ကမၻာ့ေအအိုင္ဒီအက္စ္ေန ့အၾကိဳဘန္ေကာက္တြင္က်င္းပ...

>

(နို၀င္ဘာ ၂၉ ရက္၊ ၂၀၀၉)
ထိုင္းနိုင္ငံဘန္ေကာက္ျမိဳ့ အေနာက္ဘက္ ေမာ္ခ်စ္ အေ၀းေျပးကားဂိတ္ႏွင့္ေမာ္ခ်စ္ေကာင္းကင္ရထား ဘူတာ အနီးတြင္ရွိေသာ ဂ်ပ္တူဂ်ပ္ ပန္းျခံထဲတြင္၊ ထိုင္းနိုင္ငံ အေျခစိုက္ အင္န္ဂ်ီအိုေပါင္းစုံတုိ႔က၊ ကမၻာ့ေအအိုင္ဒီ အက္စ္ေန႔အၾကိဳအျဖစ္ စည္ကားသိုက္ ျမိဳက္စြာက်င္းပခဲ့ၾက သည္။ အခမ္းအနားကိုယမန္ ေန႔လည္၁နာရီမွ ညေန၅ နာရီထိက်င္းပခဲ့ျပီးယေန ့တြင္ဆက္လက္က်င္းပ ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ ပန္းျခံအတြင္းသို႔ လာေရာက္ အပန္းေျဖၾကေသာ လူထုမ်ားမ်ားအား HIV/AIDS ဆိုင္ရာ ပညာေပး ေဟာေျပာျခင္း၊ သီခ်င္း သီဆိုျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ၾကသည္။

