**Public Health**
ရြဲ႕ေစာင္းေျပာေသာ စကားမ်ားႏွင့္ မုသားစကားမ်ားကို သေဘာေပါက္ ရိပ္မိႏိုင္စြမ္း က်ဆင္းလာျခင္းသည္ တစ္စစႏွင့္ မွတ္ဥာဏ္မ်ား၊ အသိဥာဏ္မ်ား ပ်က္စီးေပ်ာက္ဆံုးသြားေသာ အယ္လ္ဇိုင္းမားကဲ့သို႔ သက္ၾကီးသတိေမ့ေရာဂါမ်ား (Dementia) ျဖစ္ပြားႏိုင္စြမ္း၏ အေစာဆံုး လကၡဏာတစ္ရပ္ျဖစ္ေၾကာင္း ဧျပီလ ၁၄ ရက္ေန႔က ဟာ၀ိုင္ရီကြ်န္းတြင္ က်င္းပေသာ အေမရိကန္ ဦးေႏွာက္ႏွင့္အာရံုေၾကာကုပညာ အကယ္ဒမီ၏ ၆၃ ၾကိမ္ေျမာက္ ႏွစ္ပတ္လည္ အစည္းအေ၀း၌ တင္ျပခဲ့ေသာ စာတမ္းတစ္ရပ္အရ သိရသည္။
အဆိုပါသုေတသနကို ကယ္လီဖိုးနီးယားတကၠသိုလ္မွ သိပၸံပညာရွင္ တစ္စုတို႔က ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကျပီး သက္လတ္ပိုင္းအလြန္ အမ်ိဳးသမီး အမ်ိဳးသားမ်ား ပါ၀င္သည့္ လူမ်ားစြာကို ဗီဒီယိုဖိုင္မ်ား ျပသခဲ့ျခင္းျဖင့္ စမ္းသပ္ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ ဗီဒီယိုဖိုင္မ်ားတြင္ အျခားလူမ်ား စကားေျပာဆိုၾကသည့္ ဇာတ္၀င္ခန္းမ်ား အဓိကပါရွိျပီး အခ်ိဳ႕ ဇာတ္ေကာင္မ်ားက ရိုးသားစြာ အမွန္အတိုင္း ေျပာၾကေသာ္လည္း အခ်ိဳ႕က လွည့္ဖ်ားမုသားေျပာျခင္း၊ ရြဲ႕ေစာင္းခ်ိတ္ေျပာၾကေလသည္။ ထိုဇာတ္လမ္းမ်ားကို ၾကည့္သူတစ္ဦးခ်င္းစီ၏ ရြဲ႕ေျပာေသာ စကားမ်ားႏွင့္ မုသားစကားမ်ားကို နားလည္ႏိုင္စြမ္းကို စစ္ေဆးေလ့လာခဲ့ျပီးေနာက္ ပံုမွန္ နားလည္ႏိုင္စြမ္း ရွိသူမ်ားႏွင့္ မရရွိသူမ်ားကို သီးသန္႔ ခြဲျခားထားခဲ့ၾကသည္။
ထို႔ေနာက္ သီးျခား အုပ္စု တစ္ခုစီကို MRI ေခၚ သံလိုက္စက္ကြင္း ပဲ့တင္ဖမ္းစက္ျဖင့္ ဦးေႏွာက္ကို ရိုက္၍ စစ္ေဆးၾကည့္ရာ မုသားစကားႏွင့္ ရြဲ႕ေျပာေသာ စကားမ်ားကို နားလည္ႏိုင္စြမ္း က်ဆင္းေနသူ အားလံုးတို႔သည္ လတ္တေလာ၌ ပံုမွန္သတိေကာင္း၍ က်န္းမာေနေသာ္လည္း Dementia ေခၚ သက္ၾကီးသတိေမ့ေရာဂါ၏ အစပ်ိဳး လကၡဏာအခ်ိဳ႕ စတင္၀င္ေနေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရသည္။ ဤေလ့လာမွဳေၾကာင့္ သက္ၾကီးသတိေမ့ေရာဂါ၏ အေျခခံ အေၾကာင္းရင္းျဖစ္ေသာ ဦးေႏွာက္အစိတ္အပိုင္းမ်ား ပ်က္စီးျခင္းသည္ ရြဲ႕ေျပာေသာ စကားမ်ားႏွင့္ မုသားစကားမ်ား နားလည္ႏိုင္ေသာ လုပ္ငန္း လုပ္ေဆာင္ေပးသည့္ ဦးေႏွာက္ဧရိယာမ်ားမွ ဦးဆံုး စတင္သည္ ဆိုေသာ အခ်က္ကို ေတြ႔ရွိ အတည္ျပဳႏိုင္ခဲ့သည္။
