** လမ္းေဘးတြင္ ေရာင္းခ်သည့္ အသားကင္မ်ားတြင္ အႏၱရာယ္ရွိ ေရာဂါပိုးေတြ႔ **
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ လမ္းေဘး တြင္ ေရာင္းခ် ေနေသာ အသား ကင္မ်ား အတြင္း လူကို အႏၱရာယ္ ျဖစ္ေစသည့္ ေရာဂါပိုး တစ္မ်ိဳးအား ေတြ႕ရွိ ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ E-Coli (Escherichia Coli) ေခၚ ဘက္တီးရီးယား မ်ိဳးကို လသာၿမိဳ႕နယ္ အတြင္း၊ လမ္းေဘး ပလက္ေဖာင္း ၌ ေရာင္းခ်ေသာ အသား ကင္မ်ား အတြင္း ေဆးသုေတသန ဦးစီးဌာန(ေအာက္ျမန္မာျပည္) က ေတြ႕ရွိ ခဲ့ေၾကာင္း The Voice ဂ်ာနယ္တြင္ ေဖာ္ျပ ထားသည္။ ယင္း E-Coliသည္ အူမႀကီး ေရာင္ရမ္းျခင္း၊ ေသြး၀မ္းသြားျခင္း၊ ေက်ာက္ကပ္ ပ်က္စီးျခင္း ေၾကာင့္ ဆီးထဲတြင္ ေသြးပါျခင္း စသည္ တို႔ကို ျဖစ္ေပၚ ႏိုင္ေစ သလို အသက္ အႏၱရာယ္ ျဖစ္ေစ ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ျပင္းထန္ ဆိုးရြားေစ တတ္ေၾကာင္း သုေတသန ပညာရွင္ ေဒါက္တာ သိဂၤီ၀င္းျမတ္ က The Voice သို႔ ေျပာၾကား ခဲ့သည္။
Verotixoic အဆိပ္ ထုတ္ေပးေသာ ယင္း ဘက္တီးရီးယား သည္ အစား အေသာက္ ႏွင့္ ေရတို႔မွ တဆင့္ ကူးစက္ တတ္ေၾကာင္း သိရသည္။ အဆိုပါ ဘက္တီးရီးယား သည္ သာမန္ အားျဖင့္ အူနံရံ တြင္ တြယ္ကပ္ ေနထိုင္ၿပီး လူကို အက်ိဳးျပဳသည့္ အေျခအေနမ်ိဳးျဖင့္ ရပ္တည္ေနေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္လည္း ေသြးနီဥမ်ားကို ပ်က္စီးေစသည့္ Verotoxic အဆိပ္မ်ားကုိလည္း ထုတ္ေပး တတ္ေၾကာင္း သိရသည္။ အသားကင္ အျပင္ အသားကို ေသခ်ာ က်က္ေအာင္ ခ်က္ျပဳတ္ျခင္း မရွိ ပါကလည္း E-Coli ကူးစက္ ႏိုင္ေၾကာင္း၊ အသား အျပင္ မက်က္ ေသးသည့္ ႏြားႏို႔ ႏွင့္ ဟင္းသီး ဟင္းရြက္ မ်ား၌လည္း အလားတူ ဘက္တီးရီးယားမ်ား ပ်ံ႕ႏွံ႕ ေပါက္ဖြား ႏုိင္သျဖင့္ အစား အေသာက္ မ်ားကို ေသခ်ာစြာ ခ်က္ျပဳတ္မွ သာ ေရာဂါ ကူးစက္ မႈကို ကာကြယ္ ႏုိင္ေၾကာင္း ေဒါက္တာ သိဂၤီ၀င္းျမတ္ က ဆိုသည္။ ယခုE-Coliသည္ ကမာၻႏွင့္တ၀ွမ္း အစားအေသာက္မွ လူကိုအႏၱရာယ္ျဖစ္ေအာင္ ကူးစက္တတ္သည့္ ေရာဂါပိုးအျဖစ္ သတ္မွတ္လာျခင္းေၾကာင့္ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ အသိပညာတိုးပြားေအာင္ ပညာေပးလုပ္ငန္းမ်ား တိုးခ်ဲ႕ေဆာင္ရြက္သင့္ေၾကာင္းလည္း ေဒါက္တာသိဂၤီ၀င္းျမတ္က ေျပာၾကားေၾကာင္း The Voice Weekly ဂ်ာနယ္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