အစီအစဥ္အရ ဘန္ေကာက္ျမိဳ ႔ ဘန္ေဘာ္အေျခစိုက္ PATH အဖြဲ ႔မွ HIV/AIDS ဆိုင္ရာအၾကံေပး မေအးက“ဒီကားခ်ပ္မွာလာျပီးေတာ့ ထိုင္းလူငယ္လူရြယ္ေတြလာျပီး ပလာစတာအ၀ိုင္းေလးေတြလာကပ္ၾကတာကေတာ့ (၁) ကေလးေတြလည္း လိင္ဆက္ဆံျခင္းနဲ ့ပတ္သက္ျပီးသိထားသင့္တယ္။ (၂) လိင္တူအခ်င္းခ်င္းလည္းတရား၀င္လက္ မွတ္ထုိးျပီးလက္ထပ္နိုင္တယ္္။ (၃) မဂၤလာမေဆာင္ခင္လည္းလိင္္ဆက္ဆံလို ့ရတယ္။ (၄) အဆင္သင့္မျဖစ္ေသးတဲ့ အမိ်ဳးသမီးေတြ သေႏၶသားကုိဖ်က္ခ်နိုင္တယ္။ (၅) လိင္မႈလုပ္ငန္းက၀င္ေငြ၇ွာတဲ့လူေတြလည္း တရား၀င္လက္ထပ္နုိင္တယ္။ (၆) HIVေရာဂါပိုးရွိတဲ့အမ်ိဳးသမီးေတြလည္း ကိုယ္၀န္ေဆာင္နိုင္တယ္။ အဲဒါေတြကို က်မတုိ ့က လူထုေတြဆီကသေဘာထားစစ္တမ္းေကာက္တဲ့သေဘာပါ” ဟုေျပာသည္။ အဆိုပါ အဖြဲ ့ေရွ ့တြင္ လိင္တူခ်စ္သူမ်ား၊ေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ား၊ကေလးမိခင္မ်ားႏွင့္အထူးစည္ကားေနသည္။ လာသမွ်ေသာပရိတ္သတ္မ်ားကုိ ကြန္ဒံုး၊ေအအိုင္ဒီအက္ပညာေပးစာမ်ားေရးသားထားသည့္ ျပကၡဒိန္၊ မွတ္စုစာအုပ္ ္(ဒိုင္ယာရီ)မ်ားကိုအခမဲ့ေ၀ငွေပးသည္။ အျခားအဖြဲ ့မ်ားကလည္း သၾကားလံုးမ်ား ေ၀ငွျခငး္ ကံစမ္းမဲမ်ားေဖါက္ျခင္းမ်ားျပဳလုပ္ၾကသည္။ ဖါးမစ္ HIV/AIDS ဆိုင္ရာ အင္ဂ်ီအိုမွ ပရိုဂ်က္ မန္ေနဂ်ာ စတင္ထြန္ပြန္ က“ အယင္တုန္းကထက္ေတာ ့ထိုင္းေတြေရာ နိုင္ငံျခား ေရြးေျပာင္းအလုပ္သမားမ်ားပါ HIV/AIDS ေရာဂါနဲ ့ပတ္သက္ျပီေတာ့ အသိပညာေတြ ေတာ္ေတာ္တိုးတက္လာျပီးလို ့ေျပာလုိ ့ရပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ ့လည္းအဖြဲ ့ေပါင္းစုံတစ္နိုင္ငံလံုးမွာ အင္တိုက္အားတိုက္ၾကိဳးစားၾကတယ္။ ဆက္ျပီးေတာ့လည္းအျမဲလုပ္ေနရမယ့္ကိစၥရပ္ျဖစ္ပါတယ္” ဟုေျပာသည္။ အျခားအဖြဲ ့တစ္ဖြဲ ့မွ ျမန္မာ၊အဂၤလိပ္၊ထိုင္း သံုးဘာသာျဖင့္ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ပညာေပးသီခ်င္းမ်ားတီး ခတ္ေဖ်ာ္ေျဖၾကသည္။အျခားထူျခားမႈတစ္ခုမွာ ထိုင္းလူငယ္အမ်ိဳးသား၂ဦးတို ့က ျမန္မာတိုက္ပံုႏွင့္ရခိုင္ပုဆိုးတုိ ့ကိုယဥ္ေက်းစြာ၀တ္ဆင္ထားၾကျပီ၊ထိုင္းအမ်ိဳးသမီး၂ဦးကမူ ျမန္မာ၀တ္စံုမ်ားကို၀တ္ဆင္ျပီး သရုပ္ျပၾကသည္။ အဆိုပါ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈ သရုပ္ျပျခင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ PATH အဖြဲ ႔မွ HIV/AIDS ဆိုင္ရာလမ္းညႊန္ ပညာေပး ကိုဆန္းလြင္ က“ က်ေနာ္တို ့ျမန္မာေတြက ထိုင္းနုိင္ငံမွာ ျမန္မာ၀တ္စံုနဲ ့သြားလာလႈပ္ရွားဖုိ ့ ခက္တယ္ေလ။ ဒါေၾကာင့္ အင္ဂ်ီအိုမွာလုပ္တဲ ့ထိုင္းလူငယ္ေတြက ျမန္မာေတြ ဘယ္လုိ ့ပဲ၀တ္စားဆင္ယဥ္မႈ ယဥ္ေက်းေပမယ့္ ဒီ HIV/AIDS ေရာဂါ ဆိုတာ မဆင္ျခင္ရင္ ကူးစက္နိုင္တယ္ဆိုတာကို ျပခ်င္တဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ ့ပါ။ က်ေနာ္တုိ ့ကအဓိကေဆာင္ရြက္တာကေတာ့ ေရာဂါရွိသူေတြကို ARVနဲ ့AZT စတဲ့ေဆး၀ါးေတြ ကို အခမဲ ့ရရွိဖုိ ့ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးတယ္၊ ကြန္ဒံုးေတြကို ေတြ႔သမွ်လူ ယူသမွ်လူေတြကို ေန႔တိုင္းလိုက္ေ၀ပါတယ္။ လိုက္ျပီးေတာ ့ေဟာေျပာပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ ့ကျမန္မာေတြဆိုေတာ့ ျမန္မာေတြေနတဲ့ေနရာေတြကို စေန၊ တနဂၤေႏြေန႔ေေတြမွာ သြားျပီးေဟာေျပာေပးပါတယ္” ဟုေျပာဆို သြားသည္။

