပိတ္ေမွာက္မည့္ အုပ္စုႏွစ္ခုလံုးမွာ တူညီစြာနားလည္ေနတဲ့အခ်က္တခ်က္ရိွတယ္။
အဲ့ဒါကေတာ့ လူထု ဟာ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈထဲမွာ ပါဝင္မႈမရိွရင္၊ ၿပိဳင္ဘက္အတိုက္အခံစစ္အုပ္စုကို ယွဥ္ၿပိဳင္ဖို႔ အတြက္ ခက္ခဲတယ္ ဆိုတဲ့ အခ်က္ၿဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕က လူထုဟာ ႏိုင္ငံေရးကိုေႀကာက္ေနတယ္။ ဖိႏွိပ္မႈကိုေႀကာက္ေနတယ္ လို႔ ဆိုတယ္။ ၿဖစ္ႏိုင္တာေပါ့။
ဒီေလာက္ရက္စက္ယုတ္မာတဲ့ အစိုးရေအာက္မွာ လူထုဟာ ေႀကာက္ရြံ႕မႈရိွႏိုင္ပါတယ္။ လူထုပါဝင္လာႏိုင္တဲ့ ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားမႈကို
အေႀကာင္း ကို က်ေနာ္တို႔ ေဆြးေႏြးဖို႔လုိအပ္လိမ့္မယ္ထင္ပါတယ္။

(၁)

မႀကာေသးခင္တုန္းက က်ေနာ့ကို ၿပည္တြင္းမွာရိွတဲ့ ဒီမိုကေရစီေရးလႈပ္ရွားမႈမွာပါဝင္ပတ္သက္ေနသူလူငယ္တဦးက
“ၿပည္သူေတြကလည္း ဒီေလာက္လႈ႕ံေဆာ္ေနတာေတာင္ မတက္ႀကြႀကဘူးဗ်ာ” လို႔ ညီးတြားရင္ဖြင့္ရွာတယ္။
“ ၿပည္သူကို ပါဝင္လာဖို႔ဆိုတာ စတိတ္မန္႔ထုတ္၊ စာရြက္ႀကဲ၊ ၿပည္ပက လူေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ၿပီး သတင္းေရာင္းစားေနတဲ့အဆင့္ကို ေက်ာ္တက္ႏိုင္မွသာ ၿဖစ္ႏိုင္မယ္” လို႔ ၿပန္ၿပီး ေဆြးေႏြးမိတယ္။ အင္တာနက္ေတြမွာ အခ်ိန္ေပးၿပီး ႏိုင္ငံတကာကို သတင္းေပးပို႔ေနဖို႔
လိုသလို၊ ၿပည္သူေတြဆီမွာ ၿမွဳပ္ႏွံဖို႔လိုအပ္မယ္။ သတင္းသမားေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးသမား ေတြႀကားမွာ ဟန္ခ်က္မညီေတာ့ဘူးဆိုရင္ေတာ့ သားေလ်ာက်မဲ့အေရာင္ေတာ္လွန္ေရးက လြဲလို႔ဘာမွၿဖစ္လာႏိုင္မယ္မထင္ဘူး။

ဒီေနရာမွာ ရွစ္ဆယ့္ရွစ္အေရးေတာ္ပံု နဲ႔ ၂၀၀၇ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးရဲ႕ကြာၿခားမႈကို နည္းနည္းေဆြးေႏြးႀကည့္ခ်င္ပါတယ္။
ရွစ္ေလးလံုးအေရးေတာ္ပံု ရဲ႕ အရိွန္ကို က်ေနာ္တို႔ဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြ ႏွစ္အေတာ္ႀကာထိန္းထားႏိုင္ခဲ့ႀကေပမဲ့၊
၂၀၀၇ လႈပ္ရွားမႈကေတာ့ ရွစ္ေလးလုံးအေရးေတာ္ပံု လို ႀကာရွည္ထိန္းမထားႏိုင္ခဲ့ဘူး။ ဘာေႀကာင့္လည္း။
၁၉၈၈ အေရးေတာ္ပံုမတိုင္ခင္တုန္းက၊ ေၿမေအာက္လႈပ္ရွားမႈမွာ ပါဝင္ပတ္သက္ေနတဲ့သူေတြက ေဒသအႏွံ႔အၿပားမွာ ၿမွဳပ္ႏွံထားခဲ့တယ္။
သူတို႔က လူထုနဲ႔အတူေနထိုင္တယ္။ ဘဝေပါင္းမ်ားစြာကို နာမည္မ်ိဳးစံု နဲ႔ ရွင္သန္ႀကတယ္။ ရုန္းကန္ႀကတယ္။
လူထုကို ပညာေပးႏိုင္တဲ့အရာဆိုလို႔ စာေပမဂၢဇင္း ပဲ ရိွတယ္။ တခါတေလ ဘီဘီစီ ကို အသံုးၿပဳႏိုင္တယ္။
ေၿမေအာက္ကေန ေကဒါေတြကို စနစ္တက်ေမြးထုတ္တယ္။ ဒါေႀကာင့္လည္း ပထမတန္းစားေခါင္းေဆာင္ေတြေထာင္က်သြားတဲ့အခါ၊
ဒုတိယတန္းစား၊ တတိယတန္းစားေခါင္းေဆာင္ေတြ က ေနရာဝင္ယူခဲ့ႀကတယ္။

