--လူထုက်န္းမာေရး(ကေလး ျပဳစုေရးနဲ႔ အာဟာရ)--

>

**Public Health**
ကေလးငယ္တိုင္း အသက္ေျခာက္လအထိ မိခင္ႏုိ႔ တစ္မ်ဳိးတည္း တိုက္ရန္၊ ေျခာက္လမွ တစ္ႏွစ္အထိ ျဖည့္စြက္ အစာေကြၽးရန္ႏွင့္ အသက္တစ္ႏွစ္မွ ႀကီးသည္အထိ လူႀကီးကဲ့သို႔ ေကြၽးေမြးရန္ လိုအပ္တယ္။ တခ်ဳိ႕မိဘေတြဟာ မိမိကေလးမ်ား ထမင္းေကာင္းေကာင္း မစားဟု ဆရာဝန္ထံ လာေရာက္ ျပသတတ္ရာ အမ်ားစုဟာ ထမင္းမခင္တြယ္ဘဲ သေရစာခင္တြယ္ ေနၾကတယ္။ ေရာဂါရွိတဲ့ ကေလးငယ္ေတြဟာ ထမင္း အပါအဝင္ အစာေကာင္းစြာ မစားၾကဘူး။ တီဘီေရာဂါရွိတဲ့ ကေလးေတြဟာ အစာေကာင္းေကာင္း မစားဘူး။ မၾကာခဏဖ်ားျခင္း၊ ႀကီးထြားႏႈန္း ေႏွးျခင္း၊ လန္းဆန္းမႈ မရွိျခင္းနဲ႔ ေဆာ့ကစားမႈ နည္းျခင္း စတာေတြ ျဖစ္တတ္တယ္။ ကပ္ပါးပိုး၊ (သန္ေကာင္၊ တုတ္ေကာင္မ်ား)ရွိတဲ့ ကေလးငယ္ဟာ အစာေကာင္းေကာင္း မစားဘူး။ အစာေကာင္းေကာင္း မစားတဲ့ ကေလးငယ္ အမ်ားစုဟာ ေရာဂါေၾကာင့္မဟုတ္ဘဲ မိဘမ်ား ျပဳစုပံုနည္းစနစ္ မမွန္ကန္လို႔ ျဖစ္တယ္။ မိဘမ်ားဟာ ကေလးငယ္မ်ားကို အစာေကြၽးရာမွာ အစားအစာ အမ်ဳိးအစား၊ ပမာဏနဲ႔ ေကြၽးခ်ိန္၊ နည္းစနစ္စတာတို႔ မွန္ကန္စြာ ေရြးခ်ယ္တတ္ရတယ္။ အစားအစာ အမ်ဳိးအစား ေရြးခ်ယ္ရာမွာ ကေလးငယ္ရဲ႕ အသက္နဲ႔ လုိက္ေလ်ာ ညီေထြမႈရွိရန္ လုိအပ္တယ္။ တခ်ဳိ႕မိဘေတြက ကေလး အသက္ႀကီးတဲ့အထိ ထမင္းဆီဆမ္းၿပီး ဆားျဖဴး ေကြၽးတတ္တယ္။ အသီးအရြက္၊ ပဲအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ ဥနဲ႔အသားေတြ ျဖည့္စြက္ေကြၽးဖို႔ လုိတယ္။ ကေလးငယ္ ႏွစ္သက္တဲ့ အစားအစာ ျဖစ္ရမယ္။ ကေလးငယ္ မႀကိဳက္ရင္ တတ္ႏုိင္သမွ် ေရွာင္ရမယ္။ ဝမ္းဝရင္ ထပ္မေကြၽးနဲ႔။ ဆုိလုိတာက ထပ္မံ ျငင္းဆန္ေနရင္ ဇြတ္အတင္းမေကြၽးနဲ႔။ မလုိလားအပ္ဘဲ အဝလြန္တဲ့ ကေလးေတြ ျဖစ္တတ္တယ္။ အစာ

