--လူထုက်န္းမာေရး( လူတို႔ ေန႔စဥ္ စားသုံးေနတဲ့ အစာထဲက အဆိပ္)---

>

**Public Health** 
လူသားတုိ႔ေနထိုင္တဲ့ဘဝမွာ စားဝတ္ေနေရးတည္းဟူေသာ အခ်က္ သံုးရပ္မျပည့္စံုဘဲမေနႏိုင္ပါ။ ယင္းသံုးမ်ဳိးမွာ အစားအစာကထိပ္ဆံုးက ပါဝင္ပါတယ္။ လူတို႔ေနထိုင္တဲ့ကမၻာႀကီးမွာ အဆိပ္ေရ၊ အဆိပ္ေလ၊ အဆိပ္ေျမဆီ လႊာေတြျဖစ္ေနၿပီး ဓာတုေဆးဝါး ဓာတ္ေျမၾသဇာ (ပိုးသတ္ေဆး)ေၾကာင့္ အစာအဆိပ္သင့္ ရတယ္။ ကမၻာေပၚက ႐ုပ္ၾကြင္းေလာင္စာ ေလာင္ကြၽမ္းမႈနဲ႔ ေလထုမွာ ကာဗြန္ဒိုင္ ေအာက္ဆိုက္မ်ားၿပီး ကမၻာေျမ ပူေႏြးလာသလို စက္႐ုံ၊ အလုပ္႐ုံ မီးခိုးနဲ႔ ေလာင္ကြၽမ္း ေလာင္စာေတြေၾကာင့္ ကမၻာႀကီး ပူေႏြးလာတယ္။ အက္စစ္မိုးရြာလာတယ္။ ေရထဲမွာ အာဆင္းနစ္နဲ႔ ျပဒါးပါဝင္မႈ မ်ားလာတယ္။ ခ်ာန္ဗိုင္ႏ်ဴကလီးယား ဓာတ္အားေပးစက္႐ုံေပါက္ကြဲေတာ့ ေနာ္ေဝ၊ဆီြဒင္၊ ဖင္လန္ႏိုင္ငံတို႔ရဲ႕ အသားထုတ္ႏႈန္းနဲ႔ ႏို႔ထြက္ႏႈန္းကို ဒုကၡျဖစ္ေစတယ္။ ေရဒီယို သတၱိၾကြ ပစၥည္း ရွိသင့္တဲ့ အဆင့္ထက္ ပိုေနတာေၾကာင့္ ေစ်းကြက္ ပ်က္ရ တယ္။ ငါးေတြ လည္း ေရာင္ျခည္သင့္လို႔ ေခါင္းႏွစ္လံုးပါ ငါးေတြ၊ အ႐ိုးနဲ႔ အသားမမွ်တဲ့ ငါးေတြ ေပၚလာတယ္။ ယခုလိုေဆာင္းဦး ကာလမွာ ဟိမဝႏၲာေဆာင္းခုိ ငွက္ေတြေၾကာင့္ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးနဲ႔ ဝက္နားရြက္ျပာမွ တစ္ဆင့္ ဝက္တုပ္ေကြးတို႔ ျဖစ္တတ္တယ္။ ၾကက္ငွက္တုပ္ ေကြးဟာ တိရစၧာန္မွ လူကိုကူးစက္လို႔ အသက္ ဆံုး႐ႈံးရသလုိ ဝက္ တုပ္ေကြးေၾကာင့္ ဘဝေနထိုင္မႈ မလံုမၿခံဳျဖစ္ရတယ္။ တိရစၧာန္ ႏွိမ္နင္းေရးမွာ ၾကက္မ်ား လည္လိမ္ၿပီး တြင္းနက္နက္ထဲ စြန္႔ပစ္ထုတ္သလို ဝက္မ်ားလည္း အုပ္စုလုိက္ သတ္ၿပီး ျမႇဳပ္လုိက္တာ ေတြရွိတယ္။ သဘာဝ ေဘးအႏၲရာယ္ေၾကာင့္ အစာအဆိပ္သင့္ျခင္းအေၾကာင္း ကိုေျပာရလွ်င္ ေျမဆီလႊာမွ ဓာတုပစၥည္းမ်ားေၾကာင့္ ညစ္ညမ္းေနသလို ေျမဆီလႊာကုိယ္၌က စပါးၿပီး စပါး စုိက္ပ်ဳိးေနလို႔ အာဟာရခန္းသလုိ ညစ္ညမ္းေနတဲ့ သဘာဝေျမၾသဇာ ထုတ္မယ့္ ''တီေကာင္'' မ်ဳိးဆက္ ျပတ္သြားတယ္။ လူတို႔မွာ ဖရီးရယ္ဒီ ကယ္ပါဝင္မႈ အဆက္မျပတ္ ဒုကၡေရာက္ေစတယ္။ ပိုးသတ္ေဆး၊ ေပါင္းသတ္ေဆးေတြဟာ လူေတြကို စားသံုးတဲ့ အစားအစာမွာ ဒုကၡျဖစ္ေစတယ္။ မိုးေလမမွန္လုိ႔ ျမစ္၊ ေခ်ာင္း ေရလွ်ံလို႔ စပါးပင္ေတြ ေရေမ်ာ သြားသလုိ ႏွမ္းခင္းမ်ား၊ ေျမပဲခင္းမ်ား ေခ်ာင္းေရတုိက္ စားရာမွာ ပါသြားတယ္။ အစာရွားပါးလို႔မ်ဳိးကို နည္းနည္းစိုက္ မ်ားမ်ား ထြက္တဲ့ ေအာ္ဂဲနစ္ အမ်ဳိးအစားကို ေျပာင္းလဲစိုက္ပ်ဳိးရတယ္။ ေရမွာအဆိပ္ပါသလို အက္စစ္တို႔ေၾကာင့္ အပင္ေတြေသဆံုး ၾကရတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ဆဲလ္ တစ္သွ်ဴးေတြ အဆိပ္သင့္ တဲ့အျပင္ စိတ္ဖိစီးမႈေတြက သဘာဝလြန္ ေရာဂါေတြကုိ မဆံ့ႏုိင္ေအာင္ ကုသေန ရတယ္။ သာမန္လူမႈဘဝ ဆုတ္ယုတ္ပ်က္စီးသြားတယ္။ ဓာတ္တိုးပစၥည္း အႏၲရာယ္မ်ားကလည္း မေသးပါဘူး။ ပတ္ဝန္းက်င္တစ္စိတ္ တစ္ေဒသကိုမွ် စိတ္မခ်ႏိုင္ပါ။ ဖရီးရယ္ဒီကယ္ေၾကာင့္ ဆဲလ္မ်ား၊ တစ္သွ်ဴးမ်ား ေရဒီယို သတၱိၾကြ ဒဏ္ခံစားရတယ္။ ကာစီႏိုဂ်င္ ျမင့္တက္ေစတယ္။ က်န္းမာေရး ပ်က္ျပားေစတယ္။ ပတ္ဝန္းက်င္ အဆိပ္တက္ေစျခင္းက ကမၻာကိုပံုမွန္ထက္ ေပါင္းစပ္ ေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္ပြားေစတယ္။ သားသမီး မရႏိုင္ျခင္း ျဖစ္ေစတယ္။ လူမႈဘဝနိမ့္က် ေစတယ္။ မိမိပတ္ဝန္းက်င္ဓာတု အဆိပ္သင့္ မႈမွာ ႀကိဳးစား ဖယ္ရွားေနရတယ္။

