=လူထုက ်န္းမာေရး(" ကိုလက္စထေရာက ်ေစေသာ ဝါးရြက္")=

>

**Public Health**
 ေသြးအတြင္း အဆီတုိးလာေသာဓာတ္ကုိ Cholester ဟုေခၚသည္ကုိ ေခတ္မီသူတုိင္း သိၾကၿပီးျဖစ္ သည္။ Cholesterol မ်ားလာလ ်ွင္ ေသြးတိုး၊ ႏွလုံးႏွင့္ ေလျဖတ္ေရာဂါတုိ႔ျဖစ္ႏုိင္သည္။ အနည္းဆုံး လူဝလာၿပီး အသည္းအဆီဖုံးေရာဂါျဖစ္ေလ့ရွိသျဖင့္ လူတုိင္းေၾကာက္႐ြံ႕ေသာ ဓာတ္တုိးေရာဂါျဖစ္ၿပီး ဝလာ သူတိုင္းေျခာက္လတစ္ႀကိမ္ စစ္ေဆးၾကည့္ရန္ ဆရာဝန္ႀကီးမ်ားကလည္း ညႊန္ၾကားၾကသည္။ ၾကက္သြန္ျဖဴစားလ ်ွင္ Cholesterol က ်ေစသည္ဟု လူသိမ်ားေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္းသုေတသ ျပဳခ်က္မ်ားအရ မေသခ်ာဟုဆုိသည္။ ထင္ထားသေလာက္ မက ်ဟုဆုိသည္။ တုိင္းရင္းေဆးပညာဘက္မွလည္း သုေတသနျပဳသည့္ ဓာတ္ခြဲခန္းမ်ားထူေထာင္ၿပီး ေခတ္မီသိပၸံနည္းက ်သုေတသနျပဳ လုပ္ကာ Cholesterol က ်ေစသည့္အပင္မ်ားကုိ စမ္းသပ္ရွာေဖြလ ်က္ရွိသည္။

 ျမန္မာ့ေျမေပၚတြင္ ေပါက္ေရာက္သည့္ လက္တစ္ကမ္းမွ ေဆးဘက္ဝင္အပင္မ်ား၊ အရပ္သုံးေဆးၿမီး တုိအျဖစ္ ေရာဂါေပ်ာက္ေၾကာင္း နာမည္ႀကီးသည့္ ေဆးပင္မ်ားရွိသည္။ ထုိထဲမွ Cholesterol က်ေစ သည့္ ေဆးဖက္ဝင္အပင္မွာ ‘ဝါးပင္’ ျဖစ္သည္။ ေဆးပင္သုေတသန ျပဳခ်က္မ်ားအရ ဝါးပင္မွဝါးရြက္သည္ ေသြးအတြင္းရွိ Cholesterol ကုိက်ေစေသာ Hypolipidaemic Activity ပါရွိပါသည္။ ဝါးရြက္လက္တစ္ဆုပ္စာမွရရွိေသာ သတၱဳရည္ေကာ္ဖီဇြန္းႏွစ္ ဇြန္းကုိ တစ္ေန႔ႏွစ္ႀကိမ္ (သုိ႔မဟုတ္) ဝါးရြက္ျပဳတ္ရည္ အၾကမ္းပန္းကန္တစ္ဝက္ကုိ တစ္ေန႔ႏွစ္ႀကိမ္ ေသာက္သုံးပါက Cholesterol ကုိသိသာစြာက ်ဆင္းေစသည္။ (က ်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာန တုိင္းရင္း ေဆးပညာဦးစီးဌာန၊ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ဒီဇင္ဘာလထုတ္ လက္ေတြ႕အသုံးခ် ေဆးဖက္ဝင္အပင္မ်ား ေပါင္းခ်ဳပ္စာအုပ္၊ စာမ်က္ႏွာ ၆၅၀ မွ) ဝါးပင္သည္ ျမန္မာ့ေတာေတာင္မ်ားတြင္ သဘာဝအေလ ်ာက္ ေပါက္ေရာက္ေသာအပင္မ်ဳိး ျဖစ္သည္။ စုိက္ပ်ဳိးပင္အျဖစ္လည္း စုိက္ပ်ဳိးႏုိင္သည္။ သမပုိင္းဥတုတြင္ ပုိ၍ျဖစ္ထြန္းသည္။ “ငွက္ေပ်ာကဆုန္၊ ဝါးနယုန္” ဟု ဆုိသျဖင့္ မုိးတစ္ၿပိဳက္ႏွစ္ၿပိဳက္ရြာခ်သည့္ နယုန္လတြင္ ဝါးကုိစုိက္ပ်ဳိး ႏုိင္သည္ဟု ေရွးလူႀကီးမ်ား အဆုိရွိသည္။ ႐ုကၡေဗဒအဆုိအရ ဝါးပင္အမ်ဳိးေပါင္း ၂၀၀ ေက ်ာ ္မွ်ရွိသည္။ အသုံးမ်ားေသာ လူသိမ်ားေသာ ဝါးမ်ဳိး မ်ားမွာ ၾကခတ္ဝါး၊ ထီး႐ုိးဝါး၊ ဝါးနက္၊ ဝါးပုိးဝါး၊ ၾကေသာင္းဝါး၊ တင္းဝါး၊ သိုက္ဝါး၊ ဝါးျဖဴ၊ ျမင္းဝါး၊ ေရႊဝါး၊ ဝါးမင္း၊ ဝါးယား၊ ဝါးေကာက္ တုိ႔ျဖစ္သည္။ 