ေကြၽးခ်ိန္ကို သတ္မွတ္ထားရမယ္။ နံနက္ ၁၁ နာရီထမင္းေကြၽးရင္ ၁၁ နာရီမွာ ရေအာင္ေကြၽး။ အခ်ိန္မရလို႔ မုန္႔ေကြၽးတာမ်ဳိး မလုပ္ရဘူး။ အစာေကြၽးပံုစနစ္ မွန္ကန္ရမယ္။ တစ္ႀကိမ္နဲ႔ တစ္ႀကိမ္ၾကား နီးကပ္လြန္းတာ မျဖစ္ေစရဘူး။ စားၿပီးတဲ့အစာကို အစာလမ္းေၾကာင္းက ေခ်ဖ်က္စုပ္ယူဖို႔ အခ်ိန္လိုအပ္တယ္။ အဟန္႔အတားျဖစ္ေစမယ့္ တျခားမုန္႔မေကြၽးရဘူး။ မုန္႔အမ်ဳိးမ်ဳိးဟာ ကေလး ထမင္းေကာင္းေကာင္း မစားရျခင္းရဲ႕ အဓိက တရားခံ ျဖစ္တယ္။ တတ္ႏုိင္သေလာက္ ထမင္းအခ်ိန္မွန္ စားေစဖို႔ စီစဥ္ထားရမယ္။ အစာေကြၽးရာမွာ သန္႔ရွင္းမႈရွိဖို႔ ဂ႐ုစိုက္ရမယ္။ အစားအစာကို ျပင္ဆင္ျခင္း၊ ေကြၽးေမြးျခင္းမွာ သန္႔သန္႔ရွင္းရွင္း ျဖစ္ေစရမယ္။ ကေလးငယ္မ်ားကို ထမင္းပြဲခ်ေပးၿပီး ကုိယ္တိုင္စားေစျခင္း သတိထားရမယ္။ လက္နဲ႔စားမယ္ဆုိရင္ လက္သည္းပံုမွန္ညႇပ္ၿပီး စားခါနီးေရ၊ ဆပ္ျပာတို႔နဲ႔ လက္ေဆး တဲ့အက်င့္၊ စားၿပီးတိုင္းလည္း ဆပ္ျပာနဲ႔ ေရသံုးတဲ့ အက်င့္ထားရမယ္။ အလြန္ငယ္တဲ့ ကေလးငယ္ကို မိဘေတြ ကိုယ္တုိင္ ေကြၽးသင့္တယ္။ ကေလးငယ္မွာ အစာစားရန္ထက္ အစာနဲ႔ ေဆာ့ကစားေနရင္ အက်ဳိးမရွိ ျဖစ္တတ္တယ္။ အရြယ္ႀကီးတဲ့ ကေလးေတြကို ကိုယ္တိုင္ စားေစတဲ့အခါ မိဘမ်ားအနီးက ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔လုိတယ္။ အားအင္ျပည့္ေအာင္ ခ်က္ေကြၽးရမယ္။ အသားငါးတို႔မွာ 'အင္ေအာ္ဂဲနစ္' ဓာတုေဗဒ ေဆးဝါးနဲ႔ ဓာတုဆိုးေဆးမ်ား ကင္းစင္ရမယ္။ ဓာတ္ေျမၾသဇာနဲ႔ ပိုးသတ္ေဆး ကင္းစင္ရမယ္။ သဘာဝအေလ်ာက္ စုိက္ပ်ဳိးရရွိတဲ့ ဟင္းသီးဟင္းရြက္နဲ႔ အသားတိုး ေမြးထားျခင္း မဟုတ္တဲ့ ပံုမွန္အသားေတြ ဝယ္ယူဖို႔ လုိတယ္။ အခ်ဳိမႈန္႔၊ ၾကက္သားမႈန္႔ ထည့္မခ်က္ရဘူး။ တတ္ႏုိင္ရင္ ကိုယ္ကာယ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတတ္ဖို႔ ပင္လယ္ငါး သို႔မဟုတ္ ငါးႀကီးဆီ၊ ကယ္လ္စီယမ္ ေကြၽးသင့္ပါတယ္။ ။ 

