လူထုက်န္းမာေရး (အသားရည္လွပေအာင္စားၿခင္း)

>

**Public Health**

“အစာလည္းေဆး ေဆးလည္းအစာ” ဆိုသည္႔အတိုင္း အစာအဟာရၿဖင္႔ က်မတို႕ရဲ႕ အသားအရည္ကို ထိန္းသိမ္းႀကရေအာင္ေနာ္..။ႏိုင္ငံၿခားၿဖစ္ Skin Cream နဲ႔ Lotion မ်ားကို အသံုးၿပဳၿခင္းၿဖင္႔ အေရၿပားရဲ႕အေပၚယံအလွအပကို ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲယူႏိုင္ပါတယ္ ။ ဒါေပမဲ႔ အေရၿပားေအာက္လႊာနဲ႔ ခႏၶာကိုယ္က်န္းမာလွပေအာင္ေတာ႔ အစားအေသာက္နဲ႕ပဲ ၿပဳၿပင္ယူႀကရပါမယ္။ အာဟာရလည္းၿဖစ္၊အရသာလည္းရွိမဲ႔ အစာမ်ားကို စားေသာက္ရင္း ပ်ိဳပ်ိဳေမတို႕ လွသထက္ လွေစဖို႕ ေအာက္ပါအစားအစာမ်ားကို စံနစ္တက် စားႀကရေအာင္လား။

အသားအရည္လွပဖို႕ အစားအေသာက္ေရြးခ်ယ္ရာမွာ လတ္ဆတ္ၿပီး အရည္ရႊမ္းတဲ႔ သစ္သီးဝလံမ်ားကို စားသံုးရပါမယ္၊ အမွ်င္ဓာတ္ပါတဲ႔ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ား၊ အဆီထုတ္ထားေသာ ႏို႕၊ ဒိန္ခ်ဥ္၊ ႏွင္႔ Cheese မ်ားကိုလည္း စားေသာက္ႏိုင္ပါတယ္၊ အခ်ိဳဓာတ္နဲ႔ အငံဓာတ္မ်ားကို ေလွ်ာ႔ၿပီးသံုးေဆာင္ၿခင္းက က်န္းမာႀကည္လင္တဲ႔ အေရၿပားအလွကို ရေစပါတယ္။ က်န္းမာတဲ႔အေရၿပားအတြက္ မရွိမၿဖစ္လိုအပ္တဲ႔အရာမ်ားကေတာ႔ ..

(၁)ေရဓာတ္။ ။အလိုအပ္ဆံုး မရွိမၿဖစ္ကေတာ႔ “ေရ”ပါပဲ။ ေရကို တေန႔မွာ အနည္းဆံုး ၂လီတာ(ေရသန္႔၂ပုလင္းေလာက္) ေသာက္သံုးၿခင္းၿဖင္႔ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕အေရၿပားစင္ႀကယ္လွပမႈအတြက္ ၿပည္႕စံုလံုေလာက္မွာၿဖစ္ပါတယ္။


(၂)အမွ်င္ဓာတ္။ ။အမွ်င္ဓာတ္ပါေသာ အစားအစာမ်ားကေတာ႔ ဟင္းႏုႏြယ္၊ ဘူးညြန္႔၊ ႀကာရိုးဟင္းခါး၊ ရုန္းပုေဒသီး၊ သေဘာၤသီး၊ တို႕ပဲၿဖစ္ပါတယ္။ အမွ်င္ဓာတ္ပါေသာ အစာမ်ားကို စားသံုးၿခင္းၿဖင္႔ သင္၏ အသားအေရကို စင္ႀကယ္ေစၿပီး ဝင္းပေစပါတယ္။


(၃)ဗီတာမင္-ေအ။ ။ဗီတာမင္-ေအ ဟာ အသားအရည္ပ်က္စီးၿခင္း၊ အေရၿပားကြဲအက္ေၿခာက္ေသြ႕ၿခင္း၊အေရၿပားယားယံတတ္သူမ်ားအတြက္ ၿဖစ္ၿပီး ထိုသူမ်ားဟာ အေရၿပားရဲ႕ elasticity ေလ်ာ႔ပါးတဲ႔သူေတြပဲၿဖစ္ပါတယ္။ စားသံုးသင္႔သည္႕ အစားအစာမ်ားကေတာ႔ မုန္လာဥနီ၊ တရုတ္ဆီးသီး၊ ေဂၚဖီပန္းပြင္႔၊ တို႕ပဲၿဖစ္ပါတယ္။


