ေၾကာက္စိတ္က ေၾကာက္စရာအေကာင္းဆံုး

> ေက်ာင္းဆရာဘ၀နဲ႔ လူငယ္ေတြကို စာသင္ေနစဥ္က အားငယ္တဲ့စိတ္ ေၾကာက္တတ္တဲ့စိတ္ကို ေပ်ာက္ေအာင္လုပ္လို႔ ရသလားဆိုတဲ့ ေမြးခြန္းကို ခဏခဏ အေမးခံရပါတယ္။ အားငယ္စိတ္နဲ႔ ေၾကာက္စိတ္ဟာ ျမန္မာလူငယ္ေတြ အေတာ္မ်ားမ်ား (အမ်ားစုလို႔ေတာင္ ေျပာရင္ရမယ္ထင္ပါတယ္)မွာ ရွိေနၾကတာကိုလည္း သတိထားခဲ့ မိပါတယ္။

**ေၾကာက္ေတာ့မတတ္ဘူး**
အားငယ္တယ္ဆိုတဲ့ ေနရာမွာ တခ်ဳိ႕က အလကားေနရင္းကို အားငယ္တတ္ၾကတယ္။ အတန္းထဲမွာ ၀ိုင္းၿပီး အဂၤလိပ္စကား ေျပာေနၾကရင္ ငါေျပာတာ မွားသြားေလမလား ငါက သူတို႔ေလာက္ေတာ္တာ မဟုတ္ဘူး ဆိုတဲ့ အားငယ္စိတ္နဲ႔ ၀င္မေျပာဘူး။ ႏုတ္ပတ္ေနတယ္။ ဒီေတာ့ ဘယ္လိုလုပ္ စကားေျပာတတ္ေတာ့ မွာလဲ။ သံလွ်င္ကို သေဘၤာနဲ႔မွ သြားလို႔ရတဲ့ေခတ္က၊ တေက်ာင္းလံုး သံလွ်င္ကို ေပ်ာ္ပြဲစား ထြက္တာကို ေရလမ္းခရီးမို႔ မလိုက္ရဲဘူးဆိုၿပီး ေနရစ္ခဲ့ရတာမ်ဳိးေတြလည္း တေယာက္ႏွစ္ေယာက္ မကပါဘူး။ မိန္းကေလးေတြ မဟုတ္ဘူး။ ေရေၾကာက္တဲ့ ေယာကၤ်ားေလးေတြပါရွိတယ္။ တညင္ေလာက္ ေရလမ္းခရီးကိုေတာင္ ေၾကာက္ေနေတာ့ ေခ်ာင္းသာကို တစ္ႏွစ္၊ ႏွစ္ေခါက္ေလာက္ အၿမဲသြားေနတာ သူတို႔ဘယ္ေတာ့မွ မလုိက္ရပါဘူး။ ပဲခူးေန႔ခ်င္းျပန္ ခရီးေလာက္ပဲ သူတို႔လုိက္နုိင္ၾကတယ္။

**ျပင္လို႔ရတယ္**
အားငယ္စိတ္တို႔ ေၾကာက္စိတ္တို႔ဆိုတာ ေမြးရာပါဗီဇမို႔ ျပင္မရနုိင္ေတာ့ဘူးလို႔ထင္ၿပီး သူတို႔တေတြ အၿမဲအားငယ္ေနတတ္ၾကတယ္။ ေမြးရာပါ ဗီဇပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီေခတ္အေခၚ ဒီအင္ေအအရပဲျဖစ္ျဖစ္ ဘာအေၾကာင္းေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္လာလာ၊ ျပဳျပင္လို႔ မရဘူးဆိုတာ မယံုပါဘူး။ ကာယကံရွင္ ကိုယ္တုိင္က ျပဳျပင္ခ်င္တဲ့စိတ္ ျပင္းျပင္းျပျပရွိမယ္။ ျပဳျပင္ဖို႔ ႀကိဳးစားတဲ့ နည္းလမ္းလည္း မွန္ကန္မယ္ဆိုရင္ ျပဳျပင္လို႔ရတယ္လို႔ ယံုၾကည္တယ္။ အဲဒီအတုိင္း ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြကို အၿမဲေျပာျပခဲ့တယ္။ ႏွစ္ေပါင္းႏွစ္ဆယ္အစိတ္ လူငယ္ေတြနဲ႔ လက္ပြန္းတတီးေနလာတဲ့ အေတြ႔အႀကံဳအရ အားငယ္စိတ္တို႔ ေၾကာက္စိတ္တို႔ ျဖစ္ေပၚလာရတာဟာ မိဘနဲ႔ ပတ္၀န္းက်င္ရဲ႕ ဖန္တီးမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာက မ်ားေၾကာင္း ေတြ႔ရပါတယ္။

