ေ​လး​စား​ဘြယ္ဘု​ရ​င​္၊မ​ဟာခ်ဴ​လာ​ေ​လာင္ကြ​န​္( သို့​မ​ဟု​တ​္ )ပ​ဥ​ၥ​မေ ျ​မာ​က​္၊ရာ​မ​ဘု​ရ​င​္

>
....(Chulalongkorn the Great-King Rama V)




**ထိုင္းနိုင္ငံအေၾကာင္းတေစ့တေစာင္း(၁)**


ထိုင္းဘုရင္၊မဟာခ်ဴလာေလာင္ကြန္(ပဥၥမေျမာက္ရာမဘုရင
္)ကို ၁၈၅၃ ခုနွစ္၊စက္တင္ဘာလ ၂၀ ရက္ေန့မွာဖြားျမင္ေတာ
္မူခဲ့ပါတယ္။၁၈၆၈ ခုႏွစ္၊သက္ေတာ္ ၁၅ နွစ္အရြယ္ထီးန⁠န
္းေမြဆက္ခံခဲ့တဲ့ အခ်ိန္ မွာ၊အရြယ္မေရာက္ေသးတဲ့အတြက္၊ရင္ခြ
င္ ပိုက္အစိုးရက၊ဘုရင့္ကိုယ္စားတိုင္ျပည္ကိုအုပ္ ခ်ဳပ္ရ
ပါတယ္။ရင္ခြင္ပိုက္အစိုးရကထိုင္းနိုင္ငံ(ထိုစဥ္က၊စီယမ္း
နိုင္ငံ)ကိုအုပ္ ခ်ဳပ္ေနစဥ္ကာလမွာဘုရင္ခ်ဴလာေလာင္ကြန္ဟာ
အိမ္နီးခ်င္းနိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားကိုအလည္အပတ္သြားျပီး၊အဲဒီ
နိုင္ငံေတြက၊အုပ္ခ်ဳပ္မွဳစနစ္ေတြနဲ့လူေနမွဳဘ၀ေတြကိုေ
လ့လာခဲ့ပါတယ္။အဲဒီအခ်ိန္တုံးကထိုင္းနိုင္ငံမွာ အေနာက္တို
င္းယဥ္ေက်းမွဳ ေတြလႊမ္းမိုးေနခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္။

၁၈၇၃ ခုနွစ္မွာဒုတိယအၾကိမ္၊န⁠န္းတက္ဘိတ္သိက္မဂၤလာပြဲျပီး
ေနာက္၊ပဥၥမေျမာက္ရာမဘုရင္ဟာ ထိုင္းလူမွဳပတ္၀န
္းက်င္နဲ့သင့္ေတာ္မဲ့၊အေနာက္တိုင္းယဥ္ေက်းမွဳတခ်ိဳ့ကို
လက္ခံက်င့္သုံးခဲ့ပါတယ္။ဥပမာ၊န⁠န္းတြင္းသူ၊န⁠န္းတြင္း
သားမ်ားဟာ၊ဘုရင္ ထံအခစား၀င္တဲ့အခါမွာ၊၀ပ္တြားေနတဲ့ပုံစံကေ
န၊ မတ္တတ္ရပ္အေနအထားနွင့္အခစား၀င္ခြင့္ျပဳခဲ့သလို၊ေျမက
ၽြန္စနစ္ကို လည္းဖ်က္သိမ္းခဲ့တယ္။

မဟာခ်ဴလာေလာင္ကြန္ဘုရင္ရဲ့အင္မတန္ထူးျခားတဲ့၊က်ိဳးပမ္းမွဳ
တရပ္ဟာ၊ေသြးေျမမက်ပဲထိုင္းနိုင္ငံက၊ေက်းကၽြန္စနစ္ကို
ဖ်က္သိမ္းျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ကမာၻေပၚကနိုင္ငံအေတာ
္မ်ားမ်ားမွာေက်းကၽြန္စနစ္ဖ်က္သိမ္းပုံနဲ့မတူပဲ၊မဟာခ်ဴလာေ
လာင္ ကြန္ဘုရင္ဟာထိုင္းနိုင္ငံကေက်းကၽြန္စနစ္ကိုဖ်က္ သိမ
္းဖို့အဆင့္ေတြခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့အတြက္၊ေနာက္ဆုံးမွာေ
တာ့၊ ေခ်ာေမြ့ေအာင္ျမင္စြာနဲ့ထိုင္းနိုင္ငံက၊ကၽြန္စ
နစ္ကိုဖ်က္သိမ္းနိုင္ခဲ့ပါတယ္။

ပထမအဆင့္အေနနဲ့မူလေက်းကၽြန္ေတြရဲ့သား၊သမီးေတြကိုက
ၽြန္ဘ၀က၊အျငိမ္းစားယူရမယ့္၊သက္တန္းကိုျပဌာန္းေပးခဲ့
ပါ တယ္။၁၈၆၈ ခုႏွစ္၊မဟာခ်ဴလာေလာင္ကြန္ဘုရင္အုပ္ခ်ဳပ္ေန
စဥ္ကာလက မွာေမြးဖြားခဲ့တဲ့၊ထိုင္းေက်းကၽြန္ေတြဟာ၁၈⁠၈၉၊
ခုနွစ္မွာအသက္၂၁ နွစ္ျပည့္တဲ့သူေတြနဲ့အဲဒီေနာက္
ပိုင္းမွာေက်းကၽြန္မိဘနွစ္ပါးကေမြးဖြားခဲ့သူေတြဟာ၊လုံး
၀ေက်းကၽြန္ေတြမဟုတ္ေတာ့ပဲ၊သူတို့ကို ကၽြန္အျဖစ္နဲ့အျ
ပန္အလွန္ေရာင္း၊၀ယ္ျခင္းမျပဳနိုင္ေတာ့ဘူးလို့ေၾက
ညာခ်က္ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။


၁၈၈၉၊ခုနွစ္ေနာက္ပိုင္းမွာေက်းကၽြန္းမိဘေတြကေမြး
ဖြားခဲ့တဲ့၊သား၊သမီးေတြဟာလြတ္လပ္တဲ့၊ထိုင္း နိုင္ငံသားေတြျဖ
စ္ တယ္ဆိုျပီး၊ေနာက္ဆုံးထိုင္းနိုင္ငံကေနကၽြန္စနစ္ ျမစ
္ျပတ္သြားတဲ့အထိ၊မဟာခ်ဴ လာေလာင္ကြန္ဘုရင္ကဥပေဒေတြ၊ေၾကညာခ်
က္ေတြထုတ္ျပန္ျပီးထိုင္းနိုင္ငံက၊ကၽြန္စနစ္ကိုအဆုံးသတ
္ေစခဲ့ပါတယ္။

ထိုင္းဘုရင္၊မဟာခ်ဴလာေလာင္ကြန္(ပဥၥမေျမာက္ရာမဘုရင
္)ဟာငယ္စဥ္ဘ၀၊ကထဲကပညာေရးကိုလိုက္စားျပီး၊ထိုင္းနဲ့အဂၤ
လိပ္ဘာသာေတြကိုကၽြမ္းက်င္စြာတ⁠တ္ေျမာက္ခဲ့သလို၊အဆင္ျမင
့္ပညာေရးကိုသင္ယူဆည္းပူးခဲ့ပါတယ္။ဘုရင္မင္းျမတ္ဟာေတာ
္၀င္မိသားစုေတြကေနေအာက္ေျခလူထု၊ျပည္သူတရပ္လုံးအထိပညာ
သင္ယူနိုင္ေအာင္စာသင္ေက်ာင္းေတြ ကို န န္း တြင္းနဲ့ဘုန္းေတာ္ၾကီး
ေက်ာင္း ေတြမွာဖြင့္လွစ္ခဲ့ပါတယ္။ထိုင္း
ဘုရင္မဟာခ်ဴလာေလာင္ကြန္လက္ထက္မွာပညာေရးနဲ့ပတ္သက္ျပီးေ
တာ့၊ေတာ္၀င္မိသားစု၊န⁠န္းတြင္းသူ၊န⁠န္းတြင္းသားနဲ့သာမန္
္ေအာက္ေျခလူတန္းစားဆိုျပီးခြဲျခားမွဳမရွိပဲ၊တန္းတူ
ညီမ်ွအခြင့္အေရးရွိပါတယ္။ဘုရင္းမင္းျမတ္ဟာစာသင္ေက်ာ
င္းေတြကိုတတိုင္းျပည္လုံကခရိုင္တိုင္းလိုလိုမွာဖြင့္
လွစ္ေပးခဲ့ပါတယ္။

ဘုရင္မင္းျမတ္ဟာ၊သူ့ရဲ့တိုင္းသူျပည္သားေတြ၊အဆင့္ျမင့္
သက္ေမြးေက်ာင္းျပဳနိုင္ေအာင္၊ဘာသာ ရပ္အလိုက္သင္တန္း ေက်ာ
င္းေတြဖြင့္လွစ္ေပးခဲ့ပါတယ္။အဲဒီအထဲမွာျမိဳ့ျပ
အုပ္ခ်ဳပ္ေရးသင္တန္း ေက်ာင္း(ဆဌမေျမာက္ရာမဘုရင္လက္ထက္မွာ၊
အဲဒီသင္တန္းေက်ာင္းဟာ၊ယေန့ေခတ္၊ခ်ဴလာ ေလာင္ကြန္တကၠ
သိုလ္အျဖစ္ေရာက္ရွိခဲ့ပါတယ္။)စိုက္ပ်ဳိးေရးေက်ာင္း၊ေဆး
ပညာေက်ာင္း၊ဥပေဒ ေက်ာင္း၊ၾကည္းတပ္အကယ္ဒမီ၊ေရတပ္အကယ္ဒ
မီ၊ေျမပုံဆြဲပညာသင္တန္းေက်ာင္း၊ဆရာျဖစ္သင္
ေကာလိပ္၊စာတိုက္ပညာသင္ေက်ာင္းနဲ့အခြန္အေကာက္ပညာသင္ေက်ာ
င္းေတြကိုဖြင့္လွစ္ခဲ့ပါတယ္။