** ကင္ဆာေရာဂါကို ႀကိဳတင္ကာကြယ္နုိင္ **
ကင္ဆာေရာဂါ အမ်ိဳး အစား အားလံုး၏ (၄၀)ရာခိုင္ႏႈန္းကို မျဖစ္ပြားမီ ကတည္းက ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ ႏုိင္ေၾကာင္း ဆရာ၀န္ မ်ားက ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆို လိုက္သည္။ လူအမ်ားအေနႏွင့္ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း၊ အလြန္အကၽြံ စားေသာက္ျခင္း တို႔ကို ေရွာင္ၾကဥ္ၿပီး အရက္ကို အခ်ိန္ အဆႏွင့္ ေသာက္ျခင္း၊ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ား ပံုမွန္ျပဳလုပ္ျခင္း၊ ကင္ဆာကို တားဆီးႏုိင္သည့္ ေဆး၀ါးမ်ား မွီ၀ဲျခင္းတို႔ျဖင့္ ကင္ဆာေရာဂါ အမ်ားစုကို မျဖစ္မီကတည္းက ႀကိဳတင္ဟန္႔တားထားႏိုင္ေၾကာင္း ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားက ေထာက္ခံခဲ့သည္။ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၄)ရက္ေန႔တြင္ က်ေရာက္သည့္ ကမာၻ႕ကင္ဆာေရာဂါတိုက္ဖ်က္ေရးေန႔ အခမ္းအနားအတြက္ ကင္ဆာဆန္႔က်င္ေရး ႏိုင္ငံတကာ ယူနီယံ အဖြဲ႕ႀကီး (IUAC)က ယခုေၾကညာခ်က္ကို ထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ကမာၻ႕က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ႀကီး (WHO)က ကင္ဆာေရာဂါေပါင္းစံုေၾကာင့္ ကမာၻေပၚရွိ လူ(၈)ဦးတြင္ (၁)ဦးေသဆံုးေနေၾကာင္း ေၾကညာထားခဲ့သည္။ ယင္းပမာဏသည္ AIDS၊ တီဘီႏွင့္ ငွက္ဖ်ားေရာဂါ(၃)ခုေပါင္း ေသဆံုးသူ ပမာဏထက္ ပိုမ်ားသည္။ WHOက ႀကီးႀကီးမားမား အေျပာင္းအလဲမ်ိဳး ျဖစ္မလာဘဲ ယခုအတိုင္း ဆက္သြားေနပါက လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ လူေပါင္း(၇.၆)သန္းမွ် ကင္ဆာျဖင့္ ႏွစ္စဥ္ေသဆံုးေနရာမွ (၂၀၃၀)ခုႏွစ္တြင္ ႏွစ္စဥ္လူ(၁၇)သန္းထိ ကင္ဆာေၾကာင့္ အသက္ဆံုးရံႈးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သတိေပးထားသည္။ IUACမွ ပညာရွင္မ်ားက ကင္ဆာေရာဂါ အားလံုး၏ (၂၁)ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ ေရာဂါပိုးမႊားမ်ား ၀င္ေရာက္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့သည္။ ဥပမာအားျဖင့္ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ၊ အစာ အိမ္ကင္ဆာ ႏွင့္ အသည္း ကင္ဆာတို႔သည္ ယင္းသို႔ ပိုး၀င္ျခင္း (Infection) ေၾကာင့္ ျဖစ္လာ ရျခင္းဟု သိရသည္။ ထိုကဲ့သို႔ ကင္ဆာမ်ားအတြက္ ကာကြယ္ေဆးမ်ားသည္ အေနာက္ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ သံုးစြဲေနၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲ ႏုိင္ငံအမ်ားစုတြင္ လက္လွမ္းမမီေသာ အေျခအေန၌သာ ရွိေနေသးသည္။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း ယင္းသို႔ေသာ Infectionေၾကာင့္ျဖစ္ရသည့္ ကင္ဆာျဖင့္ ေသဆံုးသူ အမ်ားစုမွာ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးေသာ ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ရွိေနေၾကာင္း စစ္တမ္းမ်ားအရ သိရသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ကမာၻေပၚတြင္ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာျဖင့္ အသက္ဆံုးရံႈးရသည့္ အမ်ိဳးသမီးအားလံုး၏ (၈၀)ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးသည့္ ႏုိင္ငံမ်ားမွျဖစ္သည္။ “ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရေတြရဲ႕ က်န္းမာေရး မူ၀ါဒေတြမွာ ႏိုင္ငံသားတိုင္းအတြက္ ကင္ဆာေရာဂါ တားဆီးႏုိင္မယ့္ ေဆး၀ါးေတြ ပိုၿပီးမွီ၀ဲခြင့္ရဖို႔ ႀကိဳးစားေပးရပါမယ္။ လူေတြကို ပညာေပး လုပ္ငန္းေတြ၊ စည္းရံုးလံႈ႕ေဆာ္မႈေတြ လုပ္ေပးရင္း အသက္ေပါင္းမ်ားစြာကို ကယ္တင္ႏုိင္ဖို႔ လိုေနပါၿပီ”ဟု IUACမွ အမႈေဆာင္ခ်ဳပ္ ကယ္ရီအဒမ္စ္က ေျပာၾကားသြားသည္။ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အဓိက အႏၱရာယ္အမ်ားဆံုး ကင္ဆာေရာဂါမ်ားမွာ အဆုပ္ကင္ဆာ၊ ရင္သားကင္ဆာႏွင့္ အူမႀကီးကင္ဆာတို႔ ျဖစ္ၾကၿပီး ယင္းကင္ဆာမ်ားမွာ လူသားတို႔၏ ေန႔စဥ္လူေနမႈဘ၀ အေလ့အထမ်ားကို ဆင္ျခင္ေနထိုင္ျခင္းျဖင့္ ေရွာင္လႊဲႏုိင္သည့္ ရာခိုင္ႏႈန္း အေတာ္မ်ားမ်ား ရွိေနသည္။ ယင္း ကင္ဆာမ်ား မျဖစ္ေအာင္ အရက္ႏွင့္ ေဆးလိပ္ ေလွ်ာ့ေသာက္ရန္၊ ေနပူစာလံႈမႈကို အလြန္အကၽြံ မျပဳလုပ္ရန္၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို အစားဆင္ျခင္ျခင္း၊ ေလ့က်င့္ခန္းျပဳလုပ္ျခင္းစသည့္ နည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ ထိန္းညွိထားရန္ IUACက အႀကံျပဳ တင္ျပထားသည္။
** The Mirror Online Newspaper မွ ကူးယူေဖာ္ျပသည္။ **
/span>
** Public Health **
** လမ္းေဘးတြင္ ေရာင္းခ်သည့္ အသားကင္မ်ားတြင္ အႏၱရာယ္ရွိ ေရာဂါပိုးေတြ႔ **
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ လမ္းေဘး တြင္ ေရာင္းခ် ေနေသာ အသား ကင္မ်ား အတြင္း လူကို အႏၱရာယ္ ျဖစ္ေစသည့္ ေရာဂါပိုး တစ္မ်ိဳးအား ေတြ႕ရွိ ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ E-Coli (Escherichia Coli) ေခၚ ဘက္တီးရီးယား မ်ိဳးကို လသာၿမိဳ႕နယ္ အတြင္း၊ လမ္းေဘး ပလက္ေဖာင္း ၌ ေရာင္းခ်ေသာ အသား ကင္မ်ား အတြင္း ေဆးသုေတသန ဦးစီးဌာန(ေအာက္ျမန္မာျပည္) က ေတြ႕ရွိ ခဲ့ေၾကာင္း The Voice ဂ်ာနယ္တြင္ ေဖာ္ျပ ထားသည္။ ယင္း E-Coliသည္ အူမႀကီး ေရာင္ရမ္းျခင္း၊ ေသြး၀မ္းသြားျခင္း၊ ေက်ာက္ကပ္ ပ်က္စီးျခင္း ေၾကာင့္ ဆီးထဲတြင္ ေသြးပါျခင္း စသည္ တို႔ကို ျဖစ္ေပၚ ႏိုင္ေစ သလို အသက္ အႏၱရာယ္ ျဖစ္ေစ ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ျပင္းထန္ ဆိုးရြားေစ တတ္ေၾကာင္း သုေတသန ပညာရွင္ ေဒါက္တာ သိဂၤီ၀င္းျမတ္ က The Voice သို႔ ေျပာၾကား ခဲ့သည္။