**ထိန္းသိမ္းမႈနဲ႔ ဆုိင္**
လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ စိတ္ဓာတ္နဲ႔ စရိုက္၀ါသနာတို႔ဟာ သူငယ္စဥ္က ဘယ္လိုထိန္းသိမ္းမႈနဲ႔ ႀကီးျပင္းလာရသလဲဆိုတဲ့အေပၚမွာ တည္ပါတယ္။ ျမန္မာတို႔ရဲ႕ ဓေလ့ထံုးစံအရ သားသမီးေတြကို မိဘေတြ အထူးသျဖင့္ အေမေတြက တကယ္ဆို ရင္အုပ္မကြာ ေမြးျမဴထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗိုင္းေကာင္း ေက်ာက္ဖိျဖစ္ဖို႔၊ လူႀကီးသူမစကား ေျမ၀ယ္မက် နားေထာင္ဖို႔၊ အတြန္႔မတက္ဖို႔ အေလးထား သင္ၾကားေပးပါတယ္။ လဲမွာကြဲမွာစိုးလို႔ မေျပးနဲ႔ မခုန္နဲ႔၊ စက္ဘီးမစီးနဲ႔၊ ေရနားမသြားနဲ႔အျပင္ မတက္နဲ႔ စသျဖင့္ တဟဲ့ဟဲ့နဲ႔ တားဆီးပိတ္မင္မႈေတြ လြန္ကဲလာ့ရွိတယ္။ ဒီေတာ့ ကေလးဘ၀မွာ ကေလးလို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေပါ့ေပါ့ပါးပါး ေျပးလႊား ကစားရတာ နည္းပါးၿပီး၊ တစ္ခုခုလုပ္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ ေနာက္ကိုျပန္ၿပီး လွည့္ၾကည့္လွည့္ၾကည့္နဲ႔ အေမျမင္မွာ လန္႔ေနရပါတယ္။ အေမမျမင္တာ ေသခ်ာမွပဲ စိတ္လြတ္ကိုယ္လြတ္ ေဆာ့ရဲပါေတာ့တယ္။