ခ်ဴလာေလာင္ကြန္ဘုရင္မင္းျမတ္ဟာ၊ဘုရင့္ပညာသင္ဆု (King's
Scholarships) ကိုလည္းတည္ ေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ျပီး
ေတာ့၊ဘုရင့္သားေတာ္ေတြနဲ့ျမိဳ့ျပအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာန၊၀န္ထ
မ္းေတြကိုဥေရာပနဲ့အေမရိကနိုင္ငံေတြကိုပညာသင္ေတာ္
သင္အ
ျဖစ္ေစလႊတ္ခဲ့ပါတယ္။ပဥၥမေျမာက္ရာမဘုရင္ဟာ ၀ဂ်ီရာယန
၊စာၾကည့္တိုက္(ယေန့ေခတ္အမ်ိဳးသားစာၾကည့္တိုက္ )နဲ့ေ
ရွး
ေဟာင္းသုေတသနပညာ ကလပ္တို့ကိုတည္ေထာင္ခဲ့ပါတယ္။

ခ်ဴလာေလာင္ကြန္ဘုရင္မင္းျမတ္ဟာထိုင္းနိုင္ငံကိုဖြံ့ျဖိဳး
တိုးတက္ေစလိုလို့ၾကိဳးပမ္းခဲ့တဲ့၊မ်ဳိးဆက္ သစ္ေတြ
အထဲကတဦး
ျဖစ္ပါတယ္။နိုင္ငံေတာ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကိုလည္းေျပာင္း
လဲခဲ့ျပီးေတာ့၊နိုင္ငံ ေတာ္ေကာင္စီနဲ့မင္းတိုင္ပင္ခံေ
ကာင္စီဆိုျပီးဖြဲ့
စည္းခဲ့တယ္။ထိုင္းနိုင္ငံေတာ္ကိုအုပ္ခ်ဳပ္ဖို့၀န္ၾကီး
ဌာန ၁၂၊ခုကုိတည္ေထာင္ခဲ့တယ္။ဒီပုံစံနဲ့ဘုရင္မင္းျမတ္ဟာ
ထိုင္းနိုင္ငံအတြက္၊ဒီမိုကေရစီစနစ္ကိုအုပ္ ျမစ္ခ်ေပး
ခဲ့ျပီး၊နိုင္ငံေတာ္မွာလူသားအရင္းအျမစ္ဖြံ့ျဖိဳးတိုး
ပြားလာေရးအတြက္၊နိုင္ငံသား
တိုင္း၊ေခတ္မီပညာေရးကိုဆည္းပူးနိုင္ေအာင္အားသြန္ခြန္စို
က္ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ပါတယ္။

စီးပြားေရးက႑အေနနဲ့ပဥၥမေျမာက္ရာမဘုရင္မင္းျမတ္ဟာ၊ျ
ပည္သူလူထုေတြဆီအခြန္အတုတ္အ နည္းအက်င္းပဲေပးရတဲ့စ
နစ္ကိုက်င့္သုံးခဲ့ပါတယ္။အစိုးရအေနနဲ့ဘ႑ာေငြအေတာ
္မ်ားမ်ားကိုနိုင္ငံ ေတာ္ဖြံ့ျဖိဳးေရးအတြက္သုံးစြဲခဲ့ပါတယ
္။ဘုရင္မင္း
ျမတ္ဟာ၊ျပည္သူ့အက်ိဳးျပဳလုပ္ငန္းေတြျဖစ္တဲ့ သစ္ပင္စိုက္၊လမ
္းတံတား၊ေရကာတာ၊တူးေျမာင္းစတာေတြကိုေဖါက္လုပ္ေပးခဲ့တ
ယ္။

ျပည္သူလူထုေတြလုပ္ကိုင္စားေသာက္ဖုိ့အတြက္ေျမယာေတြကိုခြဲ
ေ၀ေပးခဲ့တယ္။စိုက္ပ်ဳိးေရးအစရွိတဲ့ထြက္ကုန္ေတြကိုတ
ေနရာကေန၊တေနရာကိုတင္ပို့နိုင္ဖို့အတြက္လမ္းပန္းဆက္သြယ
္ေရးေတြအဆင့္ေျပေခ်ာေမြ့ေစေရးအတြက္အေ၀းေျပး
လမ္းေတြကိုေဖါက္လုပ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ျပီးေတာ့၊ဘုရင္မင္းျ
မတ္ဟာျမိဳ့ေတြကိုသန့္ရွင္းေရးအတြက္၊သန့္ရွင္းေရးဌာန
ကိုတည္
ေထာင္ေပးခဲ့တယ္။ပဥၥမေျမာက္ ရာမဘုရင္မင္းျမတ္ရဲ့
လက္ထက္မွာမီးရထားလမ္း၊စာတိုက္၊ေၾကးန⁠န္း၊တယ္လီဖုန္း၊လ်ွပ
္
စ⁠စ္၊ဘဏ္လုပ္ငန္းနဲ့ေဆးရုံေတြကိုတည္ေထာင္ေပးခဲ့တယ္။