(၄)ဗီတာမင္-စီ။ ။သင္႔အသားအေရ တင္းတင္းရင္းရင္းရွိေစဖို႕ အခ်ဥ္အရသာရွိတဲ႔ စေတာ္ဘယ္ရီ၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီး၊ေရွာက္ခ်ိဳသီး၊သိေမၼာ္သီး၊ႏွင္႔ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားအေနနဲ႔ မုန္လာထုပ္၊ ေဂၚဖီထုပ္၊ ကန္ဇြန္းရြက္တို႕ကို စားသင္႔ပါတယ္။


(၅)ဗီတာမင္-အီး။ ။အိုမင္းရင္႔ေရာ္ေစတဲ႔ molecules ေတြကို ရပ္တန္႕ဖို႕အတြက္ “ဗီတာမင္-အီး”ေသာက္ေဆးမ်ားကို ေသာက္သံုးၿခင္းၿဖင္႔ အရြယ္ကိုႏုပ်ိဳေစပါတယ္။အစားအစာမ်ားအေနနဲ႔ကေတာ႔ သီဟိုေစ႔၊ သစ္အယ္သီး၊ သစ္ခ်သီး၊ဂ်ံဳေစ႔၊ ေနႀကာေစ႔နဲ႕ဖရံုေစ႔တို႕ပဲၿဖစ္ပါတယ္။


(၆)ဇင္႔ဓာတ္။ ။Zinc ဓာတ္ကေတာ႔ Vitamin A နဲ႔တူပါတယ္။ Collagen နဲ႔ Elastin ေတြကို ထုတ္ေပးပါတယ္၊ အဲဒီအမွ်င္ေတြက သင္႔အေရၿပားကို သန္စြမ္းၿပီး တင္းတင္းရင္းရင္းၿဖစ္ေစပါတယ္။ အသားအေရ ေလ်ာ႔ရဲၿခင္းကို ကာကြယ္ေပးပါတယ္။


အသားမ်ားကိုေတာ႔ သင္႔သလို စားေသာက္ႏိုင္ပါတယ္၊ ေၿခ၄ေခ်ာင္း(သားႀကီး၊ငါးႀကီး)မစားတဲ႔ က်မကေတာ႔ ႀကက္သားနဲ႔ sea food ၿဖစ္တဲ႔ ငါးကင္၊ပုဇြန္ကင္တို႕ကိုပဲ အလွည္႔က်စားေလ႔ရွိပါတယ္။


မိန္းခေလးအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ က်န္းမာေရးအတြက္ ေလ႔က်င္႔ခန္းလုပ္ၿခင္းမ်ိဳးမဟုတ္ပဲ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ေလွ်ာ႔ခ်ဖို႕အတြက္ အလြန္အကၽြံေလ႔က်င္႔ခန္းမ်ားကို လုပ္ေလ႔ရွိ္ၿခင္းႏွင္႔ အစားေလွ်ာ႔စားၿခင္းမ်ားကို အယူမွားၿပီးလုပ္ေလ႔ရွိပါတယ္။အလြန္အကၽြံ Diet လုပ္ၿခင္းက Weight က်ေစၿခင္းက Weight က်ေစေပမဲ႔ အေႀကာေတြၿပတ္ထြက္တတ္ပါတယ္။ အရြယ္က်ေစၿပီး မ်က္ႏွာနဲ႔တစ္ကိုယ္လံုးက အေရၿပားကို ေလ်ာ႔ရဲရဲၿဖစ္ေစပါတယ္။ မ်က္ႏွာမွာလည္း အေရးေႀကာင္းမ်ား မ်က္လံုးတဝိုက္နဲ႔ ႏႈတ္ခမ္း၊ ပါးၿပင္တို႕မွာ ၿဖစ္ေပၚေစပါတယ္။ ဒါ႔ေႀကာင္႔ Weight ခ်မယ္ဆိုရင္ မွန္မွန္ကန္ကန္နည္းနဲ႔ ၿပဳလုပ္ၿခင္းက အသားအရည္ကို မပ်က္စီးေစပါဘူး၊ “ပိန္သြားပါတယ္...ဒါေပမဲ႔ အရြယ္က်သြားလိုက္တာ”..လို႕ အေၿပာမခံခ်င္ဘူးမဟုတ္လား၊ လွခ်င္လို႕ Diet လုပ္ပါတယ္၊ “အိုစာသြားလိုက္တာ”လို႕ အေၿပာမခံရေလေအာင္ အထက္ပါ Vitamins မ်ားၿပည္႕စံုလံုေလာက္ေအာင္ စားသံုးၿခင္းၿဖင္႔ ၿပဳၿပင္ယူရပါမယ္။ က်မကေတာ႔ အသားအေရနဲ႔ ခႏၶာကိုယ္အလွကို အစားခ်ိန္၍ စားၿခင္းနည္းၿဖင္႔သာ ၿပဳၿပင္ယူပါတယ္၊ က်မရဲ႕ယံုႀကည္ခ်က္တခုကေတာ႔ “လွဖို႕ထက္ က်န္းမာဖို႔” ကသာ အဓိကမို႕ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီညြတ္ၿပီး အဟာရၿဖစ္ေစမဲ႔ အစားအစာမ်ားကို စားေသာက္ရင္း စာဖတ္သူပ်ိဳပ်ိဳေမတို႕အတြက္ “အသားအရည္ လွပေအာင္ စားေသာက္ၿခင္း” နည္းေလးကို မွ်ေဝေပးလိုက္ပါတယ္ေနာ္။

