လူထုက်န္းမာေရး (က်န္းမာသြယ္လ် လွလွပပ )

>
(Bean Monroe)
........................






**Public Health**



လူတိုင္းဟာ က်န္းမာၾကံ့ခိုင္ျပီး အခ်ိဳးအစားက်နတဲ႔ ခႏၶာကိုယ္ကို ပိုင္ဆိုင္လိုၾကမယ္ ထင္ပါတယ္ေနာ္။ တကယ္လုိ႔ သင္ရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္အေလးခ်ိန္ဟာ ရွိသင္႔တာထက္ မ်ားေနျပီဆိုရင္ အလွအပအတြက္ေရာ၊ က်န္းမာေရးအရပါ ၀ိတ္ ေလ်ာ႔ဖို႔ လိုေနပါျပီ။ က်န္းမာေရး သုေတသီေတြရဲ႔ ေလ႔လာေတြ႔ရွိခ်က္မွာ ပိန္တဲ႔သူေတြထက္ ၀တဲ႔လူေတြဟာ ေရာဂါျဖစ္ဖို႔ အခြင္႔အလမ္း ပိုမ်ားျပီး ၀သူေတြမွာ ျဖစ္ႏိုင္တဲ႔ေရာဂါ အမ်ိဳးအစားဟာလည္း ပိုမိုမ်ားျပားတာကို ေတြ႔ရတာေၾကာင္႔ က်န္းမာေရးအတြက္ ၀ျခင္းဟာ လုံး၀ကိုမေကာင္းဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္.. ဒါေပမဲ႔ အလြန္အကၽြံ ပိန္တာမ်ိဳးက်ေတာ႔လည္း မျဖစ္သင္႔ပါဘူးေနာ္.. ရွိသင္႔တဲ႔ ကိုယ္အေလးခ်ိန္နဲ႔ ခႏၶာကိုယ္ အခ်ိဳးအစားကို စနစ္တက် ထိန္းသိမ္းတာဟာ မိမိရဲ႕က်န္းမာေရးကို ေစာင္႔ေရွာက္ရာေရာက္သလို လွခ်င္သူမ်ားအတြက္လည္း အ၀မတိုးေစဘဲ မိမိႏွစ္သက္ရာ အ၀တ္အစားကို လွလွပပေလး ၀တ္ဆင္လို႔ ရပါတယ္။

လူတစ္ေယာက္ဟာ ၀လာျပီဆိုရင္ အ၀တ္အစား ေရြးရခက္လာသလို ရွိျပီးသားအ၀တ္ေတြလဲ မေတာ္ေတာ႔တာမ်ိဳး၊ လက္ရွိေခတ္ဒီဇိုင္းနဲ႔လည္း လိုက္ဖက္မႈ မရွိေတာ႔တာမ်ိဳး ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္.. ခႏၶာကိုယ္နဲ႔ Fit ျဖစ္တဲ႔ အ၀တ္အစားေတြဟာ ၀တဲ႔သူနဲ႔ ဘယ္လိုမွ ၾကည္႔မေကာင္းတတ္ပါဘူး.. ဗိုက္ေခါက္က အဆီျပင္ၾကီးေၾကာင္႔ ၾကည္႔ရခက္သလို ၾကီးမားတုတ္ခိုင္တဲ႔ လက္ေမာင္းေတြ၊ ေျခေထာက္ေတြေၾကာင္႔လည္း အလွပ်က္ေစႏိုင္ပါတယ္.. လွခ်င္လို႔ တန္ဖိုးၾကီးေပး၀ယ္ထားျပီး ၀တ္ကာမွ အ၀တ္ေၾကာင္႔ အလွပ်က္ရတာမ်ိဳး ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္.. ဒီေတာ႔ ခႏၶာကိုယ္အေလးခ်ိန္ ထိန္းသိမ္းျခင္းဟာ က်န္းမာေရးအတြက္ေရာ အလွအပအတြက္ပါ ေကာင္းမြန္တာမို႔ လူတိုင္း မိမိရဲ႕ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ အခ်ိဳးအစားကို ထိန္းသိမ္းသင္႔ၾကပါတယ္ေနာ္။

လူတစ္ေယာက္မွာ စျပီး၀လာျပီးဆိုရင္ ဗိုက္ေခါက္က အရင္ဆံုး ထြက္လာပါတယ္. မိမိ၀မ္းဗိုက္ကို ဆြဲၾကည္႕ပါ။ အဆီျပင္က ထူေနျပီဆိုရင္ သင္ ၀ေနပါျပီ။ သို႔မဟုတ္ ၀စျပဳေနပါျပီ။ မိမိကိုယ္ကို ၀ေနတယ္လို႔ မသိသာ မထင္ရွားဘူးဆိုရင္ ကုိယ္႔ရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္အေလးခ်ိန္၊ အရပ္အျမင္႔နဲ႔ တြက္ခ်က္ၾကည္႔ရင္ ၀တယ္ မ၀ဘူးဆိုတာ ဆံုးျဖတ္လို႔ ရတဲ႔နည္းလမ္း ရွိပါတယ္. ထိုနည္းကိုေတာ႔ B.M.I (Body Mass Index) လို႔ေခၚပါတယ္.. တြက္ရမဲ႔ ပံုေသနည္းက BMI = [weight / (height x height)] ျဖစ္ပါတယ္.. ဒါက ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို ကီလိုဂရမ္နဲ႔ အရပ္အျမင္႔ကို မီတာျဖင္႔ တိုင္းတာသူမ်ား တြက္တဲ႔နည္းပါ။ ကၽြန္မတို႔ ျမန္မာေတြက ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို အမ်ားအားျဖင္႔ ေပါင္ခ်ိန္နဲ႔ အရပ္ကိုေတာ႔ ေပ၊ လက္မ တို႔ျဖင္႔ တိုင္းၾကတာ မ်ားပါတယ္.. အေလးခ်ိန္ကို ေပါင္နဲ႔တိုင္းျပီး အရပ္အျမင္႔ကို လက္မျဖင္႔ တိုင္းသူမ်ားက်ေတာ႔ BMI = [weight / (height x height)] x 703 ဆိုတဲ႔ ပံုေသနည္းနဲ႔ တြက္ခ်က္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဥပမာ လူတစ္ေယာက္ဟာ အရပ္ ၅ေပ ၂လက္မ ရွိျပီး ေပါင္ခ်ိန္ ၁၄၀ ရွိေနသူ ျဖစ္ခဲ႔ရင္ သူရဲ႕ BMI ကို တြက္ခ်က္ၾကည့္တဲ႔အခါ BMI = [၁၄၀ေပါင္ / (၆၂ လက္မ x ၆၂လက္မ)] x ၇၀၃ လို႔ တြက္ရမွာ ျဖစ္တာေၾကာင္႔ အေျဖက ၂၅.၆၀ ရပါတယ္.. ၂၅ထက္ ေက်ာ္ေနျပီဆိုရင္ေတာ႔ သင္႔အရပ္နဲ႔ ရွိသင္႔တဲ႔ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ထက္ ေက်ာ္ေနျပီ လို႔ တြက္ဆလို႕ ရပါတယ္.. ၁၉ကေန ၂၅ေအာက္ရွိသူဟာ ပံုမွန္အေလးခ်ိန္လို႔ တြက္ဆရျပီး ၂၅ကေန ၂၉.၉ အတြင္းကိုေတာ႔ ၀ေနသူလို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္.. ၃၀ထက္ေက်ာ္ေနရင္ေတာ႔ ေတာ္ေတာ္ေလးကို ၀ေနပါျပီ။ BMI ရလာဒ္မ်ားေလ ေရာဂါ၊ အႏၱရာယ္ျဖစ္ႏိုင္တဲ႔ အေျခအေန ပိုမ်ားေလလို႔ ဆိုပါတယ္.. အ၀လြန္သူမ်ားမွာ ေသြးတိုး၊ ဆီးခ်ိဳ၊ ႏွလံုး ေလးဘက္နာ၊ ေသြးေၾကာပိတ္၊ အသည္းအဆီဖံုး ၊ ကင္ဆာ စတဲ႔ နာတာရွည္ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ဖို႔ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ အလြန္မ်ားပါတယ္… BMI ကုိ (ဒီေနရာမွာ ) အလြယ္တကူ တြက္ခ်က္ၾကည္႔လို႔ရပါတယ္..