***သတင္း-ကိုေက်ာ္ေသာင္း (ဘန္ေကာက္)***

(နို၀င္ဘာ ၂၉ ရက္၊ ၂၀၀၉)
ထိုင္းနိုင္ငံဘန္ေကာက္ျမိဳ့ အေနာက္ဘက္ ေမာ္ခ်စ္ အေ၀းေျပးကားဂိတ္ႏွင့္ေမာ္ခ်စ္ေကာင္းကင္ရထား ဘူတာ အနီးတြင္ရွိေသာ ဂ်ပ္တူဂ်ပ္ ပန္းျခံထဲတြင္၊ ထိုင္းနိုင္ငံ အေျခစိုက္ အင္န္ဂ်ီအိုေပါင္းစုံတုိ႔က၊ ကမၻာ့ေအအိုင္ဒီ အက္စ္ေန႔အၾကိဳအျဖစ္ စည္ကားသိုက္ ျမိဳက္စြာက်င္းပခဲ့ၾက သည္။ အခမ္းအနားကိုယမန္ ေန႔လည္၁နာရီမွ ညေန၅ နာရီထိက်င္းပခဲ့ျပီးယေန ့တြင္ဆက္လက္က်င္းပ ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ ပန္းျခံအတြင္းသို႔ လာေရာက္ အပန္းေျဖၾကေသာ လူထုမ်ားမ်ားအား HIV/AIDS ဆိုင္ရာ ပညာေပး ေဟာေျပာျခင္း၊ သီခ်င္း သီဆိုျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ၾကသည္။

