လူထုက်န္းမာေရး (ျပံဳးတိုင္းလွတဲ႔သူ)

>


**Public Health**


သြားဆိုတာဟာ လူတစ္ေယာက္အတြက္ အေရးပါတဲ႔ အရာတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္.. အစာစားတဲ႔အခါမွာ သြားေတြ ေကာင္းမြန္ေနဖို႕ လိုအပ္သလို လူေတြေရွ႕မွာ ရဲရဲရင္႔ရင္႔ ျပံဳးႏိုင္ဖို႔၊ စကားဆိုႏိုင္ဖို႔ရင္ သြားကေလးေတြ ျဖဴစင္လွပ သန္႔ရွင္းေနဖို႔လည္း လိုပါေသးတယ္ေနာ္။ တကယ္လို႔ မိမိရဲ႕ သြားကေလးေတြမွာ ပိုးေပါက္ကေလးေတြ ရွိေနရင္ မညီမညာ ရြ႔ဲ႔ေစာင္းေနတဲ႔ သြားေတြ၊ က်ဳိးေနတဲ႔ေရွ႔သြားေတြ၊ ၀ါညစ္ညစ္ အေရာင္ျဖစ္ေနတဲ႔ သြားေတြ ရွိေနခဲ႔ရင္ လူေတြေရွ႔မွာ ဟက္ဟက္ပက္ပက္ ရယ္ေမာဖို႔ မိမိကုိယ္ကို ယံုၾကည္မႈမရွိသလို ျဖစ္ေနတတ္ျပီး အရွက္အေၾကာက္ၾကီးလို႕ ပါးစပ္ကို က်ယ္က်ယ္ မဟရဲသလိုလို၊ ရယ္ဖို႕ပဲ ေမ႔ေနသလို၊ အျပံဳးကေလးက ငါးခူေလးျပံဳးေနသလို ရွိေနတတ္ၾကပါတယ္။ မိမိရဲ႕ သြားကေလးေတြ သဘာ၀က်က် ျဖဴစင္သန္႔ရွင္းေနျပီး လွလွကေလး ျပံဳးႏိုင္ဖို႔ ဘယ္လိုမ်ား လုပ္ၾကရမလဲဆိုတာ စဥ္းစားၾကည္႔ၾကပါစို႔ေနာ္။ သြားေတြ ျဖဴေဖြးလွပဖို႔ ထိေရာက္တဲ႔ နည္းလမ္းမ်ားစြာ ရွိေပမဲ႔ အခ်ိဳ႕နည္းလမ္းေတြက ေငြေၾကး အကုန္အက်မ်ားတာေၾကာင္႔ ေငြကုန္ေၾကးက် မမ်ားဘဲ မိမိအိမ္မွာသာ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္တဲ႔ နည္းေလးမ်ားကို ေ၀မွ် ပါဦးမယ္ရွင္..


လိုအပ္တဲ႔ပစၥည္းေတြက
၁. အေအးေသာက္ ပိုက္တစ္ေခ်ာင္း
၂. သြားတိုက္တံတစ္ေခ်ာင္း
၃. သံပုရာရည္
၄. ဆား
၆. မုန္႕ဖုတ္ ေဆာ္ဒါ
၇. စေတာ္ဘယ္ရီ စတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။



အဆင္႔(၁)


အဆင္႔ (၁) အေနနဲ႔ လုပ္ရမွာက သင္႕သြားေတြကို ၀ါေစတဲ႔ စားစရာ ေသာက္စရာေတြကို အကန္႔အသတ္ထားျပီး စားေသာက္ပါ။ သြားကို ၀ါေစတဲ႔ အရာေတြထဲမွာ ေကာ္ဖီ၊ လက္ဖက္ရည္၊ ၀ိုင္အနီ၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း စတာေတြ ပါ၀င္တာေၾကာင္႔ ၄င္းတို႕ကို ျဖတ္ႏိုင္ဖို႔ ၾကိဳးစားသင္႔ပါတယ္.. ( ေကာ္ဖီၾကိဳက္တဲ႔သူကို ေကာ္ဖီ ျဖတ္ခိုင္းေနျပန္ျပီ ) တကယ္လို႔ မျဖတ္ႏိုင္ခဲ႔ရင္ အဲဒီအရာေတြကို သြားနဲ႔ တိုက္ရိုက္ မထိေတြ႔ေစႏိုင္ရန္ ေကာ္ဖီ အခ်ိဳရည္ စသည္တို႔ကို သင္႔တင္႔ရံုမွ် ပိုက္တစ္ေခ်ာင္းနဲ႔ စုပ္ေသာက္ပါ လို႕ အၾကံေပးထားပါတယ္.. ( ဆိုင္မွာ ေကာ္ဖီနဲ႕ လက္ဖက္ရည္ကို ပိုက္နဲ႔ စုပ္ေသာက္ရင္ ရူးေနျပီထင္တယ္လို႔မ်ား ေျပာၾကေလမလား မသိေနာ္ :) )
အဆင္႔(၂)