Monaliza Style of Mr Bean)
...........................................
ဗိုက္ေခါက္က အဆီျပင္ မရွိမွ သြယ္လ်ေၾကာ႕ရွင္းတဲ႔ ခႏၶာကိုယ္ျဖစ္ပါလိမ္႔မယ္..အဆီမရွိ ျပားခ်ပ္တဲ႔ ၀မ္းဗိုက္ကေလး ရဖို႔နဲ႔၊ မ၀ေအာင္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို ဘယ္လိုထိန္းသိမ္းၾကမလဲ.. နည္းလမ္းေတြေတာ႔ ရွိပါတယ္.. လုပ္ျဖစ္ဖို႕သာ လိုတာပါ။ အလုပ္တစ္ခုဟာ မလုပ္ခင္မွာ စျပီးလုပ္ဖို႔ ခက္ခဲတတ္ေပမဲ႔ တကယ္တမ္း စိတ္ကို ဆံုးျဖတ္ျပီး လုပ္တဲ႔အခါ လြယ္ကူသြားတာကို ေတြ႔ရမွာပါ။ ဒါေပမဲ႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ႏိုင္ဖို႔ ျပင္းျပတဲ႔ စိတ္ဆႏၵ ရွိဖို႔နဲ႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ျပီးရင္လည္း ထိန္းသိမ္းဖို႔ လိုပါတယ္.. ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ေလွ်ာ႔ေတာ႔မယ္ဆိုရင္ မရွိမျဖစ္ ပစၥည္းတစ္ခုက ေပါင္ခ်ိန္စက္ ျဖစ္ပါတယ္.. သို႔မွသာ မိမိတုိးတက္မႈကို ကိုယ္တိုင္ျမင္ေတြ႔ရျပီး အစားေလ်ာ႔တာ၊ ေလ့က်င္႔ခန္းလုပ္တာ ထိေရာက္မႈ ရွိမရွိ အေျခအေနကို မ်က္ေျခမျပတ္ သိရွိႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္.. ျပီးေတာ႔လဲ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ေလွ်ာ႔တဲ႔ေနရာမွာ စစခ်င္း အေလးခ်ိန္ထက္ တေျဖးေျဖး ေလ်ာ႕နည္းလာတဲ႔ မိမိရဲ႕ ကုိယ္အေလးခ်ိန္ကို သိေန ျမင္ေတြ႔ေနမွသာ ဆက္ျပီးလုပ္ဖို႔ အားၾကိဳးမာန္တက္ စိတ္ပါမွာျဖစ္ပါတယ္.. ကိုယ္ခႏၶာ အေလးခ်ိန္ကို ထိန္းသိမ္းဖို႔ နည္းလမ္းအခ်ိဳ႕ကို ေဖာ္ျပရမယ္ဆိုရင္


၁. လမ္းေလွ်ာက္ျခင္း၊ ရြရြေျပးျခင္း( Jogging) ကို တစ္ပတ္လွ်င္ ၃ၾကိမ္ တစ္ၾကိမ္လွ်င္ မိနစ္ ၃၀ အနည္းဆံုး ျပဳလုပ္ေပးပါ။ ထိုသို႔ ျပဳလုပ္ျခင္းအားျဖင္႔ သင္႕ ခႏၶာကိုယ္တြင္းရွိ အဆီမ်ားကို ေခ်ဖ်က္ေပး ႏိုင္ပါတယ္။ ေန႔စဥ္ လမ္းေလွ်ာက္ႏိုင္လွ်င္ ပိုေကာင္းပါတယ္။ ပုံမွန္အလုပ္သြား၊ အလုပ္ၿပန္ ၿမန္ၿမန္ လမ္းေလ်ာက္ပါ။ အထပ္ျမင္႔ ရံုးသမားမ်ား ဓာတ္ေလွခါး သံုးျခင္းထက္ ရိုးရိုးေလွခါးမွ တက္ျခင္း သည္လည္း ေလ႔က်င္႕ခန္းလုပ္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။




၂. မနက္ခင္းတိုင္း အယ္လ္မြန္ေစ႔ လက္တစ္ဆုပ္ ( ၆ ေစ႔ခန္႔) ကို စားသံုးေပးပါ။ အယ္လ္မြန္ေစ႔ဟာ က်န္းမာေရးအတြက္ အလြန္ ေကာင္းမြန္ေသာ အေစ႔ အဆံ တစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္.. ၄င္းမွာ ပါ၀င္တဲ႔ ပရိုတိန္းဟာ အဆီမ်ားကို ေခ်ဖ်က္ရာမွာ ေကာင္းမြန္ေစပါတယ္..ျမန္မာျပည္တြင္ အယ္လ္မြန္ေစ႔ ရရန္ ခက္ခဲပါက ေနၾကာေစ့ ဆားမပါပဲ ေလွာ္တာ စားႏုိင္ပါတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္...


၃. ကိုယ္လက္ၾကံ႔ခိုင္ေရး ေလ႔က်င္႔ခန္းကို တစ္ပတ္လွ်င္ အနည္းဆံုး ၃ၾကိမ္ခန္႔ လုပ္ႏိုင္ေအာင္ ၾကိဳးစားပါ။ မိမိဖာသာ မလုပ္တတ္ပါက ေလ႔က်င္႔ခန္း သရုပ္ျပ ဗီစီဒီေခြမ်ား ၀ယ္ကာ အိမ္တြင္ လုပ္ၾကည္႔ပါ။ ခႏၶာကိုယ္ တစ္ခုလံုး လႈပ္ရွားေစေသာ အလုပ္မ်ားကို မ်ားမ်ား လုပ္ကိုင္ ေပးပါ။ ဥပမာ (တံျမက္စည္းလွည္း၊ ၾကမ္းတိုက္)