အစီအစဥ္အရ ဘန္ေကာက္ျမိဳ ႔ ဘန္ေဘာ္အေျခစိုက္ PATH အဖြဲ ႔မွ HIV/AIDS ဆိုင္ရာအၾကံေပး မေအးက“ဒီကားခ်ပ္မွာလာျပီးေတာ့ ထိုင္းလူငယ္လူရြယ္ေတြလာျပီး ပလာစတာအ၀ိုင္းေလးေတြလာကပ္ၾကတာကေတာ့ (၁) ကေလးေတြလည္း လိင္ဆက္ဆံျခင္းနဲ ့ပတ္သက္ျပီးသိထားသင့္တယ္။ (၂) လိင္တူအခ်င္းခ်င္းလည္းတရား၀င္လက္ မွတ္ထုိးျပီးလက္ထပ္နိုင္တယ္္။ (၃) မဂၤလာမေဆာင္ခင္လည္းလိင္္ဆက္ဆံလို ့ရတယ္။ (၄) အဆင္သင့္မျဖစ္ေသးတဲ့ အမိ်ဳးသမီးေတြ သေႏၶသားကုိဖ်က္ခ်နိုင္တယ္။ (၅) လိင္မႈလုပ္ငန္းက၀င္ေငြ၇ွာတဲ့လူေတြလည္း တရား၀င္လက္ထပ္နုိင္တယ္။ (၆) HIVေရာဂါပိုးရွိတဲ့အမ်ိဳးသမီးေတြလည္း ကိုယ္၀န္ေဆာင္နိုင္တယ္။ အဲဒါေတြကို က်မတုိ ့က လူထုေတြဆီကသေဘာထားစစ္တမ္းေကာက္တဲ့သေဘာပါ” ဟုေျပာသည္။ အဆိုပါ အဖြဲ ့ေရွ ့တြင္ လိင္တူခ်စ္သူမ်ား၊ေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ား၊ကေလးမိခင္မ်ားႏွင့္အထူးစည္ကားေနသည္။ လာသမွ်ေသာပရိတ္သတ္မ်ားကုိ ကြန္ဒံုး၊ေအအိုင္ဒီအက္ပညာေပးစာမ်ားေရးသားထားသည့္ ျပကၡဒိန္၊ မွတ္စုစာအုပ္ ္(ဒိုင္ယာရီ)မ်ားကိုအခမဲ့ေ၀ငွေပးသည္။ အျခားအဖြဲ ့မ်ားကလည္း သၾကားလံုးမ်ား ေ၀ငွျခငး္ ကံစမ္းမဲမ်ားေဖါက္ျခင္းမ်ားျပဳလုပ္ၾကသည္။ ဖါးမစ္ HIV/AIDS ဆိုင္ရာ အင္ဂ်ီအိုမွ ပရိုဂ်က္ မန္ေနဂ်ာ စတင္ထြန္ပြန္ က“ အယင္တုန္းကထက္ေတာ ့ထိုင္းေတြေရာ နိုင္ငံျခား ေရြးေျပာင္းအလုပ္သမားမ်ားပါ HIV/AIDS ေရာဂါနဲ ့ပတ္သက္ျပီေတာ့ အသိပညာေတြ ေတာ္ေတာ္တိုးတက္လာျပီးလို ့ေျပာလုိ ့ရပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ ့လည္းအဖြဲ ့ေပါင္းစုံတစ္နိုင္ငံလံုးမွာ အင္တိုက္အားတိုက္ၾကိဳးစားၾကတယ္။ ဆက္ျပီးေတာ့လည္းအျမဲလုပ္ေနရမယ့္ကိစၥရပ္ျဖစ္ပါတယ္” ဟုေျပာသည္။ အျခားအဖြဲ ့တစ္ဖြဲ ့မွ ျမန္မာ၊အဂၤလိပ္၊ထိုင္း သံုးဘာသာျဖင့္ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ပညာေပးသီခ်င္းမ်ားတီး ခတ္ေဖ်ာ္ေျဖၾကသည္။အျခားထူျခားမႈတစ္ခုမွာ ထိုင္းလူငယ္အမ်ိဳးသား၂ဦးတို ့က ျမန္မာတိုက္ပံုႏွင့္ရခိုင္ပုဆိုးတုိ ့ကိုယဥ္ေက်းစြာ၀တ္ဆင္ထားၾကျပီ၊ထိုင္းအမ်ိဳးသမီး၂ဦးကမူ ျမန္မာ၀တ္စံုမ်ားကို၀တ္ဆင္ျပီး သရုပ္ျပၾကသည္။ အဆိုပါ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈ သရုပ္ျပျခင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ PATH အဖြဲ ႔မွ HIV/AIDS ဆိုင္ရာလမ္းညႊန္ ပညာေပး ကိုဆန္းလြင္ က“ က်ေနာ္တို ့ျမန္မာေတြက ထိုင္းနုိင္ငံမွာ ျမန္မာ၀တ္စံုနဲ ့သြားလာလႈပ္ရွားဖုိ ့ ခက္တယ္ေလ။ ဒါေၾကာင့္ အင္ဂ်ီအိုမွာလုပ္တဲ ့ထိုင္းလူငယ္ေတြက ျမန္မာေတြ ဘယ္လုိ ့ပဲ၀တ္စားဆင္ယဥ္မႈ ယဥ္ေက်းေပမယ့္ ဒီ HIV/AIDS ေရာဂါ ဆိုတာ မဆင္ျခင္ရင္ ကူးစက္နိုင္တယ္ဆိုတာကို ျပခ်င္တဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ ့ပါ။ က်ေနာ္တုိ ့ကအဓိကေဆာင္ရြက္တာကေတာ့ ေရာဂါရွိသူေတြကို ARVနဲ ့AZT စတဲ့ေဆး၀ါးေတြ ကို အခမဲ ့ရရွိဖုိ ့ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးတယ္၊ ကြန္ဒံုးေတြကို ေတြ႔သမွ်လူ ယူသမွ်လူေတြကို ေန႔တိုင္းလိုက္ေ၀ပါတယ္။ လိုက္ျပီးေတာ ့ေဟာေျပာပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ ့ကျမန္မာေတြဆိုေတာ့ ျမန္မာေတြေနတဲ့ေနရာေတြကို စေန၊ တနဂၤေႏြေန႔ေေတြမွာ သြားျပီးေဟာေျပာေပးပါတယ္” ဟုေျပာဆို သြားသည္။

***သတင္း-ကိုေက်ာ္ေသာင္း (ဘန္ေကာက္)***