+ ေဒါက္တာလြင္သန္႔ (ေဆး-၂)+ 

Written by ေကတု

**Public Health**
ကေလးငယ္တိုင္း အသက္ေျခာက္လအထိ မိခင္ႏုိ႔ တစ္မ်ဳိးတည္း တိုက္ရန္၊ ေျခာက္လမွ တစ္ႏွစ္အထိ ျဖည့္စြက္ အစာေကြၽးရန္ႏွင့္ အသက္တစ္ႏွစ္မွ ႀကီးသည္အထိ လူႀကီးကဲ့သို႔ ေကြၽးေမြးရန္ လိုအပ္တယ္။ တခ်ဳိ႕မိဘေတြဟာ မိမိကေလးမ်ား ထမင္းေကာင္းေကာင္း မစားဟု ဆရာဝန္ထံ လာေရာက္ ျပသတတ္ရာ အမ်ားစုဟာ ထမင္းမခင္တြယ္ဘဲ သေရစာခင္တြယ္ ေနၾကတယ္။ ေရာဂါရွိတဲ့ ကေလးငယ္ေတြဟာ ထမင္း အပါအဝင္ အစာေကာင္းစြာ မစားၾကဘူး။ တီဘီေရာဂါရွိတဲ့ ကေလးေတြဟာ အစာေကာင္းေကာင္း မစားဘူး။ မၾကာခဏဖ်ားျခင္း၊ ႀကီးထြားႏႈန္း ေႏွးျခင္း၊ လန္းဆန္းမႈ မရွိျခင္းနဲ႔ ေဆာ့ကစားမႈ နည္းျခင္း စတာေတြ ျဖစ္တတ္တယ္။ ကပ္ပါးပိုး၊ (သန္ေကာင္၊ တုတ္ေကာင္မ်ား)ရွိတဲ့ ကေလးငယ္ဟာ အစာေကာင္းေကာင္း မစားဘူး။ အစာေကာင္းေကာင္း မစားတဲ့ ကေလးငယ္ အမ်ားစုဟာ ေရာဂါေၾကာင့္မဟုတ္ဘဲ မိဘမ်ား ျပဳစုပံုနည္းစနစ္ မမွန္ကန္လို႔ ျဖစ္တယ္။ မိဘမ်ားဟာ ကေလးငယ္မ်ားကို အစာေကြၽးရာမွာ အစားအစာ အမ်ဳိးအစား၊ ပမာဏနဲ႔ ေကြၽးခ်ိန္၊ နည္းစနစ္စတာတို႔ မွန္ကန္စြာ ေရြးခ်ယ္တတ္ရတယ္။ အစားအစာ အမ်ဳိးအစား ေရြးခ်ယ္ရာမွာ ကေလးငယ္ရဲ႕ အသက္နဲ႔ လုိက္ေလ်ာ ညီေထြမႈရွိရန္ လုိအပ္တယ္။ တခ်ဳိ႕မိဘေတြက ကေလး အသက္ႀကီးတဲ့အထိ ထမင္းဆီဆမ္းၿပီး ဆားျဖဴး ေကြၽးတတ္တယ္။ အသီးအရြက္၊ ပဲအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ ဥနဲ႔အသားေတြ ျဖည့္စြက္ေကြၽးဖို႔ လုိတယ္။ ကေလးငယ္ ႏွစ္သက္တဲ့ အစားအစာ ျဖစ္ရမယ္။ ကေလးငယ္ မႀကိဳက္ရင္ တတ္ႏုိင္သမွ် ေရွာင္ရမယ္။ ဝမ္းဝရင္ ထပ္မေကြၽးနဲ႔။ ဆုိလုိတာက ထပ္မံ ျငင္းဆန္ေနရင္ ဇြတ္အတင္းမေကြၽးနဲ႔။ မလုိလားအပ္ဘဲ အဝလြန္တဲ့ ကေလးေတြ ျဖစ္တတ္တယ္။ အစာ