(၂)
၂၀၀၇ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးကာလအၿပီး၊ ဒီမိုကေရစီေရးလႈပ္ရွားမႈကို ဦးေဆာင္ပါဝင္ေနဆဲၿဖစ္တဲ့ ေက်ာင္းသားတခ်ိိဳ႕နဲ႔ ဒီမိုကေရစီေရး
လႈပ္ရွားသူေတြရဲ႕ ပံုသ႑န္ေတြကေတာ့ လူတန္းစားတရပ္လိုၿဖစ္လာတယ္။ ၿပည္ပနဲ႔ဆက္တယ္။ ေငြေႀကးအမ်ားအၿပားယူမယ္။ သတင္းေရာင္းစားမယ္။ တခါတေလ မဲေဆာက္ကိုထြက္ၿပီး အင္တာဗ်ဳးမယ္။ လူထုကို အေပၚစီးကေန လႈံ႕ေဆာ္အမိန္႔ေပးမယ္။
အမွန္က ႏိုင္ငံအႏွွံ႔အၿပားမွာေရာက္ေနတ့ဲ ေက်ာင္းသားတိုင္းမွာ သူ႕နည္းသူ႔ဟန္ဆက္သြယ္လႈပ္ရွားေနတဲ့
သူငယ္ခ်င္းေတြရိွေနေတာ့ ဘယ္သူဘယ္ေရာက္ေနတယ္။ ဘာလုပ္ေနတယ္ ဆိုတာ သိေနႀကတယ္။
တေယာက္နဲ႔တေယာက္က လိမ္လို႔မရေတာ့ဘူး။ မဲေဆာက္ကေနထိုင္ၿပီး ၿပည္တြင္းမွာပုန္းေအာင္ေနသလိုလို၊
အင္တာဗ်ဳးတာေတြလုပ္၊ မရိွတဲ့ ေကာင္မေလးေတြနာမည္ကုိ အမည္ေပးအင္တာဗ်ဳးခိုင္းတာေတြ --စတဲ့ ပံုသ႑န္ေတြဟာ
ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားမႈကို လိမ္လည္လွည့္ဖ်ားေနတဲ့ အရာေတြၿဖစ္တယ္။ လိုအပ္တာထက္ပိုတဲ့ ထင္ေရာင္ထင္မွားရႈပ္ေထြးမႈေတြ
ေပၚေအာင္လုပ္တာ ဟာ မလုပ္ေကာင္းပါဘူး။ အထက္မွာ ေၿပာခဲ့တဲ့ လူငယ္တဦးက အဲ့သလို လုပ္ေနတဲ့ မိတ္ေဆြေတြ နဲ႔
ရင္းႏွီးကြ်မ္းဝင္ေနတဲ့၊ ပတ္သက္ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့ ညီငယ္တေယာက္ ၿဖစ္ပါတယ္။ သူကိုယ္တို္င္ ကလည္း စိတ္ညစ္ၿပီး
ၿပည္တြင္းကို ၿပန္ခဲ့ရတယ္ လို႔ဆိုတယ္။ က်ေနာ့္ ဆႏၵကေတာ့ ဒီလိုလုပ္ေနတဲ့ ပံုသ႑န္ေတြကို ၿပဳၿပင္ေစခ်င္တယ္။
ဒါေႀကာင့္လည္း ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေဝဖန္ခဲ့တာပါ။ ဘယ္သူ႔ကိုမွထိခိုက္ဖို႔မရည္ရြယ္ပါ။ အထက္မွာ ဆိုခဲ့သလိုပါပဲ။ လူတခ်ိဳ႕ကိုေၿပာၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္။
နယ္စပ္မွာ တကယ္လုပ္ကိုင္ေနေသာသူမ်ားကို မဆိုလိုပါ။ ၁၉၈၈ အေရးေတာ္ပံုၿဖစ္ခဲ့တယ္ဆိုတာ ၿပည္သူႀကားမွာ ႏွစ္အေတာ္ႀကာၿမွဳပ္ႏွံၿပီး၊
လူထုပညာေပးလုပ္ငန္းေတြ၊ လူမႈေရးလုပ္ငန္းေတြ တက္တက္ႀကြႀကြလုပ္ကိုင္ခဲ့ႀကတဲ့၊ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြရိွေနခဲ့ႀက လို႔ပါ။
ၿပည္သူလူထုႀကားမွာေနထိုင္ၿခင္း အလုပ္ ( ဒီကေန႔ ဆရာဦးဝင္းတင္ န႔ဲ ဦးတင္ဦး တို႔ လုပ္ေနတဲ့အလုပ္) ကို လူငယ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ
အရိွန္ေကာင္းေကာင္း ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္မွသာ က်ေနာ္တို႔လိုခ်င္တဲ့ လိႈင္းတခုကို ဖန္တီးႏိုင္ႀကပါလိမ့္မယ္။

ဒီတပတ္မွာေတာ့ အိႏိၵယ ႏိုင္ငံ၊ ရာဂ်က္စတန္ေဒသဆီမွာ လူထုကို လႈပ္ရွားမႈထဲပါဝင္လာေအာင္ ႀကိဳးစားခဲ့ႀကတဲ့ MKSS အမ်ိဳးသမီးႀကီးေတြရဲ႕
လႈံ႕ေဆာ္မႈေတြ၊ လုပ္နည္းလုပ္ဟန္ေတြကို ေဆြးေႏြးထားပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုႀကည္ရဲ႕သတင္းစကားကို ဂုဏ္ၿပဳ ေရးသားတဲ့ေဆာင္းပါးတပုဒ္
ဆိုရင္လည္းမမွားပါဘူး။ လြတ္လပ္တဲ့ အာရွအသံရဲ႕ အဂၤ ါေန႔ညပိုင္းအစီအစဥ္မွာ ေဆြးေႏြးၿဖစ္ခဲ့တဲ့ ေဆာင္းပါးေလးတခုပါ။

လူထုပူးေပါင္းပါဝင္တဲ့ ဒီမိုကေရစီစက္ဝိုင္းမ်ား

အိႏိၵယႏိုင္ငံ ရာဂ်က္စတန္ေဒသဟာ မိုးေခါင္ေၿခာက္ေသြ႕တဲ့ ေဒသၿဖစ္တာေႀကာင့္ ငတ္မြတ္ေခါင္းပါးမႈကို မႀကာခဏ ရင္ဆိုင္ခဲ့ႀကရပါတယ္။
မိုးက် တ့ဲ ရာသီမွာ ဆိုလည္း ေရြးခ်ယ္စရာမရိွဘူး။ ရိွတဲ့အလုပ္ကို လုပ္ခ်င္လုပ္ ၊ ဒါမွမဟုတ္ အၿခားေဒသေတြကိုေၿပာင္းေရြ႕
အလုပ္ရွာခ်င္ရွာဆိုတဲ့အရာႏွစ္ခုသာရိိွပါတယ္။ ေယာကၤ်ားေတြက တၿခားနယ္ မွာ အလုပ္ ထြက္လုပ္ႀကေလ့ရိွၿပီး၊
အမ်ိဳးသမီးေတြက အစိုးရကလာဖြင့္ေပးတဲ့ လမ္းတံတားရွင္းလင္းေရး၊ ဆည္ေၿမာင္းေဆာက္လုပ္တူးေဖာ္ေရး၊ ေရတြင္းတူး၊
တာရိုးဖို႔--စတဲ့ လူမႈကယ္ဆယ္ေရးအလုပ္႒ာနေတြမွာ ဝင္ေရာက္ လုပ္ကိုင္ႀကရတယ္။ ေယာကၤ်ားအမ်ားစု က တၿခားနယ္ေတြဆီ
ထြက္သြားအလုပ္လုပ္ကိုင္ေနႀကတာေႀကာင့္ အဲ့ဒီေနရာေတြကို အမ်ိဳးသမီးေတြအမ်ားအၿပားဝင္ေရာက္လုပ္ႀကတယ္။
ဒါေပမဲ့ အာဏာပိုင္ေတြေစ်းသတ္မွတ္ထားတဲ့ အနိမ့္ဆံုးလုပ္ခ ကိုလည္း မရခဲ့ႀကပါဘူး၊
လုပ္ခေတာင္းတဲ့ အခါ အလုပ္ေကာင္းေကာင္းမလုပ္ဘူး ဆိုၿပီး ၿငင္းပယ္ခံရ၊အလုပ္ထုတ္ခံရတယ္။
အလုပ္ထုတ္ခံရၿခင္းရဲ႕အေႀကာင္းအရာကို ၿပန္ေမးတဲ့ အခါ အာဏာပိုင္ေတြက အလုပ္ခြင္တိုင္းတာမႈမွတ္တမ္းစာအုပ္ ကို ႀကည့္ၿပီး၊ အလုပ္လုပ္ကိုင္မႈအရည္အခ်င္းညံ့ဖ်င္းတဲ့အတြက္ အလုပ္ကထုတ္ပယ္တာၿဖစ္တယ္လို႔ေၿဖႀကားေလ့ရိွပါတယ္။
အလုပ္ထုတ္ခံရတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ မခံမရပ္ႏိုင္ၿဖစ္ၿပီး မွတ္တမ္းကို ႀကည့္ခ်င္တယ္ လို႔ ၿပန္လွန္ေၿပာတဲ့အခါ မွတ္တမ္းစာအုပ္ကို ၿပေလ့မရိွပါဘူး။ ဒါ့အၿပင္ အေၿခခံ ေနထိုင္မႈစရိတ္ေတြ၊ ဗဟိုအစိုးရ မွ ေထာက္ပံ့ေပးတဲ့ အစားအေသာက္ခြဲတန္းေတြ၊
က်န္းမာေရး႒ာနဆီက ရသင့္တဲ့ေဆးဝါးကုသကုသမႈေတြအတြက္ ေဆြးေႏြးဖို႔သြားေရာက္ႀကတဲ့အခါတိုင္း ရဲေတြက ေႏွာက္ရွက္
တားဆီးႀကတယ္။ တခါတေလ ေႏွာင့္ေႏွးႀကံ႕ႀကာေအာင္ၿပဳလုပ္ႀကတယ္။

