>
**Public Health**
က်န္းမာၿပီး ၾကည္လင္တဲ့ အသားအေရပိုင္ရွင္ဟာ ေသြးသားေကာင္းမြန္တဲ့ အျပင္ ပိုးအမ်ဳိးမ်ဳိး ကင္းစင္ရပါတယ္။ သံဓာတ္ခ်ဳိ႕တဲ့မႈေၾကာင့္ ေသြးအားနည္းတာဟာသံဓာတ္ အလြန္အမင္း ခ်ဳိ႕တဲ့လို႔ျဖစ္တယ္။ ေသြးအားေကာင္းလို႔ ေအာက္ဆီဂ်င္ ပိုမိုသယ္ယူေပးတဲ့ ေဟမိုဂလိုဘင္ ပါဝင္မႈ ေသြးထဲေလ်ာ့က်လာရင္ သံဓာတ္ေလ်ာ့နည္း လာတတ္တယ္။ သဘာဝ သံဓာတ္နည္း ေစတာက အာဟာရခ်ဳိ႕တဲ့ျခင္း၊ သံဓာတ္ပါတဲ့ အစားအစာ ေရွာင္ျခင္း၊ အမ်ဳိးသမီးမ်ား လစဥ္ရာသီေသြး အဆင္းမ်ားျခင္း၊ အမ်ဳိးသားမ်ား ေဆးလိပ္၊ အရက္အလြန္အကြၽံ ေသာက္ျခင္း၊ ဘီစစ္နဲ႔ ဘီတြဲေလ်ာ့နည္းျခင္းႏွင့္ အူသိမ္ဦးပိုင္းမွာ အင္စာရင္း ဆစ္ဖက္တာ ေမြးရာပါ ခ်ဳိ႕ယြင္းမႈေၾကာင့္ သံဓာတ္ေလ်ာ့နည္းျခင္း ျဖစ္ေစတယ္။ ဒီလိုျဖစ္လာရင္ဘီတြဲ ပံုမွန္ထိုးေပးရတယ္။ ေသြးအားနည္းတာ တာရွည္လာရင္ နာတာရွည္ ေသြးအားနည္း ေရာဂါ ျဖစ္လာမယ္။ သံဓာတ္ပါတဲ့ အစားအစာ မ်ားမ်ားစားရမယ္။ ေသြးမွာ အဓိက အေရးႀကီးဆံုးဟာ ေသြးနီဥမ်ားျဖစ္တယ္။ ေသြးနီဥမ်ားကို သာမန္အားျဖင့္ ႐ိုးတြင္းျခင္ဆီက တည္ေဆာက္ေပးတယ္။ ေသြးနီဥ တည္ေဆာက္ေရးမွာ ကုန္ၾကမ္းအားျဖင့္ အသားဓာတ္ (ပ႐ိုတိန္း)၊ ဗီၤတာမင္မ်ား (ဗီတာမင္ဘီစစ္၊ ဗီတာမင္ဘီတြဲ)၊ ေဖာလစ္အက္စစ္၊ ဗီတာမင္စီ၊ သတၱဳဓာတ္မ်ားမွာ သံဓာတ္၊ ေကာ့ပါး၊ ကိုေဘာ့တို႔ကို လိုအပ္ပါက အာဟာရခ်ဳိ႕တဲ့ရင္ ေသြးနီဥမ်ား မတည္ေဆာက္ႏိုင္ဘဲ ေသြး အားနည္း ေရာဂါ ျဖစ္ေစ ပါတယ္။
ကာလၾကာေသာအခါ အလြန္ေသြးအားနည္းျခင္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေသြးအားနည္း ေရာဂါ ကာကြယ္ဖို႔ စားသံုးတဲ့ အာဟာရမွာ ဗီတာမင္၊ သတၱဳဓာတ္ႏွင့္ အသားဓာတ္ (ပ႐ိုတိန္း)တို႔ လံုေလာက္စြာပါရွိဖို႔ အထူးလိုအပ္ပါတယ္။ ေသြးရဲ႕ဂုဏ္သတၱိ အေရာင္ဟာ အနီေရာင္ ျဖစ္တယ္။ ေသြးနီဥမွ ထြက္တဲ့ ေဟမိုဂလိုဘင္ေၾကာင့္ အနီေရာင္ ျဖစ္ေနၿပီးေတာ့ အနီေရာင္ရဲ႕ ေတာက္ပမႈဟာ ေဟမိုဂလိုဘင္နဲ႔ ေအာက္ဆီဂ်င္ ေပါင္းစပ္မႈႏႈန္း အေပၚမူတည္တယ္။ အေရာင္ျဖတ္သန္းမႈမွာ အလင္းေရာင္ ျဖတ္သန္းႏိုင္စြမ္း မရွိပါဘူး။ ေသြးမွာပါဝင္တဲ့ ကလာပ္စည္းမ်ားေၾကာင့္ အေရာင္မျဖတ္ႏိုင္ျခင္း ျဖစ္တယ္။ ပ်စ္ခြၽဲမႈအေနနဲ႔ ေသြးဟာ ေရနဲ႔ႏိႈင္း ယွဥ္ပါက သံုးဆမွငါးဆအထိ ပ်စ္ခြၽဲႏိုင္တယ္။ ေသြးရဲ႕ သိပ္သည္းဆဟာ ၁ ဒသမ ဝ၅ မွ ၁ ဒသမ ဝ၆ အၾကားရွိတယ္။