ေႀသာ္...ေမ႔လို႕...အၿပင္ပိုင္းအသားအရည္ကို္စိုေၿပလွပဖို႕အတြက္ကေတာ႔ အစိုဓာတ္(Moisture) မ်ားမ်ားပါတဲ႔ Lotion မွန္မွန္လိမ္းေပးဖို႕ တိုက္တြန္းလိုက္ပါရေစ....(Lotion လိမ္းခိုင္းလို႕ တခုခုကိုစဥ္းစားၿပီးေတာ႔ ၿပံဳးသြားတယ္မဟုတ္လား)...ပ်ိဳပ်ိဳေမတို႕ လွသထက္ လွႏိုင္ႀကပါေစရွင္..။

(White angel Blogမွ...)

**ေမမြန္ေက်ာ္**

**Public Health**

“အစာလည္းေဆး ေဆးလည္းအစာ” ဆိုသည္႔အတိုင္း အစာအဟာရၿဖင္႔ က်မတို႕ရဲ႕ အသားအရည္ကို ထိန္းသိမ္းႀကရေအာင္ေနာ္..။ႏိုင္ငံၿခားၿဖစ္ Skin Cream နဲ႔ Lotion မ်ားကို အသံုးၿပဳၿခင္းၿဖင္႔ အေရၿပားရဲ႕အေပၚယံအလွအပကို ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲယူႏိုင္ပါတယ္ ။ ဒါေပမဲ႔ အေရၿပားေအာက္လႊာနဲ႔ ခႏၶာကိုယ္က်န္းမာလွပေအာင္ေတာ႔ အစားအေသာက္နဲ႕ပဲ ၿပဳၿပင္ယူႀကရပါမယ္။ အာဟာရလည္းၿဖစ္၊အရသာလည္းရွိမဲ႔ အစာမ်ားကို စားေသာက္ရင္း ပ်ိဳပ်ိဳေမတို႕ လွသထက္ လွေစဖို႕ ေအာက္ပါအစားအစာမ်ားကို စံနစ္တက် စားႀကရေအာင္လား။

အသားအရည္လွပဖို႕ အစားအေသာက္ေရြးခ်ယ္ရာမွာ လတ္ဆတ္ၿပီး အရည္ရႊမ္းတဲ႔ သစ္သီးဝလံမ်ားကို စားသံုးရပါမယ္၊ အမွ်င္ဓာတ္ပါတဲ႔ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ား၊ အဆီထုတ္ထားေသာ ႏို႕၊ ဒိန္ခ်ဥ္၊ ႏွင္႔ Cheese မ်ားကိုလည္း စားေသာက္ႏိုင္ပါတယ္၊ အခ်ိဳဓာတ္နဲ႔ အငံဓာတ္မ်ားကို ေလွ်ာ႔ၿပီးသံုးေဆာင္ၿခင္းက က်န္းမာႀကည္လင္တဲ႔ အေရၿပားအလွကို ရေစပါတယ္။ က်န္းမာတဲ႔အေရၿပားအတြက္ မရွိမၿဖစ္လိုအပ္တဲ႔အရာမ်ားကေတာ႔ ..

