>

-လူထုက်န္းမာေရး( ေခါင္းမူးစာတမ္း - Discussion with a Burmese Doctor)-

**Public Health**

 ေမး။ ။ဆရာခင္ဗ်ား၊ ေခါင္းမူးတဲ့ေရာဂါကုျခင္းကို
စိတ္၀င္စား၊  ေဆြးေႏြးတဲ့အတြက္
 ေက်းဇူးအထူးတင္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္လို ေခါင္းမူးတတ္သူမ်ားအတြက္ ဆရာ့အေတြ႔အၾကံဳေလးေတြ ေ၀ငွေပးပါဦး။
 ေျဖ (A Burmese Doctor)။ ။ က်ေနာ္ဆရာ၀န္တဦးပါ။ က်ေနာ္လဲ ေခါင္းမူးေရာ ဂါကို ၁၉၉၃- ၉၄- မွာ ေတာ္ေတာ္ခံလိုက္ရပါတယ္။ အခုလဲ အစားမွားရင္ မူးတာ ဘဲ ။ မူးရင္ ၃၆-နာရီေလာက္ကိုမူး အန္ေနေတာ့တာပါ ။ ေနာက္ ၉၄မွာေတာ့ အစားအေသာက္ေႀကာင့္ဆိုတာ သိလာျပီး မူးတာကို ကုတတ္သြားပါတယ္ ။ ေနာင္မူးခဲ့ရင္ က်ေနာ့္ေဆးနည္းစမ္းႀကည့္ဖို ့ သိလိုတယ္ဆိုရင္ မွ်ေ၀ခ်င္ပါတယ္ ။ ေဗာဓီတစ္ေထာင္ဆရာေတာ္ လွည္းတန္းက ရန္ကင္းေက်ာင္းတိုက္ဆရာေတာ္နစ္ကေတာ့ က်ေနာ္ကလြဲ ရင္ တျခားဆရာ၀န္ကုတာကိုလက္မခံခဲ့ပါဘူး ။ ေဗာဓိဆရာေတာ္က က်ေနာ္ ၂၀၀၅-နစ္ကုန္ နိုင္ငံျခားထြက္ေတာ့ ငါေနမေကာင္းရင္ ခက္ျပီေျပာရွာပါတယ္ ။ တိုက္တိုက္ဆို္င္ဆိုင္ က်ေနာ္ႏိုင္ငံျခားထြက္ဖို ့ ေလယာဥ္ေပၚတက္ခ်ိန္ ဆရာေတာ္ပ်ံလြန္ေတာ္မူခိ်န္ ျဖစ္သြားပါတယ္ ။ က်ေနာ္မိတ္ေဆြ တိုင္းတရားသူႀကိးအမျဖစ္သူ အထူးကုပါဘဲ ။ ေရွးေခတ္ကထည္းက ဆူပါသူေဌးႀကိးေတြေပါ့ ။ သူလဲ ေခါင္းမူးတတ္တာနဲ ့ အထူးသျဖင့္ ေလယာဥ္စီးရင္ သြက္သြက္ခါမူးအန္ေတာ့တာပါ ။ က်ေနာ္ေဆးနည္းေလးေပးလိုက္တာ ေလယာဥ္ေပၚမွာ အစားေတာင္စား လို့ရတဲ့အထိ ေကာင္းသြားပါတယ္ ။ ထံုးစံအတိုင္း ဆူပါသူေဌးေတြ အလႈလုပ္ေတာ့ သူတို ့မိတ္ေဆြ ဆရာ၀န္ေတြ အထူးကုေတြ ဆံုႀကေတာ့ ေမးႀကပါတယ္ ။ ခင္ဗ်ား ဒီေဆးနည္းကို ဘယ္စာအုပ္ထဲက ေတြ ့လို ့ သံုးတာလဲေပါ့ ။ ဒါကို မွ်ျခင္လို ့ ၂၀၀၅- ဆရာ၀န္မ်ားညီလာခံအတြက္ စာတမ္းေရးခဲ့ပါတယ္။ .....ျမန္မာဆရာ၀န္ၾကီးမ်ားက ဒါေတြ Literature ထဲ မွာ မရွိဘူး ..ေျပာလာလို႔ အေျခတင္ ျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္ ။ ဆရာ၀န္ေလာကမွာလည္း လူ႔အတတ္ပညာနဲ႔ ေျဖရွင္းလို႔မရတာေတြ အမ်ားၾကီးရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တိုင္းရင္းေဆးေတြ အခုထိ ထြန္းကားေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ထားပါေတာ့။ ေမး။ ။ ေခါင္းမူးေရာဂါကုထံုး ကို အရမ္းသိခ်င္ပါတယ္။ ဆရာရဲ့ ေခါင္းမူးေရာဂါ စာတန္းကို သိခ်င္၊ဖတ္ခ်င္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ့အတြက္ ေခါင္းမူး၊ ေခါင္းဆူေရာဂါရျပီး၊ ဒီပရက္ရွင္ ၂ႏွစ္ေလာက္ျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ေသမွာေၾကာက္ရြံျပီး အိပ္မက္ဆိုးမ်ား၊ တရက္အိပ္ေဆး၄လံုးကေန ၁၂လံုးထိ ဒိုင္ယာစီပင္မ်ားစြာ ေသာက္ခဲ့ရျပီး၊ ဦးေႏွာက္အားတိုးေဆးမ်ား၊ Stress Medicine မ်ား ေသာက္ခဲ့ရတဲ့ ၂၀၀၂-၂၀၀၄ ကာလမ်ားက ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေသျပီလို႔ စိတ္ေလွ်ာ့ခဲ့ရပါတယ္။ ေစတနာရွိသူ ဆရာ၀န္မ်ား က်န္းမာေရးအေမးအေျဖ က႑ အခ်ိန္ေပးျပီး ေျဖၾကားရင္ သိပ္ေကာင္းမွာပါ။ ဆရာ့အေတြ႔အၾကံဳေလးေတြ၊ ေခါင္းမူးေစတဲ့အေၾကာင္း နဲ႔ အမူးေျပေစတဲ့ ေဆးမ်ား၊ နည္းမ်ားကို ေျပာျပပါဦးခင္ဗ်ာ..။