သံဓာတ္အားေဆးကို ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ အားေဆးအေနနဲ႔ ေပးေလ့ရွိပါတယ္။ ေလးလတစ္ႀကိမ္ ေသြးလွဴရွင္မ်ား အေနနဲ႔ သံဓာတ္အားေဆး၊ ေဖာလစ္အက္စစ္တို႔ ပါဝင္ေသာက္သံုး သြားၾကတာ ရွိတယ္။ ေသြးနီဥ ဆဲလ္တစ္လံုးရဲ႕ ပ်မ္းမွ်အသက္ဟာ ရက္ေပါင္း ၁၂ဝ ျဖစ္တဲ့အျပင္ ေလးလျပည့္တိုင္း ေသြးတစ္ႀကိမ္ လွဴႏိုင္လို႔ အႀကိမ္ (၂ဝဝ) ေက်ာ္ ေသြးလွဴ ေနသူမ်ား ေတြ႕ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ကုန္ဆံုးသြားတဲ့ေသြးကို အလဟႆမျဖစ္ဘဲ တစ္စံုတစ္ေယာက္ အသက္ရွင္ဖို႔ လွဴဒါန္းေပးတာဟာ ျမန္မာလူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိး တည္းမွာပဲ ရွိတာေၾကာင့္ လူတိုင္းေသြးလွဴရွင္မ်ား ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ။
Written by
စကား၀ါ
**Public Health**
က်န္းမာၿပီး ၾကည္လင္တဲ့ အသားအေရပိုင္ရွင္ဟာ ေသြးသားေကာင္းမြန္တဲ့ အျပင္ ပိုးအမ်ဳိးမ်ဳိး ကင္းစင္ရပါတယ္။ သံဓာတ္ခ်ဳိ႕တဲ့မႈေၾကာင့္ ေသြးအားနည္းတာဟာသံဓာတ္ အလြန္အမင္း ခ်ဳိ႕တဲ့လို႔ျဖစ္တယ္။ ေသြးအားေကာင္းလို႔ ေအာက္ဆီဂ်င္ ပိုမိုသယ္ယူေပးတဲ့ ေဟမိုဂလိုဘင္ ပါဝင္မႈ ေသြးထဲေလ်ာ့က်လာရင္ သံဓာတ္ေလ်ာ့နည္း လာတတ္တယ္။ သဘာဝ သံဓာတ္နည္း ေစတာက အာဟာရခ်ဳိ႕တဲ့ျခင္း၊ သံဓာတ္ပါတဲ့ အစားအစာ ေရွာင္ျခင္း၊ အမ်ဳိးသမီးမ်ား လစဥ္ရာသီေသြး အဆင္းမ်ားျခင္း၊ အမ်ဳိးသားမ်ား ေဆးလိပ္၊ အရက္အလြန္အကြၽံ ေသာက္ျခင္း၊ ဘီစစ္နဲ႔ ဘီတြဲေလ်ာ့နည္းျခင္းႏွင့္ အူသိမ္ဦးပိုင္းမွာ အင္စာရင္း ဆစ္ဖက္တာ ေမြးရာပါ ခ်ဳိ႕ယြင္းမႈေၾကာင့္ သံဓာတ္ေလ်ာ့နည္းျခင္း ျဖစ္ေစတယ္။ ဒီလိုျဖစ္လာရင္ဘီတြဲ ပံုမွန္ထိုးေပးရတယ္။ ေသြးအားနည္းတာ တာရွည္လာရင္ နာတာရွည္ ေသြးအားနည္း ေရာဂါ ျဖစ္လာမယ္။ သံဓာတ္ပါတဲ့ အစားအစာ မ်ားမ်ားစားရမယ္။ ေသြးမွာ အဓိက အေရးႀကီးဆံုးဟာ ေသြးနီဥမ်ားျဖစ္တယ္။ ေသြးနီဥမ်ားကို သာမန္အားျဖင့္ ႐ိုးတြင္းျခင္ဆီက တည္ေဆာက္ေပးတယ္။ ေသြးနီဥ တည္ေဆာက္ေရးမွာ ကုန္ၾကမ္းအားျဖင့္ အသားဓာတ္ (ပ႐ိုတိန္း)၊ ဗီၤတာမင္မ်ား (ဗီတာမင္ဘီစစ္၊ ဗီတာမင္ဘီတြဲ)၊ ေဖာလစ္အက္စစ္၊ ဗီတာမင္စီ၊ သတၱဳဓာတ္မ်ားမွာ သံဓာတ္၊ ေကာ့ပါး၊ ကိုေဘာ့တို႔ကို လိုအပ္ပါက အာဟာရခ်ဳိ႕တဲ့ရင္ ေသြးနီဥမ်ား မတည္ေဆာက္ႏိုင္ဘဲ ေသြး အားနည္း ေရာဂါ ျဖစ္ေစ ပါတယ္။
ကာလၾကာေသာအခါ အလြန္ေသြးအားနည္းျခင္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေသြးအားနည္း ေရာဂါ ကာကြယ္ဖို႔ စားသံုးတဲ့ အာဟာရမွာ ဗီတာမင္၊ သတၱဳဓာတ္ႏွင့္ အသားဓာတ္ (ပ႐ိုတိန္း)တို႔ လံုေလာက္စြာပါရွိဖို႔ အထူးလိုအပ္ပါတယ္။ ေသြးရဲ႕ဂုဏ္သတၱိ အေရာင္ဟာ အနီေရာင္ ျဖစ္တယ္။ ေသြးနီဥမွ ထြက္တဲ့ ေဟမိုဂလိုဘင္ေၾကာင့္ အနီေရာင္ ျဖစ္ေနၿပီးေတာ့ အနီေရာင္ရဲ႕ ေတာက္ပမႈဟာ ေဟမိုဂလိုဘင္နဲ႔ ေအာက္ဆီဂ်င္ ေပါင္းစပ္မႈႏႈန္း အေပၚမူတည္တယ္။ အေရာင္ျဖတ္သန္းမႈမွာ အလင္းေရာင္ ျဖတ္သန္းႏိုင္စြမ္း မရွိပါဘူး။ ေသြးမွာပါဝင္တဲ့ ကလာပ္စည္းမ်ားေၾကာင့္ အေရာင္မျဖတ္ႏိုင္ျခင္း ျဖစ္တယ္။ ပ်စ္ခြၽဲမႈအေနနဲ႔ ေသြးဟာ ေရနဲ႔ႏိႈင္း ယွဥ္ပါက သံုးဆမွငါးဆအထိ ပ်စ္ခြၽဲႏိုင္တယ္။ ေသြးရဲ႕ သိပ္သည္းဆဟာ ၁ ဒသမ ဝ၅ မွ ၁ ဒသမ ဝ၆ အၾကားရွိတယ္။
သံဓာတ္အားေဆးကို ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ အားေဆးအေနနဲ႔ ေပးေလ့ရွိပါတယ္။ ေလးလတစ္ႀကိမ္ ေသြးလွဴရွင္မ်ား အေနနဲ႔ သံဓာတ္အားေဆး၊ ေဖာလစ္အက္စစ္တို႔ ပါဝင္ေသာက္သံုး သြားၾကတာ ရွိတယ္။ ေသြးနီဥ ဆဲလ္တစ္လံုးရဲ႕ ပ်မ္းမွ်အသက္ဟာ ရက္ေပါင္း ၁၂ဝ ျဖစ္တဲ့အျပင္ ေလးလျပည့္တိုင္း ေသြးတစ္ႀကိမ္ လွဴႏိုင္လို႔ အႀကိမ္ (၂ဝဝ) ေက်ာ္ ေသြးလွဴ ေနသူမ်ား ေတြ႕ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ကုန္ဆံုးသြားတဲ့ေသြးကို အလဟႆမျဖစ္ဘဲ တစ္စံုတစ္ေယာက္ အသက္ရွင္ဖို႔ လွဴဒါန္းေပးတာဟာ ျမန္မာလူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိး တည္းမွာပဲ ရွိတာေၾကာင့္ လူတိုင္းေသြးလွဴရွင္မ်ား ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ။
Written by
စကား၀ါ
No comments:
Post a Comment