ထိုင္းဘုရင္၊မဟာခ်ဴလာေလာင္ကြန္(ပဥၥမေျမာက္ရာမဘုရင
္)ဟာခရီးထြက္တာကုိအင္မတန္မွခုံမင္ ႏွစ္သက္ပါတယ္။ဘုရင္မင္း
ျမတ္ဟာထိုင္းနိုင္ငံအတြင္းကခရိုင္ေတြကအေျခအေနေတြ
ကိုစ⁠စ္ေဆးဖ့ိုခရီးထြက္ရာကျပည္တြင္းအေတြ့အၾကံဳဗဟုသု
တေတြအမ်ားၾကီးရသလို၊အစိုးရ၀န္ထမ္းေတြနဲ့ခင္ မင္သိကၽြမ္း
္ခြင့္ေတြရခဲ့ပါတယ္။ဘုရင္မင္းျမတ္ရဲ့နိုင္ငံျခား
ခရီးစဥ္ေတြကအျပန္တိုင္းမွာထိုင္းနိုင္ငံရဲ့ ဖြံ့့ျဖိဳး
တိုးတက္ေရးအတြက္အက်ိဳးရွိမဲ့၊နိုင္ငံျခားကနည္းနာနိႆယေ
တြကိုယူေဆာင္လာခဲ့ျပီး၊ ထိုင္း နိုင္ငံမွာက်င့္သုံးေစပါ
တယ္။

ဥေရာပခရီးစဥ္နွစ္ၾကိမ္မွာ၊ပဥၥမေျမာက္ရာမဘုရင္ဟာဥေရာပ
နိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားနဲ့မဟာမိတ္ ဆက္ဆံေရးကိုထူေထာင္
နိုင္ခဲ့တယ္။ဒါေၾကာင့္လည္း၊ပဥၥမေျမာက္ရာမဘုရင္ဟာတခ်ိ
ဳ့နိုင္ငံေတြကထိုင္းနိုင္ငံအေပၚကေနအခြင့္အေရးယူဖို့
ၾကိဳးစားလာခဲ့မွဳေတြအေပၚျပႆနာမျဖစ္ပဲ၊ေအာင္ျမင္စြာ
နဲ့ေျဖရွင္းနိုင္ခဲ့ပါတယ္။

ထိုင္းဘုရင္၊မဟာခ်ဴလာေလာင္ကြန္(ပဥၥမေျမာက္ရာမဘုရင္)ဟာစာေပ
အေရးအသားမွာလည္း ၀ါသနာထုံခဲ့ပါတယ္။ကဗ်ာ၊လကၤာ
ြ္ေတြအေတာ္မ်ားမ်ားကိုလည္း၊ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ဒါ့အျပင္ဘု
ရင္မင္းျမတ္ဟာသမိုင္းေရးရာ၊ေဆာင္းပါး
ေတြ၊မိတ္ခြန္းေတြနဲ့ခရီးသြားေဆာင္းပါေတြေရးခဲ့ပါတယ္။

ဘုရင္မင္းျမတ္အလည္အပတ္သြားေရာက္ခဲ့တဲ့၊ေဒသေတြရဲ့ပထ၀ီအေ
နအထား၊သမိုင္းျဖစ္စဥ္နဲ့လူ ေနမွဳစနစ္၊အနုပညာ၊ယဥ္ေက်းမွဳ
စတာေတြကိုလည္းေရးသားခဲ့ပါတယ္။ ဘုရင္မင္းျမတ္သီကုံး
ခဲ့တဲ့ကဗ်ာေတြျဖစ္တဲ့၊ နစ္ထရာခ်ကၠရစ္ Nitthra Chakhrit နဲ့
ငိုပ Ngo Pa ဆို တဲ့ကဗ်ာေတြကိုထိုင္းနိုင္ငံမွာေက်ာင္း
သုံးစာအုပ္ေတြအျဖစ္ျပဌာန္းခဲ့ပါတယ္။

ထိုင္းဘုရင္၊မဟာခ်ဴလာေလာင္ကြန္(ပဥၥမေျမာက္ရာမဘုရင္
္)ဟာထိုင္းနိုင္ငံကို ၄၂ နွစ္တိုင္ေအာင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ပါတယ္။ဘုရင္မင္းျမတ္က
၊ကၽြန္စနစ္ကိုဖ်က္သိမ္းေပးျပီး၊တိုင္းျပည္အတြက္ဒီမိုကေရစီအခင္းအက်င္းေတြ
ကိုပ်ိဳးေထာင္ေပးခဲ့
သလို၊ထိုင္းျပည္သူလူထုအတြက္စီးပြားေရး၊ပညာေရး၊က်န္းမာ ေရး
စတာေတြကိုက်ိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္တဲ့အျပင္၊ျပည္သူလူထုတ
ရပ္လုံးအေပၚေမတၱာကိုလႊမ္းျခဳံေပးတာေၾကာင့္၊ထိုင္းျပည္သူေတြကလည္း
Somdet Phra Piya Maharat ေမတၱာရွင္မဟာဘုရင္
မင္းျမတ္ လို့ခ်စ္ခင္ေလးစားစြာနဲ့ေခၚေ၀ၚၾကပါတယ္။





မွတ္ခ်က္။ ။ထိုင္းနိုင္ငံနဲ့ျပည္ပေရာက္ျမန္မာနိုင္ငံ
သားေတြနဲ့ျမန္မာနိုင္ငံထဲကျမန္မာနိုင္ငံသား ေတြပါထိုင္း
နိုင္ငံရဲ့အေၾကာင္းကိုတေစ့တေစာင္းေလ့လာနိုင္ေအာင္၊
UNESCO ရဲ့ Lauds King Chularlongkorn and Celebrates His 150th Birthday
Anniversary on 20 September 2003 ကိုဆီေလ်ွာ္ေအာင္ဘာသာျပန္တင္ဆက္လိုက္ပါတယ္။