 ေျဖ (A Burmese Doctor)။ ။ ေခါင္းကိုမူးေစျခင္းအေၾကာင္း နားထဲက cochlea and vestibular ကပါ ။ တနည္း ဒါေတြ တင္းလာရင္ ( ဖိအားမ်ားလာရင္ ) မူးတာပါ ။ ဥပမာ ကားမူး/ ေလယာဥ္မူးတာက ေတာ့ ေခါင္း မ်က္လံုးအႀကည့္ေတြ ကေန လႈံ ့ေဆာ္လာလုိ့ နားထဲအရည္စုလာျပီး မူးေတာ့တာပါ ။ ခင္ဗ်ား/ က်ေနာ္တို ့မူးတာက မတည့္တဲ့အစား စားမိတဲ့အခါ ပထမ မ်က္နာေတြတင္းလာပါမယ္ ။ သတိထားမိရင္ေပါ့ ။ မ်က္လံုးေတြ တင္းလာပါမယ္ ။ အမ္းလာပါတယ္ ။ သတိမမူရင္ေတာ့ ဂူမေတြ ့ ဆိုသလိုေပါ့ ။ အဲဒီမွာ တကယ္ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါးမမူးခင္မွာ သတိထားလို ့ရတာကေတာ့ ေအာက္ကို ငံုႀကည့္မိ ခဲ့ရင္ တခုခုငံု ့ေကာက္မိခဲ့ရင္ ျပာသလိုလို ျဖစ္တာ ခံစားရတတ္ပါတယ္ ။ ျခာခနဲ မူးသလိုမ်က္လံုး ျပာသြားတတ္ပါတယ္ ။ ေနာက္ေန ့ဆို မူးတဲ့အဆင့္အထိလာေတာ့တာပါ ။ ပိုသတိထားရင္ ဗိုက္လဲေလပြ လာပါတယ္ ။ နည္းနည္းမူးတာ စတာနဲ့ ေလမလည္ေတာ့ပါဘူး ။ အမူးစေျပေတာ့မယ္ဆိုရင္လဲ ေလလည္တာက ကျပန္စပါတယ္ ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ နားထဲ အရည္ေတြ စုေနခါစ အခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္ ။ ဒီအခ်ိန္မွာ နားထဲက အရည္ကို အျမန္ဆံုး အထိေရာက္ဆံုး ထုတ္ျပစ္နို္င္တာက ဆီးေဆးပါဘဲ ။ ဒါကို ေဆးေလာက ႀကီးတခုလံုးက အေႀကာင္းးရင္းကို မကုစားဘဲ လကၡဏာ ကိုကုစားေနႀကတာ အစဥ္အဆက္ပါဘဲ ။ Not correcting the real cause just alleviating the symptoms. ဒါပါဘဲ ။ ခင္ဗ်ားကိုကုေပးေနတာ ( အားလံုး )က ယာယီဘဲ ။ အေႀကာင္းရင္းတရားကို လူနာ နားလည္ထားရင္ လူနာရွင္က ေရွာင္မွာပါ ။ ဆရာ၀န္ကိုယ္တို္င္က ျဖစ္ရင္းအေၾကာင္းခံ ကို မရွာေဖြနိုင္ေသးသမွ် လူနာကခံရလိုက္ရ၊ လကၡဏာကိုကုလိုက္ အိုေက ဆိုေျပေနႀကတာ က်ေနာ့္အတြက္ စိတ္မခ်မ္းသာဘူး ။ မူးတာက လြယ္တဲ့ကိစၥမဟုတ္ဘူး ။ မေသတာေပမဲ့ ေသလုမတတ္ခံရသလိုဘဲ ။
အဓိကကေတာ့ ဥိးေခါင္းဒဏ္ရာ Head injury ( concussion )ရရင္ ေဆးရံုမွာ အေရးေပၚမွာ I.V Mannyl ထိုးေဆး ေတာက္ေလွွ်ာက္ခ်ိတ္ေတာ့တာပါ ။ လူနာမ်က္လံုး ကိုႀကည့္ျပီး လိုအပ္ေနသေသးသမွ် ခ်ိတ္ေနေတာ့တာပါ ။ အခု လိုမ်ိဳး မူးရင္ ဥိးေခါင္းဒဏ္ရာ ရထားတဲ့ လူနဲ့ အေပၚယံအားျဖင့္ တူေနတာပါဘဲ ။ အဲဒီေလာက္အထိ ပိုေတြးစဥ္းစားလို္က္ရင္ အေႀကာင္းရင္းခံ ဆင္တူတူ ေတြ ့လာရေတာ့ ကုသခ်က္က ဆင္တူတူ ေလးပါ ။

ဒီေတာ့ ဥိးေဏွာက္ထဲက အရည္အပိုေတြ ကို အေကာင္းဆံုး ထုတ္ပစ္နို္င္တာက မ်က္ေစ့ေ၀ဒနာရွင္ေတြ Glaucoma/ maculoma( macular oedema ) မ်က္ေက်ာေယာင္ / အတြင္းတိမ္သမားေတြ ေန ့စဥ္ေသာက္ရတဲ့ ဆီးေဆး DIAMOX ( Acetazolamide -125 mg ) ရဲ ့ တ၀က္ေလာက္ကို တိုက္ ။ ေရမ်ားမ်ားနဲ ့ ျဖစ္နို္င္ရင္ ဖရဲသီးရည္ တိုက္ပါ ။ ဆီးစသြားျပီး ၆-နာရီေလာက္ဆို မူးတာ စသက္သာလာပါမယ္။ ေရမ်ားမ်ား စေသာက္နို္င္ျပီးဆို ဆီးပိုသြားလာရင္ မူးတာ ပိုသိသိသာသာ သက္သာလာပါမယ္။ ေလစလည္ျပီဆိုရင္ ေပ်ာက္ျပီသာ မွတ္ပါေတာ့ ။