“ က်မတို႔ရဲ႕ ရွင္သန္မႈအတြက္ က်မတို႔ကိုယ္တိုင္ ရုန္းကန္တိုက္ပြဲဝင္မွၿဖစ္ေတာ့မယ္။ အိႏိၵယဖြဲ႔စည္းပံု အေၿခခံဥပေဒ (၂၁) မွာ
လြတ္လပ္စြာေၿပာဆိုစည္းရံုခြင့္သာ မက ဘူး။ တရားမွ်တမႈအခြင့္အေရး ကို လူတိုင္းရသင့္တယ္ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္လည္းပါတယ္ေလ။
အစိုးရ ကို ၿပည္သူေတြပိုင္တယ္။ ဘယ္သူတဦးတေယာက္ကမွ ပိုင္တဲ့အဖြဲ႔မဟုတ္ဘူး။ က်မတို႔ရဲ႕ ေငြ၊ က်မတို႔ရဲ႕စာရင္းဇယားေတြအတြက္ က်မတို႔မွာ သတင္းအားလံုးကို သိပိုင္ခြင့္ရိွတယ္။ ဒါဟာ က်မတို႔ ရွင္သန္မႈရဲ႕ရပိုင္ခြင့္ အခြင့္အေရးၿဖစ္တယ္ ဆိုတဲ့ ေႀကြးေႀကာ္သံေတြကို တဆင့္ၿပီးတဆင့္ ၿမွင့္တင္လႈံ႕ေဆာ္လုိက္ႀကတယ္”

Mazdoor Kisan Shakti Sangathan ( MKSS) လို႔ေခၚတဲ့ အမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႔က သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ ကို သိရွိပိုင္ခြင့္ ဆိုတဲ့ ေႀကြးေႀကာ္သံေတြနဲ႔အတူ ရာခ်က္စတန္ေဒသကို ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ကစၿပီး လႈပ္ႏိုးလိုက္ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ၿပည္နယ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့
မူဝါဒေရးရာေတြကို အစိုးရက ေရးဆြဲေနခ်ိန္မွာ အမ်ိဳးသမီးႀကီးေတြက တရားမွ်တတဲ့ႀကားနာမႈေတြ၊ အၿမင္ေတြကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားေပးဖို႔အတြက္
သူတို႔ရဲ႕ဆႏၵေတြကိုထုတ္ေဖၚေၿပာႀကားၿပီး ဒီမိုကရက္တစ္လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတခုကို တည္ေဆာက္ဖို႔ႀကိဳးစားလိုက္ႀကပါတယ္။
“ ဒီႏိႈးေဆာ္မႈ ရဲ႕အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္က “လူထုပူးေပါင္းပါဝင္တဲ့ ဒီမိုကေရစီ” အေတြးအေခၚကို စတင္တည္ေဆာက္ႀကတာၿဖစ္တယ္။
အရင္တုန္းက က်မတို႔ဟာ ရိုးရိုးသာမန္လူေတြၿဖစ္တယ္ လို႔ ယူဆထားတ့ဲ သူေတြကို “ က်မတို႔ဟာ အစိုးရအဖြဲ႕အစည္း၊ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ
အပိုင္းေတြမွာပါဝင္သက္ဆိုင္ခြင့္ရိွတဲ့ သူေတြၿဖစ္တယ္” ဆိုတဲ့ယံုႀကည္မႈကို စြဲနစ္သြားေအာင္ ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲပစ္ခဲ့ႀကတယ္။
ဒီလႈံ႕ေဆာ္မႈ ကို ၿပဳလုပ္ဖို႕အတြက္ တခါတေလ၊ စုဆံုစကားေၿပာပြဲေတြ၊ လူထုစည္းေဝးပြဲေတြ၊ ေတးဂီတ၊ ရုပ္ေသးပြဲ၊ လမ္းေဘးၿပဇာတ္ပြဲေတြမွာ
က်င္းပတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈကပြဲေတြကတဆင့္ အစိုးရကိုဆက္သြယ္ညွိႏိႈင္းေဆြးေႏြးခြင့္ရဖို႔အတြက္ႀကိဳးစားခဲ့ႀကတယ္။”

တကယ္ေတာ့ MKSS အဖြဲ႕က ဦးေဆာင္ၿပီးက်င္းပခဲ့တဲ့ စုထိုင္ေဆြးေႏြးပြဲေတြ၊ ပူေပါင္းပါဝင္တဲ့ ဒီမုိကေရစီ အေတြးအေခၚကို ရာဂ်က္စတန္အစိုးရက ခါးခါးသီးသီးတုန္႔ၿပန္ခဲ့ႀကပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ အဂတိလိုက္စားမႈေတြ၊ လုပ္အားခအေပၚ မတရားေခါင္းပံုၿဖတ္အၿမတ္
ထုတ္မႈေတြကို ေပၚသြားမွာေႀကာက္တ့ဲ အက်င့္ပ်က္ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ အမ်ိဳးသမီးအုပ္စုအေပၚမွာ နည္းေပါင္းစံုေႏွာက္ရွက္ ၿခိမ္းေၿခာက္
ဖိႏွိပ္ခဲ့ပါတယ္။ တခါတေလ ညအခ်ိန္မေတာ္ ရပ္ကြက္ထဲကို ဝင္ၿပီးရိုက္ႏွက္သြားတာေတြ ကို ၿပဳလုပ္ခဲ့ႀကသလို၊ အစိုးရေထာက္ပံ့ေႀကး
ခြဲတမ္းေတြ ဆက္လက္ေပးေတာ့မွာမဟုတ္ဘူး ဆိုတဲ့ အႀကပ္ကိုင္မႈေတြကို ၿပဳလုပ္ခ့ဲပါတယ္။
ဝတၱရားေႏွာက္ရွက္မႈဆိုတဲ့ တရားဥပေဒ အမ်ိဳးမ်ိဳးကိုၿပၿပီး ၿခိမ္းေၿခာက္ခဲ့ႀကပါတယ္။