အိမ္တြင္အသံုးျပဳေသာ အင္းဆက္၊ ျခ၊ ပုိးသတ္ေဆးမ်ားဟာ လူသားတို႔ရဲ႕ဘဝမွာ အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစတဲ့ ဓာတုပစၥည္းေၾကာင့္ အဆိပ္သင့္ေစတယ္။ ေရာဂါမျဖစ္ေအာင္ ကေလးဘဝ ေရာဂါငါးမ်ဳိးျဖစ္တဲ့ ၾကက္ညႇာ၊ ဆံုဆို႔၊ ေမးခိုင္၊ အသည္းေရာင္ဘီ၊ ေဟမိုဖလ္ရပ္ ေဆးငါးမ်ဳိး ထိုးျခင္းတို႔အျပင္ ပိုလီယို အစက္ခ်ျခင္းနဲ႔ ဝက္သက္ ကာကြယ္ ေဆးထိုးျခင္းတို႔ လုပ္သင့္တယ္။ ေအာ္ဂဲနစ္ဓာတ္ေပါင္းမ်ား အလြယ္တကူ သံုးေနတာေတြကို ေရွာင္ရမယ္။ မိဘမ်ားက စိတ္ခ် ရတဲ့ လူေနမႈ ဘဝမွန္ကို ဖန္တီးေပးရမယ္။ အစားအစာမွာ မႈိတက္စာ၊ ဓာတုဆိုးေဆးေတြ ေရွာင္ရမယ္။ ႏွစ္ခါျပန္ ေၾကာ္၊ ဝက္ဆီ၊ ဆီအုန္းနဲ႔ေၾကာ္တဲ့ အစားအစာေတြ ေရွာင္ရမယ္။ ေျမပဲဆီ၊ ႏွမ္းဆီ၊ ေနၾကာဆီနဲ႔ ေၾကာ္တဲ့ အစားအစာ စားသင့္တယ္။ အသင့္အျမန္စာ၊ Snack အစာမစားရ။ သင့္တင့္တဲ့ ကိုယ္နဲ႔ ရင္းႏွီးမႈရွိတဲ့ ဓာတုေဗဒ ဆိုးေဆးကင္းတဲ့ အစားအစာ စားသင့္ တယ္။ ဇီဝလံုၿခံဳေရးမရွိတဲ့ ၾကက္၊ ငွက္မ်ား၊ ဝက္မ်ားေရွာင္ၾကဥ္ရမယ္။ အဆိပ္သင့္ အေျခအေနရွိ၊ မရွိ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေၾကညာေပးရမယ္။ က်န္းမာေရး သုတေပးရမယ္။ အိမ္မွာခ်က္တဲ့ အစာအျပင္ သဘာဝထြက္ သစ္သီးဝလံမ်ား၊ ဆားေရ နဲ႔စိမ္ ေရနဲ႔ေဆး လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ စားသင့္တယ္။ လုိအပ္တဲ့ ဓာတ္တိုးပစၥည္းနဲ႔ အာဟာရ မ်ား၊ ဗီတာမင္မ်ား ရရွိေအာင္ အားေဆးမ်ား အားမကိုးဘဲ တတ္ႏိုင္သေလာက္ ''သဘာဝအစာ'' ကိုသာ စားေပးသင့္တယ္။ ပင္လယ္ငါး စားေပးသင့္တယ္။ ဒါမွ အိုမီဂါ ၃ နဲဲ႔ အိုမီဂါ ၆၊ Fatty acid တို႔ ၾကြယ္ဝစြာရ ႏုိင္တယ္။ ေန႔စဥ္ နာရီဝက္ေလ့က်င့္ခန္း၊ အေျပးလမ္းေလွ်ာက္၊ စက္ဘီးစီး လုပ္သင့္တယ္။ ။