**အမူးေျပေဆးအေၾကာင္း* *

ဘာအမူးေပ်ာက္ေဆးမွ မလိုပါဘူး ။ သိခ်င္ရင္ ကားမူးတတ္သူ တဥိးကို ခရီးမသြားမွီ တရက္အလို ( ၄-နာရီေလာက္ ေစာေသာက္ေတာင္ရပါတယ္ ) ဒီဆီးေဆး တ၀က္ တိုက္ေပးလိုက္ပါ ။ ေနာက္ေန ့ကားစီးရင္ မူးဖို ့ေနေနသာသာ စားလို ့ေတာင္ရပါတယ္ ။ အမူးေပ်ာက္ေဆးေတြ ႀကိဳတိုက္ႀကည့္ပါ ။ တူးသလား လို႔သာေမးပါ ။ ဒီေတာ့ မူးေစတဲ့အေႀကာင္းရင္းေတြ ဆက္ေျပာပါမယ္ ။ မူးရတာ မတဲ့တဲ့ အစားအစာေတြ နဲံ ဆိုင္ပါတယ္ ။ လူတဥိးနဲ ့တဦး ဓါတ္ခံမတူေတာ့ မတူနိုင္ဘူး ။ တဥိးက ႀကက္ဥနဲ့မတဲ့ဘူး ။ တဦးက ႏြားနို ့ ။ တဦးက ပုဇြန္ ။ က်ေနာ္က အခ်ိဳ မႈန္ ့ေတြ preservatives ေတြ artificial flavours ေတြ နဲ့မတဲ့ဘူး ။ preservatives ေတြပါတာ ဘီစကစ္မႈန္ ့စားရင္ တနာရီေလာက္ေနရင္ နာေခါင္းေသြးက်လာတယ္ ။ တရုတ္ဆိုင္မွာစားရင္ ၂-၅-မိနစ္ဆိုက်လာျပီ ။ ယိုးဒယားဆိုင္ဆို ၀မ္းသြားရင္သြာ မသြားရင္ေနာက္တေန ့မူးအန္ေတာ့တာ ။ ၀မ္းသြားရင္လဲ ဆိုင္ထဲတင္ပန္းေတာ့တာ ။ က်ေနာ္ေျမး၃-ေယာက္ ။ ၃-ေယာက္လံုး အစားအစာမတဲ့ႀကဖူး ။ ဘာဘူ သမိးက ပဲနို ့ / ႏြားနို ့/ ႀကက္ဥ / Nuts ေတြ မတဲ့ဘူး ။ သႏၱာလႈိင္သမိးက ႀကက္ဥ/နြားနို ့/ nuts တခ်ိဳ ့ ။ အျပင္စာ အထူးသျဖင့္ အခ်ိဳ မႈန္ ့ အရသာမႈန့္ေတြ ေရွာင္ႀကည့္ပါ ။ မေတာ္စားမိရင္ diamox တာတန္းေသာက္ပါ ။ စမ္းႀကည့္ပါ ။ ေတြ ့ရွိတာေလးေတြ feed back ျပန္ေပးပါဦး ။ တျခားသူေတြကိုလဲ မွ်ပါ ။ မိတ္ေဆြေတြ ကို က်ေနာ္ကလို ့ေျပာရင္ စမ္းႀကပါမယ္ ။ က်ေနာ္ ့တို ့တေတြ ရဲ့ေတြ ့ရွိခ်က္ကေန လူသာမ်ားအတြက္ တင္ျပနိုင္ရင္ ကုသိုလ္ေတြ ရမယ္ ။ လူေတြ မူးတာ တရက္သက္သာရင္ နည္းတဲ့ လုပ္အားဆံုးရႈံးမႈကို ကာကြယ္နို္င္တာလား ။ တဥိးမူးရင္ တဥိးပါအလုပ္ပ်က္ရေတာ့တာပါ ။ ေခါင္းမူးတတ္သူမ်ား မတဲ့တာေတာ့ စားရရင္း သတိထားမိရင္ တေျဖးျဖးသိလာပါမယ္ ။ ကို္ယ္တို္င္ကအသိဆံုးပါ ။ ဆရာ၀န္က ၀ါးလံုးသိမ္း ေျပာလို ့မရပါဘူး ။ အခုစာေရးဆရာ (ကို) ေက်ာ္၀င္းက အသက္က်ေနာ့္ထက္ တနစ္တိတိငယ္တယ္။ သူက အတန္း တတန္းႀကီးပါတယ္ ။ ငယ္ငယ္က ေက်ာင္းထားရင္ ေက်ာင္းကထြက္ေျပး လမ္းမွာ ေခြးကိုက္ခံရ လမ္းမ်ာေပ်ာက္လို့အိမ္က ေက်ာင္းမထားရဲေတာ့..၇-နစ္ေက်ာ္မွ ေက်ာင္းစလိုက္တာ ။ ညီ-အငယ္ေက်ာင္းတက္မွ လို္က္တက္တာ ။ ဒါေပမဲ့ ၄-တန္းကေန ၆-တန္းေက်ာ္တက္ရလို ့။ မဟုတ္ရင္ အသက္၂၀-မွ ဆယ္တန္းေအာင္ျဖစ္ေတာ့မလို ့။ ငယ္ငယ္က ကက္သလစ္ေက်ာင္းႀကိးေတြ ေနရေတာ့..kindergarten က ေအ/ဘီ/စီ သံုးတန္းတက္ရတာလဲပါတယ္ ။ က်ေနာ္ ကိုယ့္ျမိဳ႔ျပန္ျပီး ၁၉၈၂ မွာမွ ေဆးခန္းျပန္ဖြင္ျျဖစ္တယ္ ။ က်ေနာ့္ ေခါင္းမူစာတမ္းက ရန္ကုန္အိမ္မွာထားခဲ့တာ အိမ္ကပစၥည္းမ်ားလည္း ေပ်ာက္တယ္ဗ်ာ ။ ႏိုင္ငံျခားကတိုက္ကရိုက္ ထြက္လာရေတာ့ ဘာမွ မသယ္နို္င္ခဲ့ဘူး ။ ဘယ္ေရာက္လို ့ဘယ္ေပါက္မယ္မသိဘဲ ရည္ရြယ္ခ်က္မဲ့ ထြက္လာခဲ့ရသူပါ ။ နက္ဖန္ဆိုတာ ဘယ္မွန္းမသိတဲ့ဘ၀ ပါ ။ အားငယ္ငယ္နဲ ့ ႏိုင္ငံျခားထြက္လာခဲ့ရတာ။ စာတမ္းကို ျပန္ရွာဖို႔ထက္ အသစ္ပဲ ထပ္ေရးဖို႔ လုပ္ေနပါတယ္။ အခ်ိန္အခါေပးရင္ေတာ့ လူအမ်ားဖတ္ႏိုင္ဖို႔ ေရးရပါမယ္။ ဆရာႏွင့္အေမးအေျဖက႑၊ ဤမွ်နဲ့ပဲ အဆံုးသပ္ပါမယ္။ 