ေကြၽးခ်ိန္ကို သတ္မွတ္ထားရမယ္။ နံနက္ ၁၁ နာရီထမင္းေကြၽးရင္ ၁၁ နာရီမွာ ရေအာင္ေကြၽး။ အခ်ိန္မရလို႔ မုန္႔ေကြၽးတာမ်ဳိး မလုပ္ရဘူး။ အစာေကြၽးပံုစနစ္ မွန္ကန္ရမယ္။ တစ္ႀကိမ္နဲ႔ တစ္ႀကိမ္ၾကား နီးကပ္လြန္းတာ မျဖစ္ေစရဘူး။ စားၿပီးတဲ့အစာကို အစာလမ္းေၾကာင္းက ေခ်ဖ်က္စုပ္ယူဖို႔ အခ်ိန္လိုအပ္တယ္။ အဟန္႔အတားျဖစ္ေစမယ့္ တျခားမုန္႔မေကြၽးရဘူး။ မုန္႔အမ်ဳိးမ်ဳိးဟာ ကေလး ထမင္းေကာင္းေကာင္း မစားရျခင္းရဲ႕ အဓိက တရားခံ ျဖစ္တယ္။ တတ္ႏုိင္သေလာက္ ထမင္းအခ်ိန္မွန္ စားေစဖို႔ စီစဥ္ထားရမယ္။ အစာေကြၽးရာမွာ သန္႔ရွင္းမႈရွိဖို႔ ဂ႐ုစိုက္ရမယ္။ အစားအစာကို ျပင္ဆင္ျခင္း၊ ေကြၽးေမြးျခင္းမွာ သန္႔သန္႔ရွင္းရွင္း ျဖစ္ေစရမယ္။ ကေလးငယ္မ်ားကို ထမင္းပြဲခ်ေပးၿပီး ကုိယ္တိုင္စားေစျခင္း သတိထားရမယ္။ လက္နဲ႔စားမယ္ဆုိရင္ လက္သည္းပံုမွန္ညႇပ္ၿပီး စားခါနီးေရ၊ ဆပ္ျပာတို႔နဲ႔ လက္ေဆး တဲ့အက်င့္၊ စားၿပီးတိုင္းလည္း ဆပ္ျပာနဲ႔ ေရသံုးတဲ့ အက်င့္ထားရမယ္။ အလြန္ငယ္တဲ့ ကေလးငယ္ကို မိဘေတြ ကိုယ္တုိင္ ေကြၽးသင့္တယ္။ ကေလးငယ္မွာ အစာစားရန္ထက္ အစာနဲ႔ ေဆာ့ကစားေနရင္ အက်ဳိးမရွိ ျဖစ္တတ္တယ္။ အရြယ္ႀကီးတဲ့ ကေလးေတြကို ကိုယ္တိုင္ စားေစတဲ့အခါ မိဘမ်ားအနီးက ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔လုိတယ္။ အားအင္ျပည့္ေအာင္ ခ်က္ေကြၽးရမယ္။ အသားငါးတို႔မွာ 'အင္ေအာ္ဂဲနစ္' ဓာတုေဗဒ ေဆးဝါးနဲ႔ ဓာတုဆိုးေဆးမ်ား ကင္းစင္ရမယ္။ ဓာတ္ေျမၾသဇာနဲ႔ ပိုးသတ္ေဆး ကင္းစင္ရမယ္။ သဘာဝအေလ်ာက္ စုိက္ပ်ဳိးရရွိတဲ့ ဟင္းသီးဟင္းရြက္နဲ႔ အသားတိုး ေမြးထားျခင္း မဟုတ္တဲ့ ပံုမွန္အသားေတြ ဝယ္ယူဖို႔ လုိတယ္။ အခ်ဳိမႈန္႔၊ ၾကက္သားမႈန္႔ ထည့္မခ်က္ရဘူး။ တတ္ႏုိင္ရင္ ကိုယ္ကာယ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတတ္ဖို႔ ပင္လယ္ငါး သို႔မဟုတ္ ငါးႀကီးဆီ၊ ကယ္လ္စီယမ္ ေကြၽးသင့္ပါတယ္။ ။ 

+ ေဒါက္တာလြင္သန္႔ (ေဆး-၂)+ 

Written by ေကတု