ထိုင္းႏိုင္ငံကို ျဖတ္ေက်ာ္ဝင္ေရာက္ျပီး အလုပ္လုပ္ေနၾကေသာျမန္မာအလုပ္သမား ၂ သန္းခန္႔သည္ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ဆက္လက္အလုပ္လုပ္ခြင့္မရႏိုင္ေတာ့ေသာ ေနာက္ဆံုးရက္သတ္မွတ္ခ်က္ႏွင့္ပတ္သက္ျပီး စိုးရိမ္ပူပန္ေနၾကဆဲျဖစ္သည္။၂၀၀၃ ခုႏွစ္၊ ႏွစ္ႏိုင္ငံသေဘာတူညီခ်က္အရ အလုပ္သမားမ်ားသည္ မည္သည့္နည္းႏွင့္မဆို ျပန္ႏိုင္ျခင္းမျပဳမီအနည္းဆံုး ၃ ႏွစ္ အတြက္ အိမ္မျပန္ခင္ ၄ ႏွစ္သာထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ ေနထိုင္ႏိုင္သည္။ ၂၀၀၃ခုႏွစ္ ျမန္မာႏွင့္ထိုင္းအစိုးရတို႔ ႏွစ္ႏိုင္ငံသေဘာတူညီခ်က္အရ ျမန္မာအလုပ္သမားတို႔သည္ ထိုင္းႏိုင္ ငံတြင္ ၄ႏွစ္သာလုပ္ခြင့္ရွိၿပီး မိမိႏိုင္ငံသို႔ ၃ႏွစ္ျပန္ရမည္ဟုပါရွိထားသည္။ ထို႔ေၾကာင့္လက္ရွိတြင္ ထိုင္းႏိုင္ငံ ရွိျမန္မာအလုပ္သမား၂သန္းနီးပါးတို႔သည္ ဆက္လက္အလုပ္လုပ္ ေနထိုင္ခြင့္ရရွိေရးအတြက္ စိုးရိမ္ပူပင္ေန ၾကၿပီျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ေသာ ေရႊ႔ေျပာင္းလုပ္သားမ်ား ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ ေနထိုင္ခြင့္ ကန္႔သတ္ခ်က္သည္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္က ႏိုင္ငံသားသက္ေသခံလက္မွတ္ (NV) ရထားေသာ တရားဝင္အလုပ္သမားမ်ား အေပၚတြင္ အခြင့္အေရး ယူရန္ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ကုန္ပိုင္းတြင္ (NV) လုပ္ငန္းစဥ္အရျမန္မာ အလုပ္သမား ၂ သန္းခန္႔သည္ ယာယီ ပါတ္စပို႔ရထားေသာ္လည္း ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရွိျခင္းမ်ား၊ အက်င့္ပ်က္ဝန္ထမ္း မ်ား၏ ျခစားမႈမ်ား၊ စည္းကမ္းမလိုက္နာေသာ ပြဲစားမ်ားႏွင့္ ကုန္က်စ ရိတ္ၾကီးျမင့္မႈမ်ားေၾကာင့္ ခက္ခဲမႈမ်ား ရွိေနဆဲပင္ျဖစ္သည္။ အလုပ္ရွင္မ်ားႏွင့္ အလုပ္သမားမ်ားသည္ထိုလုပ္ငန္းစဥ္အား လႊမ္းမိုးခ်ဳပ္ကိုင္ထား ေသာ ေအးဂ်င့္မ်ား၏ရရင္တစ္မ်ိဳး မရရင္တဖံု ပံုစံမ်ားေၾကာင့္ ပံုမွန္လမ္းေၾကာင္းအတိုင္း လိုက္နာေဆာင္ရြက္ႏိုင္ ျခင္းမရွိခဲ့ေပ။
၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဇြန္လ၊ ထိုင္းႏိုင္ငံေရးမတည္ျငိမ္မႈမ်ားမျဖစ္ေသးခင္ လေပါင္းမ်ားစြာကတည္းကပင္(NV) လုပ္ငန္းစဥ္အရ ၄ ႏွစ္ေနထိုင္ခြင့္ရရွိထားေသာ ျမန္မာအလုပ္သမားမ်ား၏ ေနထိုင္ခြင့္မွာ သက္တမ္းစတင္ကုန္ဆံံုးေနျပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း ျမန္မာအစိုးရေကာထိုင္းအစိုးရပါ ႏႈတ္ဆိတ္ေနခဲ့ၾကသည္။ ႏွစ္ႏိုင္ငံ အခ်င္းခ်င္း ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ျခင္းမရွိသကဲ့သို႔ ၄ ႏွစ္ သက္တမ္းျပည့္ျပီးေသာ အလုပ္သမားမ်ားအေနျဖင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံမွ ထြက္ခြာရန္ သို႔မဟုတ္ အဖမ္းခံရႏိုင္ေၾကာင္း၊ ျပည္ႏွင္ဒဏ္ေပးခံရႏိုင္ေၾကာင္း ႏွင့္ သို႔မဟုတ္ပါကလည္း ဆက္လက္ေနထိုင္ႏိုင္ေၾကာင္း စေသာတရားဝင္ အမိန္႔ေၾကာ္ျငာမ်ား ထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္း မ်ိဳးလည္း မရွိခဲ့ေပ။ ထိုင္းႏိုင္ငံေရးမတည္ၿငိမ္မႈမ်ားမျဖစ္ပြားေသးခင္ ၂၀၁၃ဇြန္လမွစတင္ကာ မူလက ၄ႏွစ္ဗီဇာသက္တမ္းရွိခဲ့ ေသာအလုပ္သမားမ်ားသည္ ၄ႏွစ္ျပည့္ေျမာက္၍ သက္တမ္းကုန္ဆံုးမႈမ်ားျဖစ္ခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာ အစိုးရႏွင့္ထိုင္းအစိုးရတို႔က ၎၄ႏွစ္သက္တမ္းျပည့္သူမ်ားအေနျဖင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံမွထြက္ခြာရန္ သို႔မဟုတ္ ဖမ္းဆီးျပည္ႏွင္ခံရႏိုင္ေၾကာင္း သို႔မဟုတ္ ဆက္လက္သက္တမ္းတိုးေနထိုင္ႏိုင္ေၾကာင္း စသည့္ အသိေပးရ မည့္ သတင္းအခ်က္အလက္ အေၾကာင္းအရာမ်ား ထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္းမ်ိဳးမရွိပဲ ႏႈတ္ဆိတ္ကာ တာ၀န္ပ်က္ ကြက္ခဲ့သည္ဟု ဆိုႏိုင္ေပမည္။
ၾသဂုတ္လတြင္ "ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သား အခြင့္အေရးမ်ား ကြန္ယက္ (MWRN)" မွ ေပၚလစီ ပိုင္း လစ္ဟာေနမႈမ်ားကို ေဖာ္ျပခဲ့ျပီး ၄ ႏွစ္ေနထိုင္ခြင့္ ကန္႔သတ္ခ်က္အား ျပန္လည္ သံုးသပ္ရန္ႏွင့္ ေရႊ႔ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားႏွင့္ အလုပ္ရွင္မ်ားသာမက ထိုင္းႏိုင္ငံ၏စီးပြားေရးအတြက္ပါ ယုတၱိမရွိေသာ အခ်က္မ်ားႏွင့္အေၾကာင္းျပခ်က္ မခိုင္လုံမႈမ်ားကိုေထာက္ျပေျပာဆိုခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာ အလုပ္သမားတစ္သိန္း ေက်ာ္၏ ေနထိုင္ခြင့္မွာ လေပါင္းမ်ားစြာအတြင္း သက္တမ္းကုန္ဆံုးခဲ့ျပီးျဖစ္သည္။