**ကြ်ႏ္ုပ္အေတြ႔ၾကံဳျဖင့္သံုးသပ္ျခင္း**

 ေခါင္းမူးျခင္းဟာ အထူးသျဖင့္ စိတ္ဖိစီးမႈေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ေရာဂါမ်ားရွိပါတယ္။ ေခါင္းမူေရာဂါနဲ႔ ဆက္စပ္ေနေၾကာင္း အင္တာနက္မွာဖတ္ၾကည့္မိပါတယ္။ ဆူညံေခါင္းမူျခင္းမ်ားဟာ အသက္ၾကီးလာရင္ ပိုျဖစ္လာမွာေသခ်ာပါတယ္။ ဆရာေျပာသလို အဓိကအက်ဆံုးကေတာ့ အစားအေသာက္ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႔က ခႏၱာပါရမီေကာင္းပါတယ္။ ဘယ္ေလာက္စားစား မ၀ဘူး၊ အခုေတာ့ အသက္ၾကီးလာေတာမွ အစားသတိထားရတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဆရာေျပာတဲ့ အခ်ိဳမႈန္၊ Flavor မ်ားကို ေရွာင္ရမွာပဲ။ SAR ေရာဂါျဖစ္တုန္းက တရုပ္ျပည္ အာရံုေၾကာအထူးကု ဆရာ၀န္ၾကီးေရးတာကို ျမန္မာျပည္က ေမာင္ေမာင္ညွပ္ (အပ္စိုက္ဆရာ) ဘာသာျပန္ေရးထားတဲ့ စာကို သတိရသေလာက္ေရးရရင္ အေကာင္းဆံုးေသာဆရာ၀န္သည္ မိမိသာျဖစ္သည္။ အေကာင္းဆံုးေသာေလ့က်င့္ခဏ္းသည္ လမ္းေလွ်ာက္ျခင္းျဖစ္သည္ .. ဆိုပဲ။ ကြ်န္ေတာ့အတြက္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးေသာ အစာအေသာက္သည္ အိမ္တြင္ခ်က္ေသာအစားအေသာက္ျဖစ္သည္ လို႔ ျဖည့္စြတ္ခ်င္ပါတယ္။ ဒီေန႔မနက္ကေတာာင္ အစားအေသာက္ေၾကာင့္ လူေတြ ေဒါသျဖစ္ရတာေတြ၊ အစားအေသာက္ခ်က္ျပဳတ္၊ စီစဥ္တတ္သူမ်ား လူခ်စ္လူခင္မ်ားေၾကာင္း အတူအလုပ္လုပ္တဲ ့ကိုေအာင္နဲ႔ ေျပာေနၾကေသးတယ္။ လြန္က်ဳးျခင္းဟာ ငယ္ရြယ္စဥ္တံုးက သိပ္မသိသာေပမဲ့ အသက္ၾကီးလာေတာ့ အရမ္းသိသာတယ္။ ဥပမာ အစားေသာက္၊ ေဆးလိပ္၊ အရက္ေသစာ၊ လိင္ကိစၥ၊စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရ ေဒါသ၊ေလာဘ၊၀မ္းနည္း၊၀မ္းသာမႈေတြ၊ ေနာက္ဆံုး ကိုယ္လက္လႈပ္ရွား၊အားကစားေတာင္ လြန္က်ဴးလို႔မရဘူး။ တခါလြန္တာနဲ႔ အသက္ေပ်ာက္သြားရင္ ေတာ္ေသးတယ္။ နာတာရွည္ျဖစ္ေနရင္ ကိုယ့္ေၾကာင့္ ကိုယ့္မိသားစု အခက္ခဲျဖစ္ရတတ္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ အေမရိကားမွာ ေဒၚလာ၅ေထာင္ ေပးျပီး MRI ရိုက္ၾကည့္တာ ပိုက္ဆံတတ္ႏိုင္လို႔ မဟုတ္ပါဘူး။ အေမရိကာက်န္းမာေရးစနစ္က လူတိုင္း ေဆးစစ္ခြင့္ရွိတယ္။ ေငြကိုေတာ့ ရွိတဲ့အခ်ိန္ေပးေပါ့။ မရွိဘူး သက္ေသျပႏိုင္ရင္ အစိုးရက ေပးတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ အလုပ္မရွိေၾကာင္း သက္ေသျပႏိုင္လို႔ အခမဲ့ ေဒၚလာ၅၀၀၀တန္ MRI ေဆးစစ္ခဲ့တာပါ။ တခ်ိဳ႔ သူငယ္ခ်င္းေတြ ေဒၚလာသိန္းနဲ႔ခ်ီကုန္က်တဲ့ ေဆးကုသမႈေတြ အခမဲ့လုပ္ႏိုင္တယ္။ ဟိုမွာ ေဒၚလာ ၅သိန္းကုန္ရင္ ဒီမွာ (စင္ကာပူ) Cash Down or Installment payment နဲ႔ ေဒၚလာ၅ေသာင္း ဆိုကုလို႔ရျပီးပဲ။ အေမရိကားမွာ ဆရာ၀န္နဲေရွ ႔ေန Doctor & Lawyer စရိတ္ေတြပဲ ေထာင္းေနတာေၾကာင့္ ၀င္ေငြမရွိပဲ ၾကာၾကာေနမရလို႔ စင္ကာပူျပန္လာ ရတယ္။ အေမရိကားမွာ ရပ္တည္ရွင္သန္ဖို႔၊ မလြယ္လွပါဘူး။ ကြ်န္ေတာ့္ ဇနီးသည္လည္း ရုပ္ရွင္၀ါသနာပါေတာ့ တီဗြီညသန္းေကာင္ သူၾကည့္တဲ့ ရုပ္ရွင္ကား၊ စိတ္ေရာဂါကု ဆိုက္ကေရးထရစ္ ဆရာ၀န္ၾကီး လူနာေတြကိုကုသရင္း ေနာက္ဆံုး လူနာတေယာက္ကို ကပ္ေၾကးနဲ႔ထိုးသတ္ျပီး၊ သူလဲရူးသြားတဲ့ရုပ္ရွင္အေၾကာင္း ေျပာျပတယ္။ ဒီလိုပါပဲ အသက္ၾကီးလာမွ ေလာကၾကီးမွာ ကိုယ္လုပ္ႏိုင္တာ နည္းသထက္၊ နည္းလာတာ၊ အထူးသျဖင့္ ေခါင္းမူးေရာဂါေၾကာင့္ စိတ္ေတြ ေလွ်ာ့ထားလိုက္မွ ေနရတာ သက္တာတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဒါသ၊ မာန ေတြက ျပိဳင္ဆိုင္ခ်င္တုန္း။ ကုိယ္လုပ္တာမွ အဟုတ္ထင္ေနတုံပဲဗ်... လူ႔သဘာ၀ဆိုေတာ့၊ ခက္ပါတယ္။ နိဂံုးခ်ဳပ္ ကြ်န္ေတာ္ေခါင္းမူးေရာဂါကို ဆရာ၀န္မ်ားစြာနဲ႔ ကုသခဲ့ပါတယ္။ အသက္၇၈ႏွစ္အရြယ္ ကြ်န္ေတာ့္ ဖခင္ၾကီးလည္း ေခါင္းခ်ာလပတ္လည္ေအာင္မူးလို႔ ဆိုျပီး ေခါင္းခြဲစိတ္ကုသရေအာင္ ၂၀၁၁ တုန္းက စင္ကာပူကို အဖိုးၾကီး၊ အဖြားၾကီး ဇနီးေမာင္နွံ ေရာက္လာပါတယ္။ ဆီးခ်ိဳ တအားတက္ေနတာ အစားမေလွ်ာ့လို႔ ေခါင္းမူတယ္ ဆိုျပီး သူငယ္ခ်င္းျမန္မာဆရာ၀န္ (စင္ကာပူအစိုးရ Poly Clinic Doctor) က ေဆးစစ္၊ ကုသေပးျပီး CT Scan လုပ္ေပးလိုက္ပါတယ္။ ေစ်းသိပ္မက်ပါဘူး။ ေဒၚလာ၃၅၀ေလာက္ပဲ က်သင့္ပါတယ္။ ျပန္သြားၾကပါျပီ။

ကြ်န္ေတာ္ ေခါင္းမူးေရာဂါကို ခံစားရတာ ၁၀ႏွစ္ေလာက္ရွိပါျပီ။ စိတ္ေနစိတ္ထားပဲ ေျပာင္းလဲျပီး၊ How Big Are You .. ဆိုတဲ့၊ ငါဆိုတာ ဘာမွမဟုတ္ပါလား။ ငါအတင္းလုပ္လိုက္တိုင္း ငါပဲစိတ္ဆင္းရဲရတယ္ .. ဆိုတဲ့၊ အားလံုး ဘုရားအလိုေတာ္ပါပဲ (ဗမာလိုေျပာရရင္ ေရွးဘ၀ကုသိုလ္၊ ကံတရားပါပဲ) ေနလိုက္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္သက္သာပါတယ္။ ေသမွာလည္း အရင္ေလာက္ သိပ္မေၾကာက္ေတာ့ပါဘူး။ အိုျခင္းထက္ နာျခင္းကို အရမ္းေၾကာက္ေပမဲ့ ဘာတတ္ႏိုင္မွာလဲ၊ အို၊နာ၊ေသရမွာ ေသခ်ာေနတာ ဒါေတြမေတြးေတာ့ ေခါင္းမူးေရာဂါေတြလည္း သက္သာလာတယ္။


 ေလးစားလွ်က္ ။

 ေဇာ္ေအာင္

 Ref: http://murann.com/headproblems.htm Relative Article က်န္းမာေရး ... Singapore, USA ေဆးပညာ၊ ဆရာ၀န္၊သူနာျပဳမ်ား ႏွင့္ CT Scan http://www.murann.com/ezine/index.php?option=com_content&view=article&id=1496%3A---discussion-with-a-burmese-doctor&catid=2%3Aknowledge&Itemid=4