အစာစားျပီးတိုင္း၊ ေကာ္ဖီ၊ အခ်ိဳရည္ ေသာက္ျပီးတိုင္း သြားတိုက္ႏိုင္ေအာင္ ၾကိဳးစားပါ။ သြားတိုက္ဖို႔ အခက္အခဲရွိပါက ေရမ်ားမ်ားျဖင္႔ ပလုတ္က်င္းပါ။ အေရာင္ရင္႕ေသာ အစားအေသာက္မ်ားသည္ သြားကို စြန္းထင္းေစႏိုင္ပါတယ္။ ဥပမာ- ဘလူးဘယ္ရီသီး
အဆင္႕(၃)


မၾကာခဏ စေတာ္ဘယ္ရီသီးျဖင္႔ သြားေတြကို ပြတ္တိုက္ေပးပါ။ စေတာ္ဘယ္ရီသီးတြင္ ပါ၀င္ေသာ အင္ဇိုင္းမ်ားမွာ သြားမ်ားကို ျဖဴေစေသာ ပစၥည္းပါ၀င္ေသာေၾကာင္႔ ၄င္း အသီးျဖင္႔ ပြတ္တိုက္ေပးသင္႔ေၾကာင္း အၾကံျပဳပါတယ္... စေတာ္ဘယ္ရီျဖင္႔ ပြတ္တိုက္ျပီးပါက သြားကို စင္ၾကယ္ေအာင္ ေဆးေၾကာသင္႕ပါတယ္.. မဟုတ္ပါက အသီးမွာ ပါ၀င္တဲ႔ သဘာ၀ သၾကားဓာတ္နဲ႔ အက္ဆစ္ဓာတ္မ်ား ၾကြင္းက်န္ခဲ႔မွာ ျဖစ္ပါတယ္.. ေရွာက္သီးစိတ္၊ သံပုရာသီးစိတ္တို႕ကိုလည္း အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။

အဆင္႕(၄)


ကၽြတ္ဆတ္ေသာ သစ္သီး၀လံ အစိမ္းကို မ်ားမ်ားစားပါ။ ( ဥပမာ- မုန္လာဥနီ၊ တရုတ္နံနံ၊ ပန္းမုန္လာစိမ္း( Broccoli)၊ ပန္းသီး၊ သရက္သီးစိမ္း၊ မာလကာသီး )။ ၄င္း အသီးအႏွံမ်ားကို မ်ားမ်ားစားေပးျခင္းအားျဖင္႔ သြားတြင္ ကပ္ညိွေနေသာ သြားခ်ိဳးမ်ားကို ပြတ္တိုက္ျပီး ေျပာင္စင္သြားေစႏိုင္ပါသည္။ (သြားခ်ိဳးေတြက အစာနဲ႔အတူ ဗိုက္ထဲ၀င္ကုန္ေရာ :) )


အဆင္႔(၅)


သြားတိုက္တံကို မုန္႔ဖုတ္ေဆာ္ဒါ (စားေဆာ္ဒါ) အမႈန္႔အနည္းငယ္ ထည္႔ကာ သြားကိုတိုက္ေပးျခင္းအားျဖင္႔လည္း အခ်ိန္အနည္းငယ္အတြင္းမွာ သြားမ်ားကို ျဖဴေဖြးလာေစႏိုင္ပါတယ္..
အဆင္႔(၆)

ေရမေရာထားေသာ သံပုရာရည္ကို ဆားတစ္ဇြန္းျဖင္႔ ေရာကာ သြားတိုက္ေဆးကဲ႔သို႔ အသံုးျပဳပါ။ သြားတိုက္ျပီး ေရစင္ေအာင္ေဆးေပးပါ။ အျမဲျပဳလုပ္ေပးပါက သြားမ်ား ျဖဴေဖြးလွပါလာေစႏိုင္ပါတယ္။