ေအာက္တိုဘာလတြင္ ျမန္မာႏွင့္ထိုင္းႏိုင္ငံတို႔အၾကား ေဆြးေႏြးညွိႏႈိင္းမႈမ်ားလုပ္ခဲ့ရာ အရည္ေသြးညံ့ ေသာ ၊ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိႀကံစည္ေသာ၊ ႏိုင္ငံသားစီစစ္မႈျပဳလုပ္ျခင္း(NV) ကိုအေျချပဳ၍ အက်ိဳးအျမတ္ရွာခဲ့ ေသာ အျဖစ္မ်ားကို ေပၚထြက္လာသည္ဟုသံုးသပ္ရေပလိမ့္မည္။ ခက္ခဲစြာရုန္းကန္ရင္ မိသားစုမ်ားကို ေထာက္ပံ့ေပးေနေသာ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားတို႔ အဆင္ေျပေျပျဖစ္ႏိုင္ေရးအတြက္ မည္သည့္ေဆြးေႏြး ခ်က္မွမရွိပဲ သက္ဆိုင္ရာဌာနတစ္ခုခ်င္းစီက အလုပ္သမားမ်ားအေပၚမည္သို႔ အက်ိဳးအျမတ္ထုတ္မည္ကို သာဦးတည္ေနေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရသည္။
ဤသို႔ ေပၚလစီအရႈပ္အေထြးမ်ားျဖစ္ေနခ်ိန္တြင္ပင္ ျမန္မာအစိုးရဖက္က ယာယယီႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္အစား ပံုမွန္ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္သို႔ ေျပာင္းလဲမည္ဟုေၾကျငာခဲ့သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမွတ္ပံုတင္ႏွင့္ အိမ္ေထာင္စု စာရင္းရွိမွသာ ျပဳလုပ္ႏိုင္မည့္ ပံုမွန္ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ကို အလုပ္သမားအနည္းငယ္သာ လုပ္ႏိုင္မည္ျဖစ္ သည္။ ၎အေထာက္အထားမရွိေသာ၊ မျပည့္စံုေသာ ေက်းလက္ေဒသမွလာေသာ ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားအမ်ားစုအတြက္ ခက္ခဲရႈပ္ေထြးမႈကိုျဖစ္ေပၚေစသည္။ ၎အခက္အခဲက ျမန္မာအစိုးရအရာရွိ မ်ားကို လာဘ္ထိုးျခင္းနည္းျဖင့္ ေျပလည္ေအာင္ေျဖရွင္းသည့္လမ္းေၾကာင္းသို႔ တြန္းပို႔လ်က္ရွိသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ေၾကာင္းျပဳလုပ္မည့္အစီအစဥ္သည္စည္းကမး္မလိုက္နာေသာ ျမန္မာေအဂ်င္စီ မ်ားအေနျဖင့္ထိုင္းနိုင္ငံတြင္ ဆက္လက္ေနထိုင္မည့္ ျမန္မာအလုပ္သမားမ်ားအတြက္ မွတ္ပံုတင္ႏွင့္အိမ္ေထာင္စုစာရင္းျပႏိုင္ရန္အတြက္ ကူညီေပးရာတြင္မူဝါဒပိုင္းဆိုင္ရာ မရွင္းမလင္းမႈမ်ားအား ပိုမိုျဖစ္ေပၚေစျပီး ၄င္းတို႔အတြက္ အခြင့္အေရးမ်ား ပိုမိုရရွိသြားေစသည္။ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္လုပ္ရာမွ ရရွိေသာ အက်ိဳးအျမတ္မ်ားကိုပိုမိုရရွိရန္ ေသခ်ာသြားေၾကာင္း ျမန္မာမ်ားက ေစာဒကတက္ၾကသည္။ ထို႔အတူ ဤအစီအစဥ္သည္ အလုပ္သမားမ်ားကို မွတ္ပံုတင္ႏွင့္အိမ္ေထာင္စုစာရင္းအလြယ္ရရွိရန္ ၀န္ေဆာင္ေပးမည့္ ကိုယ္က်ိဳးၾကည့္ေအဂ်င္စီမ်ားအတြက္ အလုပ္သမားမ်ားအေပၚမွ အက်ိဳးအျမတ္ရွာမည့္ ေနာက္ထပ္ လမ္းသစ္ကိုေဖၚေဆာင္ေပးလိုက္သလိုျဖစ္လာသည္။ ယခင္ကျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံသားစီစစ္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္ (NV) မွမေက်နပ္ခ်က္တစ္ခုမွာ လုပ္ငန္းစဥ္သည္ ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္းတြင္ ျပဳလုပ္ရျပီး ထိုင္းႏိုင္ငံဘက္မွ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရရွိထားေသာေၾကာင့္ထိုင္းအရာရွိမ်ားႏွင့္ ေအးဂ်င့္မ်ားမွာ ျမန္မာဘက္မွလူမ်ားထက္ပိုျပီး အျမတ္ထြက္သြားခဲ့ၾကသည္။ ယခုအခါတြင္ ျမန္မာအရာရွိမ်ားဘက္မွေန၍ လွ်ွိဳ႕ဝွက္စြာျဖင့္ ၄င္းတို႔ေဝစုကိုခြဲေဝယူရန္ ၾကိဳးစားလုပ္ေဆာင္ေနသည္ဆိုသည္မွာ ပိုမိုေသခ်ာသြားေစသည္။ ၎အျပင္ ယခင္ကျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံသားစီစစ္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္(NV) တြင္ အဓိကအက်ိဳးအျမတ္ရရွိသြား သူမ်ားမွာ ထိုင္းႏိုင္ငံဖက္မွ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရထားေသာ ထိုင္းအရာရွိမ်ားႏွင့္ေအးဂ်င့္မ်ားသာျဖစ္ခဲ့ရာ ျမန္မာဖက္ မွ မေက်နပ္ဖြယ္ အေနအထားရွိခဲ့သည္။ ယခုအစီအစဥ္တြင္မူ ျမန္မာအရာရွိမ်ားက အက်ိဳးအျမတ္ပိုရ ေအာင္ စီစဥ္ခ်မွတ္ ေ၀စုခြဲရန္ႀကိဳးစားေနသလို ျဖစ္ေနသည္။ ယခင္ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ (NV) လုပ္ငန္းစဥ္မွမရိုးမသားျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းမ်ားႏွင့္ ယခု လုပ္ငန္းစဥ္အသစ္ကို ျပီးဆံုးေအာင္ ျပဳလုပ္ရမည္ဆိုေသာ အခ်က္မ်ားကေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားအတြက္ ၄င္းတို႔ ကိုင္ေဆာင္ ထားေသာတန္ဖိုးၾကီးၾကီးေပးျပီး ျပဳလုပ္ထားရသည့္ ယာယီပါတ္စပို႔သည္ မည္သို႔မွ် အသံုးမဝင္ေတာ့ဟု သိလိုက္ရေသာအခါ အစိုးရအေပၚအလြန္နာက်င္စြာ ခံစားရျပီး မ်ိဳခ်ပစ္ႏိုင္ဖို႔ အေတာ္ပင္ခဲယဥ္းေစခဲ့သည္။ ယခင္က(NV) လုပ္ငန္းစဥ္ကို တန္ဖိုးႀကီးႀကီးေပးၿပီးမွ ယာယီႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ခက္ခဲစြာျပဳလုပ္ခဲ့ရသည္။ ယခုအခါတြင္လည္း ထပ္မံ၍ ပံုမွန္ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ကိုလုပ္ရဦးမည္ျဖစ္ၿပီး