** အန္ဒါမန္ဟီးရုိး **
ည ၈း၄၀
မတ္လ ၂၀ ၊ ၂၀၁၁

....(Chulalongkorn the Great-King Rama V)




**ထိုင္းနိုင္ငံအေၾကာင္းတေစ့တေစာင္း(၁)**


ထိုင္းဘုရင္၊မဟာခ်ဴလာေလာင္ကြန္(ပဥၥမေျမာက္ရာမဘုရင
္)ကို ၁၈၅၃ ခုနွစ္၊စက္တင္ဘာလ ၂၀ ရက္ေန့မွာဖြားျမင္ေတာ
္မူခဲ့ပါတယ္။၁၈၆၈ ခုႏွစ္၊သက္ေတာ္ ၁၅ နွစ္အရြယ္ထီးန⁠န
္းေမြဆက္ခံခဲ့တဲ့ အခ်ိန္ မွာ၊အရြယ္မေရာက္ေသးတဲ့အတြက္၊ရင္ခြ
င္ ပိုက္အစိုးရက၊ဘုရင့္ကိုယ္စားတိုင္ျပည္ကိုအုပ္ ခ်ဳပ္ရ
ပါတယ္။ရင္ခြင္ပိုက္အစိုးရကထိုင္းနိုင္ငံ(ထိုစဥ္က၊စီယမ္း
နိုင္ငံ)ကိုအုပ္ ခ်ဳပ္ေနစဥ္ကာလမွာဘုရင္ခ်ဴလာေလာင္ကြန္ဟာ
အိမ္နီးခ်င္းနိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားကိုအလည္အပတ္သြားျပီး၊အဲဒီ
နိုင္ငံေတြက၊အုပ္ခ်ဳပ္မွဳစနစ္ေတြနဲ့လူေနမွဳဘ၀ေတြကိုေ
လ့လာခဲ့ပါတယ္။အဲဒီအခ်ိန္တုံးကထိုင္းနိုင္ငံမွာ အေနာက္တို
င္းယဥ္ေက်းမွဳ ေတြလႊမ္းမိုးေနခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္။

၁၈၇၃ ခုနွစ္မွာဒုတိယအၾကိမ္၊န⁠န္းတက္ဘိတ္သိက္မဂၤလာပြဲျပီး
ေနာက္၊ပဥၥမေျမာက္ရာမဘုရင္ဟာ ထိုင္းလူမွဳပတ္၀န
္းက်င္နဲ့သင့္ေတာ္မဲ့၊အေနာက္တိုင္းယဥ္ေက်းမွဳတခ်ိဳ့ကို
လက္ခံက်င့္သုံးခဲ့ပါတယ္။ဥပမာ၊န⁠န္းတြင္းသူ၊န⁠န္းတြင္း
သားမ်ားဟာ၊ဘုရင္ ထံအခစား၀င္တဲ့အခါမွာ၊၀ပ္တြားေနတဲ့ပုံစံကေ
န၊ မတ္တတ္ရပ္အေနအထားနွင့္အခစား၀င္ခြင့္ျပဳခဲ့သလို၊ေျမက
ၽြန္စနစ္ကို လည္းဖ်က္သိမ္းခဲ့တယ္။

မဟာခ်ဴလာေလာင္ကြန္ဘုရင္ရဲ့အင္မတန္ထူးျခားတဲ့၊က်ိဳးပမ္းမွဳ
တရပ္ဟာ၊ေသြးေျမမက်ပဲထိုင္းနိုင္ငံက၊ေက်းကၽြန္စနစ္ကို
ဖ်က္သိမ္းျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ကမာၻေပၚကနိုင္ငံအေတာ
္မ်ားမ်ားမွာေက်းကၽြန္စနစ္ဖ်က္သိမ္းပုံနဲ့မတူပဲ၊မဟာခ်ဴလာေ
လာင္ ကြန္ဘုရင္ဟာထိုင္းနိုင္ငံကေက်းကၽြန္စနစ္ကိုဖ်က္ သိမ
္းဖို့အဆင့္ေတြခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့အတြက္၊ေနာက္ဆုံးမွာေ
တာ့၊ ေခ်ာေမြ့ေအာင္ျမင္စြာနဲ့ထိုင္းနိုင္ငံက၊ကၽြန္စ
နစ္ကိုဖ်က္သိမ္းနိုင္ခဲ့ပါတယ္။

ပထမအဆင့္အေနနဲ့မူလေက်းကၽြန္ေတြရဲ့သား၊သမီးေတြကိုက
ၽြန္ဘ၀က၊အျငိမ္းစားယူရမယ့္၊သက္တန္းကိုျပဌာန္းေပးခဲ့
ပါ တယ္။၁၈၆၈ ခုႏွစ္၊မဟာခ်ဴလာေလာင္ကြန္ဘုရင္အုပ္ခ်ဳပ္ေန
စဥ္ကာလက မွာေမြးဖြားခဲ့တဲ့၊ထိုင္းေက်းကၽြန္ေတြဟာ၁၈⁠၈၉၊
ခုနွစ္မွာအသက္၂၁ နွစ္ျပည့္တဲ့သူေတြနဲ့အဲဒီေနာက္
ပိုင္းမွာေက်းကၽြန္မိဘနွစ္ပါးကေမြးဖြားခဲ့သူေတြဟာ၊လုံး
၀ေက်းကၽြန္ေတြမဟုတ္ေတာ့ပဲ၊သူတို့ကို ကၽြန္အျဖစ္နဲ့အျ
ပန္အလွန္ေရာင္း၊၀ယ္ျခင္းမျပဳနိုင္ေတာ့ဘူးလို့ေၾက
ညာခ်က္ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။