(၁)ေရဓာတ္။ ။အလိုအပ္ဆံုး မရွိမၿဖစ္ကေတာ႔ “ေရ”ပါပဲ။ ေရကို တေန႔မွာ အနည္းဆံုး ၂လီတာ(ေရသန္႔၂ပုလင္းေလာက္) ေသာက္သံုးၿခင္းၿဖင္႔ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕အေရၿပားစင္ႀကယ္လွပမႈအတြက္ ၿပည္႕စံုလံုေလာက္မွာၿဖစ္ပါတယ္။


(၂)အမွ်င္ဓာတ္။ ။အမွ်င္ဓာတ္ပါေသာ အစားအစာမ်ားကေတာ႔ ဟင္းႏုႏြယ္၊ ဘူးညြန္႔၊ ႀကာရိုးဟင္းခါး၊ ရုန္းပုေဒသီး၊ သေဘာၤသီး၊ တို႕ပဲၿဖစ္ပါတယ္။ အမွ်င္ဓာတ္ပါေသာ အစာမ်ားကို စားသံုးၿခင္းၿဖင္႔ သင္၏ အသားအေရကို စင္ႀကယ္ေစၿပီး ဝင္းပေစပါတယ္။


(၃)ဗီတာမင္-ေအ။ ။ဗီတာမင္-ေအ ဟာ အသားအရည္ပ်က္စီးၿခင္း၊ အေရၿပားကြဲအက္ေၿခာက္ေသြ႕ၿခင္း၊အေရၿပားယားယံတတ္သူမ်ားအတြက္ ၿဖစ္ၿပီး ထိုသူမ်ားဟာ အေရၿပားရဲ႕ elasticity ေလ်ာ႔ပါးတဲ႔သူေတြပဲၿဖစ္ပါတယ္။ စားသံုးသင္႔သည္႕ အစားအစာမ်ားကေတာ႔ မုန္လာဥနီ၊ တရုတ္ဆီးသီး၊ ေဂၚဖီပန္းပြင္႔၊ တို႕ပဲၿဖစ္ပါတယ္။


(၄)ဗီတာမင္-စီ။ ။သင္႔အသားအေရ တင္းတင္းရင္းရင္းရွိေစဖို႕ အခ်ဥ္အရသာရွိတဲ႔ စေတာ္ဘယ္ရီ၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီး၊ေရွာက္ခ်ိဳသီး၊သိေမၼာ္သီး၊ႏွင္႔ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားအေနနဲ႔ မုန္လာထုပ္၊ ေဂၚဖီထုပ္၊ ကန္ဇြန္းရြက္တို႕ကို စားသင္႔ပါတယ္။


(၅)ဗီတာမင္-အီး။ ။အိုမင္းရင္႔ေရာ္ေစတဲ႔ molecules ေတြကို ရပ္တန္႕ဖို႕အတြက္ “ဗီတာမင္-အီး”ေသာက္ေဆးမ်ားကို ေသာက္သံုးၿခင္းၿဖင္႔ အရြယ္ကိုႏုပ်ိဳေစပါတယ္။အစားအစာမ်ားအေနနဲ႔ကေတာ႔ သီဟိုေစ႔၊ သစ္အယ္သီး၊ သစ္ခ်သီး၊ဂ်ံဳေစ႔၊ ေနႀကာေစ႔နဲ႕ဖရံုေစ႔တို႕ပဲၿဖစ္ပါတယ္။


(၆)ဇင္႔ဓာတ္။ ။Zinc ဓာတ္ကေတာ႔ Vitamin A နဲ႔တူပါတယ္။ Collagen နဲ႔ Elastin ေတြကို ထုတ္ေပးပါတယ္၊ အဲဒီအမွ်င္ေတြက သင္႔အေရၿပားကို သန္စြမ္းၿပီး တင္းတင္းရင္းရင္းၿဖစ္ေစပါတယ္။ အသားအေရ ေလ်ာ႔ရဲၿခင္းကို ကာကြယ္ေပးပါတယ္။