-လူထုက်န္းမာေရး( ေခါင္းမူးစာတမ္း - Discussion with a Burmese Doctor)-

**Public Health**

 ေမး။ ။ဆရာခင္ဗ်ား၊ ေခါင္းမူးတဲ့ေရာဂါကုျခင္းကို
စိတ္၀င္စား၊  ေဆြးေႏြးတဲ့အတြက္
 ေက်းဇူးအထူးတင္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္လို ေခါင္းမူးတတ္သူမ်ားအတြက္ ဆရာ့အေတြ႔အၾကံဳေလးေတြ ေ၀ငွေပးပါဦး။
 ေျဖ (A Burmese Doctor)။ ။ က်ေနာ္ဆရာ၀န္တဦးပါ။ က်ေနာ္လဲ ေခါင္းမူးေရာ ဂါကို ၁၉၉၃- ၉၄- မွာ ေတာ္ေတာ္ခံလိုက္ရပါတယ္။ အခုလဲ အစားမွားရင္ မူးတာ ဘဲ ။ မူးရင္ ၃၆-နာရီေလာက္ကိုမူး အန္ေနေတာ့တာပါ ။ ေနာက္ ၉၄မွာေတာ့ အစားအေသာက္ေႀကာင့္ဆိုတာ သိလာျပီး မူးတာကို ကုတတ္သြားပါတယ္ ။ ေနာင္မူးခဲ့ရင္ က်ေနာ့္ေဆးနည္းစမ္းႀကည့္ဖို ့ သိလိုတယ္ဆိုရင္ မွ်ေ၀ခ်င္ပါတယ္ ။ ေဗာဓီတစ္ေထာင္ဆရာေတာ္ လွည္းတန္းက ရန္ကင္းေက်ာင္းတိုက္ဆရာေတာ္နစ္ကေတာ့ က်ေနာ္ကလြဲ ရင္ တျခားဆရာ၀န္ကုတာကိုလက္မခံခဲ့ပါဘူး ။ ေဗာဓိဆရာေတာ္က က်ေနာ္ ၂၀၀၅-နစ္ကုန္ နိုင္ငံျခားထြက္ေတာ့ ငါေနမေကာင္းရင္ ခက္ျပီေျပာရွာပါတယ္ ။ တိုက္တိုက္ဆို္င္ဆိုင္ က်ေနာ္ႏိုင္ငံျခားထြက္ဖို ့ ေလယာဥ္ေပၚတက္ခ်ိန္ ဆရာေတာ္ပ်ံလြန္ေတာ္မူခိ်န္ ျဖစ္သြားပါတယ္ ။ က်ေနာ္မိတ္ေဆြ တိုင္းတရားသူႀကိးအမျဖစ္သူ အထူးကုပါဘဲ ။ ေရွးေခတ္ကထည္းက ဆူပါသူေဌးႀကိးေတြေပါ့ ။ သူလဲ ေခါင္းမူးတတ္တာနဲ ့ အထူးသျဖင့္ ေလယာဥ္စီးရင္ သြက္သြက္ခါမူးအန္ေတာ့တာပါ ။ က်ေနာ္ေဆးနည္းေလးေပးလိုက္တာ ေလယာဥ္ေပၚမွာ အစားေတာင္စား လို့ရတဲ့အထိ ေကာင္းသြားပါတယ္ ။ ထံုးစံအတိုင္း ဆူပါသူေဌးေတြ အလႈလုပ္ေတာ့ သူတို ့မိတ္ေဆြ ဆရာ၀န္ေတြ အထူးကုေတြ ဆံုႀကေတာ့ ေမးႀကပါတယ္ ။ ခင္ဗ်ား ဒီေဆးနည္းကို ဘယ္စာအုပ္ထဲက ေတြ ့လို ့ သံုးတာလဲေပါ့ ။ ဒါကို မွ်ျခင္လို ့ ၂၀၀၅- ဆရာ၀န္မ်ားညီလာခံအတြက္ စာတမ္းေရးခဲ့ပါတယ္။ .....ျမန္မာဆရာ၀န္ၾကီးမ်ားက ဒါေတြ Literature ထဲ မွာ မရွိဘူး ..ေျပာလာလို႔ အေျခတင္ ျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္ ။ ဆရာ၀န္ေလာကမွာလည္း လူ႔အတတ္ပညာနဲ႔ ေျဖရွင္းလို႔မရတာေတြ အမ်ားၾကီးရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တိုင္းရင္းေဆးေတြ အခုထိ ထြန္းကားေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ထားပါေတာ့။ ေမး။ ။ ေခါင္းမူးေရာဂါကုထံုး ကို အရမ္းသိခ်င္ပါတယ္။ ဆရာရဲ့ ေခါင္းမူးေရာဂါ စာတန္းကို သိခ်င္၊ဖတ္ခ်င္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ့အတြက္ ေခါင္းမူး၊ ေခါင္းဆူေရာဂါရျပီး၊ ဒီပရက္ရွင္ ၂ႏွစ္ေလာက္ျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ေသမွာေၾကာက္ရြံျပီး အိပ္မက္ဆိုးမ်ား၊ တရက္အိပ္ေဆး၄လံုးကေန ၁၂လံုးထိ ဒိုင္ယာစီပင္မ်ားစြာ ေသာက္ခဲ့ရျပီး၊ ဦးေႏွာက္အားတိုးေဆးမ်ား၊ Stress Medicine မ်ား ေသာက္ခဲ့ရတဲ့ ၂၀၀၂-၂၀၀၄ ကာလမ်ားက ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေသျပီလို႔ စိတ္ေလွ်ာ့ခဲ့ရပါတယ္။ ေစတနာရွိသူ ဆရာ၀န္မ်ား က်န္းမာေရးအေမးအေျဖ က႑ အခ်ိန္ေပးျပီး ေျဖၾကားရင္ သိပ္ေကာင္းမွာပါ။ ဆရာ့အေတြ႔အၾကံဳေလးေတြ၊ ေခါင္းမူးေစတဲ့အေၾကာင္း နဲ႔ အမူးေျပေစတဲ့ ေဆးမ်ား၊ နည္းမ်ားကို ေျပာျပပါဦးခင္ဗ်ာ..။