“ဒီလူနာေတြဟာ လိမ္ညာလွည့္ဖ်ားမွဳေတြကို မရိပ္မိနားလည္ၾကေတာ့ပါဘူး။ ဦးေႏွာက္ေတြကို စစ္ေဆးၾကည့္တဲ့အခါ အဲဒီလူနာေတြ အားလံုးမွာ သက္ၾကီးသတိေမ့ေရာဂါရဲ့ လကၡဏာေတြနဲ႔ တူညီေနပါတယ္။ ကံေကာင္းတာက အရမ္းေစာေသးတဲ့ အေနအထားမွာ အခုလို ေတြ႔လိုက္ရတ့ဲ အတြက္ ကုသဖို႔ အခြင့္အလမ္း ရပါေသးတယ္” ဟု ေလ့လာမွဳကို ဦးေဆာင္ခဲ့သူ ကာလီဖိုးနီးယား တကၠသိုလ္၏ မွတ္ဥာဏ္ႏွင့္ အိုမင္းမွဳ ကုသေရးဗဟို၏ အဖြဲ႔၀င္တစ္ဦးျဖစ္သူ သုေတသီ ကက္သရင္းရန္ကင္က ေျပာျပခဲ့သည္။
သက္ၾကီးသတိေမ့ေရာဂါသည္ ရုတ္တရက္ ထျဖစ္ေသာ ေရာဂါမ်ိဳး ျဖစ္သျဖင့္ ေရာဂါေပၚေသာ အခ်ိန္၌ ကုသ၍ မရေလာက္ေအာင္ ေနာက္က်ျမဲ ျဖစ္ေနက်ပင္ ျဖစ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ယခုကဲ့သို႔ အဆိုပါေရာဂါ၏ ေစာစီးေသာ လကၡဏာတစ္ရပ္ကို ေတြ႔ရွိခဲ့သည့္အတြက္ သင့္ေတာ္ အစြမ္းထက္ေသာ ေဆး၀ါးအသစ္မ်ား ေဖာ္စပ္ႏိုင္ေရးႏွင့္ ေစာစီးစြာ ကုသႏိုင္ေရးအတြက္ မ်ားစြာ အေထာက္အကူျပဳမည္ဟု ကမၻာ့ ဦးေႏွာက္ႏွင့္ အာရံုေၾကာကု ပါရဂူမ်ားမွ မွတ္ခ်က္ခ်ခဲ့ၾကသည္။
**Slip Knot**
**Public Health**
ရြဲ႕ေစာင္းေျပာေသာ စကားမ်ားႏွင့္ မုသားစကားမ်ားကို သေဘာေပါက္ ရိပ္မိႏိုင္စြမ္း က်ဆင္းလာျခင္းသည္ တစ္စစႏွင့္ မွတ္ဥာဏ္မ်ား၊ အသိဥာဏ္မ်ား ပ်က္စီးေပ်ာက္ဆံုးသြားေသာ အယ္လ္ဇိုင္းမားကဲ့သို႔ သက္ၾကီးသတိေမ့ေရာဂါမ်ား (Dementia) ျဖစ္ပြားႏိုင္စြမ္း၏ အေစာဆံုး လကၡဏာတစ္ရပ္ျဖစ္ေၾကာင္း ဧျပီလ ၁၄ ရက္ေန႔က ဟာ၀ိုင္ရီကြ်န္းတြင္ က်င္းပေသာ အေမရိကန္ ဦးေႏွာက္ႏွင့္အာရံုေၾကာကုပညာ အကယ္ဒမီ၏ ၆၃ ၾကိမ္ေျမာက္ ႏွစ္ပတ္လည္ အစည္းအေ၀း၌ တင္ျပခဲ့ေသာ စာတမ္းတစ္ရပ္အရ သိရသည္။
အဆိုပါသုေတသနကို ကယ္လီဖိုးနီးယားတကၠသိုလ္မွ သိပၸံပညာရွင္ တစ္စုတို႔က ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကျပီး သက္လတ္ပိုင္းအလြန္ အမ်ိဳးသမီး အမ်ိဳးသားမ်ား ပါ၀င္သည့္ လူမ်ားစြာကို ဗီဒီယိုဖိုင္မ်ား ျပသခဲ့ျခင္းျဖင့္ စမ္းသပ္ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ ဗီဒီယိုဖိုင္မ်ားတြင္ အျခားလူမ်ား စကားေျပာဆိုၾကသည့္ ဇာတ္၀င္ခန္းမ်ား အဓိကပါရွိျပီး အခ်ိဳ႕ ဇာတ္ေကာင္မ်ားက ရိုးသားစြာ အမွန္အတိုင္း ေျပာၾကေသာ္လည္း အခ်ိဳ႕က လွည့္ဖ်ားမုသားေျပာျခင္း၊ ရြဲ႕ေစာင္းခ်ိတ္ေျပာၾကေလသည္။ ထိုဇာတ္လမ္းမ်ားကို ၾကည့္သူတစ္ဦးခ်င္းစီ၏ ရြဲ႕ေျပာေသာ စကားမ်ားႏွင့္ မုသားစကားမ်ားကို နားလည္ႏိုင္စြမ္းကို စစ္ေဆးေလ့လာခဲ့ျပီးေနာက္ ပံုမွန္ နားလည္ႏိုင္စြမ္း ရွိသူမ်ားႏွင့္ မရရွိသူမ်ားကို သီးသန္႔ ခြဲျခားထားခဲ့ၾကသည္။