ယခင္ယာယီႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ က အသံုးမ၀င္ေတာ့ေၾကာင္းသိရသျဖင့္ ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားတို႔၏ အစိုးရအေပၚ စိတ္ပ်က္ေဒါသ ထြက္မႈမွာ ဟန္ေဆာင္မရေလာက္ေအာင္ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ေနာက္ဆံုး ၁၀လၾကာျပီးေသာအခါ ျမန္မာအလုပ္သမားမ်ားသည္ေနထိုင္မႈသက္တမ္းကုန္ဆံုးသြားျပီဆို သည္ကို ပထမဆံုး ရင္ဆိုင္ၾကံဳေတြ႔ရပါေတာ့သည္။ ထို႔ျပင္ နိုင္ငံတကာႏွင့္မီဒီယာမ်ား၏ ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမူဝါဒအေရး အက်ပ္အတည္းအေပၚ စိတ္ပါဝင္စားမႈ တိုးလာသည္ႏွင့္အမွ် အစိုးရ အရာရွိမ်ား၏ တုံ႔ျပန္မႈကလည္း တျဖည္းျဖည္း က်ဆင္းလာေနသည္။ သို႔ေသာ္ျငားလည္း အမ်ားစုမွာ ပိတ္ထားေသာ တံခါးမ်ား၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ ရွိဆဲပင္။ ယခုဆိုလွ်င္ဗီဇာသက္တမ္းကုန္ဆံုးခဲ့သည္မွာ ၁၀လေက်ာ္ကာလသို႔ ေရာက္ရွိလာၿပီျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံတကာ မီဒီယာမ်ားက ေရႊ႕ေျပာင္းေရးရာကိုအာရံုစိုက္လာေသာ္လည္း အစိုးရတို႔၏ အားတက္သေရာရွိမႈမွာ က် ဆင္းလာခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ေရႊ႕ေျပာင္းေရးရာမူ၀ါဒ၏ေနာက္ကြယ္တြင္ အစိုးရအရာရွိမ်ားက ခ်ယ္လွယ္ေန ၾကဆဲသာျဖစ္သည္။ ထိုင္းအစိုးရအရာရွိမ်ားအေနျဖင့္ ေနထိုင္ခြင့္ ကုန္ဆံုးေနေသာ အလုပ္သမာမ်ားအတြက္ Overstay ေၾကး ကိုေလွ်ာ့ေပါ့ေပးရန္ႏွင့္ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ရန္အတြက္ နည္းလမ္းမ်ား ရွာေဖြရန္ စည္းေဝးၾကျပီး တရားဝင္ ျပဌာန္းႏိုင္ေစရန္ ေဆာင္ရြက္ေနၾကသည္။ အ လုပ္သမားမ်ားအတြက္ One Stop Service Center မ်ားထားရွိျပီး ျပည္ဝင္ခြင့္တ ံဆိပ္ႏွိပ္ေပးႏိုင္ရန္ႏွင့္အျခားအေထာက္အထားမ်ားအတြက္ တရားဝင္ ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္ရန္အတြက္ လြန္ခဲ့ေသာ အပတ္က ထိုင္းျမန္မာ နယ္စပ္တြင္ ဖြင့္လွစ္ေပးခဲ့သည္။ ထိုင္းအစိုးရအရာရွိမ်ားက ေနထိုင္ခြင့္ကုန္ဆံုးေနေသာအလုပ္သမားမ်ားအတြက္ Overstay ဒဏ္ေၾကး ေလွ်ာ့ေပါ့ေပးရန္အတြက္ နည္းလမ္းမ်ားရွာေဖြ အစည္းေ၀းမ်ားလုပ္၍ တရား၀င္ျပဌာန္းႏိုင္ေရးေဆာင္ရြက္ ေနၾကသည္။ အလုပ္သမားမ်ားအတြက္ One Stop Service Center မ်ားဖြင့္၍ ျပည္၀င္ထြက္တံဆိပ္ထုေပး ရန္ႏွင့္ စာရြက္စာတမ္းမ်ားျပဳလုပ္ေပးရန္ မတ္လပထမပတ္တြင္ နယ္စပ္၌ စခန္းဖြင့္လွစ္ေပးခဲ့သည္။ ဘန္ေကာက္ရွိ ျမန္မာသံရံုးသည္ အျမဲတမ္းပါတ္စပို႔ေလွ်ာက္ထားျခင္း လုပ္ငန္းစဥ္အတြက္ အစိုးရတံဆိပ္ခပ္ႏွိပ္ထားျခင္းမရွိဘဲ မတိက်မေသခ်ာသည့္ ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ား ပါဝင္ေသာ စာရြက္မ်ားအား အာသာငမ္းငမ္း တက္ေနေသာ ေအဂ်င္စီမ်ားအၾကား ျဖန္႔ေဝေပးျခင္းျဖင့္ ရုတ္တရက္ၾကီး အဓိကေနရာမွ ပါဝင္လာသည္။ ဘန္ေကာက္ရွိျမန္မာသံရံုးသည္ ပံုမွန္ပတ္စ္ပို႔ေလွ်ာက္ထားရန္အတြက္ လုပ္ေဆာင္ရမည့္လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ကို အစိုးရတံဆိပ္မပါေသာစာရြက္မ်ားျဖင့္ ေအဂ်င္စီမ်ားသို႔ျဖန္႔ေ၀ၿပီး ရုတ္တရက္ေနရာယူလာသည္။ လက္တစ္ဆုပ္စာေသာ အလုပ္သမားမ်ားသာလွ်င္အဆက္အသြယ္ေကာင္းသည့္ ျမန္မာ အလုပ္သမားရွာ ေဖြေရးေအဂ်င္စီမ်ား၊ ကုန္က်စရိတ္မ်ားျပီးရႈပ္ေထြးသည့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအား ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ေဆာင္ရြက္ေပးေသာ ထိုင္းကုမဏီမ်ား၏ အကူအညီျဖင့္ ရရွိခဲ့ၾကသည္။ ထို႔ျပင္ ဝင္လိုက္ထြက္လိုက္ျဖစ္ေနေသာ အလုပ္သမားမ်ား တရားဝင္မျဖစ္လာမီ overstayေပၚလစီႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အေျဖကို ေစာင့္ဆိုင္းေနၾကသည္။ ျမန္မာအလုပ္ရွာေဖြေရးေအဂ်င္စီႏွင့္ ဆက္သြယ္မိေသာအလုပ္သမားႏွင့္ တာ၀န္ယူတတ္ေသာကုမၸဏီႀကီး မ်ားမွအလုပ္သမားမ်ား စေသာ အနည္းစုကသာ ဤလုပ္ငန္းစဥ္သို႔ ၀င္ေရာက္လာႏိုင္ၾကသည္။ အားကိုး ရာမဲ့အလုပ္သမားအမ်ားစုမွာ အတည္မျပဳႏိုင္ေသးေသာ Overstay ဆိုင္ရာေပၚလစီအေျဖကို ေစာင့္ဆိုင္း ေနရဆဲပင္။ ၄ ႏွစ္ ေနထိုင္ခြင့္ေပၚလစီ အရႈပ္အရွင္း ထပ္မံျဖစ္ပြားလာျခင္းကခ်ိဳးကပ္ေနသည့္ အရည္အေသြး ညံ့ဖ်င္းမႈမ်ား၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈမရွိျခင္းမ်ား၊ စနစ္တက် လာဘ္စားျပီး ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္ျခင္းမ်ား၊ စာနာစိတ္လံုးဝမရွိျခင္းမ်ားသည္အစိုးရအေနျဖင့္ ေရြ႔ေျပာင္းအလုပ္သမားမ်ားသာမက၊အလုပ္ရွင္မ်ားႏွင့္ စီးပြားေရးအေျခအေနကိုပါ ညီတူမွ်တူအက်ိဳးရွိေစသည့္ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမား ေပၚလစီကို အခ်ိန္အၾကာၾကီးေရးဆဲြရန္အတြက္ စိတ္ဝင္စားမႈလံုးဝမရွိဘူးဆိုသည္ကို ျပလိုက္ျခင္းပင္။ ျမန္မာအစိုးရ အေနျဖင့္ လ်င္ျမန္စြာေျပာင္းလဲေနသည့္ စီမံခန္႔ခြဲမႈအေနအထားမွေန၍အကာအကြယ္ေပးမႈမ်ားႏွင့္ အခ်ိဳ႕ေသာ တရားမွ်တမႈမ်ားကိုေမွ်ာ္လင့္ေနသူမ်ားအား ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ရိုက္ခ်ိဳးခံလိုက္ရသကဲ့သို႔ ျဖစ္ေစခဲ့သည္။ ၄ႏွစ္ေနထိုင္ခြင့္ေပၚလစီ၏ ရႈပ္ေထြးမႈမ်ားက အျမစ္တြယ္ေနသာအရည္အခ်င္းညံ့မႈမ်ား၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ မရွိျခင္းမ်ား၊ စနစ္တက်လာဘ္စားမႈမ်ား၊ စာနာမႈမဲ့ျခင္းမ်ားကို ေဖၚျပလိုက္သလိုပင္ျဖစ္ေနသည္။ အလုပ္ရွင္၊ အလုပ္သမားႏွင့္ ႏိုင္ငံစီးပြားေရးအေျခအေနကို အက်ိဳးရွိေစႏိုင္ေသာ ေရႊ႕ေျပာင္းေရးရာေပၚလစီကို အ ေကာင္အထည္ေဖၚလိုစိတ္မရွိသည့္ အစိုးရဟု ျပသသလိုပင္။ ျမန္မာအစိုးရ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈလုပ္ေဆာင္ ခ်က္မ်ားအေပၚ ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့သူမ်ားအား ေနာင္တရ စိတ္ပ်က္ဖြယ္ျဖစ္ေစသည္။ ထိုေပၚလစီ အရႈပ္အရွင္းျဖစ္မႈမွေန၍ ေကာင္းေသာ အရာမ်ားကိုထိုင္းအလုပ္ရွင္မ်ားက ရရွိသြားခဲ့သည္။ ယင္းတို႔မွာစည္းကမ္းမလိုက္နာေသာ ေအဂ်င္စီမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းၾကံစည္၍ အက်ိဳး အျမတ္ရျခင္းႏွင့္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရွိေသာေရႊ႔ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားအား ျခိမ္းေျခာက္ေငြညစ္ျခင္းမ်ားအားယခု ျငင္းပယ္ ႏိုင္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ထိုကဲ့သို႔ေသာ အင္အားရွိသည့္ သူမ်ားႏွင့္ လုပ္အားကို အလြန္သံုးစြဲရသည့္ ႏိုင္ငံျခား ပို႔ကုန္လုပ္ေနေသာ ကုမၸဏီမ်ားကသာ အစိုးရကို ဆန္႔က်င္ျပီး ၄င္းတို႔၏ အလုပ္သမားမ်ား၊ စက္ရံုမ်ား၏အသက္ေသြးေၾကာမ်ားအား မတရား အဓမၼ ႏိုင္ထက္စီးနင္းလုပ္မႈမ်ားႏွင့္ အျမတ္ထုတ္မႈမ်ားမွကာကြယ္ေပးႏိုင္ရန္အတြက္ ပါဝါရွိၾကသည္။ အေကာင္းဖက္မွၾကည့္လွ်င္ေတာ့ ယခုကဲ့သို႔ အက်င့္ပ်က္ေအဂ်င္စီမ်ားက ရႈပ္ေထြးေနေသာေပၚလစီကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး အလုပ္သမားမ်ားထံမွ ကိုယ္က်ိဳးရွာအျမတ္ထုတ္မႈမ်ားကို အလုပ္ရွင္မ်ားက ကန္႔ကြက္ မလိုက္ေလ်ာေပးရန္ အေျခအေနတစ္ရပ္ျဖစ္လာဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ႏိုင္သည္။ ႏိုင္ငံျခားပို႔ကုန္မ်ားထုတ္လုပ္ေသာ ကုမၸဏီႀကီးမ်ားအေနျဖင့္ မိမိတို႔စီးပြားေရးတြင္ အေရးပါေသာ အလုပ္သမားမ်ားကို ကာကြယ္ေပးရန္အ တြက္ အစိုးရ၏ မႈန္၀ါး၀ါးေပၚလစီကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေအာင္ ေတာင္းဆိုႏိုင္မည့္အင္အားပိုင္ဆိုင္ထားသည္။ ၾကားကာလတြင္ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းမွမွတ္သားထားသည္မွာ သန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာ ျမန္မာေရႊ႔ေျပာင္းအလုပ္သားမ်ား၏ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ ေနထိုင္ခြင့္ ေပၚလစီကို မည္ကဲ့သို႔ ရိုးရွင္းစြာသက္တမ္းတိုးမည္ဆိုသည့္အေနအထားမွ ေသြးရူးေသြးတမ္း အက်ိဳးအျမတ္ရရွိ ေရးဆီသို႔ ဆင္းသက္သြားႏိုင္မလဲဆိုသည္ပင္ျဖစ္သည္။ ထိုအရာမ်ားမွာ အစိုးရမ်ားမွ လူကုန္ကူးမႈကို ကိုယ္တိုင္က်ဴးလြန္ေစရန္ ဦးတည္ေစေသာ နည္းလမ္းမ်ားမဟုတ္ဘဲ အမွန္တကယ္ေျပာင္းလဲေနပါသည္ဆိုေသာ ကတိကဝတ္ကို သက္ေသျပရမည့္ စီမံခန္႔ခြဲမႈစတိုင္ပဲ ျဖစ္ပါေတာ့သည္။ ထို႔အတူ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းကလည္း သန္းေပါင္မ်ားစြာေသာ ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားမ်ား ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ ဆက္လက္ေနထိုင္ခြင့္ရရန္ ရိုးရွင္းလြယ္ကူစြာျဖစ္မည္ (သို႔မဟုတ္) ၎ကိုအေၾကာင္းျပဳ ၍ ေခါင္းပံုျဖတ္ အျမတ္ထုတ္ ကိုယ္က်ိဳးရွာၾကမည္ စသည္တို႔ကို ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကၿပီျဖစ္သည္။ အစိုးရမ်ား အေနျဖင့္ လူကုန္ကူးမႈမ်ားေလ်ာ့နည္းက်ဆင္းေရးကို ဦးတည္ေဆာင္ရြက္ေနပါသည္ဟူေသာ ကတိက၀တ္ မ်ားအတြက္ သက္ေသျပခ်က္ ျဖစ္လာေစမည္ျဖစ္ပါသည္။
(အင္ဒီေဟာသည္ ထိုင္းႏိုင္ငံအေျခစိုက္ ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ ျပည္သူပိုင္လုပ္ငန္းအလုပ္သမားသမဂၢအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (State Enterprise Workers' Relations Confederation of Thailand – SERC) ႏွင့္ ေရႊ႔ေျပာင္းလုပ္သား အခြင့္အေရးမ်ား ကြန္ယက္ ( Migrant Worker Rights Network – MWRN) အဖြဲ႔မ်ား၏ ႏိုင္ငံတကာေရးရာ အၾကံေပး ပုဂိၢဳလ္ျဖစ္သည္။)