 ေျဖ (A Burmese Doctor)။ ။ ေခါင္းကိုမူးေစျခင္းအေၾကာင္း နားထဲက cochlea and vestibular ကပါ ။ တနည္း ဒါေတြ တင္းလာရင္ ( ဖိအားမ်ားလာရင္ ) မူးတာပါ ။ ဥပမာ ကားမူး/ ေလယာဥ္မူးတာက ေတာ့ ေခါင္း မ်က္လံုးအႀကည့္ေတြ ကေန လႈံ ့ေဆာ္လာလုိ့ နားထဲအရည္စုလာျပီး မူးေတာ့တာပါ ။ ခင္ဗ်ား/ က်ေနာ္တို ့မူးတာက မတည့္တဲ့အစား စားမိတဲ့အခါ ပထမ မ်က္နာေတြတင္းလာပါမယ္ ။ သတိထားမိရင္ေပါ့ ။ မ်က္လံုးေတြ တင္းလာပါမယ္ ။ အမ္းလာပါတယ္ ။ သတိမမူရင္ေတာ့ ဂူမေတြ ့ ဆိုသလိုေပါ့ ။ အဲဒီမွာ တကယ္ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါးမမူးခင္မွာ သတိထားလို ့ရတာကေတာ့ ေအာက္ကို ငံုႀကည့္မိ ခဲ့ရင္ တခုခုငံု ့ေကာက္မိခဲ့ရင္ ျပာသလိုလို ျဖစ္တာ ခံစားရတတ္ပါတယ္ ။ ျခာခနဲ မူးသလိုမ်က္လံုး ျပာသြားတတ္ပါတယ္ ။ ေနာက္ေန ့ဆို မူးတဲ့အဆင့္အထိလာေတာ့တာပါ ။ ပိုသတိထားရင္ ဗိုက္လဲေလပြ လာပါတယ္ ။ နည္းနည္းမူးတာ စတာနဲ့ ေလမလည္ေတာ့ပါဘူး ။ အမူးစေျပေတာ့မယ္ဆိုရင္လဲ ေလလည္တာက ကျပန္စပါတယ္ ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ နားထဲ အရည္ေတြ စုေနခါစ အခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္ ။ ဒီအခ်ိန္မွာ နားထဲက အရည္ကို အျမန္ဆံုး အထိေရာက္ဆံုး ထုတ္ျပစ္နို္င္တာက ဆီးေဆးပါဘဲ ။ ဒါကို ေဆးေလာက ႀကီးတခုလံုးက အေႀကာင္းးရင္းကို မကုစားဘဲ လကၡဏာ ကိုကုစားေနႀကတာ အစဥ္အဆက္ပါဘဲ ။ Not correcting the real cause just alleviating the symptoms. ဒါပါဘဲ ။ ခင္ဗ်ားကိုကုေပးေနတာ ( အားလံုး )က ယာယီဘဲ ။ အေႀကာင္းရင္းတရားကို လူနာ နားလည္ထားရင္ လူနာရွင္က ေရွာင္မွာပါ ။ ဆရာ၀န္ကိုယ္တို္င္က ျဖစ္ရင္းအေၾကာင္းခံ ကို မရွာေဖြနိုင္ေသးသမွ် လူနာကခံရလိုက္ရ၊ လကၡဏာကိုကုလိုက္ အိုေက ဆိုေျပေနႀကတာ က်ေနာ့္အတြက္ စိတ္မခ်မ္းသာဘူး ။ မူးတာက လြယ္တဲ့ကိစၥမဟုတ္ဘူး ။ မေသတာေပမဲ့ ေသလုမတတ္ခံရသလိုဘဲ ။
အဓိကကေတာ့ ဥိးေခါင္းဒဏ္ရာ Head injury ( concussion )ရရင္ ေဆးရံုမွာ အေရးေပၚမွာ I.V Mannyl ထိုးေဆး ေတာက္ေလွွ်ာက္ခ်ိတ္ေတာ့တာပါ ။ လူနာမ်က္လံုး ကိုႀကည့္ျပီး လိုအပ္ေနသေသးသမွ် ခ်ိတ္ေနေတာ့တာပါ ။ အခု လိုမ်ိဳး မူးရင္ ဥိးေခါင္းဒဏ္ရာ ရထားတဲ့ လူနဲ့ အေပၚယံအားျဖင့္ တူေနတာပါဘဲ ။ အဲဒီေလာက္အထိ ပိုေတြးစဥ္းစားလို္က္ရင္ အေႀကာင္းရင္းခံ ဆင္တူတူ ေတြ ့လာရေတာ့ ကုသခ်က္က ဆင္တူတူ ေလးပါ ။

ဒီေတာ့ ဥိးေဏွာက္ထဲက အရည္အပိုေတြ ကို အေကာင္းဆံုး ထုတ္ပစ္နို္င္တာက မ်က္ေစ့ေ၀ဒနာရွင္ေတြ Glaucoma/ maculoma( macular oedema ) မ်က္ေက်ာေယာင္ / အတြင္းတိမ္သမားေတြ ေန ့စဥ္ေသာက္ရတဲ့ ဆီးေဆး DIAMOX ( Acetazolamide -125 mg ) ရဲ ့ တ၀က္ေလာက္ကို တိုက္ ။ ေရမ်ားမ်ားနဲ ့ ျဖစ္နို္င္ရင္ ဖရဲသီးရည္ တိုက္ပါ ။ ဆီးစသြားျပီး ၆-နာရီေလာက္ဆို မူးတာ စသက္သာလာပါမယ္။ ေရမ်ားမ်ား စေသာက္နို္င္ျပီးဆို ဆီးပိုသြားလာရင္ မူးတာ ပိုသိသိသာသာ သက္သာလာပါမယ္။ ေလစလည္ျပီဆိုရင္ ေပ်ာက္ျပီသာ မွတ္ပါေတာ့ ။