၄. အမွ်င္ဓာတ္ပါေသာ အစားအစာ မ်ားမ်ားစားပါ။ ေပါင္မုန္႔အျဖဴ၊ ဂ်ံဳႏွင္႔လုပ္ေသာ ေခါက္ဆြဲ၊ အာလူး၊ ဆန္ျဖဴတို႕ကို မ်ားမ်ားစားျခင္းကို ဆင္ျခင္ပါ။ ဆန္ၾကမ္း၊ ေပါင္မုန္႔ၾကမ္း၊ သစ္သီး၊ စိမ္းစိုေသာ အရြက္မ်ားႏွင္႔ လတ္ဆတ္ေသာ ဟင္းသီး ဟင္းရြက္မ်ားကို မ်ားမ်ားစားပါ။ မနက္စာကို မ်ားမ်ား စားႏိုင္ပါသည္။ ေသြးတိုးသမားမ်ား အုန္းႏို႕ကို ဆင္ျခင္ပါ။ ေန့လည္စာတြင္ အဆီကိုေလ်ာ့စားပါ။ ဆီၿပန္ဟင္းကို တစ္ပတ္လ်င္ ၃ၾကိမ္သာ အမ်ားဆံုးသာ စားပါ။ ဟင္း၃ခြက္တြင္ ၁ခြက္ကိုဆီမပါ အခ်ိဳမွဳန့္မပါေစရန္ ခ်က္ပါ။ ဆန္ကို အလ်ားရွည္ေသာ (ဆန္ၾကမ္း)စားပါ။ လက္ဖက္ရည္ (ေရေႏြးၾကမ္းေသာက္ပါ)။ ေန႔လည္ႏွင္႔ ညေနစာၾကား ရံုးၿပန္ခ်ိန္မ်ားတြင္ ဝက္သားဒုတ္ထိုး၊ ၾကာဆံေၾကာ္၊ ေကာ္ၿပန့္စိမ္း၊ ေခါက္ဆြဲေၾကာ္၊ ဆီမ်ားသည့္အေၾကာ္မ်ား မၾကာခဏ စားမည္႔အစား ဆီနည္းသည္႔ အသုပ္မ်ားကို စားပါ။ လက္ဖက္သုပ္ကို အျမဲစားျခင္း၊ ဘီယာ အျမဲေသာက္ျခင္းသည္ က်န္းမာေရးႏွင့္ မသင္႔ေတာ္ပါ။



၅. ရိုးရိုး ႏြားႏို႔အစား အဆီထုတ္ထားေသာ ႏို႕ကို ေသာက္သံုးပါ။ အဆီပါေသာငါးကို တစ္ပတ္လွ်င္တစ္ၾကိမ္မွ် စားသံုးရန္ႏွင္႔ အခ်ိဳမ်ားေသာ အစားအစာႏွင္႔ အဆီမ်ားေသာ (ဝက္ေခါက္ေၾကာ္၊ အာလူးေၾကာ္) စေသာ အစားအစာမ်ား ေလ်ာ႕စားပါ။ ညစာကို အကင္မ်ား၊ အေၾကာ္အေလွာ္ဆိုင္မ်ားတြင္ စားျခင္းထက္ မိမိအိမ္တြင္သာ က်န္းမာေရးႏွင္႔ ညီညႊတ္ေသာ ဟင္းလ်ာမ်ားကို ခ်က္ျပဳတ္ စားေသာက္ပါ။ ညစာကို အသား၊ ပဲ၊ အာလူး အနည္းငယ္ကို စားႏိုင္ပါတယ္.. ထမင္းကို ၀ေအာင္ စားျခင္းထက္ ထမင္းစားျပီးပါက သီးနံမ်ားၿဖင့္ အခ်ဳိတည္း၍ ဗိုက္ျပည္႔ေစျခင္းက ပို၍ ေကာင္းမြန္ေစပါတယ္။ ထန္းလ်က္၊ ၾကံသကာ အခ်ိဳတည္းႏိုင္ေသာ္လည္း မလိုင္၊ ကိတ္မုန္႔၊ ခရင္မ္ စသည္႔ ဆိမ့္ျပီး အဆီမ်ားေသာ အရာမ်ားၿဖင့္ အခ်ိဳမတည္းသင့္ပါ။ ညစာစားျပီး အရက္ေသာက္ၿခင္း မၿပဳသင့္ပါ။

၆. ၀မ္းဗိုက္မွ အဆီျပင္မ်ား ေလ်ာ႔ပါးေစရန္ အိပ္ ထ မ တင္ ေလ႔က်င္႔ခန္းကို တစ္ပတ္ သံုးၾကိမ္ ၾကိဳးစားလုပ္ပါ။


၇.ေရမ်ားမ်ား ေသာက္ပါ။ တစ္ရက္လွ်င္ ေရဖန္ခြက္ ၆ခြက္မွ ၈ခြက္ထိ ေသာက္ပါ။ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ျခင္းသည္ အစားမ်ားမ်ားစားျခင္းကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္သလို အစာေခ်ျခင္းကိုလည္း အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ရွိေစပါတယ္။




၈.ညအိပ္ရာ၀င္ခ်ိန္ မတိုင္မွီ ၃နာရီအတြင္း အစားစား ျခင္းကို ေရွာင္က်ဥ္ပါ။ မေနႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ဆာေလာင္ပါက ဟင္းသီးဟင္းရြက္ အနည္းငယ္၊ သစ္သီး အနည္းငယ္ကိုသာ စားေသာက္ပါ။ ညစာေလ်ာ႕စားျခင္းသည္ ခႏၶာကိုယ္ အေလးခ်ိန္ ထိန္းသိမ္းျခင္းအတြက္ ၾကီးမားေသာ အက်ိဳးကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ညဥ္႔နက္ေအာင္ ေနတတ္သူမ်ား မအိပ္ခင္ ဗိုက္ဆာတတ္လွ်င္ ႏြားႏို႔၊ ေကြကာအုပ္၊ ေသာက္ႏိုင္ပါတယ္။


၉.အလြန္ဆာေသာ အခါမွ တစ္၀တစ္ျပဲ စားျခင္းထက္ တစ္ခါစားလွ်င္ နည္းနည္းစီ အၾကိမ္မ်ားမ်ား စားေသာအက်င္႕ကို ေမြးျမဴပါ။ တစ္ၾကိမ္တည္း အစားမ်ားမ်ား စားျခင္းသည္ အစာေခ်ဖ်က္ျခင္းကို ခက္ခဲေစႏိုင္ပါတယ္။

၁၀.အစာစားေနစဥ္ ခဏနား၍ အခ်ိန္အနည္းငယ္ၾကာမွာ ျပန္ စားေသာက္ျခင္းသည္ အစားကို မ်ားမ်ား စားမိေစျခင္းမွ ေရွာင္ရွားရာ ေရာက္သည္။ သင္၏ စားေသာက္ျခင္းအေလ႕အထကို ထိန္းသိမ္းျခင္းသည္ သင္၏ ကိုယ္ခႏၶာကို ဂရုစိုက္ ေစာင္႔ေရွာက္ျခင္း ျဖစ္သလို က်န္းမာေရးကို ဂရုစိုက္ျခင္းလည္း ျဖစ္ပါတယ္။