“ ဒီလိုအၿဖစ္မ်ိဳးေတြရင္ဆိုင္ရမယ္လို႔ လႈပ္ရွားမႈမစခင္ကတည္းက ေမွ်ာ္လင့္ထားခဲ့ႀကပါတယ္။ က်မတို႔ဇြဲမေလ်ာ့ခဲ့ႀကပါဘူး။
အေႏွာက္အရွက္ေတြ ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ႀကေပမဲ့ က်မတို႔ဟာ ႏိုင္ငံတြင္းမွာ ၿဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ အရာမွန္သမွ်ကို သိပိုင္ခြင့္ရိွတယ္ ဆိုတဲ့
ယံုႀကည္ခ်က္ကို ကိုင္စြဲခ့ဲႀကတယ္။ မိမိေနထိုင္တဲ့ နယ္ေၿမထဲမွာ အစိုးရက ၿပည္သူ႕အတြက္ က်န္းမာေရးေဆးေပးခန္းေတြ၊
လူမႈဖူလံုေရးလုပ္ငန္းေတြ၊ လမ္းတံတားေဖာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းေတြ လာေရာက္လုပ္ကိုင္တဲ့အခါပဲၿဖစ္ၿဖစ္ လုပ္အားလိုအပ္လို႔
က်မတို႕ၿပည္သူေတြ အလုပ္ဝင္တဲ့အခါ၊ အစိုးရကိုယ္စားလွယ္ေတြဟာ ၿပည္သူေတြအတြက္ လူမႈဖူလံုေရးလုပ္ငန္းေတြတကယ္လုပ္သလား၊
အစိုးရကလ်ာထားတဲ့အသံုးစရိတ္ေတြကို တကယ္သံုးရဲ႕လား၊ လုပ္အားခ ကို မွန္မွန္ကန္ကန္ေပးရဲ႕လား-- စတဲ့
စာရင္းစစ္မႈေတြကို က်မတို႔သိသင့္တယ္ လို႔ လႈံ႕ေဆာ္စည္းရံုးၿပီး၊ ၿပည္သူ႔အခြင့္အေရး၊ ရပိုင္ခြင့္တိုက္ပြဲေတြကို အရိွန္ၿမွင့္ခဲ့ႀကတယ္”

MKSS ရဲ႕လႈပ္ရွားမႈေတြက တၿဖည္းၿဖည္းအားေကာင္းလာခဲ့ပါၿပီ။ အမ်ိဳးသမီးႀကီးေတြစုဆံုပြဲေတြမွာ ေရွ႕ေနေတြ၊ သတင္းေထာက္ေတြ၊ ပညာတတ္ေတြနဲ႔
အစိုးရကိုယ္စားလွယ္ေတြကို ဖိတ္ႀကားၿပီး အၿပန္အလွန္ေမးခြန္းထုတ္ၿငင္းဆိုတဲ့ ႀကားနာပြဲေတြကိုလည္း က်င္းပခဲ့ႀကပါတယ္။
အက်ိဳးဆက္ကေတာ့ လအေတာ္ႀကာ လုပ္အားခမရခဲ့ႀကတဲ့ အလုပ္သမားေတြရဲ႕အႏိုင္က်င့္ခံရတဲ့ဇာတ္လမ္းေတြ၊ အစိုးရဝန္ထမ္းေတြရဲ႕
လုပ္ငန္းသံုးေငြ စာရင္းလိမ္ၿပမႈေတြ၊ တရားဥပေဒမဲ့ၿပဳလုပ္ေနတဲ့ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕အၿပဳအမူေတြကို ရွင္းလင္းထင္ရွားစြာေတြ႔ၿမင္
ခဲ့ႀကတဲ့ ၿပည္သူေတြဟာ၊ သူတို႔ေဒသ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအရာရိွေတြထံ တရားမွ်တတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကိုတည္ေဆာက္ေပးဖို႔ ဆိုတဲ့
ဖိအားေပးမႈေတြကို ၿပဳလုပ္လာခဲ့ပါေတာ့တယ္။ သူတို႔ရဲ႕ေက်းလက္ေဒသဆီက အသံေတြ၊ လႈပ္ရွားမႈေတြဟာ အိႏၵိယႏိုင္ငံေဒသအသီးသီးရဲ႕
အမ်ိဳးသမီးထုဆီကို ကူးစက္သြားခဲ့ပါေတာ့တယ္။

ေသာတရွင္မ်ားခင္ဗ်ား
အစိုးရဟာ သာမန္ၿပည္သူေတြၿဖစ္သလို၊ သာမန္ၿပည္သူေတြကလည္း အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၵရားမွာ အေရးပါတဲ့ အသံေတြ၊ မဲဆႏၵရွင္ေတြ
ၿဖစ္ႀကပါတယ္။ ရွင္သန္ရပ္တည္ဖို႔အတြက္ ႏိုင္ငံတြင္းမွာ ၿဖစ္ပ်က္ေနတဲ့အရာေတြကို သိရိွပိုင္ခြင့္ရိွတယ္ ဆိုတဲ့ အိႏိၵယ ေက်းလက္ေဒသဆီက အမ်ိဳးသမီးႀကီးေတြ ကို ဘဝရပ္တည္ခြင့္အခြင့္အေရးရဲ႕ခ်န္ပီယံအၿဖစ္ တင္စားေခၚဆို ေလ့ရိွပါတယ္။
ေသာတရွင္တို႔လည္း မတရားမႈေတြ ကို ထုတ္ေဖၚေၿပာႀကားႏိုင္ၿပီး လြတ္လပ္ေအးခ်မ္းတဲ့ ေဒသတခု ကို ဖန္တီးႏိုင္ႀကပါေစ။



** ေအာင္မိုးဝင္း **
Soumya Kidambi ရဲ႕ “Championing the ‘Right to Information’ in Rural India” ေဆာင္းပါးပါ အခ်က္လက္မ်ားကို အသံုးၿပဳၿပီး ခံစားေရးဖြဲ႔ခဲ့ပါတယ္။

ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ပါဝင္ယွဥ္ၿပိဳင္မည့္အုပ္စု နဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ ကို သပိတ္ေမွာက္မည့္ အုပ္စုႏွစ္ခုလံုးမွာ တူညီစြာနားလည္ေနတဲ့အခ်က္တခ်က္ရိွတယ္။
အဲ့ဒါကေတာ့ လူထု ဟာ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈထဲမွာ ပါဝင္မႈမရိွရင္၊ ၿပိဳင္ဘက္အတိုက္အခံစစ္အုပ္စုကို ယွဥ္ၿပိဳင္ဖို႔ အတြက္ ခက္ခဲတယ္ ဆိုတဲ့ အခ်က္ၿဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕က လူထုဟာ ႏိုင္ငံေရးကိုေႀကာက္ေနတယ္။ ဖိႏွိပ္မႈကိုေႀကာက္ေနတယ္ လို႔ ဆိုတယ္။ ၿဖစ္ႏိုင္တာေပါ့။
ဒီေလာက္ရက္စက္ယုတ္မာတဲ့ အစိုးရေအာက္မွာ လူထုဟာ ေႀကာက္ရြံ႕မႈရိွႏိုင္ပါတယ္။ လူထုပါဝင္လာႏိုင္တဲ့ ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားမႈကို
အေႀကာင္း ကို က်ေနာ္တို႔ ေဆြးေႏြးဖို႔လုိအပ္လိမ့္မယ္ထင္ပါတယ္။

(၁)

မႀကာေသးခင္တုန္းက က်ေနာ့ကို ၿပည္တြင္းမွာရိွတဲ့ ဒီမိုကေရစီေရးလႈပ္ရွားမႈမွာပါဝင္ပတ္သက္ေနသူလူငယ္တဦးက
“ၿပည္သူေတြကလည္း ဒီေလာက္လႈ႕ံေဆာ္ေနတာေတာင္ မတက္ႀကြႀကဘူးဗ်ာ” လို႔ ညီးတြားရင္ဖြင့္ရွာတယ္။
“ ၿပည္သူကို ပါဝင္လာဖို႔ဆိုတာ စတိတ္မန္႔ထုတ္၊ စာရြက္ႀကဲ၊ ၿပည္ပက လူေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ၿပီး သတင္းေရာင္းစားေနတဲ့အဆင့္ကို ေက်ာ္တက္ႏိုင္မွသာ ၿဖစ္ႏိုင္မယ္” လို႔ ၿပန္ၿပီး ေဆြးေႏြးမိတယ္။ အင္တာနက္ေတြမွာ အခ်ိန္ေပးၿပီး ႏိုင္ငံတကာကို သတင္းေပးပို႔ေနဖို႔
လိုသလို၊ ၿပည္သူေတြဆီမွာ ၿမွဳပ္ႏွံဖို႔လိုအပ္မယ္။ သတင္းသမားေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးသမား ေတြႀကားမွာ ဟန္ခ်က္မညီေတာ့ဘူးဆိုရင္ေတာ့ သားေလ်ာက်မဲ့အေရာင္ေတာ္လွန္ေရးက လြဲလို႔ဘာမွၿဖစ္လာႏိုင္မယ္မထင္ဘူး။

ဒီေနရာမွာ ရွစ္ဆယ့္ရွစ္အေရးေတာ္ပံု နဲ႔ ၂၀၀၇ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးရဲ႕ကြာၿခားမႈကို နည္းနည္းေဆြးေႏြးႀကည့္ခ်င္ပါတယ္။
ရွစ္ေလးလံုးအေရးေတာ္ပံု ရဲ႕ အရိွန္ကို က်ေနာ္တို႔ဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြ ႏွစ္အေတာ္ႀကာထိန္းထားႏိုင္ခဲ့ႀကေပမဲ့၊
၂၀၀၇ လႈပ္ရွားမႈကေတာ့ ရွစ္ေလးလုံးအေရးေတာ္ပံု လို ႀကာရွည္ထိန္းမထားႏိုင္ခဲ့ဘူး။ ဘာေႀကာင့္လည္း။
၁၉၈၈ အေရးေတာ္ပံုမတိုင္ခင္တုန္းက၊ ေၿမေအာက္လႈပ္ရွားမႈမွာ ပါဝင္ပတ္သက္ေနတဲ့သူေတြက ေဒသအႏွံ႔အၿပားမွာ ၿမွဳပ္ႏွံထားခဲ့တယ္။
သူတို႔က လူထုနဲ႔အတူေနထိုင္တယ္။ ဘဝေပါင္းမ်ားစြာကို နာမည္မ်ိဳးစံု နဲ႔ ရွင္သန္ႀကတယ္။ ရုန္းကန္ႀကတယ္။
လူထုကို ပညာေပးႏိုင္တဲ့အရာဆိုလို႔ စာေပမဂၢဇင္း ပဲ ရိွတယ္။ တခါတေလ ဘီဘီစီ ကို အသံုးၿပဳႏိုင္တယ္။
ေၿမေအာက္ကေန ေကဒါေတြကို စနစ္တက်ေမြးထုတ္တယ္။ ဒါေႀကာင့္လည္း ပထမတန္းစားေခါင္းေဆာင္ေတြေထာင္က်သြားတဲ့အခါ၊
ဒုတိယတန္းစား၊ တတိယတန္းစားေခါင္းေဆာင္ေတြ က ေနရာဝင္ယူခဲ့ႀကတယ္။