ထို႔ေနာက္ သီးျခား အုပ္စု တစ္ခုစီကို MRI ေခၚ သံလိုက္စက္ကြင္း ပဲ့တင္ဖမ္းစက္ျဖင့္ ဦးေႏွာက္ကို ရိုက္၍ စစ္ေဆးၾကည့္ရာ မုသားစကားႏွင့္ ရြဲ႕ေျပာေသာ စကားမ်ားကို နားလည္ႏိုင္စြမ္း က်ဆင္းေနသူ အားလံုးတို႔သည္ လတ္တေလာ၌ ပံုမွန္သတိေကာင္း၍ က်န္းမာေနေသာ္လည္း Dementia ေခၚ သက္ၾကီးသတိေမ့ေရာဂါ၏ အစပ်ိဳး လကၡဏာအခ်ိဳ႕ စတင္၀င္ေနေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရသည္။ ဤေလ့လာမွဳေၾကာင့္ သက္ၾကီးသတိေမ့ေရာဂါ၏ အေျခခံ အေၾကာင္းရင္းျဖစ္ေသာ ဦးေႏွာက္အစိတ္အပိုင္းမ်ား ပ်က္စီးျခင္းသည္ ရြဲ႕ေျပာေသာ စကားမ်ားႏွင့္ မုသားစကားမ်ား နားလည္ႏိုင္ေသာ လုပ္ငန္း လုပ္ေဆာင္ေပးသည့္ ဦးေႏွာက္ဧရိယာမ်ားမွ ဦးဆံုး စတင္သည္ ဆိုေသာ အခ်က္ကို ေတြ႔ရွိ အတည္ျပဳႏိုင္ခဲ့သည္။
“ဒီလူနာေတြဟာ လိမ္ညာလွည့္ဖ်ားမွဳေတြကို မရိပ္မိနားလည္ၾကေတာ့ပါဘူး။ ဦးေႏွာက္ေတြကို စစ္ေဆးၾကည့္တဲ့အခါ အဲဒီလူနာေတြ အားလံုးမွာ သက္ၾကီးသတိေမ့ေရာဂါရဲ့ လကၡဏာေတြနဲ႔ တူညီေနပါတယ္။ ကံေကာင္းတာက အရမ္းေစာေသးတဲ့ အေနအထားမွာ အခုလို ေတြ႔လိုက္ရတ့ဲ အတြက္ ကုသဖို႔ အခြင့္အလမ္း ရပါေသးတယ္” ဟု ေလ့လာမွဳကို ဦးေဆာင္ခဲ့သူ ကာလီဖိုးနီးယား တကၠသိုလ္၏ မွတ္ဥာဏ္ႏွင့္ အိုမင္းမွဳ ကုသေရးဗဟို၏ အဖြဲ႔၀င္တစ္ဦးျဖစ္သူ သုေတသီ ကက္သရင္းရန္ကင္က ေျပာျပခဲ့သည္။
သက္ၾကီးသတိေမ့ေရာဂါသည္ ရုတ္တရက္ ထျဖစ္ေသာ ေရာဂါမ်ိဳး ျဖစ္သျဖင့္ ေရာဂါေပၚေသာ အခ်ိန္၌ ကုသ၍ မရေလာက္ေအာင္ ေနာက္က်ျမဲ ျဖစ္ေနက်ပင္ ျဖစ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ယခုကဲ့သို႔ အဆိုပါေရာဂါ၏ ေစာစီးေသာ လကၡဏာတစ္ရပ္ကို ေတြ႔ရွိခဲ့သည့္အတြက္ သင့္ေတာ္ အစြမ္းထက္ေသာ ေဆး၀ါးအသစ္မ်ား ေဖာ္စပ္ႏိုင္ေရးႏွင့္ ေစာစီးစြာ ကုသႏိုင္ေရးအတြက္ မ်ားစြာ အေထာက္အကူျပဳမည္ဟု ကမၻာ့ ဦးေႏွာက္ႏွင့္ အာရံုေၾကာကု ပါရဂူမ်ားမွ မွတ္ခ်က္ခ်ခဲ့ၾကသည္။
**Slip Knot**
No comments:
Post a Comment