၁၈၈၉၊ခုနွစ္ေနာက္ပိုင္းမွာေက်းကၽြန္းမိဘေတြကေမြး
ဖြားခဲ့တဲ့၊သား၊သမီးေတြဟာလြတ္လပ္တဲ့၊ထိုင္း နိုင္ငံသားေတြျဖ
စ္ တယ္ဆိုျပီး၊ေနာက္ဆုံးထိုင္းနိုင္ငံကေနကၽြန္စနစ္ ျမစ
္ျပတ္သြားတဲ့အထိ၊မဟာခ်ဴ လာေလာင္ကြန္ဘုရင္ကဥပေဒေတြ၊ေၾကညာခ်
က္ေတြထုတ္ျပန္ျပီးထိုင္းနိုင္ငံက၊ကၽြန္စနစ္ကိုအဆုံးသတ
္ေစခဲ့ပါတယ္။

ထိုင္းဘုရင္၊မဟာခ်ဴလာေလာင္ကြန္(ပဥၥမေျမာက္ရာမဘုရင
္)ဟာငယ္စဥ္ဘ၀၊ကထဲကပညာေရးကိုလိုက္စားျပီး၊ထိုင္းနဲ့အဂၤ
လိပ္ဘာသာေတြကိုကၽြမ္းက်င္စြာတ⁠တ္ေျမာက္ခဲ့သလို၊အဆင္ျမင
့္ပညာေရးကိုသင္ယူဆည္းပူးခဲ့ပါတယ္။ဘုရင္မင္းျမတ္ဟာေတာ
္၀င္မိသားစုေတြကေနေအာက္ေျခလူထု၊ျပည္သူတရပ္လုံးအထိပညာ
သင္ယူနိုင္ေအာင္စာသင္ေက်ာင္းေတြ ကို န န္း တြင္းနဲ့ဘုန္းေတာ္ၾကီး
ေက်ာင္း ေတြမွာဖြင့္လွစ္ခဲ့ပါတယ္။ထိုင္း
ဘုရင္မဟာခ်ဴလာေလာင္ကြန္လက္ထက္မွာပညာေရးနဲ့ပတ္သက္ျပီးေ
တာ့၊ေတာ္၀င္မိသားစု၊န⁠န္းတြင္းသူ၊န⁠န္းတြင္းသားနဲ့သာမန္
္ေအာက္ေျခလူတန္းစားဆိုျပီးခြဲျခားမွဳမရွိပဲ၊တန္းတူ
ညီမ်ွအခြင့္အေရးရွိပါတယ္။ဘုရင္းမင္းျမတ္ဟာစာသင္ေက်ာ
င္းေတြကိုတတိုင္းျပည္လုံကခရိုင္တိုင္းလိုလိုမွာဖြင့္
လွစ္ေပးခဲ့ပါတယ္။

ဘုရင္မင္းျမတ္ဟာ၊သူ့ရဲ့တိုင္းသူျပည္သားေတြ၊အဆင့္ျမင့္
သက္ေမြးေက်ာင္းျပဳနိုင္ေအာင္၊ဘာသာ ရပ္အလိုက္သင္တန္း ေက်ာ
င္းေတြဖြင့္လွစ္ေပးခဲ့ပါတယ္။အဲဒီအထဲမွာျမိဳ့ျပ
အုပ္ခ်ဳပ္ေရးသင္တန္း ေက်ာင္း(ဆဌမေျမာက္ရာမဘုရင္လက္ထက္မွာ၊
အဲဒီသင္တန္းေက်ာင္းဟာ၊ယေန့ေခတ္၊ခ်ဴလာ ေလာင္ကြန္တကၠ
သိုလ္အျဖစ္ေရာက္ရွိခဲ့ပါတယ္။)စိုက္ပ်ဳိးေရးေက်ာင္း၊ေဆး
ပညာေက်ာင္း၊ဥပေဒ ေက်ာင္း၊ၾကည္းတပ္အကယ္ဒမီ၊ေရတပ္အကယ္ဒ
မီ၊ေျမပုံဆြဲပညာသင္တန္းေက်ာင္း၊ဆရာျဖစ္သင္
ေကာလိပ္၊စာတိုက္ပညာသင္ေက်ာင္းနဲ့အခြန္အေကာက္ပညာသင္ေက်ာ
င္းေတြကိုဖြင့္လွစ္ခဲ့ပါတယ္။

ခ်ဴလာေလာင္ကြန္ဘုရင္မင္းျမတ္ဟာ၊ဘုရင့္ပညာသင္ဆု (King's
Scholarships) ကိုလည္းတည္ ေထာင္ခဲ့ပါတယ္။ျပီး
ေတာ့၊ဘုရင့္သားေတာ္ေတြနဲ့ျမိဳ့ျပအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာန၊၀န္ထ
မ္းေတြကိုဥေရာပနဲ့အေမရိကနိုင္ငံေတြကိုပညာသင္ေတာ္
သင္အ
ျဖစ္ေစလႊတ္ခဲ့ပါတယ္။ပဥၥမေျမာက္ရာမဘုရင္ဟာ ၀ဂ်ီရာယန
၊စာၾကည့္တိုက္(ယေန့ေခတ္အမ်ိဳးသားစာၾကည့္တိုက္ )နဲ့ေ
ရွး
ေဟာင္းသုေတသနပညာ ကလပ္တို့ကိုတည္ေထာင္ခဲ့ပါတယ္။