အဆင္႔(၇)



Hydrogen Peroxide ကို သြားတုိက္တံတြင္ အနည္းငယ္ဆြတ္ကာ သြားမ်ားကို တိုက္ေပးပါ။ ျပီးလွ်င္း ေရျဖင္႔စင္ၾကယ္ေအာင္ ေဆးပစ္ပါ။ သို႕ေသာ္ ၄င္းအရည္မ်ားကို မ်ိဳမခ်မိေစရန္ အထူးသတိျပဳပါ။

အထက္ပါ အခ်က္အားလံုးထဲမွာ Hydrogen Peroxide ကို အသံုးျပဳတဲ႔ အဆင္႕ (၇) ကိုေတာ႔ ဗဟုသုတအျဖစ္ သိရံုသာ သိေစခ်င္ပါတယ္.. မေတာ္တဆ မ်ိဳခ်မိရင္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အသံုးမျပဳတတ္ခဲ႔ရင္ ေသာ္လည္းေကာင္း အႏၱရာယ္တစ္စံုတစ္ရာ ျဖစ္ေစႏိုင္တာေၾကာင္႔ ၄င္း အခ်က္ကို ခ်န္လွပ္ျပီး က်န္တဲ႔ အႏၱရာယ္လဲ မရွိ လြယ္ကူ သက္သာတဲ႔ နည္းလမ္းေတြကို အသံုးျပဳမယ္ဆိုရင္ ျပံဳးတိုင္းလွေနမဲ႔ သြားျဖဴျဖဴေဖြးေဖြး အလွပိုင္ရွင္ေလးေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္လို႔ James Coolridge ရဲ႕ How to keep your teeth white naturally ကို ကိုးကားျပီး ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္ရွင္။ ဒီပိုစ္႔ေလးအတြက္ ပါ၀င္ ေဆြးေႏြးေပးေသာ Dr. CK ကို ေက်းဇူးအထူးတင္ပါေၾကာင္း…


ျပံဳးလိုက္တိုင္း လွပသူမ်ား ျဖစ္ႏိုင္ၾကပါေစရွင္...

**Nwe Ni**

**Public Health**


သြားဆိုတာဟာ လူတစ္ေယာက္အတြက္ အေရးပါတဲ႔ အရာတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္.. အစာစားတဲ႔အခါမွာ သြားေတြ ေကာင္းမြန္ေနဖို႕ လိုအပ္သလို လူေတြေရွ႕မွာ ရဲရဲရင္႔ရင္႔ ျပံဳးႏိုင္ဖို႔၊ စကားဆိုႏိုင္ဖို႔ရင္ သြားကေလးေတြ ျဖဴစင္လွပ သန္႔ရွင္းေနဖို႔လည္း လိုပါေသးတယ္ေနာ္။ တကယ္လို႔ မိမိရဲ႕ သြားကေလးေတြမွာ ပိုးေပါက္ကေလးေတြ ရွိေနရင္ မညီမညာ ရြ႔ဲ႔ေစာင္းေနတဲ႔ သြားေတြ၊ က်ဳိးေနတဲ႔ေရွ႔သြားေတြ၊ ၀ါညစ္ညစ္ အေရာင္ျဖစ္ေနတဲ႔ သြားေတြ ရွိေနခဲ႔ရင္ လူေတြေရွ႔မွာ ဟက္ဟက္ပက္ပက္ ရယ္ေမာဖို႔ မိမိကုိယ္ကို ယံုၾကည္မႈမရွိသလို ျဖစ္ေနတတ္ျပီး အရွက္အေၾကာက္ၾကီးလို႕ ပါးစပ္ကို က်ယ္က်ယ္ မဟရဲသလိုလို၊ ရယ္ဖို႕ပဲ ေမ႔ေနသလို၊ အျပံဳးကေလးက ငါးခူေလးျပံဳးေနသလို ရွိေနတတ္ၾကပါတယ္။ မိမိရဲ႕ သြားကေလးေတြ သဘာ၀က်က် ျဖဴစင္သန္႔ရွင္းေနျပီး လွလွကေလး ျပံဳးႏိုင္ဖို႔ ဘယ္လိုမ်ား လုပ္ၾကရမလဲဆိုတာ စဥ္းစားၾကည္႔ၾကပါစို႔ေနာ္။ သြားေတြ ျဖဴေဖြးလွပဖို႔ ထိေရာက္တဲ႔ နည္းလမ္းမ်ားစြာ ရွိေပမဲ႔ အခ်ိဳ႕နည္းလမ္းေတြက ေငြေၾကး အကုန္အက်မ်ားတာေၾကာင္႔ ေငြကုန္ေၾကးက် မမ်ားဘဲ မိမိအိမ္မွာသာ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္တဲ႔ နည္းေလးမ်ားကို ေ၀မွ် ပါဦးမယ္ရွင္..