ဝါးပင္မွ အစုိ႔ထြက္လာသည့္မွ်စ္မွာ ျမန္မာတုိ႔အႀကိဳက္ အစားအစာျဖစ္သည္။ မွ်စ္ခ်ဥ္အျဖစ္လည္း အခ်ဥ္တည္၍ စားၾကသည္။ ဝါးပုိးမွ်စ္ခ်ဥ္ကုိ လူႀကိဳက္အ လြန္မ်ားသည္။ ဝါးပင္ေပါက္ မွ်စ္စုိ႔မ်ားသည္ အပူဓာတ္ရွိသည္။ အစာအိမ္ကုိ အစာေခ်ရည္ထြက္ေစရန္ လႈံ႕ေဆာ္ေပး ႏုိင္သည္။ အစာစားခ်င္စိတ္ျဖစ္ေပၚေစ၍ အစာစားၿပီးခ်ိန္တြင္လည္း အစာေၾကေစႏုိင္သျဖင့္ နာတာ ရွည္ခံတြင္းပ်က္သူ၊ ႏႈတ္မၿမိန္ေရာဂါရွိသူမ်ား မွ်စ္ကုိခ်က္ျပဳတ္စားျခင္းျဖင့္ ေရာဂါသက္သာေစႏုိင္ သည္။ မွ်စ္ကုိ အနာေပါက္ေဆးကုရာတြင္ အသုံးျပဳပုံမွာ မွ်စ္ကုိ သတၱဳရည္ညႇစ္ၿပီး အနာေပၚတြင္ေလာင္း၍ အဝတ္ျဖင့္တစ္နာရီခန္႔ ပတ္စည္းထားလ ်ွင္ ပိုးတြယ္ေသာအနာကုိပင္ သန္႔စင္ေစသည္ဟု ေရွးေဆး က ်မ္းမ်ားတြင္ ေတြ႕ရသည္။ ထုိနည္းတူ ဝါးရြက္တစ္မ်ဳိးမ်ဳိးကုိ ျပဳတ္၍အနာဖန္ေဆးျခင္းျပဳေပးလွ်င္ အနာအက ်က္ျမန္ေစႏုိင္သည္။ အသားႏုတက္ေစေသာ ဖန္ေဆးျဖစ္သည္။ 