အထက္ပါအခ်က္ေတြကို လုပ္ေဆာင္ရာမွာ ပထမဦးဆံုးအေနနဲ႔ေတာ႔ အခက္အခဲ ေတြ႔ေကာင္းေတြ႔ႏိုင္ပါလိမ္႔မယ္.. သို႕ေသာ္လည္း ေျဖးေျဖးမွန္မွန္ ေအာင္ပြဲခံဆိုေသာ ဆိုရိုးစကားနဲ႔အညီ အစလုပ္ျဖစ္ေအာင္ ၾကိဳးစားၾကည္႔ပါ။ အစပိုင္းမွာ နာက်င္ပင္ပန္းမယ္.. ခက္ခဲမယ္ သို႔ေသာ္ ဇြဲမေလ်ာ႔ဖို႔ လိုပါတယ္.. ေလ႕က်င္႔ခန္းလုပ္ရာမွာလည္း တစ္ရက္ကို အၾကိမ္အေရအတြက္ နည္းနည္းနဲ႔ စတင္ၾကည္႕ပါ။ လုပ္ႏိုင္လာျပီဆိုမွ အၾကိမ္ေရ ထပ္တိုးျပီး လုပ္သြားပါ။ ေလ႔က်င္႕ခန္းလုပ္ျခင္းဟာ ခႏၶာကိုယ္ ၾကံခိုင္သန္စြမ္းဖို႔နဲ႔ ၀ိတ္ေလ်ာ႔ဖို႔အတြက္ အေကာင္းဆံုး နည္းလမ္း ျဖစ္ပါတယ္.. အစား အေသာက္ေလ်ာ႕ေပမဲ႔ ေလ႔က်င္႔ခန္းနဲ႔ တြဲမလုပ္ရင္ ၀ိတ္ခ်တာ ၾကာပါတယ္.. ေလ႔က်င္႔ခန္းဟာ အျမန္ဆံုး ၀ိတ္ေလွ်ာ႕ေစတဲ႔ နည္းျဖစ္ပါတယ္. အဆီပိုမရွိတဲ႔ ၀မ္းဗိုက္ခ်ပ္ခ်ပ္ ခါးသြယ္သြယ္ေလးမွာ ၀တ္ခ်င္တဲ႔အ၀တ္အစားေလးကို မိမိကိုယ္ကို ယံုၾကည္မႈ ရွိရွိ ၀တ္ဆင္ဖို႔ရာမွာ နည္းနည္းေတာ႔ အပင္ပန္းခံဖို႔ လိုပါတယ္.. အပင္ပန္းခံျပီး အစားအေသာက္ေလ်ာ႔၊ ေလ႕က်င္႕ခန္းလုပ္လိုက္လို႔ ရရွိလာတဲ႔ ရလဒ္ဟာ ဘယ္ေလာက္ ၾကည္ႏူးဖို႔ ေကာင္းတယ္ဆိုတာ ကိုယ္ေတြ႔ ခံစားၾကည္႔တဲ႔အခါ သိသာပါလိမ္႔မယ္..

အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ အသက္၃၀ေက်ာ္လာရင္ ၀ဖို႔လြယ္ကူလာပါျပီ။ ဒါေၾကာင္႔ “တို႕ကေတာ႕ အသက္ၾကီးျပီ လွဖို႔မလိုေတာ႔ဘူး” လို႔ ဆင္ေျခမေပးဘဲ ၀ျခင္းဟာ က်န္းမာေရးနဲ႔ မညီညြတ္ မသင္႔ေတာ္တာမို႔ ၀ိတ္ခ်တာဟာ က်န္းမာေရးကို ဂရုစိုက္တာ၊ ထိန္းသိမ္းေစာင္႔ေရွာက္တာလို႔ သိထားသင္႔ပါတယ္. ၀ျပီးတဲ႔ လူတစ္ေယာက္ဟာ ၀ိတ္ ခ်ဖို႔ အရမ္းကို ခက္ခဲျပီး ပင္ပန္းစြာနဲ႔ အခ်ိန္ၾကာၾကာ ခ်ရပါတယ္.. မ်ားမ်ား၀ေလ မ်ားမ်ား ပင္ပန္းေလ ျဖစ္ပါတယ္. ဒါေၾကာင္႔ မိမိကိုယ္ကို စျပီး ၀ေနျပီလို႔ ထင္တဲ႕အခ်ိန္မွာ အျမန္ဆံုး သတိေလးထားျပီး ၀ိတ္ ခ်ဖို႔ တိုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္.. သိပ္၀သြားခ်ိန္မွ ခ်မယ္ဆိုရင္ ေနာက္မက်ေပမဲ႔လည္း ခက္ခဲျပီး ပင္ပန္းလြန္းတာေၾကာင္႔ “မပိန္ခ်င္လည္း ေနပါေစေတာ႔ ဒီတိုင္းေနေတာ႔မယ္” ဆိုတဲ႔ လက္ေလ်ာ႔တဲ႔ စိတ္မ်ိဳး ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္.. ဒါေၾကာင္႔လည္း မ၀ေသးတဲ႔သူေတြက ဆက္ျပီး မ၀လာဖို႔၊ မိမိရဲ႕ ရွိရင္းစြဲ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို ထိန္းသိမ္းထားႏိုင္ဖို႔အတြက္ အစားအေသာက္ ဆင္ျခင္စားေသာက္ျပီး၊ ၀စ ျပဳလာသူမ်ားက အစားေလ်ာ႔စား၊ ေလ႔က်င္႔ခန္းမ်ား ျပဳလုပ္သြားၾကဖို႔ တိုက္တြန္း ပါရေစလားေနာ္။

စာအျမဲလာဖတ္တဲ႔ ညီမေလးတစ္ေယာက္က ၀ိတ္ ေလ်ာ႔တဲ႔ အေၾကာင္း ပိုစ္႔ေလးတစ္ပုဒ္ ေရးေပးပါလို႔ ေတာင္းဆိုထားတာ ၾကာပါျပီ။ အေၾကာင္း မတိုက္ဆိုင္တာေၾကာင္႔ေရာ၊ ဒီေခါင္းစဥ္ဘက္ ေျခဦးမလွည္႔ျဖစ္ေသးတာေၾကာင္႔ပါ ေရးဖို႔ ၾကန့္ၾကာေနခဲ႕တဲ႔အတြက္ ခြင္႔လႊတ္ဖို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္.. ဒီပိုစ္႔ေလးကိုေတာ႔ အေတြ႔အၾကံဳ တစ္ခ်ဳိ႔နဲ႔အတူ ဖတ္ထားတဲ႔ စာေတြထဲကေန ကိုယ္တိုင္လည္း သတိထားဆင္ျခင္ဖို႔၊ ၀ိတ္ ေလွ်ာ႔ခ်င္တဲ႔ ညီမေလးနဲ႔ ၀ိတ္ ေလွ်ာ႔လိုေသာ သူမ်ားအတြက္ပါ ရည္ရြယ္ ေရးသားပါတယရွင္္.. ညီမေလးနဲ႔ အားလံုးေသာ သူမ်ားလည္း လွလွပပ က်န္းက်န္းမာမာ ခႏၶာကိုယ္ေလးကို ပိုင္ဆိုင္ႏိုင္ၾကပါေစေနာ္..






ပို႔စ္အတြက္ လိုအပ္ခ်က္မ်ား ျဖည္႔စြက္ေပးေသာ Dr. CK အား ေက်းဇူးအထူးတင္ရွိပါသည္။


Ref: http://familydoctor.org/online/famdocen/home/tools/bmi.html

**Nwe Ni**

(Bean Monroe)
........................