လိုအပ္တဲ႔ပစၥည္းေတြက
၁. အေအးေသာက္ ပိုက္တစ္ေခ်ာင္း
၂. သြားတိုက္တံတစ္ေခ်ာင္း
၃. သံပုရာရည္
၄. ဆား
၆. မုန္႕ဖုတ္ ေဆာ္ဒါ
၇. စေတာ္ဘယ္ရီ စတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။



အဆင္႔(၁)


အဆင္႔ (၁) အေနနဲ႔ လုပ္ရမွာက သင္႕သြားေတြကို ၀ါေစတဲ႔ စားစရာ ေသာက္စရာေတြကို အကန္႔အသတ္ထားျပီး စားေသာက္ပါ။ သြားကို ၀ါေစတဲ႔ အရာေတြထဲမွာ ေကာ္ဖီ၊ လက္ဖက္ရည္၊ ၀ိုင္အနီ၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း စတာေတြ ပါ၀င္တာေၾကာင္႔ ၄င္းတို႕ကို ျဖတ္ႏိုင္ဖို႔ ၾကိဳးစားသင္႔ပါတယ္.. ( ေကာ္ဖီၾကိဳက္တဲ႔သူကို ေကာ္ဖီ ျဖတ္ခိုင္းေနျပန္ျပီ ) တကယ္လို႔ မျဖတ္ႏိုင္ခဲ႔ရင္ အဲဒီအရာေတြကို သြားနဲ႔ တိုက္ရိုက္ မထိေတြ႔ေစႏိုင္ရန္ ေကာ္ဖီ အခ်ိဳရည္ စသည္တို႔ကို သင္႔တင္႔ရံုမွ် ပိုက္တစ္ေခ်ာင္းနဲ႔ စုပ္ေသာက္ပါ လို႕ အၾကံေပးထားပါတယ္.. ( ဆိုင္မွာ ေကာ္ဖီနဲ႕ လက္ဖက္ရည္ကို ပိုက္နဲ႔ စုပ္ေသာက္ရင္ ရူးေနျပီထင္တယ္လို႔မ်ား ေျပာၾကေလမလား မသိေနာ္ :) )
အဆင္႔(၂)




အစာစားျပီးတိုင္း၊ ေကာ္ဖီ၊ အခ်ိဳရည္ ေသာက္ျပီးတိုင္း သြားတိုက္ႏိုင္ေအာင္ ၾကိဳးစားပါ။ သြားတိုက္ဖို႔ အခက္အခဲရွိပါက ေရမ်ားမ်ားျဖင္႔ ပလုတ္က်င္းပါ။ အေရာင္ရင္႕ေသာ အစားအေသာက္မ်ားသည္ သြားကို စြန္းထင္းေစႏိုင္ပါတယ္။ ဥပမာ- ဘလူးဘယ္ရီသီး
အဆင္႕(၃)


မၾကာခဏ စေတာ္ဘယ္ရီသီးျဖင္႔ သြားေတြကို ပြတ္တိုက္ေပးပါ။ စေတာ္ဘယ္ရီသီးတြင္ ပါ၀င္ေသာ အင္ဇိုင္းမ်ားမွာ သြားမ်ားကို ျဖဴေစေသာ ပစၥည္းပါ၀င္ေသာေၾကာင္႔ ၄င္း အသီးျဖင္႔ ပြတ္တိုက္ေပးသင္႔ေၾကာင္း အၾကံျပဳပါတယ္... စေတာ္ဘယ္ရီျဖင္႔ ပြတ္တိုက္ျပီးပါက သြားကို စင္ၾကယ္ေအာင္ ေဆးေၾကာသင္႕ပါတယ္.. မဟုတ္ပါက အသီးမွာ ပါ၀င္တဲ႔ သဘာ၀ သၾကားဓာတ္နဲ႔ အက္ဆစ္ဓာတ္မ်ား ၾကြင္းက်န္ခဲ႔မွာ ျဖစ္ပါတယ္.. ေရွာက္သီးစိတ္၊ သံပုရာသီးစိတ္တို႕ကိုလည္း အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။