**ကေလးေတြလိမ္တတ္တာ**
အဲဒီကေလးမ်ဳိးမွာ မေကာင္းတဲ့ စိတ္ဓာတ္(ႏွစ္)မ်ဳိး ပ်ဳိးေထာင္ေပးသလို ျဖစ္သြားပါတယ္။ တစ္ခုက စိတ္ထဲရွိတဲ့အတိုင္း ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ မလုပ္ရဲဘဲ အဆူခံရမွာကို အၿမဲေၾကာက္လန္႔ေနတဲ့ စိတ္ဓာတ္ျဖစ္တယ္။ အားငယ္စိတ္တို႔ ေၾကာက္စိတ္တို႔ဆိုတာ ဒီက စတာပါ။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ လူေရွ႕သူေရွ႕မွာ လူလိမၼာေလး ေယာင္ေဆာင္ၿပီး လူမျမင္ကြယ္ရာက်မွ ခိုးေၾကာင္ခုိး၀ွက္နဲ႔ လုပ္ခ်င္ရာ လုပ္တဲ့စိတ္ဓာတ္ ၀င္သြားျခင္းျဖစ္တယ္။ ကေလးေတြ လိမ္တတ္ညာတတ္တာဟာ မိဘေတြက တားဆီးပိတ္ပင္မႈေတြ လြန္ကဲလြန္းလို႔ ျဖစ္တတ္တာ မ်ားပါတယ္။ ကေလးေတြကို ထိန္းေစာင့္ေရွာက္ရာမွာ အစိုးရိမ္လြန္ၿပီး တစ္ဟဲ့ဟဲ့နဲ႔ မနားတမ္းလုိက္ၿပီးဟန္႔တား(over protection) ေနရာ ကေလးဟာ ဘာမွမလုပ္ရဲ႕ မကိုင္ရဲနဲ႔ သူရဲေဘာေၾကာင္ၿပီး လူေတာမတိုးရဲ႕ ျဖစ္သြားတတ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ပိုက္ဆံရွိ သားသမီးေတြမွာ ဒီလိုစိတ္မ်ဳိးေတြ မ်ားတတ္ပါတယ္။ အေဖေရာ အေမပါ အလုပ္လုပ္ရတဲ့ မိသားစု သားသမီးမ်ား ဒါေလာက္ မဆိုးပါဘူး။ သူတို႔က ပိုက္ဆံရွိ သားသမီးမ်ားထက္ လြတ္လပ္မႈ ပိုလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

**ေရေၾကာက္တဲ့ အညာသား**
က်ေနာ္က အညာသားပါ။ ျမစ္ေခ်ာင္းအင္းအိုင္ေတြနဲ႔ မနီးစပ္လို႔ ေရနဲ႔ မယဥ္ပါးပါဘူး။ ဆယ္တန္းမေအာင္ခင္ကတည္းက စက္ဘီးစီး၊ ဆုိင္ကယ္စီး ကားေမာင္းတတ္ခဲ့ေပမယ့္ ေရမကူးတတ္ပါဘူး။ ေကာလိပ္ေရာက္မွ စစ္ကိုင္းဖက္ မၾကာခဏ ေပ်ာ္ပြဲစားထြက္ရင္း ေရနဲ႔ ရင္းႏွီးလာတာပါ။ သရက္ပင္ဆိပ္မွာ သူမ်ားေတြ ေရကူးေဆာ့ကစားၾကတာကိုၾကည့္ၿပီး ကူးတတ္ခ်င္စိတ္ ေပၚလာတာေၾကာင့္ ၀ါးေဖါင္စြန္းကိုင္ၿပီး ေျခေထာက္ေဘာင္ဘင္ခတ္ ၾကည့္ပါတယ္။ တစ္ျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ၀ါးေဖာင္ကိုလႊတ္ၿပီး သူမ်ားေတြ ကူးသလို ကူးၾကည့္ပါတယ္။ တစ္မနက္ခင္းနဲ႔ တစ္ညေနခင္း ကူးၾကည့္လိုက္တာနဲ႔ ေရကူးျခင္း သေဘာတရားကို တတ္ေျမာက္သြားၿပီး၊ ခါးေလာက္နက္တဲ့ ေရစပ္မွာ သံုးေလးလ်ားေလာက္ေတာ့ ကူးနုိင္သြားပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ပဲ ကၽြမ္းကၽြမ္းက်င္က်င္ မဟုတ္ေပမယ့္ ေရကူးတတ္သြားခဲ့ရပါတယ္။ အသက္ ၂၉ ႏွစ္အရြယ္ ကိုကိုးကၽြန္းေရာက္သြားမွပဲ ကူးနည္းမ်ဳိးစံုကို ကၽြမ္းက်င္သြားခဲ့ရတာပါ။ ဒါေတာင္ ဆရာ ျမသန္းတင့္လို တစ္နာရီ မရပ္မနား ကူးနုိင္တဲ့ စံခ်ိန္မ်ဳိးေတာ့ မရခဲ့ပါဘူး။