ဝါးရြက္သည္ ေသြးေဖာက္ျပန္ေသာ ေရာဂါ၊ အပူငုပ္နာမ်ားကုိ ႏုိင္သည္ဟုဆုိသည္။ ေရွးျမန္မာမ်ား သည္ မီးဖြားၿပီးေနာက္ သားအိမ္အတြင္းမွ ေသြးေဟာင္းေသြးပုပ္မ်ား ကင္းစင္ေစရန္ ဝါးရြက္ျဖင့္ေခၽြး ေအာင္း၊ ေခၽြးထုတ္ျခင္းကုိ ျပဳလုပ္ေပးၾကသည္။ ေဆးက ်မ္းမ်ားအဆုိအရ ၾကခတ္ဝါးရြက္ (သုိ႔မဟုတ္) ဝါးရြက္တစ္မ်ဳိးမ်ဳိး လက္တစ္ဆုပ္စာကုိ ႀကိတ္ ေခ်၍ျပဳတ္ၿပီး လက္ဖက္ရည္ပန္းကန္ တစ္လုံးခန္႔ေသာက္ပါက ေသြးအန္၊ ေသြးက ်ေရာဂါ၊ မီးယပ္ေသြး ခ်ဳပ္ေရာဂါေပ်ာက္ကင္းသည္။ ကေလးေမြးၿပီးသူမ်ား ႏုိ႔ရႊင္ေဆးအျဖစ္လည္း တုိက္ေကၽြးၾကသည္။ ဝါးရြက္သည္ ရွာေဖြရလြယ္ကူၿပီး အဆိပ္အေတာက္လည္း ကင္းေသာအရြက္ျဖစ္သျဖင့္ အဆီတုိးၿပီး ဝလာသူမ်ား အေနာက္တုိင္းနည္းျဖင့္ ေသြးစစ္ေသာအခါ တက္ေနသူမ်ားေသာက္သုံးသင့္ေၾကာင္း ေဆးသုေတသနမွ အတည္ျပဳထားသည္။


 Credit : ေၾကးမုံသတင္းစာ

**Public Health**
 ေသြးအတြင္း အဆီတုိးလာေသာဓာတ္ကုိ Cholester ဟုေခၚသည္ကုိ ေခတ္မီသူတုိင္း သိၾကၿပီးျဖစ္ သည္။ Cholesterol မ်ားလာလ ်ွင္ ေသြးတိုး၊ ႏွလုံးႏွင့္ ေလျဖတ္ေရာဂါတုိ႔ျဖစ္ႏုိင္သည္။ အနည္းဆုံး လူဝလာၿပီး အသည္းအဆီဖုံးေရာဂါျဖစ္ေလ့ရွိသျဖင့္ လူတုိင္းေၾကာက္႐ြံ႕ေသာ ဓာတ္တုိးေရာဂါျဖစ္ၿပီး ဝလာ သူတိုင္းေျခာက္လတစ္ႀကိမ္ စစ္ေဆးၾကည့္ရန္ ဆရာဝန္ႀကီးမ်ားကလည္း ညႊန္ၾကားၾကသည္။ ၾကက္သြန္ျဖဴစားလ ်ွင္ Cholesterol က ်ေစသည္ဟု လူသိမ်ားေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္းသုေတသ ျပဳခ်က္မ်ားအရ မေသခ်ာဟုဆုိသည္။ ထင္ထားသေလာက္ မက ်ဟုဆုိသည္။ တုိင္းရင္းေဆးပညာဘက္မွလည္း သုေတသနျပဳသည့္ ဓာတ္ခြဲခန္းမ်ားထူေထာင္ၿပီး ေခတ္မီသိပၸံနည္းက ်သုေတသနျပဳ လုပ္ကာ Cholesterol က ်ေစသည့္အပင္မ်ားကုိ စမ္းသပ္ရွာေဖြလ ်က္ရွိသည္။