ထိုင္းႏိုင္ငံကို ျဖတ္ေက်ာ္ဝင္ေရာက္ျပီး အလုပ္လုပ္ေနၾကေသာျမန္မာအလုပ္သမား ၂ သန္းခန္႔သည္ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ဆက္လက္အလုပ္လုပ္ခြင့္မရႏိုင္ေတာ့ေသာ ေနာက္ဆံုးရက္သတ္မွတ္ခ်က္ႏွင့္ပတ္သက္ျပီး စိုးရိမ္ပူပန္ေနၾကဆဲျဖစ္သည္။၂၀၀၃ ခုႏွစ္၊ ႏွစ္ႏိုင္ငံသေဘာတူညီခ်က္အရ အလုပ္သမားမ်ားသည္ မည္သည့္နည္းႏွင့္မဆို ျပန္ႏိုင္ျခင္းမျပဳမီအနည္းဆံုး ၃ ႏွစ္ အတြက္ အိမ္မျပန္ခင္ ၄ ႏွစ္သာထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ ေနထိုင္ႏိုင္သည္။ ၂၀၀၃ခုႏွစ္ ျမန္မာႏွင့္ထိုင္းအစိုးရတို႔ ႏွစ္ႏိုင္ငံသေဘာတူညီခ်က္အရ ျမန္မာအလုပ္သမားတို႔သည္ ထိုင္းႏိုင္ ငံတြင္ ၄ႏွစ္သာလုပ္ခြင့္ရွိၿပီး မိမိႏိုင္ငံသို႔ ၃ႏွစ္ျပန္ရမည္ဟုပါရွိထားသည္။ ထို႔ေၾကာင့္လက္ရွိတြင္ ထိုင္းႏိုင္ငံ ရွိျမန္မာအလုပ္သမား၂သန္းနီးပါးတို႔သည္ ဆက္လက္အလုပ္လုပ္ ေနထိုင္ခြင့္ရရွိေရးအတြက္ စိုးရိမ္ပူပင္ေန ၾကၿပီျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ေသာ ေရႊ႔ေျပာင္းလုပ္သားမ်ား ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ ေနထိုင္ခြင့္ ကန္႔သတ္ခ်က္သည္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္က ႏိုင္ငံသားသက္ေသခံလက္မွတ္ (NV) ရထားေသာ တရားဝင္အလုပ္သမားမ်ား အေပၚတြင္ အခြင့္အေရး ယူရန္ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ကုန္ပိုင္းတြင္ (NV) လုပ္ငန္းစဥ္အရျမန္မာ အလုပ္သမား ၂ သန္းခန္႔သည္ ယာယီ ပါတ္စပို႔ရထားေသာ္လည္း ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရွိျခင္းမ်ား၊ အက်င့္ပ်က္ဝန္ထမ္း မ်ား၏ ျခစားမႈမ်ား၊ စည္းကမ္းမလိုက္နာေသာ ပြဲစားမ်ားႏွင့္ ကုန္က်စ ရိတ္ၾကီးျမင့္မႈမ်ားေၾကာင့္ ခက္ခဲမႈမ်ား ရွိေနဆဲပင္ျဖစ္သည္။ အလုပ္ရွင္မ်ားႏွင့္ အလုပ္သမားမ်ားသည္ထိုလုပ္ငန္းစဥ္အား လႊမ္းမိုးခ်ဳပ္ကိုင္ထား ေသာ ေအးဂ်င့္မ်ား၏ရရင္တစ္မ်ိဳး မရရင္တဖံု ပံုစံမ်ားေၾကာင့္ ပံုမွန္လမ္းေၾကာင္းအတိုင္း လိုက္နာေဆာင္ရြက္ႏိုင္ ျခင္းမရွိခဲ့ေပ။
၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဇြန္လ၊ ထိုင္းႏိုင္ငံေရးမတည္ျငိမ္မႈမ်ားမျဖစ္ေသးခင္ လေပါင္းမ်ားစြာကတည္းကပင္(NV) လုပ္ငန္းစဥ္အရ ၄ ႏွစ္ေနထိုင္ခြင့္ရရွိထားေသာ ျမန္မာအလုပ္သမားမ်ား၏ ေနထိုင္ခြင့္မွာ သက္တမ္းစတင္ကုန္ဆံံုးေနျပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း ျမန္မာအစိုးရေကာထိုင္းအစိုးရပါ ႏႈတ္ဆိတ္ေနခဲ့ၾကသည္။ ႏွစ္ႏိုင္ငံ အခ်င္းခ်င္း ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ျခင္းမရွိသကဲ့သို႔ ၄ ႏွစ္ သက္တမ္းျပည့္ျပီးေသာ အလုပ္သမားမ်ားအေနျဖင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံမွ ထြက္ခြာရန္ သို႔မဟုတ္ အဖမ္းခံရႏိုင္ေၾကာင္း၊ ျပည္ႏွင္ဒဏ္ေပးခံရႏိုင္ေၾကာင္း ႏွင့္ သို႔မဟုတ္ပါကလည္း ဆက္လက္ေနထိုင္ႏိုင္ေၾကာင္း စေသာတရားဝင္ အမိန္႔ေၾကာ္ျငာမ်ား ထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္း မ်ိဳးလည္း မရွိခဲ့ေပ။ ထိုင္းႏိုင္ငံေရးမတည္ၿငိမ္မႈမ်ားမျဖစ္ပြားေသးခင္ ၂၀၁၃ဇြန္လမွစတင္ကာ မူလက ၄ႏွစ္ဗီဇာသက္တမ္းရွိခဲ့ ေသာအလုပ္သမားမ်ားသည္ ၄ႏွစ္ျပည့္ေျမာက္၍ သက္တမ္းကုန္ဆံုးမႈမ်ားျဖစ္ခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာ အစိုးရႏွင့္ထိုင္းအစိုးရတို႔က ၎၄ႏွစ္သက္တမ္းျပည့္သူမ်ားအေနျဖင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံမွထြက္ခြာရန္ သို႔မဟုတ္ ဖမ္းဆီးျပည္ႏွင္ခံရႏိုင္ေၾကာင္း သို႔မဟုတ္ ဆက္လက္သက္တမ္းတိုးေနထိုင္ႏိုင္ေၾကာင္း စသည့္ အသိေပးရ မည့္ သတင္းအခ်က္အလက္ အေၾကာင္းအရာမ်ား ထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္းမ်ိဳးမရွိပဲ ႏႈတ္ဆိတ္ကာ တာ၀န္ပ်က္ ကြက္ခဲ့သည္ဟု ဆိုႏိုင္ေပမည္။
ၾသဂုတ္လတြင္ "ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သား အခြင့္အေရးမ်ား ကြန္ယက္ (MWRN)" မွ ေပၚလစီ ပိုင္း လစ္ဟာေနမႈမ်ားကို ေဖာ္ျပခဲ့ျပီး ၄ ႏွစ္ေနထိုင္ခြင့္ ကန္႔သတ္ခ်က္အား ျပန္လည္ သံုးသပ္ရန္ႏွင့္ ေရႊ႔ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားႏွင့္ အလုပ္ရွင္မ်ားသာမက ထိုင္းႏိုင္ငံ၏စီးပြားေရးအတြက္ပါ ယုတၱိမရွိေသာ အခ်က္မ်ားႏွင့္အေၾကာင္းျပခ်က္ မခိုင္လုံမႈမ်ားကိုေထာက္ျပေျပာဆိုခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာ အလုပ္သမားတစ္သိန္း ေက်ာ္၏ ေနထိုင္ခြင့္မွာ လေပါင္းမ်ားစြာအတြင္း သက္တမ္းကုန္ဆံုးခဲ့ျပီးျဖစ္သည္။