**Public Health**



လူတိုင္းဟာ က်န္းမာၾကံ့ခိုင္ျပီး အခ်ိဳးအစားက်နတဲ႔ ခႏၶာကိုယ္ကို ပိုင္ဆိုင္လိုၾကမယ္ ထင္ပါတယ္ေနာ္။ တကယ္လုိ႔ သင္ရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္အေလးခ်ိန္ဟာ ရွိသင္႔တာထက္ မ်ားေနျပီဆိုရင္ အလွအပအတြက္ေရာ၊ က်န္းမာေရးအရပါ ၀ိတ္ ေလ်ာ႔ဖို႔ လိုေနပါျပီ။ က်န္းမာေရး သုေတသီေတြရဲ႔ ေလ႔လာေတြ႔ရွိခ်က္မွာ ပိန္တဲ႔သူေတြထက္ ၀တဲ႔လူေတြဟာ ေရာဂါျဖစ္ဖို႔ အခြင္႔အလမ္း ပိုမ်ားျပီး ၀သူေတြမွာ ျဖစ္ႏိုင္တဲ႔ေရာဂါ အမ်ိဳးအစားဟာလည္း ပိုမိုမ်ားျပားတာကို ေတြ႔ရတာေၾကာင္႔ က်န္းမာေရးအတြက္ ၀ျခင္းဟာ လုံး၀ကိုမေကာင္းဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္.. ဒါေပမဲ႔ အလြန္အကၽြံ ပိန္တာမ်ိဳးက်ေတာ႔လည္း မျဖစ္သင္႔ပါဘူးေနာ္.. ရွိသင္႔တဲ႔ ကိုယ္အေလးခ်ိန္နဲ႔ ခႏၶာကိုယ္ အခ်ိဳးအစားကို စနစ္တက် ထိန္းသိမ္းတာဟာ မိမိရဲ႕က်န္းမာေရးကို ေစာင္႔ေရွာက္ရာေရာက္သလို လွခ်င္သူမ်ားအတြက္လည္း အ၀မတိုးေစဘဲ မိမိႏွစ္သက္ရာ အ၀တ္အစားကို လွလွပပေလး ၀တ္ဆင္လို႔ ရပါတယ္။

လူတစ္ေယာက္ဟာ ၀လာျပီဆိုရင္ အ၀တ္အစား ေရြးရခက္လာသလို ရွိျပီးသားအ၀တ္ေတြလဲ မေတာ္ေတာ႔တာမ်ိဳး၊ လက္ရွိေခတ္ဒီဇိုင္းနဲ႔လည္း လိုက္ဖက္မႈ မရွိေတာ႔တာမ်ိဳး ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္.. ခႏၶာကိုယ္နဲ႔ Fit ျဖစ္တဲ႔ အ၀တ္အစားေတြဟာ ၀တဲ႔သူနဲ႔ ဘယ္လိုမွ ၾကည္႔မေကာင္းတတ္ပါဘူး.. ဗိုက္ေခါက္က အဆီျပင္ၾကီးေၾကာင္႔ ၾကည္႔ရခက္သလို ၾကီးမားတုတ္ခိုင္တဲ႔ လက္ေမာင္းေတြ၊ ေျခေထာက္ေတြေၾကာင္႔လည္း အလွပ်က္ေစႏိုင္ပါတယ္.. လွခ်င္လို႔ တန္ဖိုးၾကီးေပး၀ယ္ထားျပီး ၀တ္ကာမွ အ၀တ္ေၾကာင္႔ အလွပ်က္ရတာမ်ိဳး ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္.. ဒီေတာ႔ ခႏၶာကိုယ္အေလးခ်ိန္ ထိန္းသိမ္းျခင္းဟာ က်န္းမာေရးအတြက္ေရာ အလွအပအတြက္ပါ ေကာင္းမြန္တာမို႔ လူတိုင္း မိမိရဲ႕ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ အခ်ိဳးအစားကို ထိန္းသိမ္းသင္႔ၾကပါတယ္ေနာ္။

လူတစ္ေယာက္မွာ စျပီး၀လာျပီးဆိုရင္ ဗိုက္ေခါက္က အရင္ဆံုး ထြက္လာပါတယ္. မိမိ၀မ္းဗိုက္ကို ဆြဲၾကည္႕ပါ။ အဆီျပင္က ထူေနျပီဆိုရင္ သင္ ၀ေနပါျပီ။ သို႔မဟုတ္ ၀စျပဳေနပါျပီ။ မိမိကိုယ္ကို ၀ေနတယ္လို႔ မသိသာ မထင္ရွားဘူးဆိုရင္ ကုိယ္႔ရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္အေလးခ်ိန္၊ အရပ္အျမင္႔နဲ႔ တြက္ခ်က္ၾကည္႔ရင္ ၀တယ္ မ၀ဘူးဆိုတာ ဆံုးျဖတ္လို႔ ရတဲ႔နည္းလမ္း ရွိပါတယ္. ထိုနည္းကိုေတာ႔ B.M.I (Body Mass Index) လို႔ေခၚပါတယ္.. တြက္ရမဲ႔ ပံုေသနည္းက BMI = [weight / (height x height)] ျဖစ္ပါတယ္.. ဒါက ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို ကီလိုဂရမ္နဲ႔ အရပ္အျမင္႔ကို မီတာျဖင္႔ တိုင္းတာသူမ်ား တြက္တဲ႔နည္းပါ။ ကၽြန္မတို႔ ျမန္မာေတြက ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို အမ်ားအားျဖင္႔ ေပါင္ခ်ိန္နဲ႔ အရပ္ကိုေတာ႔ ေပ၊ လက္မ တို႔ျဖင္႔ တိုင္းၾကတာ မ်ားပါတယ္.. အေလးခ်ိန္ကို ေပါင္နဲ႔တိုင္းျပီး အရပ္အျမင္႔ကို လက္မျဖင္႔ တိုင္းသူမ်ားက်ေတာ႔ BMI = [weight / (height x height)] x 703 ဆိုတဲ႔ ပံုေသနည္းနဲ႔ တြက္ခ်က္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဥပမာ လူတစ္ေယာက္ဟာ အရပ္ ၅ေပ ၂လက္မ ရွိျပီး ေပါင္ခ်ိန္ ၁၄၀ ရွိေနသူ ျဖစ္ခဲ႔ရင္ သူရဲ႕ BMI ကို တြက္ခ်က္ၾကည့္တဲ႔အခါ BMI = [၁၄၀ေပါင္ / (၆၂ လက္မ x ၆၂လက္မ)] x ၇၀၃ လို႔ တြက္ရမွာ ျဖစ္တာေၾကာင္႔ အေျဖက ၂၅.၆၀ ရပါတယ္.. ၂၅ထက္ ေက်ာ္ေနျပီဆိုရင္ေတာ႔ သင္႔အရပ္နဲ႔ ရွိသင္႔တဲ႔ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ထက္ ေက်ာ္ေနျပီ လို႔ တြက္ဆလို႕ ရပါတယ္.. ၁၉ကေန ၂၅ေအာက္ရွိသူဟာ ပံုမွန္အေလးခ်ိန္လို႔ တြက္ဆရျပီး ၂၅ကေန ၂၉.၉ အတြင္းကိုေတာ႔ ၀ေနသူလို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္.. ၃၀ထက္ေက်ာ္ေနရင္ေတာ႔ ေတာ္ေတာ္ေလးကို ၀ေနပါျပီ။ BMI ရလာဒ္မ်ားေလ ေရာဂါ၊ အႏၱရာယ္ျဖစ္ႏိုင္တဲ႔ အေျခအေန ပိုမ်ားေလလို႔ ဆိုပါတယ္.. အ၀လြန္သူမ်ားမွာ ေသြးတိုး၊ ဆီးခ်ိဳ၊ ႏွလံုး ေလးဘက္နာ၊ ေသြးေၾကာပိတ္၊ အသည္းအဆီဖံုး ၊ ကင္ဆာ စတဲ႔ နာတာရွည္ေရာဂါမ်ား ျဖစ္ဖို႔ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ အလြန္မ်ားပါတယ္… BMI ကုိ (ဒီေနရာမွာ ) အလြယ္တကူ တြက္ခ်က္ၾကည္႔လို႔ရပါတယ္..