 ျမန္မာ့ေျမေပၚတြင္ ေပါက္ေရာက္သည့္ လက္တစ္ကမ္းမွ ေဆးဘက္ဝင္အပင္မ်ား၊ အရပ္သုံးေဆးၿမီး တုိအျဖစ္ ေရာဂါေပ်ာက္ေၾကာင္း နာမည္ႀကီးသည့္ ေဆးပင္မ်ားရွိသည္။ ထုိထဲမွ Cholesterol က်ေစ သည့္ ေဆးဖက္ဝင္အပင္မွာ ‘ဝါးပင္’ ျဖစ္သည္။ ေဆးပင္သုေတသန ျပဳခ်က္မ်ားအရ ဝါးပင္မွဝါးရြက္သည္ ေသြးအတြင္းရွိ Cholesterol ကုိက်ေစေသာ Hypolipidaemic Activity ပါရွိပါသည္။ ဝါးရြက္လက္တစ္ဆုပ္စာမွရရွိေသာ သတၱဳရည္ေကာ္ဖီဇြန္းႏွစ္ ဇြန္းကုိ တစ္ေန႔ႏွစ္ႀကိမ္ (သုိ႔မဟုတ္) ဝါးရြက္ျပဳတ္ရည္ အၾကမ္းပန္းကန္တစ္ဝက္ကုိ တစ္ေန႔ႏွစ္ႀကိမ္ ေသာက္သုံးပါက Cholesterol ကုိသိသာစြာက ်ဆင္းေစသည္။ (က ်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာန တုိင္းရင္း ေဆးပညာဦးစီးဌာန၊ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ဒီဇင္ဘာလထုတ္ လက္ေတြ႕အသုံးခ် ေဆးဖက္ဝင္အပင္မ်ား ေပါင္းခ်ဳပ္စာအုပ္၊ စာမ်က္ႏွာ ၆၅၀ မွ) ဝါးပင္သည္ ျမန္မာ့ေတာေတာင္မ်ားတြင္ သဘာဝအေလ ်ာက္ ေပါက္ေရာက္ေသာအပင္မ်ဳိး ျဖစ္သည္။ စုိက္ပ်ဳိးပင္အျဖစ္လည္း စုိက္ပ်ဳိးႏုိင္သည္။ သမပုိင္းဥတုတြင္ ပုိ၍ျဖစ္ထြန္းသည္။ “ငွက္ေပ်ာကဆုန္၊ ဝါးနယုန္” ဟု ဆုိသျဖင့္ မုိးတစ္ၿပိဳက္ႏွစ္ၿပိဳက္ရြာခ်သည့္ နယုန္လတြင္ ဝါးကုိစုိက္ပ်ဳိး ႏုိင္သည္ဟု ေရွးလူႀကီးမ်ား အဆုိရွိသည္။ ႐ုကၡေဗဒအဆုိအရ ဝါးပင္အမ်ဳိးေပါင္း ၂၀၀ ေက ်ာ ္မွ်ရွိသည္။ အသုံးမ်ားေသာ လူသိမ်ားေသာ ဝါးမ်ဳိး မ်ားမွာ ၾကခတ္ဝါး၊ ထီး႐ုိးဝါး၊ ဝါးနက္၊ ဝါးပုိးဝါး၊ ၾကေသာင္းဝါး၊ တင္းဝါး၊ သိုက္ဝါး၊ ဝါးျဖဴ၊ ျမင္းဝါး၊ ေရႊဝါး၊ ဝါးမင္း၊ ဝါးယား၊ ဝါးေကာက္ တုိ႔ျဖစ္သည္။ 