**ေခြးကေလး ေရကူးတယ္**
ေရေၾကာက္တဲ့စိတ္ဆိုတာ ေရထဲဆင္းမွာ ေပ်ာက္ပါတယ္။ ေရေၾကာက္လုိ႔ ေရထဲမဆင္းရင္ တစ္သက္လံုး ေရေၾကာက္ေနမွာပါပဲ။ ေခြးကေလး ေၾကာင္ကေလးေတြ ေရထဲတြန္းခ်လုိက္ရင္ သူ႔အလိုလို ကူးသြားတတ္သလိုပါပဲ၊ လူေတြလည္း ေရထဲဆင္းကူးၾကည့္ရင္ ကူးတတ္တာေတြ႔ရမွာပါ။ မကူးေသးေတာင္ ယက္ကန္ယက္ကန္နဲ႔ ေျခလႈပ္လက္လႈပ္ လုပ္တာေၾကာင့္ ခ်က္ခ်င္းႀကီး ေရထဲနစ္မသြားပါဘူး။ ေရေပၚမွာ ေပၚေနဦးမွာပါ။ ေရကူးတယ္ဆိုတာ ေျခလႈပ္လက္လႈပ္ လုပ္တာပဲ၊ သိပ္အခက္ႀကီးမဟုတ္ပါဘူး။ ေျခလက္လႈပ္တာကို အေနအထား မွန္မွန္ကန္ကန္ လုပ္တတ္သြားရင္ ေရကူးတတ္တာပါပဲ။ အေရးႀကီးတာက ေရေၾကာက္တဲ့စိတ္ကို မေၾကာက္ဖို႔ပဲျဖစ္တယ္။ ေၾကာက္စိတ္နဲ႔ ၀ူး၀ူး၀ါး၀ါး ေအာ္ဟစ္လုိ႔ ပါးစပ္ထဲ ႏွာေခါင္းထဲ ေရေတြ၀င္ၿပီး နစ္သြားတာပါ။

**ေၾကာက္စိတ္ကိုသာ မေၾကာက္**
ေရေၾကာက္စိတ္လိုပဲ ဘယ္လိုေၾကာက္စိတ္မ်ဳိးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဘယ္လို အားငယ္စိတ္မ်ဳိးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တကယ္ေပ်ာက္ေအာင္ေဖ်ာက္ခ်င္ရင္ ေပ်ာက္ပါတယ္။ ေဘးအႏၱရာယ္ဆိုေတြးၿပီး ေၾကာက္ေနရင္ ဘယ္ေတာ့မွ ေပ်ာက္မသြားဘဲ အၿမဲေၾကာက္ေနရမွာျဖစ္တယ္။ ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့နဲ႔ လာမယ့္ေဘးေျပးေတြ႔ ဆိုသလို ေျပးၿပီး ရင္ဆုိင္လုိက္ရင္ ခဏေလးအတြင္း ၿပီးသြားမွာပဲ။ ရႈံးခ်င္ရံႈးမယ္၊ နုိင္ခ်င္နုိင္မယ္၊ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ စိတ္ထဲတထင့္ထင့္နဲ႔ ေၾကာက္ေနရတဲ့စိတ္ေတာ့ ေပ်ာက္သြားမွာပဲ။ ရံႈးတာက ေၾကာက္စရာမဟုတ္ပါဘူး။ မရႈံုးဖူးတဲ့သူ ေလာကမွာမရွိပါဘူး။ ေၾကာက္စရာေကာင္းတာက ေၾကာက္စိတ္ျဖစ္တယ္။ အရံႈးမဟုတ္ပါဘူး။ ေၾကာက္စိတ္ေၾကာင့္ ဘာမွမလုပ္ရင္ ဘာမွျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ေၾကာက္တတ္တဲ့၊ အားငယ္တတ္တဲ့၊ ေတြးပူတတ္တဲ့ လူေတြအတြက္ ကဗ်ာေလးတစ္ပုဒ္ လက္ေဆာင္ ေပးလိုက္ပါမယ္။ ကြန္ပ်ဴတာဖုိင္ေဟာင္းထဲက အဂၤလိပ္ကဗ်ာေလးပါ။ ေရးသူအမည္လည္း မသိပါဘူး။ ကဗ်ာေလးရဲ႕ ေခါင္းစဥ္က ‘Why Worry” ပါ။
- ေလာကမွာ ပူစရာႏွစ္ခုပဲရွိတယ္။
- က်န္းမာတာနဲ႔ မက်န္းမာတာျဖစ္တယ္။
- က်န္းမာေနရင္ ဘာမွပူစရာ မရွိေတာ့ဘူး။
- ဒါေပမယ့္ မက်န္းမာရင္ေတာ့ ပူစရာႏွစ္ခုရွိတယ္။
- ေနျပန္ေကာင္းရင္ေကာင္း။
- မေကာင္းရင္ ေသသြားနုိင္တယ္။
- ေနေကာင္းသြားရင္ ဘာမွပူစရာ မရွိေတာ့ဘူး။
- ေသသြားရင္လည္း ပူစရာ ႏွစ္ခုပဲ ရွိတယ္။
- ေကာင္းကင္ဘံုကို ေရာက္သြားရင္ေတာ့။
- ဘာမွ ပူစရာ မရွိေတာ့ဘူး။
- ဒါေပမယ့္ ငရဲကို ေရာက္သြားရင္လည္း။
- မိတ္ေဟာင္းေဆြေဟာင္းေတြကို လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ၿပီး။
- အလုပ္ေတြ ရႈပ္ေနရတာနဲ႔။
- ပူေနဖို႔ အခ်ိန္ေတာင္ရွိမွာ မဟုတ္ပါဘူး။