Monaliza Style of Mr Bean)
...........................................
ဗိုက္ေခါက္က အဆီျပင္ မရွိမွ သြယ္လ်ေၾကာ႕ရွင္းတဲ႔ ခႏၶာကိုယ္ျဖစ္ပါလိမ္႔မယ္..အဆီမရွိ ျပားခ်ပ္တဲ႔ ၀မ္းဗိုက္ကေလး ရဖို႔နဲ႔၊ မ၀ေအာင္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို ဘယ္လိုထိန္းသိမ္းၾကမလဲ.. နည္းလမ္းေတြေတာ႔ ရွိပါတယ္.. လုပ္ျဖစ္ဖို႕သာ လိုတာပါ။ အလုပ္တစ္ခုဟာ မလုပ္ခင္မွာ စျပီးလုပ္ဖို႔ ခက္ခဲတတ္ေပမဲ႔ တကယ္တမ္း စိတ္ကို ဆံုးျဖတ္ျပီး လုပ္တဲ႔အခါ လြယ္ကူသြားတာကို ေတြ႔ရမွာပါ။ ဒါေပမဲ႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ႏိုင္ဖို႔ ျပင္းျပတဲ႔ စိတ္ဆႏၵ ရွိဖို႔နဲ႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ျပီးရင္လည္း ထိန္းသိမ္းဖို႔ လိုပါတယ္.. ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ေလွ်ာ႔ေတာ႔မယ္ဆိုရင္ မရွိမျဖစ္ ပစၥည္းတစ္ခုက ေပါင္ခ်ိန္စက္ ျဖစ္ပါတယ္.. သို႔မွသာ မိမိတုိးတက္မႈကို ကိုယ္တိုင္ျမင္ေတြ႔ရျပီး အစားေလ်ာ႔တာ၊ ေလ့က်င္႔ခန္းလုပ္တာ ထိေရာက္မႈ ရွိမရွိ အေျခအေနကို မ်က္ေျခမျပတ္ သိရွိႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္.. ျပီးေတာ႔လဲ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ေလွ်ာ႔တဲ႔ေနရာမွာ စစခ်င္း အေလးခ်ိန္ထက္ တေျဖးေျဖး ေလ်ာ႕နည္းလာတဲ႔ မိမိရဲ႕ ကုိယ္အေလးခ်ိန္ကို သိေန ျမင္ေတြ႔ေနမွသာ ဆက္ျပီးလုပ္ဖို႔ အားၾကိဳးမာန္တက္ စိတ္ပါမွာျဖစ္ပါတယ္.. ကိုယ္ခႏၶာ အေလးခ်ိန္ကို ထိန္းသိမ္းဖို႔ နည္းလမ္းအခ်ိဳ႕ကို ေဖာ္ျပရမယ္ဆိုရင္


၁. လမ္းေလွ်ာက္ျခင္း၊ ရြရြေျပးျခင္း( Jogging) ကို တစ္ပတ္လွ်င္ ၃ၾကိမ္ တစ္ၾကိမ္လွ်င္ မိနစ္ ၃၀ အနည္းဆံုး ျပဳလုပ္ေပးပါ။ ထိုသို႔ ျပဳလုပ္ျခင္းအားျဖင္႔ သင္႕ ခႏၶာကိုယ္တြင္းရွိ အဆီမ်ားကို ေခ်ဖ်က္ေပး ႏိုင္ပါတယ္။ ေန႔စဥ္ လမ္းေလွ်ာက္ႏိုင္လွ်င္ ပိုေကာင္းပါတယ္။ ပုံမွန္အလုပ္သြား၊ အလုပ္ၿပန္ ၿမန္ၿမန္ လမ္းေလ်ာက္ပါ။ အထပ္ျမင္႔ ရံုးသမားမ်ား ဓာတ္ေလွခါး သံုးျခင္းထက္ ရိုးရိုးေလွခါးမွ တက္ျခင္း သည္လည္း ေလ႔က်င္႕ခန္းလုပ္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။




၂. မနက္ခင္းတိုင္း အယ္လ္မြန္ေစ႔ လက္တစ္ဆုပ္ ( ၆ ေစ႔ခန္႔) ကို စားသံုးေပးပါ။ အယ္လ္မြန္ေစ႔ဟာ က်န္းမာေရးအတြက္ အလြန္ ေကာင္းမြန္ေသာ အေစ႔ အဆံ တစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္.. ၄င္းမွာ ပါ၀င္တဲ႔ ပရိုတိန္းဟာ အဆီမ်ားကို ေခ်ဖ်က္ရာမွာ ေကာင္းမြန္ေစပါတယ္..ျမန္မာျပည္တြင္ အယ္လ္မြန္ေစ႔ ရရန္ ခက္ခဲပါက ေနၾကာေစ့ ဆားမပါပဲ ေလွာ္တာ စားႏုိင္ပါတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္...


၃. ကိုယ္လက္ၾကံ႔ခိုင္ေရး ေလ႔က်င္႔ခန္းကို တစ္ပတ္လွ်င္ အနည္းဆံုး ၃ၾကိမ္ခန္႔ လုပ္ႏိုင္ေအာင္ ၾကိဳးစားပါ။ မိမိဖာသာ မလုပ္တတ္ပါက ေလ႔က်င္႔ခန္း သရုပ္ျပ ဗီစီဒီေခြမ်ား ၀ယ္ကာ အိမ္တြင္ လုပ္ၾကည္႔ပါ။ ခႏၶာကိုယ္ တစ္ခုလံုး လႈပ္ရွားေစေသာ အလုပ္မ်ားကို မ်ားမ်ား လုပ္ကိုင္ ေပးပါ။ ဥပမာ (တံျမက္စည္းလွည္း၊ ၾကမ္းတိုက္)