Verotixoic အဆိပ္ ထုတ္ေပးေသာ ယင္း ဘက္တီးရီးယား သည္ အစား အေသာက္ ႏွင့္ ေရတို႔မွ တဆင့္ ကူးစက္ တတ္ေၾကာင္း သိရသည္။ အဆိုပါ ဘက္တီးရီးယား သည္ သာမန္ အားျဖင့္ အူနံရံ တြင္ တြယ္ကပ္ ေနထိုင္ၿပီး လူကို အက်ိဳးျပဳသည့္ အေျခအေနမ်ိဳးျဖင့္ ရပ္တည္ေနေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္လည္း ေသြးနီဥမ်ားကို ပ်က္စီးေစသည့္ Verotoxic အဆိပ္မ်ားကုိလည္း ထုတ္ေပး တတ္ေၾကာင္း သိရသည္။ အသားကင္ အျပင္ အသားကို ေသခ်ာ က်က္ေအာင္ ခ်က္ျပဳတ္ျခင္း မရွိ ပါကလည္း E-Coli ကူးစက္ ႏိုင္ေၾကာင္း၊ အသား အျပင္ မက်က္ ေသးသည့္ ႏြားႏို႔ ႏွင့္ ဟင္းသီး ဟင္းရြက္ မ်ား၌လည္း အလားတူ ဘက္တီးရီးယားမ်ား ပ်ံ႕ႏွံ႕ ေပါက္ဖြား ႏုိင္သျဖင့္ အစား အေသာက္ မ်ားကို ေသခ်ာစြာ ခ်က္ျပဳတ္မွ သာ ေရာဂါ ကူးစက္ မႈကို ကာကြယ္ ႏုိင္ေၾကာင္း ေဒါက္တာ သိဂၤီ၀င္းျမတ္ က ဆိုသည္။ ယခုE-Coliသည္ ကမာၻႏွင့္တ၀ွမ္း အစားအေသာက္မွ လူကိုအႏၱရာယ္ျဖစ္ေအာင္ ကူးစက္တတ္သည့္ ေရာဂါပိုးအျဖစ္ သတ္မွတ္လာျခင္းေၾကာင့္ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ အသိပညာတိုးပြားေအာင္ ပညာေပးလုပ္ငန္းမ်ား တိုးခ်ဲ႕ေဆာင္ရြက္သင့္ေၾကာင္းလည္း ေဒါက္တာသိဂၤီ၀င္းျမတ္က ေျပာၾကားေၾကာင္း The Voice Weekly ဂ်ာနယ္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
** ကင္ဆာေရာဂါကို ႀကိဳတင္ကာကြယ္နုိင္ **
ကင္ဆာေရာဂါ အမ်ိဳး အစား အားလံုး၏ (၄၀)ရာခိုင္ႏႈန္းကို မျဖစ္ပြားမီ ကတည္းက ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ ႏုိင္ေၾကာင္း ဆရာ၀န္ မ်ားက ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆို လိုက္သည္။ လူအမ်ားအေနႏွင့္ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း၊ အလြန္အကၽြံ စားေသာက္ျခင္း တို႔ကို ေရွာင္ၾကဥ္ၿပီး အရက္ကို အခ်ိန္ အဆႏွင့္ ေသာက္ျခင္း၊ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ား ပံုမွန္ျပဳလုပ္ျခင္း၊ ကင္ဆာကို တားဆီးႏုိင္သည့္ ေဆး၀ါးမ်ား မွီ၀ဲျခင္းတို႔ျဖင့္ ကင္ဆာေရာဂါ အမ်ားစုကို မျဖစ္မီကတည္းက ႀကိဳတင္ဟန္႔တားထားႏိုင္ေၾကာင္း ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားက ေထာက္ခံခဲ့သည္။ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၄)ရက္ေန႔တြင္ က်ေရာက္သည့္ ကမာၻ႕ကင္ဆာေရာဂါတိုက္ဖ်က္ေရးေန႔ အခမ္းအနားအတြက္ ကင္ဆာဆန္႔က်င္ေရး ႏိုင္ငံတကာ ယူနီယံ အဖြဲ႕ႀကီး (IUAC)က ယခုေၾကညာခ်က္ကို ထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ကမာၻ႕က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ႀကီး (WHO)က ကင္ဆာေရာဂါေပါင္းစံုေၾကာင့္ ကမာၻေပၚရွိ လူ(၈)ဦးတြင္ (၁)ဦးေသဆံုးေနေၾကာင္း ေၾကညာထားခဲ့သည္။ ယင္းပမာဏသည္ AIDS၊ တီဘီႏွင့္ ငွက္ဖ်ားေရာဂါ(၃)ခုေပါင္း ေသဆံုးသူ ပမာဏထက္ ပိုမ်ားသည္။ WHOက ႀကီးႀကီးမားမား အေျပာင္းအလဲမ်ိဳး ျဖစ္မလာဘဲ ယခုအတိုင္း ဆက္သြားေနပါက လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ လူေပါင္း(၇.