**အမူးေျပေဆးအေၾကာင္း* *

ဘာအမူးေပ်ာက္ေဆးမွ မလိုပါဘူး ။ သိခ်င္ရင္ ကားမူးတတ္သူ တဥိးကို ခရီးမသြားမွီ တရက္အလို ( ၄-နာရီေလာက္ ေစာေသာက္ေတာင္ရပါတယ္ ) ဒီဆီးေဆး တ၀က္ တိုက္ေပးလိုက္ပါ ။ ေနာက္ေန ့ကားစီးရင္ မူးဖို ့ေနေနသာသာ စားလို ့ေတာင္ရပါတယ္ ။ အမူးေပ်ာက္ေဆးေတြ ႀကိဳတိုက္ႀကည့္ပါ ။ တူးသလား လို႔သာေမးပါ ။ ဒီေတာ့ မူးေစတဲ့အေႀကာင္းရင္းေတြ ဆက္ေျပာပါမယ္ ။ မူးရတာ မတဲ့တဲ့ အစားအစာေတြ နဲံ ဆိုင္ပါတယ္ ။ လူတဥိးနဲ ့တဦး ဓါတ္ခံမတူေတာ့ မတူနိုင္ဘူး ။ တဥိးက ႀကက္ဥနဲ့မတဲ့ဘူး ။ တဦးက ႏြားနို ့ ။ တဦးက ပုဇြန္ ။ က်ေနာ္က အခ်ိဳ မႈန္ ့ေတြ preservatives ေတြ artificial flavours ေတြ နဲ့မတဲ့ဘူး ။ preservatives ေတြပါတာ ဘီစကစ္မႈန္ ့စားရင္ တနာရီေလာက္ေနရင္ နာေခါင္းေသြးက်လာတယ္ ။ တရုတ္ဆိုင္မွာစားရင္ ၂-၅-မိနစ္ဆိုက်လာျပီ ။ ယိုးဒယားဆိုင္ဆို ၀မ္းသြားရင္သြာ မသြားရင္ေနာက္တေန ့မူးအန္ေတာ့တာ ။ ၀မ္းသြားရင္လဲ ဆိုင္ထဲတင္ပန္းေတာ့တာ ။ က်ေနာ္ေျမး၃-ေယာက္ ။ ၃-ေယာက္လံုး အစားအစာမတဲ့ႀကဖူး ။ ဘာဘူ သမိးက ပဲနို ့ / ႏြားနို ့/ ႀကက္ဥ / Nuts ေတြ မတဲ့ဘူး ။ သႏၱာလႈိင္သမိးက ႀကက္ဥ/နြားနို ့/ nuts တခ်ိဳ ့ ။ အျပင္စာ အထူးသျဖင့္ အခ်ိဳ မႈန္ ့ အရသာမႈန့္ေတြ ေရွာင္ႀကည့္ပါ ။ မေတာ္စားမိရင္ diamox တာတန္းေသာက္ပါ ။ စမ္းႀကည့္ပါ ။ ေတြ ့ရွိတာေလးေတြ feed back ျပန္ေပးပါဦး ။ တျခားသူေတြကိုလဲ မွ်ပါ ။ မိတ္ေဆြေတြ ကို က်ေနာ္ကလို ့ေျပာရင္ စမ္းႀကပါမယ္ ။ က်ေနာ္ ့တို ့တေတြ ရဲ့ေတြ ့ရွိခ်က္ကေန လူသာမ်ားအတြက္ တင္ျပနိုင္ရင္ ကုသိုလ္ေတြ ရမယ္ ။ လူေတြ မူးတာ တရက္သက္သာရင္ နည္းတဲ့ လုပ္အားဆံုးရႈံးမႈကို ကာကြယ္နို္င္တာလား ။ တဥိးမူးရင္ တဥိးပါအလုပ္ပ်က္ရေတာ့တာပါ ။ ေခါင္းမူးတတ္သူမ်ား မတဲ့တာေတာ့ စားရရင္း သတိထားမိရင္ တေျဖးျဖးသိလာပါမယ္ ။ ကို္ယ္တို္င္ကအသိဆံုးပါ ။ ဆရာ၀န္က ၀ါးလံုးသိမ္း ေျပာလို ့မရပါဘူး ။ အခုစာေရးဆရာ (ကို) ေက်ာ္၀င္းက အသက္က်ေနာ့္ထက္ တနစ္တိတိငယ္တယ္။ သူက အတန္း တတန္းႀကီးပါတယ္ ။ ငယ္ငယ္က ေက်ာင္းထားရင္ ေက်ာင္းကထြက္ေျပး လမ္းမွာ ေခြးကိုက္ခံရ လမ္းမ်ာေပ်ာက္လို့အိမ္က ေက်ာင္းမထားရဲေတာ့..၇-နစ္ေက်ာ္မွ ေက်ာင္းစလိုက္တာ ။ ညီ-အငယ္ေက်ာင္းတက္မွ လို္က္တက္တာ ။ ဒါေပမဲ့ ၄-တန္းကေန ၆-တန္းေက်ာ္တက္ရလို ့။ မဟုတ္ရင္ အသက္၂၀-မွ ဆယ္တန္းေအာင္ျဖစ္ေတာ့မလို ့။ ငယ္ငယ္က ကက္သလစ္ေက်ာင္းႀကိးေတြ ေနရေတာ့..kindergarten က ေအ/ဘီ/စီ သံုးတန္းတက္ရတာလဲပါတယ္ ။ က်ေနာ္ ကိုယ့္ျမိဳ႔ျပန္ျပီး ၁၉၈၂ မွာမွ ေဆးခန္းျပန္ဖြင္ျျဖစ္တယ္ ။ က်ေနာ့္ ေခါင္းမူစာတမ္းက ရန္ကုန္အိမ္မွာထားခဲ့တာ အိမ္ကပစၥည္းမ်ားလည္း ေပ်ာက္တယ္ဗ်ာ ။ ႏိုင္ငံျခားကတိုက္ကရိုက္ ထြက္လာရေတာ့ ဘာမွ မသယ္နို္င္ခဲ့ဘူး ။ ဘယ္ေရာက္လို ့ဘယ္ေပါက္မယ္မသိဘဲ ရည္ရြယ္ခ်က္မဲ့ ထြက္လာခဲ့ရသူပါ ။ နက္ဖန္ဆိုတာ ဘယ္မွန္းမသိတဲ့ဘ၀ ပါ ။ အားငယ္ငယ္နဲ ့ ႏိုင္ငံျခားထြက္လာခဲ့ရတာ။ စာတမ္းကို ျပန္ရွာဖို႔ထက္ အသစ္ပဲ ထပ္ေရးဖို႔ လုပ္ေနပါတယ္။ အခ်ိန္အခါေပးရင္ေတာ့ လူအမ်ားဖတ္ႏိုင္ဖို႔ ေရးရပါမယ္။ ဆရာႏွင့္အေမးအေျဖက႑၊ ဤမွ်နဲ့ပဲ အဆံုးသပ္ပါမယ္။ 