၄. အမွ်င္ဓာတ္ပါေသာ အစားအစာ မ်ားမ်ားစားပါ။ ေပါင္မုန္႔အျဖဴ၊ ဂ်ံဳႏွင္႔လုပ္ေသာ ေခါက္ဆြဲ၊ အာလူး၊ ဆန္ျဖဴတို႕ကို မ်ားမ်ားစားျခင္းကို ဆင္ျခင္ပါ။ ဆန္ၾကမ္း၊ ေပါင္မုန္႔ၾကမ္း၊ သစ္သီး၊ စိမ္းစိုေသာ အရြက္မ်ားႏွင္႔ လတ္ဆတ္ေသာ ဟင္းသီး ဟင္းရြက္မ်ားကို မ်ားမ်ားစားပါ။ မနက္စာကို မ်ားမ်ား စားႏိုင္ပါသည္။ ေသြးတိုးသမားမ်ား အုန္းႏို႕ကို ဆင္ျခင္ပါ။ ေန့လည္စာတြင္ အဆီကိုေလ်ာ့စားပါ။ ဆီၿပန္ဟင္းကို တစ္ပတ္လ်င္ ၃ၾကိမ္သာ အမ်ားဆံုးသာ စားပါ။ ဟင္း၃ခြက္တြင္ ၁ခြက္ကိုဆီမပါ အခ်ိဳမွဳန့္မပါေစရန္ ခ်က္ပါ။ ဆန္ကို အလ်ားရွည္ေသာ (ဆန္ၾကမ္း)စားပါ။ လက္ဖက္ရည္ (ေရေႏြးၾကမ္းေသာက္ပါ)။ ေန႔လည္ႏွင္႔ ညေနစာၾကား ရံုးၿပန္ခ်ိန္မ်ားတြင္ ဝက္သားဒုတ္ထိုး၊ ၾကာဆံေၾကာ္၊ ေကာ္ၿပန့္စိမ္း၊ ေခါက္ဆြဲေၾကာ္၊ ဆီမ်ားသည့္အေၾကာ္မ်ား မၾကာခဏ စားမည္႔အစား ဆီနည္းသည္႔ အသုပ္မ်ားကို စားပါ။ လက္ဖက္သုပ္ကို အျမဲစားျခင္း၊ ဘီယာ အျမဲေသာက္ျခင္းသည္ က်န္းမာေရးႏွင့္ မသင္႔ေတာ္ပါ။



၅. ရိုးရိုး ႏြားႏို႔အစား အဆီထုတ္ထားေသာ ႏို႕ကို ေသာက္သံုးပါ။ အဆီပါေသာငါးကို တစ္ပတ္လွ်င္တစ္ၾကိမ္မွ် စားသံုးရန္ႏွင္႔ အခ်ိဳမ်ားေသာ အစားအစာႏွင္႔ အဆီမ်ားေသာ (ဝက္ေခါက္ေၾကာ္၊ အာလူးေၾကာ္) စေသာ အစားအစာမ်ား ေလ်ာ႕စားပါ။ ညစာကို အကင္မ်ား၊ အေၾကာ္အေလွာ္ဆိုင္မ်ားတြင္ စားျခင္းထက္ မိမိအိမ္တြင္သာ က်န္းမာေရးႏွင္႔ ညီညႊတ္ေသာ ဟင္းလ်ာမ်ားကို ခ်က္ျပဳတ္ စားေသာက္ပါ။ ညစာကို အသား၊ ပဲ၊ အာလူး အနည္းငယ္ကို စားႏိုင္ပါတယ္.. ထမင္းကို ၀ေအာင္ စားျခင္းထက္ ထမင္းစားျပီးပါက သီးနံမ်ားၿဖင့္ အခ်ဳိတည္း၍ ဗိုက္ျပည္႔ေစျခင္းက ပို၍ ေကာင္းမြန္ေစပါတယ္။ ထန္းလ်က္၊ ၾကံသကာ အခ်ိဳတည္းႏိုင္ေသာ္လည္း မလိုင္၊ ကိတ္မုန္႔၊ ခရင္မ္ စသည္႔ ဆိမ့္ျပီး အဆီမ်ားေသာ အရာမ်ားၿဖင့္ အခ်ိဳမတည္းသင့္ပါ။ ညစာစားျပီး အရက္ေသာက္ၿခင္း မၿပဳသင့္ပါ။

၆. ၀မ္းဗိုက္မွ အဆီျပင္မ်ား ေလ်ာ႔ပါးေစရန္ အိပ္ ထ မ တင္ ေလ႔က်င္႔ခန္းကို တစ္ပတ္ သံုးၾကိမ္ ၾကိဳးစားလုပ္ပါ။


၇.ေရမ်ားမ်ား ေသာက္ပါ။ တစ္ရက္လွ်င္ ေရဖန္ခြက္ ၆ခြက္မွ ၈ခြက္ထိ ေသာက္ပါ။ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ျခင္းသည္ အစားမ်ားမ်ားစားျခင္းကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္သလို အစာေခ်ျခင္းကိုလည္း အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ရွိေစပါတယ္။




၈.ညအိပ္ရာ၀င္ခ်ိန္ မတိုင္မွီ ၃နာရီအတြင္း အစားစား ျခင္းကို ေရွာင္က်ဥ္ပါ။ မေနႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ဆာေလာင္ပါက ဟင္းသီးဟင္းရြက္ အနည္းငယ္၊ သစ္သီး အနည္းငယ္ကိုသာ စားေသာက္ပါ။ ညစာေလ်ာ႕စားျခင္းသည္ ခႏၶာကိုယ္ အေလးခ်ိန္ ထိန္းသိမ္းျခင္းအတြက္ ၾကီးမားေသာ အက်ိဳးကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ညဥ္႔နက္ေအာင္ ေနတတ္သူမ်ား မအိပ္ခင္ ဗိုက္ဆာတတ္လွ်င္ ႏြားႏို႔၊ ေကြကာအုပ္၊ ေသာက္ႏိုင္ပါတယ္။


၉.အလြန္ဆာေသာ အခါမွ တစ္၀တစ္ျပဲ စားျခင္းထက္ တစ္ခါစားလွ်င္ နည္းနည္းစီ အၾကိမ္မ်ားမ်ား စားေသာအက်င္႕ကို ေမြးျမဴပါ။ တစ္ၾကိမ္တည္း အစားမ်ားမ်ား စားျခင္းသည္ အစာေခ်ဖ်က္ျခင္းကို ခက္ခဲေစႏိုင္ပါတယ္။

၁၀.အစာစားေနစဥ္ ခဏနား၍ အခ်ိန္အနည္းငယ္ၾကာမွာ ျပန္ စားေသာက္ျခင္းသည္ အစားကို မ်ားမ်ား စားမိေစျခင္းမွ ေရွာင္ရွားရာ ေရာက္သည္။ သင္၏ စားေသာက္ျခင္းအေလ႕အထကို ထိန္းသိမ္းျခင္းသည္ သင္၏ ကိုယ္ခႏၶာကို ဂရုစိုက္ ေစာင္႔ေရွာက္ျခင္း ျဖစ္သလို က်န္းမာေရးကို ဂရုစိုက္ျခင္းလည္း ျဖစ္ပါတယ္။