 ေဆာင္းပါးရွင္ -ေဒါက္တာလြင္သန္႔ (ေဆး-၂) 

Written by စကား၀ါ  

**Public Health** 
လူသားတုိ႔ေနထိုင္တဲ့ဘဝမွာ စားဝတ္ေနေရးတည္းဟူေသာ အခ်က္ သံုးရပ္မျပည့္စံုဘဲမေနႏိုင္ပါ။ ယင္းသံုးမ်ဳိးမွာ အစားအစာကထိပ္ဆံုးက ပါဝင္ပါတယ္။ လူတို႔ေနထိုင္တဲ့ကမၻာႀကီးမွာ အဆိပ္ေရ၊ အဆိပ္ေလ၊ အဆိပ္ေျမဆီ လႊာေတြျဖစ္ေနၿပီး ဓာတုေဆးဝါး ဓာတ္ေျမၾသဇာ (ပိုးသတ္ေဆး)ေၾကာင့္ အစာအဆိပ္သင့္ ရတယ္။ ကမၻာေပၚက ႐ုပ္ၾကြင္းေလာင္စာ ေလာင္ကြၽမ္းမႈနဲ႔ ေလထုမွာ ကာဗြန္ဒိုင္ ေအာက္ဆိုက္မ်ားၿပီး ကမၻာေျမ ပူေႏြးလာသလို စက္႐ုံ၊ အလုပ္႐ုံ မီးခိုးနဲ႔ ေလာင္ကြၽမ္း ေလာင္စာေတြေၾကာင့္ ကမၻာႀကီး ပူေႏြးလာတယ္။ အက္စစ္မိုးရြာလာတယ္။ ေရထဲမွာ အာဆင္းနစ္နဲ႔ ျပဒါးပါဝင္မႈ မ်ားလာတယ္။ ခ်ာန္ဗိုင္ႏ်ဴကလီးယား ဓာတ္အားေပးစက္႐ုံေပါက္ကြဲေတာ့ ေနာ္ေဝ၊ဆီြဒင္၊ ဖင္လန္ႏိုင္ငံတို႔ရဲ႕ အသားထုတ္ႏႈန္းနဲ႔ ႏို႔ထြက္ႏႈန္းကို ဒုကၡျဖစ္ေစတယ္။ ေရဒီယို သတၱိၾကြ ပစၥည္း ရွိသင့္တဲ့ အဆင့္ထက္ ပိုေနတာေၾကာင့္ ေစ်းကြက္ ပ်က္ရ တယ္။ ငါးေတြ လည္း ေရာင္ျခည္သင့္လို႔ ေခါင္းႏွစ္လံုးပါ ငါးေတြ၊ အ႐ိုးနဲ႔ အသားမမွ်တဲ့ ငါးေတြ ေပၚလာတယ္။ ယခုလိုေဆာင္းဦး ကာလမွာ ဟိမဝႏၲာေဆာင္းခုိ ငွက္ေတြေၾကာင့္ ၾကက္ငွက္တုပ္ေကြးနဲ႔ ဝက္နားရြက္ျပာမွ တစ္ဆင့္ ဝက္တုပ္ေကြးတို႔ ျဖစ္တတ္တယ္။ ၾကက္ငွက္တုပ္ ေကြးဟာ တိရစၧာန္မွ လူကိုကူးစက္လို႔ အသက္ ဆံုး႐ႈံးရသလုိ ဝက္ တုပ္ေကြးေၾကာင့္ ဘဝေနထိုင္မႈ မလံုမၿခံဳျဖစ္ရတယ္။ တိရစၧာန္ ႏွိမ္နင္းေရးမွာ ၾကက္မ်ား လည္လိမ္ၿပီး တြင္းနက္နက္ထဲ စြန္႔ပစ္ထုတ္သလို ဝက္မ်ားလည္း အုပ္စုလုိက္ သတ္ၿပီး ျမႇဳပ္လုိက္တာ ေတြရွိတယ္။ သဘာဝ ေဘးအႏၲရာယ္ေၾကာင့္ အစာအဆိပ္သင့္ျခင္းအေၾကာင္း ကိုေျပာရလွ်င္ ေျမဆီလႊာမွ ဓာတုပစၥည္းမ်ားေၾကာင့္ ညစ္ညမ္းေနသလို ေျမဆီလႊာကုိယ္၌က စပါးၿပီး စပါး စုိက္ပ်ဳိးေနလို႔ အာဟာရခန္းသလုိ ညစ္ညမ္းေနတဲ့ သဘာဝေျမၾသဇာ ထုတ္မယ့္ ''တီေကာင္'' မ်ဳိးဆက္ ျပတ္သြားတယ္။ လူတို႔မွာ ဖရီးရယ္ဒီ ကယ္ပါဝင္မႈ အဆက္မျပတ္ ဒုကၡေရာက္ေစတယ္။ ပိုးသတ္ေဆး၊ ေပါင္းသတ္ေဆးေတြဟာ လူေတြကို စားသံုးတဲ့ အစားအစာမွာ ဒုကၡျဖစ္ေစတယ္။ မိုးေလမမွန္လုိ႔ ျမစ္၊ ေခ်ာင္း ေရလွ်ံလို႔ စပါးပင္ေတြ ေရေမ်ာ သြားသလုိ ႏွမ္းခင္းမ်ား၊ ေျမပဲခင္းမ်ား ေခ်ာင္းေရတုိက္ စားရာမွာ ပါသြားတယ္။ အစာရွားပါးလို႔မ်ဳိးကို နည္းနည္းစိုက္ မ်ားမ်ား ထြက္တဲ့ ေအာ္ဂဲနစ္ အမ်ဳိးအစားကို ေျပာင္းလဲစိုက္ပ်ဳိးရတယ္။ ေရမွာအဆိပ္ပါသလို အက္စစ္တို႔ေၾကာင့္ အပင္ေတြေသဆံုး ၾကရတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ဆဲလ္ တစ္သွ်ဴးေတြ အဆိပ္သင့္ တဲ့အျပင္ စိတ္ဖိစီးမႈေတြက သဘာဝလြန္ ေရာဂါေတြကုိ မဆံ့ႏုိင္ေအာင္ ကုသေန ရတယ္။ သာမန္လူမႈဘဝ ဆုတ္ယုတ္ပ်က္စီးသြားတယ္။ ဓာတ္တိုးပစၥည္း အႏၲရာယ္မ်ားကလည္း မေသးပါဘူး။ ပတ္ဝန္းက်င္တစ္စိတ္ တစ္ေဒသကိုမွ် စိတ္မခ်ႏိုင္ပါ။ ဖရီးရယ္ဒီကယ္ေၾကာင့္ ဆဲလ္မ်ား၊ တစ္သွ်ဴးမ်ား ေရဒီယို သတၱိၾကြ ဒဏ္ခံစားရတယ္။ ကာစီႏိုဂ်င္ ျမင့္တက္ေစတယ္။ က်န္းမာေရး ပ်က္ျပားေစတယ္။ ပတ္ဝန္းက်င္ အဆိပ္တက္ေစျခင္းက ကမၻာကိုပံုမွန္ထက္ ေပါင္းစပ္ ေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္ပြားေစတယ္။ သားသမီး မရႏိုင္ျခင္း ျဖစ္ေစတယ္။ လူမႈဘဝနိမ့္က် ေစတယ္။ မိမိပတ္ဝန္းက်င္ဓာတု အဆိပ္သင့္ မႈမွာ ႀကိဳးစား ဖယ္ရွားေနရတယ္။