ခ်ဴလာေလာင္ကြန္ဘုရင္မင္းျမတ္ဟာထိုင္းနိုင္ငံကိုဖြံ့ျဖိဳး
တိုးတက္ေစလိုလို့ၾကိဳးပမ္းခဲ့တဲ့၊မ်ဳိးဆက္ သစ္ေတြ
အထဲကတဦး
ျဖစ္ပါတယ္။နိုင္ငံေတာ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကိုလည္းေျပာင္း
လဲခဲ့ျပီးေတာ့၊နိုင္ငံ ေတာ္ေကာင္စီနဲ့မင္းတိုင္ပင္ခံေ
ကာင္စီဆိုျပီးဖြဲ့
စည္းခဲ့တယ္။ထိုင္းနိုင္ငံေတာ္ကိုအုပ္ခ်ဳပ္ဖို့၀န္ၾကီး
ဌာန ၁၂၊ခုကုိတည္ေထာင္ခဲ့တယ္။ဒီပုံစံနဲ့ဘုရင္မင္းျမတ္ဟာ
ထိုင္းနိုင္ငံအတြက္၊ဒီမိုကေရစီစနစ္ကိုအုပ္ ျမစ္ခ်ေပး
ခဲ့ျပီး၊နိုင္ငံေတာ္မွာလူသားအရင္းအျမစ္ဖြံ့ျဖိဳးတိုး
ပြားလာေရးအတြက္၊နိုင္ငံသား
တိုင္း၊ေခတ္မီပညာေရးကိုဆည္းပူးနိုင္ေအာင္အားသြန္ခြန္စို
က္ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ပါတယ္။

စီးပြားေရးက႑အေနနဲ့ပဥၥမေျမာက္ရာမဘုရင္မင္းျမတ္ဟာ၊ျ
ပည္သူလူထုေတြဆီအခြန္အတုတ္အ နည္းအက်င္းပဲေပးရတဲ့စ
နစ္ကိုက်င့္သုံးခဲ့ပါတယ္။အစိုးရအေနနဲ့ဘ႑ာေငြအေတာ
္မ်ားမ်ားကိုနိုင္ငံ ေတာ္ဖြံ့ျဖိဳးေရးအတြက္သုံးစြဲခဲ့ပါတယ
္။ဘုရင္မင္း
ျမတ္ဟာ၊ျပည္သူ့အက်ိဳးျပဳလုပ္ငန္းေတြျဖစ္တဲ့ သစ္ပင္စိုက္၊လမ
္းတံတား၊ေရကာတာ၊တူးေျမာင္းစတာေတြကိုေဖါက္လုပ္ေပးခဲ့တ
ယ္။

ျပည္သူလူထုေတြလုပ္ကိုင္စားေသာက္ဖုိ့အတြက္ေျမယာေတြကိုခြဲ
ေ၀ေပးခဲ့တယ္။စိုက္ပ်ဳိးေရးအစရွိတဲ့ထြက္ကုန္ေတြကိုတ
ေနရာကေန၊တေနရာကိုတင္ပို့နိုင္ဖို့အတြက္လမ္းပန္းဆက္သြယ
္ေရးေတြအဆင့္ေျပေခ်ာေမြ့ေစေရးအတြက္အေ၀းေျပး
လမ္းေတြကိုေဖါက္လုပ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ျပီးေတာ့၊ဘုရင္မင္းျ
မတ္ဟာျမိဳ့ေတြကိုသန့္ရွင္းေရးအတြက္၊သန့္ရွင္းေရးဌာန
ကိုတည္
ေထာင္ေပးခဲ့တယ္။ပဥၥမေျမာက္ ရာမဘုရင္မင္းျမတ္ရဲ့
လက္ထက္မွာမီးရထားလမ္း၊စာတိုက္၊ေၾကးန⁠န္း၊တယ္လီဖုန္း၊လ်ွပ
္
စ⁠စ္၊ဘဏ္လုပ္ငန္းနဲ့ေဆးရုံေတြကိုတည္ေထာင္ေပးခဲ့တယ္။

ထိုင္းဘုရင္၊မဟာခ်ဴလာေလာင္ကြန္(ပဥၥမေျမာက္ရာမဘုရင
္)ဟာခရီးထြက္တာကုိအင္မတန္မွခုံမင္ ႏွစ္သက္ပါတယ္။ဘုရင္မင္း
ျမတ္ဟာထိုင္းနိုင္ငံအတြင္းကခရိုင္ေတြကအေျခအေနေတြ
ကိုစ⁠စ္ေဆးဖ့ိုခရီးထြက္ရာကျပည္တြင္းအေတြ့အၾကံဳဗဟုသု
တေတြအမ်ားၾကီးရသလို၊အစိုးရ၀န္ထမ္းေတြနဲ့ခင္ မင္သိကၽြမ္း
္ခြင့္ေတြရခဲ့ပါတယ္။ဘုရင္မင္းျမတ္ရဲ့နိုင္ငံျခား
ခရီးစဥ္ေတြကအျပန္တိုင္းမွာထိုင္းနိုင္ငံရဲ့ ဖြံ့့ျဖိဳး
တိုးတက္ေရးအတြက္အက်ိဳးရွိမဲ့၊နိုင္ငံျခားကနည္းနာနိႆယေ
တြကိုယူေဆာင္လာခဲ့ျပီး၊ ထိုင္း နိုင္ငံမွာက်င့္သုံးေစပါ
တယ္။