အထက္ပါအခ်က္ေတြကို လုပ္ေဆာင္ရာမွာ ပထမဦးဆံုးအေနနဲ႔ေတာ႔ အခက္အခဲ ေတြ႔ေကာင္းေတြ႔ႏိုင္ပါလိမ္႔မယ္.. သို႕ေသာ္လည္း ေျဖးေျဖးမွန္မွန္ ေအာင္ပြဲခံဆိုေသာ ဆိုရိုးစကားနဲ႔အညီ အစလုပ္ျဖစ္ေအာင္ ၾကိဳးစားၾကည္႔ပါ။ အစပိုင္းမွာ နာက်င္ပင္ပန္းမယ္.. ခက္ခဲမယ္ သို႔ေသာ္ ဇြဲမေလ်ာ႔ဖို႔ လိုပါတယ္.. ေလ႕က်င္႔ခန္းလုပ္ရာမွာလည္း တစ္ရက္ကို အၾကိမ္အေရအတြက္ နည္းနည္းနဲ႔ စတင္ၾကည္႕ပါ။ လုပ္ႏိုင္လာျပီဆိုမွ အၾကိမ္ေရ ထပ္တိုးျပီး လုပ္သြားပါ။ ေလ႔က်င္႕ခန္းလုပ္ျခင္းဟာ ခႏၶာကိုယ္ ၾကံခိုင္သန္စြမ္းဖို႔နဲ႔ ၀ိတ္ေလ်ာ႔ဖို႔အတြက္ အေကာင္းဆံုး နည္းလမ္း ျဖစ္ပါတယ္.. အစား အေသာက္ေလ်ာ႕ေပမဲ႔ ေလ႔က်င္႔ခန္းနဲ႔ တြဲမလုပ္ရင္ ၀ိတ္ခ်တာ ၾကာပါတယ္.. ေလ႔က်င္႔ခန္းဟာ အျမန္ဆံုး ၀ိတ္ေလွ်ာ႕ေစတဲ႔ နည္းျဖစ္ပါတယ္. အဆီပိုမရွိတဲ႔ ၀မ္းဗိုက္ခ်ပ္ခ်ပ္ ခါးသြယ္သြယ္ေလးမွာ ၀တ္ခ်င္တဲ႔အ၀တ္အစားေလးကို မိမိကိုယ္ကို ယံုၾကည္မႈ ရွိရွိ ၀တ္ဆင္ဖို႔ရာမွာ နည္းနည္းေတာ႔ အပင္ပန္းခံဖို႔ လိုပါတယ္.. အပင္ပန္းခံျပီး အစားအေသာက္ေလ်ာ႔၊ ေလ႕က်င္႕ခန္းလုပ္လိုက္လို႔ ရရွိလာတဲ႔ ရလဒ္ဟာ ဘယ္ေလာက္ ၾကည္ႏူးဖို႔ ေကာင္းတယ္ဆိုတာ ကိုယ္ေတြ႔ ခံစားၾကည္႔တဲ႔အခါ သိသာပါလိမ္႔မယ္..

အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ အသက္၃၀ေက်ာ္လာရင္ ၀ဖို႔လြယ္ကူလာပါျပီ။ ဒါေၾကာင္႔ “တို႕ကေတာ႕ အသက္ၾကီးျပီ လွဖို႔မလိုေတာ႔ဘူး” လို႔ ဆင္ေျခမေပးဘဲ ၀ျခင္းဟာ က်န္းမာေရးနဲ႔ မညီညြတ္ မသင္႔ေတာ္တာမို႔ ၀ိတ္ခ်တာဟာ က်န္းမာေရးကို ဂရုစိုက္တာ၊ ထိန္းသိမ္းေစာင္႔ေရွာက္တာလို႔ သိထားသင္႔ပါတယ္. ၀ျပီးတဲ႔ လူတစ္ေယာက္ဟာ ၀ိတ္ ခ်ဖို႔ အရမ္းကို ခက္ခဲျပီး ပင္ပန္းစြာနဲ႔ အခ်ိန္ၾကာၾကာ ခ်ရပါတယ္.. မ်ားမ်ား၀ေလ မ်ားမ်ား ပင္ပန္းေလ ျဖစ္ပါတယ္. ဒါေၾကာင္႔ မိမိကိုယ္ကို စျပီး ၀ေနျပီလို႔ ထင္တဲ႕အခ်ိန္မွာ အျမန္ဆံုး သတိေလးထားျပီး ၀ိတ္ ခ်ဖို႔ တိုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္.. သိပ္၀သြားခ်ိန္မွ ခ်မယ္ဆိုရင္ ေနာက္မက်ေပမဲ႔လည္း ခက္ခဲျပီး ပင္ပန္းလြန္းတာေၾကာင္႔ “မပိန္ခ်င္လည္း ေနပါေစေတာ႔ ဒီတိုင္းေနေတာ႔မယ္” ဆိုတဲ႔ လက္ေလ်ာ႔တဲ႔ စိတ္မ်ိဳး ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္.. ဒါေၾကာင္႔လည္း မ၀ေသးတဲ႔သူေတြက ဆက္ျပီး မ၀လာဖို႔၊ မိမိရဲ႕ ရွိရင္းစြဲ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို ထိန္းသိမ္းထားႏိုင္ဖို႔အတြက္ အစားအေသာက္ ဆင္ျခင္စားေသာက္ျပီး၊ ၀စ ျပဳလာသူမ်ားက အစားေလ်ာ႔စား၊ ေလ႔က်င္႔ခန္းမ်ား ျပဳလုပ္သြားၾကဖို႔ တိုက္တြန္း ပါရေစလားေနာ္။

စာအျမဲလာဖတ္တဲ႔ ညီမေလးတစ္ေယာက္က ၀ိတ္ ေလ်ာ႔တဲ႔ အေၾကာင္း ပိုစ္႔ေလးတစ္ပုဒ္ ေရးေပးပါလို႔ ေတာင္းဆိုထားတာ ၾကာပါျပီ။ အေၾကာင္း မတိုက္ဆိုင္တာေၾကာင္႔ေရာ၊ ဒီေခါင္းစဥ္ဘက္ ေျခဦးမလွည္႔ျဖစ္ေသးတာေၾကာင္႔ပါ ေရးဖို႔ ၾကန့္ၾကာေနခဲ႕တဲ႔အတြက္ ခြင္႔လႊတ္ဖို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္.. ဒီပိုစ္႔ေလးကိုေတာ႔ အေတြ႔အၾကံဳ တစ္ခ်ဳိ႔နဲ႔အတူ ဖတ္ထားတဲ႔ စာေတြထဲကေန ကိုယ္တိုင္လည္း သတိထားဆင္ျခင္ဖို႔၊ ၀ိတ္ ေလွ်ာ႔ခ်င္တဲ႔ ညီမေလးနဲ႔ ၀ိတ္ ေလွ်ာ႔လိုေသာ သူမ်ားအတြက္ပါ ရည္ရြယ္ ေရးသားပါတယရွင္္.. ညီမေလးနဲ႔ အားလံုးေသာ သူမ်ားလည္း လွလွပပ က်န္းက်န္းမာမာ ခႏၶာကိုယ္ေလးကို ပိုင္ဆိုင္ႏိုင္ၾကပါေစေနာ္..






ပို႔စ္အတြက္ လိုအပ္ခ်က္မ်ား ျဖည္႔စြက္ေပးေသာ Dr. CK အား ေက်းဇူးအထူးတင္ရွိပါသည္။


Ref: http://familydoctor.org/online/famdocen/home/tools/bmi.html

**Nwe Ni**