အိမ္တြင္အသံုးျပဳေသာ အင္းဆက္၊ ျခ၊ ပုိးသတ္ေဆးမ်ားဟာ လူသားတို႔ရဲ႕ဘဝမွာ အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစတဲ့ ဓာတုပစၥည္းေၾကာင့္ အဆိပ္သင့္ေစတယ္။ ေရာဂါမျဖစ္ေအာင္ ကေလးဘဝ ေရာဂါငါးမ်ဳိးျဖစ္တဲ့ ၾကက္ညႇာ၊ ဆံုဆို႔၊ ေမးခိုင္၊ အသည္းေရာင္ဘီ၊ ေဟမိုဖလ္ရပ္ ေဆးငါးမ်ဳိး ထိုးျခင္းတို႔အျပင္ ပိုလီယို အစက္ခ်ျခင္းနဲ႔ ဝက္သက္ ကာကြယ္ ေဆးထိုးျခင္းတို႔ လုပ္သင့္တယ္။ ေအာ္ဂဲနစ္ဓာတ္ေပါင္းမ်ား အလြယ္တကူ သံုးေနတာေတြကို ေရွာင္ရမယ္။ မိဘမ်ားက စိတ္ခ် ရတဲ့ လူေနမႈ ဘဝမွန္ကို ဖန္တီးေပးရမယ္။ အစားအစာမွာ မႈိတက္စာ၊ ဓာတုဆိုးေဆးေတြ ေရွာင္ရမယ္။ ႏွစ္ခါျပန္ ေၾကာ္၊ ဝက္ဆီ၊ ဆီအုန္းနဲ႔ေၾကာ္တဲ့ အစားအစာေတြ ေရွာင္ရမယ္။ ေျမပဲဆီ၊ ႏွမ္းဆီ၊ ေနၾကာဆီနဲ႔ ေၾကာ္တဲ့ အစားအစာ စားသင့္တယ္။ အသင့္အျမန္စာ၊ Snack အစာမစားရ။ သင့္တင့္တဲ့ ကိုယ္နဲ႔ ရင္းႏွီးမႈရွိတဲ့ ဓာတုေဗဒ ဆိုးေဆးကင္းတဲ့ အစားအစာ စားသင့္ တယ္။ ဇီဝလံုၿခံဳေရးမရွိတဲ့ ၾကက္၊ ငွက္မ်ား၊ ဝက္မ်ားေရွာင္ၾကဥ္ရမယ္။ အဆိပ္သင့္ အေျခအေနရွိ၊ မရွိ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေၾကညာေပးရမယ္။ က်န္းမာေရး သုတေပးရမယ္။ အိမ္မွာခ်က္တဲ့ အစာအျပင္ သဘာဝထြက္ သစ္သီးဝလံမ်ား၊ ဆားေရ နဲ႔စိမ္ ေရနဲ႔ေဆး လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ စားသင့္တယ္။ လုိအပ္တဲ့ ဓာတ္တိုးပစၥည္းနဲ႔ အာဟာရ မ်ား၊ ဗီတာမင္မ်ား ရရွိေအာင္ အားေဆးမ်ား အားမကိုးဘဲ တတ္ႏိုင္သေလာက္ ''သဘာဝအစာ'' ကိုသာ စားေပးသင့္တယ္။ ပင္လယ္ငါး စားေပးသင့္တယ္။ ဒါမွ အိုမီဂါ ၃ နဲဲ႔ အိုမီဂါ ၆၊ Fatty acid တို႔ ၾကြယ္ဝစြာရ ႏုိင္တယ္။ ေန႔စဥ္ နာရီဝက္ေလ့က်င့္ခန္း၊ အေျပးလမ္းေလွ်ာက္၊ စက္ဘီးစီး လုပ္သင့္တယ္။ ။

 ေဆာင္းပါးရွင္ -ေဒါက္တာလြင္သန္႔ (ေဆး-၂) 

Written by စကား၀ါ