ေအာက္တိုဘာလတြင္ ျမန္မာႏွင့္ထိုင္းႏိုင္ငံတို႔အၾကား ေဆြးေႏြးညွိႏႈိင္းမႈမ်ားလုပ္ခဲ့ရာ အရည္ေသြးညံ့ ေသာ ၊ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိႀကံစည္ေသာ၊ ႏိုင္ငံသားစီစစ္မႈျပဳလုပ္ျခင္း(NV) ကိုအေျချပဳ၍ အက်ိဳးအျမတ္ရွာခဲ့ ေသာ အျဖစ္မ်ားကို ေပၚထြက္လာသည္ဟုသံုးသပ္ရေပလိမ့္မည္။ ခက္ခဲစြာရုန္းကန္ရင္ မိသားစုမ်ားကို ေထာက္ပံ့ေပးေနေသာ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားတို႔ အဆင္ေျပေျပျဖစ္ႏိုင္ေရးအတြက္ မည္သည့္ေဆြးေႏြး ခ်က္မွမရွိပဲ သက္ဆိုင္ရာဌာနတစ္ခုခ်င္းစီက အလုပ္သမားမ်ားအေပၚမည္သို႔ အက်ိဳးအျမတ္ထုတ္မည္ကို သာဦးတည္ေနေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရသည္။
ဤသို႔ ေပၚလစီအရႈပ္အေထြးမ်ားျဖစ္ေနခ်ိန္တြင္ပင္ ျမန္မာအစိုးရဖက္က ယာယယီႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္အစား ပံုမွန္ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္သို႔ ေျပာင္းလဲမည္ဟုေၾကျငာခဲ့သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမွတ္ပံုတင္ႏွင့္ အိမ္ေထာင္စု စာရင္းရွိမွသာ ျပဳလုပ္ႏိုင္မည့္ ပံုမွန္ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ကို အလုပ္သမားအနည္းငယ္သာ လုပ္ႏိုင္မည္ျဖစ္ သည္။ ၎အေထာက္အထားမရွိေသာ၊ မျပည့္စံုေသာ ေက်းလက္ေဒသမွလာေသာ ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားအမ်ားစုအတြက္ ခက္ခဲရႈပ္ေထြးမႈကိုျဖစ္ေပၚေစသည္။ ၎အခက္အခဲက ျမန္မာအစိုးရအရာရွိ မ်ားကို လာဘ္ထိုးျခင္းနည္းျဖင့္ ေျပလည္ေအာင္ေျဖရွင္းသည့္လမ္းေၾကာင္းသို႔ တြန္းပို႔လ်က္ရွိသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ေၾကာင္းျပဳလုပ္မည့္အစီအစဥ္သည္စည္းကမး္မလိုက္နာေသာ ျမန္မာေအဂ်င္စီ မ်ားအေနျဖင့္ထိုင္းနိုင္ငံတြင္ ဆက္လက္ေနထိုင္မည့္ ျမန္မာအလုပ္သမားမ်ားအတြက္ မွတ္ပံုတင္ႏွင့္အိမ္ေထာင္စုစာရင္းျပႏိုင္ရန္အတြက္ ကူညီေပးရာတြင္မူဝါဒပိုင္းဆိုင္ရာ မရွင္းမလင္းမႈမ်ားအား ပိုမိုျဖစ္ေပၚေစျပီး ၄င္းတို႔အတြက္ အခြင့္အေရးမ်ား ပိုမိုရရွိသြားေစသည္။ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္လုပ္ရာမွ ရရွိေသာ အက်ိဳးအျမတ္မ်ားကိုပိုမိုရရွိရန္ ေသခ်ာသြားေၾကာင္း ျမန္မာမ်ားက ေစာဒကတက္ၾကသည္။ ထို႔အတူ ဤအစီအစဥ္သည္ အလုပ္သမားမ်ားကို မွတ္ပံုတင္ႏွင့္အိမ္ေထာင္စုစာရင္းအလြယ္ရရွိရန္ ၀န္ေဆာင္ေပးမည့္ ကိုယ္က်ိဳးၾကည့္ေအဂ်င္စီမ်ားအတြက္ အလုပ္သမားမ်ားအေပၚမွ အက်ိဳးအျမတ္ရွာမည့္ ေနာက္ထပ္ လမ္းသစ္ကိုေဖၚေဆာင္ေပးလိုက္သလိုျဖစ္လာသည္။ ယခင္ကျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံသားစီစစ္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္ (NV) မွမေက်နပ္ခ်က္တစ္ခုမွာ လုပ္ငန္းစဥ္သည္ ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္းတြင္ ျပဳလုပ္ရျပီး ထိုင္းႏိုင္ငံဘက္မွ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရရွိထားေသာေၾကာင့္ထိုင္းအရာရွိမ်ားႏွင့္ ေအးဂ်င့္မ်ားမွာ ျမန္မာဘက္မွလူမ်ားထက္ပိုျပီး အျမတ္ထြက္သြားခဲ့ၾကသည္။ ယခုအခါတြင္ ျမန္မာအရာရွိမ်ားဘက္မွေန၍ လွ်ွိဳ႕ဝွက္စြာျဖင့္ ၄င္းတို႔ေဝစုကိုခြဲေဝယူရန္ ၾကိဳးစားလုပ္ေဆာင္ေနသည္ဆိုသည္မွာ ပိုမိုေသခ်ာသြားေစသည္။ ၎အျပင္ ယခင္ကျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံသားစီစစ္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္(NV) တြင္ အဓိကအက်ိဳးအျမတ္ရရွိသြား သူမ်ားမွာ ထိုင္းႏိုင္ငံဖက္မွ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရထားေသာ ထိုင္းအရာရွိမ်ားႏွင့္ေအးဂ်င့္မ်ားသာျဖစ္ခဲ့ရာ ျမန္မာဖက္ မွ မေက်နပ္ဖြယ္ အေနအထားရွိခဲ့သည္။ ယခုအစီအစဥ္တြင္မူ ျမန္မာအရာရွိမ်ားက အက်ိဳးအျမတ္ပိုရ ေအာင္ စီစဥ္ခ်မွတ္ ေ၀စုခြဲရန္ႀကိဳးစားေနသလို ျဖစ္ေနသည္။ ယခင္ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ (NV) လုပ္ငန္းစဥ္မွမရိုးမသားျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းမ်ားႏွင့္ ယခု လုပ္ငန္းစဥ္အသစ္ကို ျပီးဆံုးေအာင္ ျပဳလုပ္ရမည္ဆိုေသာ အခ်က္မ်ားကေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားအတြက္ ၄င္းတို႔ ကိုင္ေဆာင္ ထားေသာတန္ဖိုးၾကီးၾကီးေပးျပီး ျပဳလုပ္ထားရသည့္ ယာယီပါတ္စပို႔သည္ မည္သို႔မွ် အသံုးမဝင္ေတာ့ဟု သိလိုက္ရေသာအခါ အစိုးရအေပၚအလြန္နာက်င္စြာ ခံစားရျပီး မ်ိဳခ်ပစ္ႏိုင္ဖို႔ အေတာ္ပင္ခဲယဥ္းေစခဲ့သည္။ ယခင္က(NV) လုပ္ငန္းစဥ္ကို တန္ဖိုးႀကီးႀကီးေပးၿပီးမွ ယာယီႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ခက္ခဲစြာျပဳလုပ္ခဲ့ရသည္။ ယခုအခါတြင္လည္း ထပ္မံ၍ ပံုမွန္ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ကိုလုပ္ရဦးမည္ျဖစ္ၿပီး ယခင္ယာယီႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ က အသံုးမ၀င္ေတာ့ေၾကာင္းသိရသျဖင့္ ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားတို႔၏ အစိုးရအေပၚ စိတ္ပ်က္ေဒါသ ထြက္မႈမွာ ဟန္ေဆာင္မရေလာက္ေအာင္ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ေနာက္ဆံုး ၁၀လၾကာျပီးေသာအခါ ျမန္မာအလုပ္သမားမ်ားသည္ေနထိုင္မႈသက္တမ္းကုန္ဆံုးသြားျပီဆို သည္ကို ပထမဆံုး ရင္ဆိုင္ၾကံဳေတြ႔ရပါေတာ့သည္။ ထို႔ျပင္ နိုင္ငံတကာႏွင့္မီဒီယာမ်ား၏ ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမူဝါဒအေရး အက်ပ္အတည္းအေပၚ စိတ္ပါဝင္စားမႈ တိုးလာသည္ႏွင့္အမွ် အစိုးရ အရာရွိမ်ား၏ တုံ႔ျပန္မႈကလည္း တျဖည္းျဖည္း က်ဆင္းလာေနသည္။ သို႔ေသာ္ျငားလည္း အမ်ားစုမွာ ပိတ္ထားေသာ တံခါးမ်ား၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ ရွိဆဲပင္။ ယခုဆိုလွ်င္ဗီဇာသက္တမ္းကုန္ဆံုးခဲ့သည္မွာ ၁၀လေက်ာ္ကာလသို႔ ေရာက္ရွိလာၿပီျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံတကာ မီဒီယာမ်ားက ေရႊ႕ေျပာင္းေရးရာကိုအာရံုစိုက္လာေသာ္လည္း အစိုးရတို႔၏ အားတက္သေရာရွိမႈမွာ က် ဆင္းလာခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ေရႊ႕ေျပာင္းေရးရာမူ၀ါဒ၏ေနာက္ကြယ္တြင္ အစိုးရအရာရွိမ်ားက ခ်ယ္လွယ္ေန ၾကဆဲသာျဖစ္သည္။ ထိုင္းအစိုးရအရာရွိမ်ားအေနျဖင့္ ေနထိုင္ခြင့္ ကုန္ဆံုးေနေသာ အလုပ္သမာမ်ားအတြက္ Overstay ေၾကး ကိုေလွ်ာ့ေပါ့ေပးရန္ႏွင့္ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ရန္အတြက္ နည္းလမ္းမ်ား ရွာေဖြရန္ စည္းေဝးၾကျပီး တရားဝင္ ျပဌာန္းႏိုင္ေစရန္ ေဆာင္ရြက္ေနၾကသည္။ အ လုပ္သမားမ်ားအတြက္ One Stop Service Center မ်ားထားရွိျပီး ျပည္ဝင္ခြင့္တ ံဆိပ္ႏွိပ္ေပးႏိုင္ရန္ႏွင့္အျခားအေထာက္အထားမ်ားအတြက္ တရားဝင္ ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္ရန္အတြက္ လြန္ခဲ့ေသာ အပတ္က ထိုင္းျမန္မာ နယ္စပ္တြင္ ဖြင့္လွစ္ေပးခဲ့သည္။ ထိုင္းအစိုးရအရာရွိမ်ားက ေနထိုင္ခြင့္ကုန္ဆံုးေနေသာအလုပ္သမားမ်ားအတြက္ Overstay ဒဏ္ေၾကး ေလွ်ာ့ေပါ့ေပးရန္အတြက္ နည္းလမ္းမ်ားရွာေဖြ အစည္းေ၀းမ်ားလုပ္၍ တရား၀င္ျပဌာန္းႏိုင္ေရးေဆာင္ရြက္ ေနၾကသည္။ အလုပ္သမားမ်ားအတြက္ One Stop Service Center မ်ားဖြင့္၍ ျပည္၀င္ထြက္တံဆိပ္ထုေပး ရန္ႏွင့္ စာရြက္စာတမ္းမ်ားျပဳလုပ္ေပးရန္ မတ္လပထမပတ္တြင္ နယ္စပ္၌ စခန္းဖြင့္လွစ္ေပးခဲ့သည္။ ဘန္ေကာက္ရွိ ျမန္မာသံရံုးသည္ အျမဲတမ္းပါတ္စပို႔ေလွ်ာက္ထားျခင္း လုပ္ငန္းစဥ္အတြက္ အစိုးရတံဆိပ္ခပ္ႏွိပ္ထားျခင္းမရွိဘဲ မတိက်မေသခ်ာသည့္ ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ား ပါဝင္ေသာ စာရြက္မ်ားအား အာသာငမ္းငမ္း တက္ေနေသာ ေအဂ်င္စီမ်ားအၾကား ျဖန္႔ေဝေပးျခင္းျဖင့္ ရုတ္တရက္ၾကီး အဓိကေနရာမွ ပါဝင္လာသည္။ ဘန္ေကာက္ရွိျမန္မာသံရံုးသည္ ပံုမွန္ပတ္စ္ပို႔ေလွ်ာက္ထားရန္အတြက္ လုပ္ေဆာင္ရမည့္လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ကို အစိုးရတံဆိပ္မပါေသာစာရြက္မ်ားျဖင့္ ေအဂ်င္စီမ်ားသို႔ျဖန္႔ေ၀ၿပီး ရုတ္တရက္ေနရာယူလာသည္။ လက္တစ္ဆုပ္စာေသာ အလုပ္သမားမ်ားသာလွ်င္အဆက္အသြယ္ေကာင္းသည့္ ျမန္မာ အလုပ္သမားရွာ ေဖြေရးေအဂ်င္စီမ်ား၊ ကုန္က်စရိတ္မ်ားျပီးရႈပ္ေထြးသည့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအား ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ေဆာင္ရြက္ေပးေသာ ထိုင္းကုမဏီမ်ား၏ အကူအညီျဖင့္ ရရွိခဲ့ၾကသည္။ ထို႔ျပင္ ဝင္လိုက္ထြက္လိုက္ျဖစ္ေနေသာ အလုပ္သမားမ်ား တရားဝင္မျဖစ္လာမီ overstayေပၚလစီႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အေျဖကို ေစာင့္ဆိုင္းေနၾကသည္။ ျမန္မာအလုပ္ရွာေဖြေရးေအဂ်င္စီႏွင့္ ဆက္သြယ္မိေသာအလုပ္သမားႏွင့္ တာ၀န္ယူတတ္ေသာကုမၸဏီႀကီး မ်ားမွအလုပ္သမားမ်ား စေသာ အနည္းစုကသာ ဤလုပ္ငန္းစဥ္သို႔ ၀င္ေရာက္လာႏိုင္ၾကသည္။ အားကိုး ရာမဲ့အလုပ္သမားအမ်ားစုမွာ အတည္မျပဳႏိုင္ေသးေသာ Overstay ဆိုင္ရာေပၚလစီအေျဖကို ေစာင့္ဆိုင္း ေနရဆဲပင္။ ၄ ႏွစ္ ေနထိုင္ခြင့္ေပၚလစီ အရႈပ္အရွင္း ထပ္မံျဖစ္ပြားလာျခင္းကခ်ိဳးကပ္ေနသည့္ အရည္အေသြး ညံ့ဖ်င္းမႈမ်ား၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈမရွိျခင္းမ်ား၊ စနစ္တက် လာဘ္စားျပီး ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္ျခင္းမ်ား၊ စာနာစိတ္လံုးဝမရွိျခင္းမ်ားသည္အစိုးရအေနျဖင့္ ေရြ႔ေျပာင္းအလုပ္သမားမ်ားသာမက၊အလုပ္ရွင္မ်ားႏွင့္ စီးပြားေရးအေျခအေနကိုပါ ညီတူမွ်တူအက်ိဳးရွိေစသည့္ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမား ေပၚလစီကို အခ်ိန္အၾကာၾကီးေရးဆဲြရန္အတြက္ စိတ္ဝင္စားမႈလံုးဝမရွိဘူးဆိုသည္ကို ျပလိုက္ျခင္းပင္။ ျမန္မာအစိုးရ အေနျဖင့္ လ်င္ျမန္စြာေျပာင္းလဲေနသည့္ စီမံခန္႔ခြဲမႈအေနအထားမွေန၍အကာအကြယ္ေပးမႈမ်ားႏွင့္ အခ်ိဳ႕ေသာ တရားမွ်တမႈမ်ားကိုေမွ်ာ္လင့္ေနသူမ်ားအား ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ရိုက္ခ်ိဳးခံလိုက္ရသကဲ့သို႔ ျဖစ္ေစခဲ့သည္။ ၄ႏွစ္ေနထိုင္ခြင့္ေပၚလစီ၏ ရႈပ္ေထြးမႈမ်ားက အျမစ္တြယ္ေနသာအရည္အခ်င္းညံ့မႈမ်ား၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ မရွိျခင္းမ်ား၊ စနစ္တက်လာဘ္စားမႈမ်ား၊ စာနာမႈမဲ့ျခင္းမ်ားကို ေဖၚျပလိုက္သလိုပင္ျဖစ္ေနသည္။ အလုပ္ရွင္၊ အလုပ္သမားႏွင့္ ႏိုင္ငံစီးပြားေရးအေျခအေနကို အက်ိဳးရွိေစႏိုင္ေသာ ေရႊ႕ေျပာင္းေရးရာေပၚလစီကို အ ေကာင္အထည္ေဖၚလိုစိတ္မရွိသည့္ အစိုးရဟု ျပသသလိုပင္။ ျမန္မာအစိုးရ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈလုပ္ေဆာင္ ခ်က္မ်ားအေပၚ ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့သူမ်ားအား ေနာင္တရ စိတ္ပ်က္ဖြယ္ျဖစ္ေစသည္။ ထိုေပၚလစီ အရႈပ္အရွင္းျဖစ္မႈမွေန၍ ေကာင္းေသာ အရာမ်ားကိုထိုင္းအလုပ္ရွင္မ်ားက ရရွိသြားခဲ့သည္။ ယင္းတို႔မွာစည္းကမ္းမလိုက္နာေသာ ေအဂ်င္စီမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းၾကံစည္၍ အက်ိဳး အျမတ္ရျခင္းႏွင့္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရွိေသာေရႊ႔ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားအား ျခိမ္းေျခာက္ေငြညစ္ျခင္းမ်ားအားယခု ျငင္းပယ္ ႏိုင္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ထိုကဲ့သို႔ေသာ အင္အားရွိသည့္ သူမ်ားႏွင့္ လုပ္အားကို အလြန္သံုးစြဲရသည့္ ႏိုင္ငံျခား ပို႔ကုန္လုပ္ေနေသာ ကုမၸဏီမ်ားကသာ အစိုးရကို ဆန္႔က်င္ျပီး ၄င္းတို႔၏ အလုပ္သမားမ်ား၊ စက္ရံုမ်ား၏အသက္ေသြးေၾကာမ်ားအား မတရား အဓမၼ ႏိုင္ထက္စီးနင္းလုပ္မႈမ်ားႏွင့္ အျမတ္ထုတ္မႈမ်ားမွကာကြယ္ေပးႏိုင္ရန္အတြက္ ပါဝါရွိၾကသည္။ အေကာင္းဖက္မွၾကည့္လွ်င္ေတာ့ ယခုကဲ့သို႔ အက်င့္ပ်က္ေအဂ်င္စီမ်ားက ရႈပ္ေထြးေနေသာေပၚလစီကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး အလုပ္သမားမ်ားထံမွ ကိုယ္က်ိဳးရွာအျမတ္ထုတ္မႈမ်ားကို အလုပ္ရွင္မ်ားက ကန္႔ကြက္ မလိုက္ေလ်ာေပးရန္ အေျခအေနတစ္ရပ္ျဖစ္လာဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ႏိုင္သည္။ ႏိုင္ငံျခားပို႔ကုန္မ်ားထုတ္လုပ္ေသာ ကုမၸဏီႀကီးမ်ားအေနျဖင့္ မိမိတို႔စီးပြားေရးတြင္ အေရးပါေသာ အလုပ္သမားမ်ားကို ကာကြယ္ေပးရန္အ တြက္ အစိုးရ၏ မႈန္၀ါး၀ါးေပၚလစီကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေအာင္ ေတာင္းဆိုႏိုင္မည့္အင္အားပိုင္ဆိုင္ထားသည္။ ၾကားကာလတြင္ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းမွမွတ္သားထားသည္မွာ သန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာ ျမန္မာေရႊ႔ေျပာင္းအလုပ္သားမ်ား၏ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ ေနထိုင္ခြင့္ ေပၚလစီကို မည္ကဲ့သို႔ ရိုးရွင္းစြာသက္တမ္းတိုးမည္ဆိုသည့္အေနအထားမွ ေသြးရူးေသြးတမ္း အက်ိဳးအျမတ္ရရွိ ေရးဆီသို႔ ဆင္းသက္သြားႏိုင္မလဲဆိုသည္ပင္ျဖစ္သည္။ ထိုအရာမ်ားမွာ အစိုးရမ်ားမွ လူကုန္ကူးမႈကို ကိုယ္တိုင္က်ဴးလြန္ေစရန္ ဦးတည္ေစေသာ နည္းလမ္းမ်ားမဟုတ္ဘဲ အမွန္တကယ္ေျပာင္းလဲေနပါသည္ဆိုေသာ ကတိကဝတ္ကို သက္ေသျပရမည့္ စီမံခန္႔ခြဲမႈစတိုင္ပဲ ျဖစ္ပါေတာ့သည္။ ထို႔အတူ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းကလည္း သန္းေပါင္မ်ားစြာေသာ ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားမ်ား ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ ဆက္လက္ေနထိုင္ခြင့္ရရန္ ရိုးရွင္းလြယ္ကူစြာျဖစ္မည္ (သို႔မဟုတ္) ၎ကိုအေၾကာင္းျပဳ ၍ ေခါင္းပံုျဖတ္ အျမတ္ထုတ္ ကိုယ္က်ိဳးရွာၾကမည္ စသည္တို႔ကို ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကၿပီျဖစ္သည္။ အစိုးရမ်ား အေနျဖင့္ လူကုန္ကူးမႈမ်ားေလ်ာ့နည္းက်ဆင္းေရးကို ဦးတည္ေဆာင္ရြက္ေနပါသည္ဟူေသာ ကတိက၀တ္ မ်ားအတြက္ သက္ေသျပခ်က္ ျဖစ္လာေစမည္ျဖစ္ပါသည္။
(အင္ဒီေဟာသည္ ထိုင္းႏိုင္ငံအေျခစိုက္ ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ ျပည္သူပိုင္လုပ္ငန္းအလုပ္သမားသမဂၢအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (State Enterprise Workers' Relations Confederation of Thailand – SERC) ႏွင့္ ေရႊ႔ေျပာင္းလုပ္သား အခြင့္အေရးမ်ား ကြန္ယက္ ( Migrant Worker Rights Network – MWRN) အဖြဲ႔မ်ား၏ ႏိုင္ငံတကာေရးရာ အၾကံေပး ပုဂိၢဳလ္ျဖစ္သည္။)
No comments:
Post a Comment