အသားမ်ားကိုေတာ႔ သင္႔သလို စားေသာက္ႏိုင္ပါတယ္၊ ေၿခ၄ေခ်ာင္း(သားႀကီး၊ငါးႀကီး)မစားတဲ႔ က်မကေတာ႔ ႀကက္သားနဲ႔ sea food ၿဖစ္တဲ႔ ငါးကင္၊ပုဇြန္ကင္တို႕ကိုပဲ အလွည္႔က်စားေလ႔ရွိပါတယ္။


မိန္းခေလးအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ က်န္းမာေရးအတြက္ ေလ႔က်င္႔ခန္းလုပ္ၿခင္းမ်ိဳးမဟုတ္ပဲ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ေလွ်ာ႔ခ်ဖို႕အတြက္ အလြန္အကၽြံေလ႔က်င္႔ခန္းမ်ားကို လုပ္ေလ႔ရွိ္ၿခင္းႏွင္႔ အစားေလွ်ာ႔စားၿခင္းမ်ားကို အယူမွားၿပီးလုပ္ေလ႔ရွိပါတယ္။အလြန္အကၽြံ Diet လုပ္ၿခင္းက Weight က်ေစၿခင္းက Weight က်ေစေပမဲ႔ အေႀကာေတြၿပတ္ထြက္တတ္ပါတယ္။ အရြယ္က်ေစၿပီး မ်က္ႏွာနဲ႔တစ္ကိုယ္လံုးက အေရၿပားကို ေလ်ာ႔ရဲရဲၿဖစ္ေစပါတယ္။ မ်က္ႏွာမွာလည္း အေရးေႀကာင္းမ်ား မ်က္လံုးတဝိုက္နဲ႔ ႏႈတ္ခမ္း၊ ပါးၿပင္တို႕မွာ ၿဖစ္ေပၚေစပါတယ္။ ဒါ႔ေႀကာင္႔ Weight ခ်မယ္ဆိုရင္ မွန္မွန္ကန္ကန္နည္းနဲ႔ ၿပဳလုပ္ၿခင္းက အသားအရည္ကို မပ်က္စီးေစပါဘူး၊ “ပိန္သြားပါတယ္...ဒါေပမဲ႔ အရြယ္က်သြားလိုက္တာ”..လို႕ အေၿပာမခံခ်င္ဘူးမဟုတ္လား၊ လွခ်င္လို႕ Diet လုပ္ပါတယ္၊ “အိုစာသြားလိုက္တာ”လို႕ အေၿပာမခံရေလေအာင္ အထက္ပါ Vitamins မ်ားၿပည္႕စံုလံုေလာက္ေအာင္ စားသံုးၿခင္းၿဖင္႔ ၿပဳၿပင္ယူရပါမယ္။ က်မကေတာ႔ အသားအေရနဲ႔ ခႏၶာကိုယ္အလွကို အစားခ်ိန္၍ စားၿခင္းနည္းၿဖင္႔သာ ၿပဳၿပင္ယူပါတယ္၊ က်မရဲ႕ယံုႀကည္ခ်က္တခုကေတာ႔ “လွဖို႕ထက္ က်န္းမာဖို႔” ကသာ အဓိကမို႕ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီညြတ္ၿပီး အဟာရၿဖစ္ေစမဲ႔ အစားအစာမ်ားကို စားေသာက္ရင္း စာဖတ္သူပ်ိဳပ်ိဳေမတို႕အတြက္ “အသားအရည္ လွပေအာင္ စားေသာက္ၿခင္း” နည္းေလးကို မွ်ေဝေပးလိုက္ပါတယ္ေနာ္။

ေႀသာ္...ေမ႔လို႕...အၿပင္ပိုင္းအသားအရည္ကို္စိုေၿပလွပဖို႕အတြက္ကေတာ႔ အစိုဓာတ္(Moisture) မ်ားမ်ားပါတဲ႔ Lotion မွန္မွန္လိမ္းေပးဖို႕ တိုက္တြန္းလိုက္ပါရေစ....(Lotion လိမ္းခိုင္းလို႕ တခုခုကိုစဥ္းစားၿပီးေတာ႔ ၿပံဳးသြားတယ္မဟုတ္လား)...ပ်ိဳပ်ိဳေမတို႕ လွသထက္ လွႏိုင္ႀကပါေစရွင္..။

(White angel Blogမွ...)

**ေမမြန္ေက်ာ္**