အဆင္႕(၄)


ကၽြတ္ဆတ္ေသာ သစ္သီး၀လံ အစိမ္းကို မ်ားမ်ားစားပါ။ ( ဥပမာ- မုန္လာဥနီ၊ တရုတ္နံနံ၊ ပန္းမုန္လာစိမ္း( Broccoli)၊ ပန္းသီး၊ သရက္သီးစိမ္း၊ မာလကာသီး )။ ၄င္း အသီးအႏွံမ်ားကို မ်ားမ်ားစားေပးျခင္းအားျဖင္႔ သြားတြင္ ကပ္ညိွေနေသာ သြားခ်ိဳးမ်ားကို ပြတ္တိုက္ျပီး ေျပာင္စင္သြားေစႏိုင္ပါသည္။ (သြားခ်ိဳးေတြက အစာနဲ႔အတူ ဗိုက္ထဲ၀င္ကုန္ေရာ :) )


အဆင္႔(၅)


သြားတိုက္တံကို မုန္႔ဖုတ္ေဆာ္ဒါ (စားေဆာ္ဒါ) အမႈန္႔အနည္းငယ္ ထည္႔ကာ သြားကိုတိုက္ေပးျခင္းအားျဖင္႔လည္း အခ်ိန္အနည္းငယ္အတြင္းမွာ သြားမ်ားကို ျဖဴေဖြးလာေစႏိုင္ပါတယ္..
အဆင္႔(၆)

ေရမေရာထားေသာ သံပုရာရည္ကို ဆားတစ္ဇြန္းျဖင္႔ ေရာကာ သြားတိုက္ေဆးကဲ႔သို႔ အသံုးျပဳပါ။ သြားတိုက္ျပီး ေရစင္ေအာင္ေဆးေပးပါ။ အျမဲျပဳလုပ္ေပးပါက သြားမ်ား ျဖဴေဖြးလွပါလာေစႏိုင္ပါတယ္။

အဆင္႔(၇)



Hydrogen Peroxide ကို သြားတုိက္တံတြင္ အနည္းငယ္ဆြတ္ကာ သြားမ်ားကို တိုက္ေပးပါ။ ျပီးလွ်င္း ေရျဖင္႔စင္ၾကယ္ေအာင္ ေဆးပစ္ပါ။ သို႕ေသာ္ ၄င္းအရည္မ်ားကို မ်ိဳမခ်မိေစရန္ အထူးသတိျပဳပါ။

အထက္ပါ အခ်က္အားလံုးထဲမွာ Hydrogen Peroxide ကို အသံုးျပဳတဲ႔ အဆင္႕ (၇) ကိုေတာ႔ ဗဟုသုတအျဖစ္ သိရံုသာ သိေစခ်င္ပါတယ္.. မေတာ္တဆ မ်ိဳခ်မိရင္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အသံုးမျပဳတတ္ခဲ႔ရင္ ေသာ္လည္းေကာင္း အႏၱရာယ္တစ္စံုတစ္ရာ ျဖစ္ေစႏိုင္တာေၾကာင္႔ ၄င္း အခ်က္ကို ခ်န္လွပ္ျပီး က်န္တဲ႔ အႏၱရာယ္လဲ မရွိ လြယ္ကူ သက္သာတဲ႔ နည္းလမ္းေတြကို အသံုးျပဳမယ္ဆိုရင္ ျပံဳးတိုင္းလွေနမဲ႔ သြားျဖဴျဖဴေဖြးေဖြး အလွပိုင္ရွင္ေလးေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္လို႔ James Coolridge ရဲ႕ How to keep your teeth white naturally ကို ကိုးကားျပီး ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္ရွင္။ ဒီပိုစ္႔ေလးအတြက္ ပါ၀င္ ေဆြးေႏြးေပးေသာ Dr. CK ကို ေက်းဇူးအထူးတင္ပါေၾကာင္း…


ျပံဳးလိုက္တိုင္း လွပသူမ်ား ျဖစ္ႏိုင္ၾကပါေစရွင္...

**Nwe Ni**