ဝါးပင္မွ အစုိ႔ထြက္လာသည့္မွ်စ္မွာ ျမန္မာတုိ႔အႀကိဳက္ အစားအစာျဖစ္သည္။ မွ်စ္ခ်ဥ္အျဖစ္လည္း အခ်ဥ္တည္၍ စားၾကသည္။ ဝါးပုိးမွ်စ္ခ်ဥ္ကုိ လူႀကိဳက္အ လြန္မ်ားသည္။ ဝါးပင္ေပါက္ မွ်စ္စုိ႔မ်ားသည္ အပူဓာတ္ရွိသည္။ အစာအိမ္ကုိ အစာေခ်ရည္ထြက္ေစရန္ လႈံ႕ေဆာ္ေပး ႏုိင္သည္။ အစာစားခ်င္စိတ္ျဖစ္ေပၚေစ၍ အစာစားၿပီးခ်ိန္တြင္လည္း အစာေၾကေစႏုိင္သျဖင့္ နာတာ ရွည္ခံတြင္းပ်က္သူ၊ ႏႈတ္မၿမိန္ေရာဂါရွိသူမ်ား မွ်စ္ကုိခ်က္ျပဳတ္စားျခင္းျဖင့္ ေရာဂါသက္သာေစႏုိင္ သည္။ မွ်စ္ကုိ အနာေပါက္ေဆးကုရာတြင္ အသုံးျပဳပုံမွာ မွ်စ္ကုိ သတၱဳရည္ညႇစ္ၿပီး အနာေပၚတြင္ေလာင္း၍ အဝတ္ျဖင့္တစ္နာရီခန္႔ ပတ္စည္းထားလ ်ွင္ ပိုးတြယ္ေသာအနာကုိပင္ သန္႔စင္ေစသည္ဟု ေရွးေဆး က ်မ္းမ်ားတြင္ ေတြ႕ရသည္။ ထုိနည္းတူ ဝါးရြက္တစ္မ်ဳိးမ်ဳိးကုိ ျပဳတ္၍အနာဖန္ေဆးျခင္းျပဳေပးလွ်င္ အနာအက ်က္ျမန္ေစႏုိင္သည္။ အသားႏုတက္ေစေသာ ဖန္ေဆးျဖစ္သည္။ 

ဝါးရြက္သည္ ေသြးေဖာက္ျပန္ေသာ ေရာဂါ၊ အပူငုပ္နာမ်ားကုိ ႏုိင္သည္ဟုဆုိသည္။ ေရွးျမန္မာမ်ား သည္ မီးဖြားၿပီးေနာက္ သားအိမ္အတြင္းမွ ေသြးေဟာင္းေသြးပုပ္မ်ား ကင္းစင္ေစရန္ ဝါးရြက္ျဖင့္ေခၽြး ေအာင္း၊ ေခၽြးထုတ္ျခင္းကုိ ျပဳလုပ္ေပးၾကသည္။ ေဆးက ်မ္းမ်ားအဆုိအရ ၾကခတ္ဝါးရြက္ (သုိ႔မဟုတ္) ဝါးရြက္တစ္မ်ဳိးမ်ဳိး လက္တစ္ဆုပ္စာကုိ ႀကိတ္ ေခ်၍ျပဳတ္ၿပီး လက္ဖက္ရည္ပန္းကန္ တစ္လုံးခန္႔ေသာက္ပါက ေသြးအန္၊ ေသြးက ်ေရာဂါ၊ မီးယပ္ေသြး ခ်ဳပ္ေရာဂါေပ်ာက္ကင္းသည္။ ကေလးေမြးၿပီးသူမ်ား ႏုိ႔ရႊင္ေဆးအျဖစ္လည္း တုိက္ေကၽြးၾကသည္။ ဝါးရြက္သည္ ရွာေဖြရလြယ္ကူၿပီး အဆိပ္အေတာက္လည္း ကင္းေသာအရြက္ျဖစ္သျဖင့္ အဆီတုိးၿပီး ဝလာသူမ်ား အေနာက္တုိင္းနည္းျဖင့္ ေသြးစစ္ေသာအခါ တက္ေနသူမ်ားေသာက္သုံးသင့္ေၾကာင္း ေဆးသုေတသနမွ အတည္ျပဳထားသည္။


 Credit : ေၾကးမုံသတင္းစာ