၆)သန္းမွ် ကင္ဆာျဖင့္ ႏွစ္စဥ္ေသဆံုးေနရာမွ (၂၀၃၀)ခုႏွစ္တြင္ ႏွစ္စဥ္လူ(၁၇)သန္းထိ ကင္ဆာေၾကာင့္ အသက္ဆံုးရံႈးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သတိေပးထားသည္။ IUACမွ ပညာရွင္မ်ားက ကင္ဆာေရာဂါ အားလံုး၏ (၂၁)ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ ေရာဂါပိုးမႊားမ်ား ၀င္ေရာက္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့သည္။ ဥပမာအားျဖင့္ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ၊ အစာ အိမ္ကင္ဆာ ႏွင့္ အသည္း ကင္ဆာတို႔သည္ ယင္းသို႔ ပိုး၀င္ျခင္း (Infection) ေၾကာင့္ ျဖစ္လာ ရျခင္းဟု သိရသည္။ ထိုကဲ့သို႔ ကင္ဆာမ်ားအတြက္ ကာကြယ္ေဆးမ်ားသည္ အေနာက္ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ သံုးစြဲေနၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲ ႏုိင္ငံအမ်ားစုတြင္ လက္လွမ္းမမီေသာ အေျခအေန၌သာ ရွိေနေသးသည္။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း ယင္းသို႔ေသာ Infectionေၾကာင့္ျဖစ္ရသည့္ ကင္ဆာျဖင့္ ေသဆံုးသူ အမ်ားစုမွာ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးေသာ ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ရွိေနေၾကာင္း စစ္တမ္းမ်ားအရ သိရသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ကမာၻေပၚတြင္ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာျဖင့္ အသက္ဆံုးရံႈးရသည့္ အမ်ိဳးသမီးအားလံုး၏ (၈၀)ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးသည့္ ႏုိင္ငံမ်ားမွျဖစ္သည္။ “ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရေတြရဲ႕ က်န္းမာေရး မူ၀ါဒေတြမွာ ႏိုင္ငံသားတိုင္းအတြက္ ကင္ဆာေရာဂါ တားဆီးႏုိင္မယ့္ ေဆး၀ါးေတြ ပိုၿပီးမွီ၀ဲခြင့္ရဖို႔ ႀကိဳးစားေပးရပါမယ္။ လူေတြကို ပညာေပး လုပ္ငန္းေတြ၊ စည္းရံုးလံႈ႕ေဆာ္မႈေတြ လုပ္ေပးရင္း အသက္ေပါင္းမ်ားစြာကို ကယ္တင္ႏုိင္ဖို႔ လိုေနပါၿပီ”ဟု IUACမွ အမႈေဆာင္ခ်ဳပ္ ကယ္ရီအဒမ္စ္က ေျပာၾကားသြားသည္။ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အဓိက အႏၱရာယ္အမ်ားဆံုး ကင္ဆာေရာဂါမ်ားမွာ အဆုပ္ကင္ဆာ၊ ရင္သားကင္ဆာႏွင့္ အူမႀကီးကင္ဆာတို႔ ျဖစ္ၾကၿပီး ယင္းကင္ဆာမ်ားမွာ လူသားတို႔၏ ေန႔စဥ္လူေနမႈဘ၀ အေလ့အထမ်ားကို ဆင္ျခင္ေနထိုင္ျခင္းျဖင့္ ေရွာင္လႊဲႏုိင္သည့္ ရာခိုင္ႏႈန္း အေတာ္မ်ားမ်ား ရွိေနသည္။ ယင္း ကင္ဆာမ်ား မျဖစ္ေအာင္ အရက္ႏွင့္ ေဆးလိပ္ ေလွ်ာ့ေသာက္ရန္၊ ေနပူစာလံႈမႈကို အလြန္အကၽြံ မျပဳလုပ္ရန္၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို အစားဆင္ျခင္ျခင္း၊ ေလ့က်င့္ခန္းျပဳလုပ္ျခင္းစသည့္ နည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ ထိန္းညွိထားရန္ IUACက အႀကံျပဳ တင္ျပထားသည္။
** The Mirror Online Newspaper မွ ကူးယူေဖာ္ျပသည္။ **
/span>
No comments:
Post a Comment