(၂)
၂၀၀၇ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးကာလအၿပီး၊ ဒီမိုကေရစီေရးလႈပ္ရွားမႈကို ဦးေဆာင္ပါဝင္ေနဆဲၿဖစ္တဲ့ ေက်ာင္းသားတခ်ိိဳ႕နဲ႔ ဒီမိုကေရစီေရး
လႈပ္ရွားသူေတြရဲ႕ ပံုသ႑န္ေတြကေတာ့ လူတန္းစားတရပ္လိုၿဖစ္လာတယ္။ ၿပည္ပနဲ႔ဆက္တယ္။ ေငြေႀကးအမ်ားအၿပားယူမယ္။ သတင္းေရာင္းစားမယ္။ တခါတေလ မဲေဆာက္ကိုထြက္ၿပီး အင္တာဗ်ဳးမယ္။ လူထုကို အေပၚစီးကေန လႈံ႕ေဆာ္အမိန္႔ေပးမယ္။
အမွန္က ႏိုင္ငံအႏွွံ႔အၿပားမွာေရာက္ေနတ့ဲ ေက်ာင္းသားတိုင္းမွာ သူ႕နည္းသူ႔ဟန္ဆက္သြယ္လႈပ္ရွားေနတဲ့
သူငယ္ခ်င္းေတြရိွေနေတာ့ ဘယ္သူဘယ္ေရာက္ေနတယ္။ ဘာလုပ္ေနတယ္ ဆိုတာ သိေနႀကတယ္။
တေယာက္နဲ႔တေယာက္က လိမ္လို႔မရေတာ့ဘူး။ မဲေဆာက္ကေနထိုင္ၿပီး ၿပည္တြင္းမွာပုန္းေအာင္ေနသလိုလို၊
အင္တာဗ်ဳးတာေတြလုပ္၊ မရိွတဲ့ ေကာင္မေလးေတြနာမည္ကုိ အမည္ေပးအင္တာဗ်ဳးခိုင္းတာေတြ --စတဲ့ ပံုသ႑န္ေတြဟာ
ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားမႈကို လိမ္လည္လွည့္ဖ်ားေနတဲ့ အရာေတြၿဖစ္တယ္။ လိုအပ္တာထက္ပိုတဲ့ ထင္ေရာင္ထင္မွားရႈပ္ေထြးမႈေတြ
ေပၚေအာင္လုပ္တာ ဟာ မလုပ္ေကာင္းပါဘူး။ အထက္မွာ ေၿပာခဲ့တဲ့ လူငယ္တဦးက အဲ့သလို လုပ္ေနတဲ့ မိတ္ေဆြေတြ နဲ႔
ရင္းႏွီးကြ်မ္းဝင္ေနတဲ့၊ ပတ္သက္ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့ ညီငယ္တေယာက္ ၿဖစ္ပါတယ္။ သူကိုယ္တို္င္ ကလည္း စိတ္ညစ္ၿပီး
ၿပည္တြင္းကို ၿပန္ခဲ့ရတယ္ လို႔ဆိုတယ္။ က်ေနာ့္ ဆႏၵကေတာ့ ဒီလိုလုပ္ေနတဲ့ ပံုသ႑န္ေတြကို ၿပဳၿပင္ေစခ်င္တယ္။
ဒါေႀကာင့္လည္း ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေဝဖန္ခဲ့တာပါ။ ဘယ္သူ႔ကိုမွထိခိုက္ဖို႔မရည္ရြယ္ပါ။ အထက္မွာ ဆိုခဲ့သလိုပါပဲ။ လူတခ်ိဳ႕ကိုေၿပာၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္။
နယ္စပ္မွာ တကယ္လုပ္ကိုင္ေနေသာသူမ်ားကို မဆိုလိုပါ။ ၁၉၈၈ အေရးေတာ္ပံုၿဖစ္ခဲ့တယ္ဆိုတာ ၿပည္သူႀကားမွာ ႏွစ္အေတာ္ႀကာၿမွဳပ္ႏွံၿပီး၊
လူထုပညာေပးလုပ္ငန္းေတြ၊ လူမႈေရးလုပ္ငန္းေတြ တက္တက္ႀကြႀကြလုပ္ကိုင္ခဲ့ႀကတဲ့၊ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြရိွေနခဲ့ႀက လို႔ပါ။
ၿပည္သူလူထုႀကားမွာေနထိုင္ၿခင္း အလုပ္ ( ဒီကေန႔ ဆရာဦးဝင္းတင္ န႔ဲ ဦးတင္ဦး တို႔ လုပ္ေနတဲ့အလုပ္) ကို လူငယ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ
အရိွန္ေကာင္းေကာင္း ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္မွသာ က်ေနာ္တို႔လိုခ်င္တဲ့ လိႈင္းတခုကို ဖန္တီးႏိုင္ႀကပါလိမ့္မယ္။

ဒီတပတ္မွာေတာ့ အိႏိၵယ ႏိုင္ငံ၊ ရာဂ်က္စတန္ေဒသဆီမွာ လူထုကို လႈပ္ရွားမႈထဲပါဝင္လာေအာင္ ႀကိဳးစားခဲ့ႀကတဲ့ MKSS အမ်ိဳးသမီးႀကီးေတြရဲ႕
လႈံ႕ေဆာ္မႈေတြ၊ လုပ္နည္းလုပ္ဟန္ေတြကို ေဆြးေႏြးထားပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုႀကည္ရဲ႕သတင္းစကားကို ဂုဏ္ၿပဳ ေရးသားတဲ့ေဆာင္းပါးတပုဒ္
ဆိုရင္လည္းမမွားပါဘူး။ လြတ္လပ္တဲ့ အာရွအသံရဲ႕ အဂၤ ါေန႔ညပိုင္းအစီအစဥ္မွာ ေဆြးေႏြးၿဖစ္ခဲ့တဲ့ ေဆာင္းပါးေလးတခုပါ။

လူထုပူးေပါင္းပါဝင္တဲ့ ဒီမိုကေရစီစက္ဝိုင္းမ်ား

အိႏိၵယႏိုင္ငံ ရာဂ်က္စတန္ေဒသဟာ မိုးေခါင္ေၿခာက္ေသြ႕တဲ့ ေဒသၿဖစ္တာေႀကာင့္ ငတ္မြတ္ေခါင္းပါးမႈကို မႀကာခဏ ရင္ဆိုင္ခဲ့ႀကရပါတယ္။
မိုးက် တ့ဲ ရာသီမွာ ဆိုလည္း ေရြးခ်ယ္စရာမရိွဘူး။ ရိွတဲ့အလုပ္ကို လုပ္ခ်င္လုပ္ ၊ ဒါမွမဟုတ္ အၿခားေဒသေတြကိုေၿပာင္းေရြ႕
အလုပ္ရွာခ်င္ရွာဆိုတဲ့အရာႏွစ္ခုသာရိိွပါတယ္။ ေယာကၤ်ားေတြက တၿခားနယ္ မွာ အလုပ္ ထြက္လုပ္ႀကေလ့ရိွၿပီး၊
အမ်ိဳးသမီးေတြက အစိုးရကလာဖြင့္ေပးတဲ့ လမ္းတံတားရွင္းလင္းေရး၊ ဆည္ေၿမာင္းေဆာက္လုပ္တူးေဖာ္ေရး၊ ေရတြင္းတူး၊
တာရိုးဖို႔--စတဲ့ လူမႈကယ္ဆယ္ေရးအလုပ္႒ာနေတြမွာ ဝင္ေရာက္ လုပ္ကိုင္ႀကရတယ္။ ေယာကၤ်ားအမ်ားစု က တၿခားနယ္ေတြဆီ
ထြက္သြားအလုပ္လုပ္ကိုင္ေနႀကတာေႀကာင့္ အဲ့ဒီေနရာေတြကို အမ်ိဳးသမီးေတြအမ်ားအၿပားဝင္ေရာက္လုပ္ႀကတယ္။
ဒါေပမဲ့ အာဏာပိုင္ေတြေစ်းသတ္မွတ္ထားတဲ့ အနိမ့္ဆံုးလုပ္ခ ကိုလည္း မရခဲ့ႀကပါဘူး၊
လုပ္ခေတာင္းတဲ့ အခါ အလုပ္ေကာင္းေကာင္းမလုပ္ဘူး ဆိုၿပီး ၿငင္းပယ္ခံရ၊အလုပ္ထုတ္ခံရတယ္။
အလုပ္ထုတ္ခံရၿခင္းရဲ႕အေႀကာင္းအရာကို ၿပန္ေမးတဲ့ အခါ အာဏာပိုင္ေတြက အလုပ္ခြင္တိုင္းတာမႈမွတ္တမ္းစာအုပ္ ကို ႀကည့္ၿပီး၊ အလုပ္လုပ္ကိုင္မႈအရည္အခ်င္းညံ့ဖ်င္းတဲ့အတြက္ အလုပ္ကထုတ္ပယ္တာၿဖစ္တယ္လို႔ေၿဖႀကားေလ့ရိွပါတယ္။
အလုပ္ထုတ္ခံရတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ မခံမရပ္ႏိုင္ၿဖစ္ၿပီး မွတ္တမ္းကို ႀကည့္ခ်င္တယ္ လို႔ ၿပန္လွန္ေၿပာတဲ့အခါ မွတ္တမ္းစာအုပ္ကို ၿပေလ့မရိွပါဘူး။ ဒါ့အၿပင္ အေၿခခံ ေနထိုင္မႈစရိတ္ေတြ၊ ဗဟိုအစိုးရ မွ ေထာက္ပံ့ေပးတဲ့ အစားအေသာက္ခြဲတန္းေတြ၊
က်န္းမာေရး႒ာနဆီက ရသင့္တဲ့ေဆးဝါးကုသကုသမႈေတြအတြက္ ေဆြးေႏြးဖို႔သြားေရာက္ႀကတဲ့အခါတိုင္း ရဲေတြက ေႏွာက္ရွက္
တားဆီးႀကတယ္။ တခါတေလ ေႏွာင့္ေႏွးႀကံ႕ႀကာေအာင္ၿပဳလုပ္ႀကတယ္။