ဥေရာပခရီးစဥ္နွစ္ၾကိမ္မွာ၊ပဥၥမေျမာက္ရာမဘုရင္ဟာဥေရာပ
နိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားနဲ့မဟာမိတ္ ဆက္ဆံေရးကိုထူေထာင္
နိုင္ခဲ့တယ္။ဒါေၾကာင့္လည္း၊ပဥၥမေျမာက္ရာမဘုရင္ဟာတခ်ိ
ဳ့နိုင္ငံေတြကထိုင္းနိုင္ငံအေပၚကေနအခြင့္အေရးယူဖို့
ၾကိဳးစားလာခဲ့မွဳေတြအေပၚျပႆနာမျဖစ္ပဲ၊ေအာင္ျမင္စြာ
နဲ့ေျဖရွင္းနိုင္ခဲ့ပါတယ္။

ထိုင္းဘုရင္၊မဟာခ်ဴလာေလာင္ကြန္(ပဥၥမေျမာက္ရာမဘုရင္)ဟာစာေပ
အေရးအသားမွာလည္း ၀ါသနာထုံခဲ့ပါတယ္။ကဗ်ာ၊လကၤာ
ြ္ေတြအေတာ္မ်ားမ်ားကိုလည္း၊ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ဒါ့အျပင္ဘု
ရင္မင္းျမတ္ဟာသမိုင္းေရးရာ၊ေဆာင္းပါး
ေတြ၊မိတ္ခြန္းေတြနဲ့ခရီးသြားေဆာင္းပါေတြေရးခဲ့ပါတယ္။

ဘုရင္မင္းျမတ္အလည္အပတ္သြားေရာက္ခဲ့တဲ့၊ေဒသေတြရဲ့ပထ၀ီအေ
နအထား၊သမိုင္းျဖစ္စဥ္နဲ့လူ ေနမွဳစနစ္၊အနုပညာ၊ယဥ္ေက်းမွဳ
စတာေတြကိုလည္းေရးသားခဲ့ပါတယ္။ ဘုရင္မင္းျမတ္သီကုံး
ခဲ့တဲ့ကဗ်ာေတြျဖစ္တဲ့၊ နစ္ထရာခ်ကၠရစ္ Nitthra Chakhrit နဲ့
ငိုပ Ngo Pa ဆို တဲ့ကဗ်ာေတြကိုထိုင္းနိုင္ငံမွာေက်ာင္း
သုံးစာအုပ္ေတြအျဖစ္ျပဌာန္းခဲ့ပါတယ္။

ထိုင္းဘုရင္၊မဟာခ်ဴလာေလာင္ကြန္(ပဥၥမေျမာက္ရာမဘုရင္
္)ဟာထိုင္းနိုင္ငံကို ၄၂ နွစ္တိုင္ေအာင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ပါတယ္။ဘုရင္မင္းျမတ္က
၊ကၽြန္စနစ္ကိုဖ်က္သိမ္းေပးျပီး၊တိုင္းျပည္အတြက္ဒီမိုကေရစီအခင္းအက်င္းေတြ
ကိုပ်ိဳးေထာင္ေပးခဲ့
သလို၊ထိုင္းျပည္သူလူထုအတြက္စီးပြားေရး၊ပညာေရး၊က်န္းမာ ေရး
စတာေတြကိုက်ိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္တဲ့အျပင္၊ျပည္သူလူထုတ
ရပ္လုံးအေပၚေမတၱာကိုလႊမ္းျခဳံေပးတာေၾကာင့္၊ထိုင္းျပည္သူေတြကလည္း
Somdet Phra Piya Maharat ေမတၱာရွင္မဟာဘုရင္
မင္းျမတ္ လို့ခ်စ္ခင္ေလးစားစြာနဲ့ေခၚေ၀ၚၾကပါတယ္။





မွတ္ခ်က္။ ။ထိုင္းနိုင္ငံနဲ့ျပည္ပေရာက္ျမန္မာနိုင္ငံ
သားေတြနဲ့ျမန္မာနိုင္ငံထဲကျမန္မာနိုင္ငံသား ေတြပါထိုင္း
နိုင္ငံရဲ့အေၾကာင္းကိုတေစ့တေစာင္းေလ့လာနိုင္ေအာင္၊
UNESCO ရဲ့ Lauds King Chularlongkorn and Celebrates His 150th Birthday
Anniversary on 20 September 2003 ကိုဆီေလ်ွာ္ေအာင္ဘာသာျပန္တင္ဆက္လိုက္ပါတယ္။

** အန္ဒါမန္ဟီးရုိး **
ည ၈း၄၀
မတ္လ ၂၀ ၊ ၂၀၁၁