**ကြ်ႏ္ုပ္အေတြ႔ၾကံဳျဖင့္သံုးသပ္ျခင္း**

 ေခါင္းမူးျခင္းဟာ အထူးသျဖင့္ စိတ္ဖိစီးမႈေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ေရာဂါမ်ားရွိပါတယ္။ ေခါင္းမူေရာဂါနဲ႔ ဆက္စပ္ေနေၾကာင္း အင္တာနက္မွာဖတ္ၾကည့္မိပါတယ္။ ဆူညံေခါင္းမူျခင္းမ်ားဟာ အသက္ၾကီးလာရင္ ပိုျဖစ္လာမွာေသခ်ာပါတယ္။ ဆရာေျပာသလို အဓိကအက်ဆံုးကေတာ့ အစားအေသာက္ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႔က ခႏၱာပါရမီေကာင္းပါတယ္။ ဘယ္ေလာက္စားစား မ၀ဘူး၊ အခုေတာ့ အသက္ၾကီးလာေတာမွ အစားသတိထားရတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဆရာေျပာတဲ့ အခ်ိဳမႈန္၊ Flavor မ်ားကို ေရွာင္ရမွာပဲ။ SAR ေရာဂါျဖစ္တုန္းက တရုပ္ျပည္ အာရံုေၾကာအထူးကု ဆရာ၀န္ၾကီးေရးတာကို ျမန္မာျပည္က ေမာင္ေမာင္ညွပ္ (အပ္စိုက္ဆရာ) ဘာသာျပန္ေရးထားတဲ့ စာကို သတိရသေလာက္ေရးရရင္ အေကာင္းဆံုးေသာဆရာ၀န္သည္ မိမိသာျဖစ္သည္။ အေကာင္းဆံုးေသာေလ့က်င့္ခဏ္းသည္ လမ္းေလွ်ာက္ျခင္းျဖစ္သည္ .. ဆိုပဲ။ ကြ်န္ေတာ့အတြက္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးေသာ အစာအေသာက္သည္ အိမ္တြင္ခ်က္ေသာအစားအေသာက္ျဖစ္သည္ လို႔ ျဖည့္စြတ္ခ်င္ပါတယ္။ ဒီေန႔မနက္ကေတာာင္ အစားအေသာက္ေၾကာင့္ လူေတြ ေဒါသျဖစ္ရတာေတြ၊ အစားအေသာက္ခ်က္ျပဳတ္၊ စီစဥ္တတ္သူမ်ား လူခ်စ္လူခင္မ်ားေၾကာင္း အတူအလုပ္လုပ္တဲ ့ကိုေအာင္နဲ႔ ေျပာေနၾကေသးတယ္။ လြန္က်ဳးျခင္းဟာ ငယ္ရြယ္စဥ္တံုးက သိပ္မသိသာေပမဲ့ အသက္ၾကီးလာေတာ့ အရမ္းသိသာတယ္။ ဥပမာ အစားေသာက္၊ ေဆးလိပ္၊ အရက္ေသစာ၊ လိင္ကိစၥ၊စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရ ေဒါသ၊ေလာဘ၊၀မ္းနည္း၊၀မ္းသာမႈေတြ၊ ေနာက္ဆံုး ကိုယ္လက္လႈပ္ရွား၊အားကစားေတာင္ လြန္က်ဴးလို႔မရဘူး။ တခါလြန္တာနဲ႔ အသက္ေပ်ာက္သြားရင္ ေတာ္ေသးတယ္။ နာတာရွည္ျဖစ္ေနရင္ ကိုယ့္ေၾကာင့္ ကိုယ့္မိသားစု အခက္ခဲျဖစ္ရတတ္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ အေမရိကားမွာ ေဒၚလာ၅ေထာင္ ေပးျပီး MRI ရိုက္ၾကည့္တာ ပိုက္ဆံတတ္ႏိုင္လို႔ မဟုတ္ပါဘူး။ အေမရိကာက်န္းမာေရးစနစ္က လူတိုင္း ေဆးစစ္ခြင့္ရွိတယ္။ ေငြကိုေတာ့ ရွိတဲ့အခ်ိန္ေပးေပါ့။ မရွိဘူး သက္ေသျပႏိုင္ရင္ အစိုးရက ေပးတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ အလုပ္မရွိေၾကာင္း သက္ေသျပႏိုင္လို႔ အခမဲ့ ေဒၚလာ၅၀၀၀တန္ MRI ေဆးစစ္ခဲ့တာပါ။ တခ်ိဳ႔ သူငယ္ခ်င္းေတြ ေဒၚလာသိန္းနဲ႔ခ်ီကုန္က်တဲ့ ေဆးကုသမႈေတြ အခမဲ့လုပ္ႏိုင္တယ္။ ဟိုမွာ ေဒၚလာ ၅သိန္းကုန္ရင္ ဒီမွာ (စင္ကာပူ) Cash Down or Installment payment နဲ႔ ေဒၚလာ၅ေသာင္း ဆိုကုလို႔ရျပီးပဲ။ အေမရိကားမွာ ဆရာ၀န္နဲေရွ ႔ေန Doctor & Lawyer စရိတ္ေတြပဲ ေထာင္းေနတာေၾကာင့္ ၀င္ေငြမရွိပဲ ၾကာၾကာေနမရလို႔ စင္ကာပူျပန္လာ ရတယ္။ အေမရိကားမွာ ရပ္တည္ရွင္သန္ဖို႔၊ မလြယ္လွပါဘူး။ ကြ်န္ေတာ့္ ဇနီးသည္လည္း ရုပ္ရွင္၀ါသနာပါေတာ့ တီဗြီညသန္းေကာင္ သူၾကည့္တဲ့ ရုပ္ရွင္ကား၊ စိတ္ေရာဂါကု ဆိုက္ကေရးထရစ္ ဆရာ၀န္ၾကီး လူနာေတြကိုကုသရင္း ေနာက္ဆံုး လူနာတေယာက္ကို ကပ္ေၾကးနဲ႔ထိုးသတ္ျပီး၊ သူလဲရူးသြားတဲ့ရုပ္ရွင္အေၾကာင္း ေျပာျပတယ္။ ဒီလိုပါပဲ အသက္ၾကီးလာမွ ေလာကၾကီးမွာ ကိုယ္လုပ္ႏိုင္တာ နည္းသထက္၊ နည္းလာတာ၊ အထူးသျဖင့္ ေခါင္းမူးေရာဂါေၾကာင့္ စိတ္ေတြ ေလွ်ာ့ထားလိုက္မွ ေနရတာ သက္တာတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဒါသ၊ မာန ေတြက ျပိဳင္ဆိုင္ခ်င္တုန္း။ ကုိယ္လုပ္တာမွ အဟုတ္ထင္ေနတုံပဲဗ်... လူ႔သဘာ၀ဆိုေတာ့၊ ခက္ပါတယ္။ နိဂံုးခ်ဳပ္ ကြ်န္ေတာ္ေခါင္းမူးေရာဂါကို ဆရာ၀န္မ်ားစြာနဲ႔ ကုသခဲ့ပါတယ္။ အသက္၇၈ႏွစ္အရြယ္ ကြ်န္ေတာ့္ ဖခင္ၾကီးလည္း ေခါင္းခ်ာလပတ္လည္ေအာင္မူးလို႔ ဆိုျပီး ေခါင္းခြဲစိတ္ကုသရေအာင္ ၂၀၁၁ တုန္းက စင္ကာပူကို အဖိုးၾကီး၊ အဖြားၾကီး ဇနီးေမာင္နွံ ေရာက္လာပါတယ္။ ဆီးခ်ိဳ တအားတက္ေနတာ အစားမေလွ်ာ့လို႔ ေခါင္းမူတယ္ ဆိုျပီး သူငယ္ခ်င္းျမန္မာဆရာ၀န္ (စင္ကာပူအစိုးရ Poly Clinic Doctor) က ေဆးစစ္၊ ကုသေပးျပီး CT Scan လုပ္ေပးလိုက္ပါတယ္။ ေစ်းသိပ္မက်ပါဘူး။ ေဒၚလာ၃၅၀ေလာက္ပဲ က်သင့္ပါတယ္။ ျပန္သြားၾကပါျပီ။

ကြ်န္ေတာ္ ေခါင္းမူးေရာဂါကို ခံစားရတာ ၁၀ႏွစ္ေလာက္ရွိပါျပီ။ စိတ္ေနစိတ္ထားပဲ ေျပာင္းလဲျပီး၊ How Big Are You .. ဆိုတဲ့၊ ငါဆိုတာ ဘာမွမဟုတ္ပါလား။ ငါအတင္းလုပ္လိုက္တိုင္း ငါပဲစိတ္ဆင္းရဲရတယ္ .. ဆိုတဲ့၊ အားလံုး ဘုရားအလိုေတာ္ပါပဲ (ဗမာလိုေျပာရရင္ ေရွးဘ၀ကုသိုလ္၊ ကံတရားပါပဲ) ေနလိုက္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္သက္သာပါတယ္။ ေသမွာလည္း အရင္ေလာက္ သိပ္မေၾကာက္ေတာ့ပါဘူး။ အိုျခင္းထက္ နာျခင္းကို အရမ္းေၾကာက္ေပမဲ့ ဘာတတ္ႏိုင္မွာလဲ၊ အို၊နာ၊ေသရမွာ ေသခ်ာေနတာ ဒါေတြမေတြးေတာ့ ေခါင္းမူးေရာဂါေတြလည္း သက္သာလာတယ္။


 ေလးစားလွ်က္ ။

 ေဇာ္ေအာင္

 Ref: http://murann.com/headproblems.htm Relative Article က်န္းမာေရး ... Singapore, USA ေဆးပညာ၊ ဆရာ၀န္၊သူနာျပဳမ်ား ႏွင့္ CT Scan http://www.murann.com/ezine/index.php?option=com_content&view=article&id=1496%3A---discussion-with-a-burmese-doctor&catid=2%3Aknowledge&Itemid=4