“ က်မတို႔ရဲ႕ ရွင္သန္မႈအတြက္ က်မတို႔ကိုယ္တိုင္ ရုန္းကန္တိုက္ပြဲဝင္မွၿဖစ္ေတာ့မယ္။ အိႏိၵယဖြဲ႔စည္းပံု အေၿခခံဥပေဒ (၂၁) မွာ
လြတ္လပ္စြာေၿပာဆိုစည္းရံုခြင့္သာ မက ဘူး။ တရားမွ်တမႈအခြင့္အေရး ကို လူတိုင္းရသင့္တယ္ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္လည္းပါတယ္ေလ။
အစိုးရ ကို ၿပည္သူေတြပိုင္တယ္။ ဘယ္သူတဦးတေယာက္ကမွ ပိုင္တဲ့အဖြဲ႔မဟုတ္ဘူး။ က်မတို႔ရဲ႕ ေငြ၊ က်မတို႔ရဲ႕စာရင္းဇယားေတြအတြက္ က်မတို႔မွာ သတင္းအားလံုးကို သိပိုင္ခြင့္ရိွတယ္။ ဒါဟာ က်မတို႔ ရွင္သန္မႈရဲ႕ရပိုင္ခြင့္ အခြင့္အေရးၿဖစ္တယ္ ဆိုတဲ့ ေႀကြးေႀကာ္သံေတြကို တဆင့္ၿပီးတဆင့္ ၿမွင့္တင္လႈံ႕ေဆာ္လုိက္ႀကတယ္”

Mazdoor Kisan Shakti Sangathan ( MKSS) လို႔ေခၚတဲ့ အမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႔က သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ ကို သိရွိပိုင္ခြင့္ ဆိုတဲ့ ေႀကြးေႀကာ္သံေတြနဲ႔အတူ ရာခ်က္စတန္ေဒသကို ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ကစၿပီး လႈပ္ႏိုးလိုက္ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ၿပည္နယ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့
မူဝါဒေရးရာေတြကို အစိုးရက ေရးဆြဲေနခ်ိန္မွာ အမ်ိဳးသမီးႀကီးေတြက တရားမွ်တတဲ့ႀကားနာမႈေတြ၊ အၿမင္ေတြကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားေပးဖို႔အတြက္
သူတို႔ရဲ႕ဆႏၵေတြကိုထုတ္ေဖၚေၿပာႀကားၿပီး ဒီမိုကရက္တစ္လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတခုကို တည္ေဆာက္ဖို႔ႀကိဳးစားလိုက္ႀကပါတယ္။
“ ဒီႏိႈးေဆာ္မႈ ရဲ႕အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္က “လူထုပူးေပါင္းပါဝင္တဲ့ ဒီမိုကေရစီ” အေတြးအေခၚကို စတင္တည္ေဆာက္ႀကတာၿဖစ္တယ္။
အရင္တုန္းက က်မတို႔ဟာ ရိုးရိုးသာမန္လူေတြၿဖစ္တယ္ လို႔ ယူဆထားတ့ဲ သူေတြကို “ က်မတို႔ဟာ အစိုးရအဖြဲ႕အစည္း၊ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ
အပိုင္းေတြမွာပါဝင္သက္ဆိုင္ခြင့္ရိွတဲ့ သူေတြၿဖစ္တယ္” ဆိုတဲ့ယံုႀကည္မႈကို စြဲနစ္သြားေအာင္ ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲပစ္ခဲ့ႀကတယ္။
ဒီလႈံ႕ေဆာ္မႈ ကို ၿပဳလုပ္ဖို႕အတြက္ တခါတေလ၊ စုဆံုစကားေၿပာပြဲေတြ၊ လူထုစည္းေဝးပြဲေတြ၊ ေတးဂီတ၊ ရုပ္ေသးပြဲ၊ လမ္းေဘးၿပဇာတ္ပြဲေတြမွာ
က်င္းပတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈကပြဲေတြကတဆင့္ အစိုးရကိုဆက္သြယ္ညွိႏိႈင္းေဆြးေႏြးခြင့္ရဖို႔အတြက္ႀကိဳးစားခဲ့ႀကတယ္။”

တကယ္ေတာ့ MKSS အဖြဲ႕က ဦးေဆာင္ၿပီးက်င္းပခဲ့တဲ့ စုထိုင္ေဆြးေႏြးပြဲေတြ၊ ပူေပါင္းပါဝင္တဲ့ ဒီမုိကေရစီ အေတြးအေခၚကို ရာဂ်က္စတန္အစိုးရက ခါးခါးသီးသီးတုန္႔ၿပန္ခဲ့ႀကပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ အဂတိလိုက္စားမႈေတြ၊ လုပ္အားခအေပၚ မတရားေခါင္းပံုၿဖတ္အၿမတ္
ထုတ္မႈေတြကို ေပၚသြားမွာေႀကာက္တ့ဲ အက်င့္ပ်က္ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ အမ်ိဳးသမီးအုပ္စုအေပၚမွာ နည္းေပါင္းစံုေႏွာက္ရွက္ ၿခိမ္းေၿခာက္
ဖိႏွိပ္ခဲ့ပါတယ္။ တခါတေလ ညအခ်ိန္မေတာ္ ရပ္ကြက္ထဲကို ဝင္ၿပီးရိုက္ႏွက္သြားတာေတြ ကို ၿပဳလုပ္ခဲ့ႀကသလို၊ အစိုးရေထာက္ပံ့ေႀကး
ခြဲတမ္းေတြ ဆက္လက္ေပးေတာ့မွာမဟုတ္ဘူး ဆိုတဲ့ အႀကပ္ကိုင္မႈေတြကို ၿပဳလုပ္ခ့ဲပါတယ္။
ဝတၱရားေႏွာက္ရွက္မႈဆိုတဲ့ တရားဥပေဒ အမ်ိဳးမ်ိဳးကိုၿပၿပီး ၿခိမ္းေၿခာက္ခဲ့ႀကပါတယ္။

“ ဒီလိုအၿဖစ္မ်ိဳးေတြရင္ဆိုင္ရမယ္လို႔ လႈပ္ရွားမႈမစခင္ကတည္းက ေမွ်ာ္လင့္ထားခဲ့ႀကပါတယ္။ က်မတို႔ဇြဲမေလ်ာ့ခဲ့ႀကပါဘူး။
အေႏွာက္အရွက္ေတြ ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ႀကေပမဲ့ က်မတို႔ဟာ ႏိုင္ငံတြင္းမွာ ၿဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ အရာမွန္သမွ်ကို သိပိုင္ခြင့္ရိွတယ္ ဆိုတဲ့
ယံုႀကည္ခ်က္ကို ကိုင္စြဲခ့ဲႀကတယ္။ မိမိေနထိုင္တဲ့ နယ္ေၿမထဲမွာ အစိုးရက ၿပည္သူ႕အတြက္ က်န္းမာေရးေဆးေပးခန္းေတြ၊
လူမႈဖူလံုေရးလုပ္ငန္းေတြ၊ လမ္းတံတားေဖာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းေတြ လာေရာက္လုပ္ကိုင္တဲ့အခါပဲၿဖစ္ၿဖစ္ လုပ္အားလိုအပ္လို႔
က်မတို႕ၿပည္သူေတြ အလုပ္ဝင္တဲ့အခါ၊ အစိုးရကိုယ္စားလွယ္ေတြဟာ ၿပည္သူေတြအတြက္ လူမႈဖူလံုေရးလုပ္ငန္းေတြတကယ္လုပ္သလား၊
အစိုးရကလ်ာထားတဲ့အသံုးစရိတ္ေတြကို တကယ္သံုးရဲ႕လား၊ လုပ္အားခ ကို မွန္မွန္ကန္ကန္ေပးရဲ႕လား-- စတဲ့
စာရင္းစစ္မႈေတြကို က်မတို႔သိသင့္တယ္ လို႔ လႈံ႕ေဆာ္စည္းရံုးၿပီး၊ ၿပည္သူ႔အခြင့္အေရး၊ ရပိုင္ခြင့္တိုက္ပြဲေတြကို အရိွန္ၿမွင့္ခဲ့ႀကတယ္”

MKSS ရဲ႕လႈပ္ရွားမႈေတြက တၿဖည္းၿဖည္းအားေကာင္းလာခဲ့ပါၿပီ။ အမ်ိဳးသမီးႀကီးေတြစုဆံုပြဲေတြမွာ ေရွ႕ေနေတြ၊ သတင္းေထာက္ေတြ၊ ပညာတတ္ေတြနဲ႔
အစိုးရကိုယ္စားလွယ္ေတြကို ဖိတ္ႀကားၿပီး အၿပန္အလွန္ေမးခြန္းထုတ္ၿငင္းဆိုတဲ့ ႀကားနာပြဲေတြကိုလည္း က်င္းပခဲ့ႀကပါတယ္။
အက်ိဳးဆက္ကေတာ့ လအေတာ္ႀကာ လုပ္အားခမရခဲ့ႀကတဲ့ အလုပ္သမားေတြရဲ႕အႏိုင္က်င့္ခံရတဲ့ဇာတ္လမ္းေတြ၊ အစိုးရဝန္ထမ္းေတြရဲ႕
လုပ္ငန္းသံုးေငြ စာရင္းလိမ္ၿပမႈေတြ၊ တရားဥပေဒမဲ့ၿပဳလုပ္ေနတဲ့ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕အၿပဳအမူေတြကို ရွင္းလင္းထင္ရွားစြာေတြ႔ၿမင္
ခဲ့ႀကတဲ့ ၿပည္သူေတြဟာ၊ သူတို႔ေဒသ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအရာရိွေတြထံ တရားမွ်တတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကိုတည္ေဆာက္ေပးဖို႔ ဆိုတဲ့
ဖိအားေပးမႈေတြကို ၿပဳလုပ္လာခဲ့ပါေတာ့တယ္။ သူတို႔ရဲ႕ေက်းလက္ေဒသဆီက အသံေတြ၊ လႈပ္ရွားမႈေတြဟာ အိႏၵိယႏိုင္ငံေဒသအသီးသီးရဲ႕
အမ်ိဳးသမီးထုဆီကို ကူးစက္သြားခဲ့ပါေတာ့တယ္။

ေသာတရွင္မ်ားခင္ဗ်ား
အစိုးရဟာ သာမန္ၿပည္သူေတြၿဖစ္သလို၊ သာမန္ၿပည္သူေတြကလည္း အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၵရားမွာ အေရးပါတဲ့ အသံေတြ၊ မဲဆႏၵရွင္ေတြ
ၿဖစ္ႀကပါတယ္။ ရွင္သန္ရပ္တည္ဖို႔အတြက္ ႏိုင္ငံတြင္းမွာ ၿဖစ္ပ်က္ေနတဲ့အရာေတြကို သိရိွပိုင္ခြင့္ရိွတယ္ ဆိုတဲ့ အိႏိၵယ ေက်းလက္ေဒသဆီက အမ်ိဳးသမီးႀကီးေတြ ကို ဘဝရပ္တည္ခြင့္အခြင့္အေရးရဲ႕ခ်န္ပီယံအၿဖစ္ တင္စားေခၚဆို ေလ့ရိွပါတယ္။
ေသာတရွင္တို႔လည္း မတရားမႈေတြ ကို ထုတ္ေဖၚေၿပာႀကားႏိုင္ၿပီး လြတ္လပ္ေအးခ်မ္းတဲ့ ေဒသတခု ကို ဖန္တီးႏိုင္ႀကပါေစ။



** ေအာင္မိုးဝင္း **
Soumya Kidambi ရဲ႕ “Championing the ‘Right to Information’ in Rural India” ေဆာင္းပါးပါ အခ်က္လက္မ်ားကို အသံုးၿပဳၿပီး ခံစားေရးဖြဲ႔ခဲ့ပါတယ္။