**လူထုဦးစိန္၀င္း**
(၁၈၊ ၈၊ ၂၀၀၉၊ လူထုရနံ႔စာစုမွ)

ေက်ာင္းဆရာဘ၀နဲ႔ လူငယ္ေတြကို စာသင္ေနစဥ္က အားငယ္တဲ့စိတ္ ေၾကာက္တတ္တဲ့စိတ္ကို ေပ်ာက္ေအာင္လုပ္လို႔ ရသလားဆိုတဲ့ ေမြးခြန္းကို ခဏခဏ အေမးခံရပါတယ္။ အားငယ္စိတ္နဲ႔ ေၾကာက္စိတ္ဟာ ျမန္မာလူငယ္ေတြ အေတာ္မ်ားမ်ား (အမ်ားစုလို႔ေတာင္ ေျပာရင္ရမယ္ထင္ပါတယ္)မွာ ရွိေနၾကတာကိုလည္း သတိထားခဲ့ မိပါတယ္။

**ေၾကာက္ေတာ့မတတ္ဘူး**
အားငယ္တယ္ဆိုတဲ့ ေနရာမွာ တခ်ဳိ႕က အလကားေနရင္းကို အားငယ္တတ္ၾကတယ္။ အတန္းထဲမွာ ၀ိုင္းၿပီး အဂၤလိပ္စကား ေျပာေနၾကရင္ ငါေျပာတာ မွားသြားေလမလား ငါက သူတို႔ေလာက္ေတာ္တာ မဟုတ္ဘူး ဆိုတဲ့ အားငယ္စိတ္နဲ႔ ၀င္မေျပာဘူး။ ႏုတ္ပတ္ေနတယ္။ ဒီေတာ့ ဘယ္လိုလုပ္ စကားေျပာတတ္ေတာ့ မွာလဲ။ သံလွ်င္ကို သေဘၤာနဲ႔မွ သြားလို႔ရတဲ့ေခတ္က၊ တေက်ာင္းလံုး သံလွ်င္ကို ေပ်ာ္ပြဲစား ထြက္တာကို ေရလမ္းခရီးမို႔ မလိုက္ရဲဘူးဆိုၿပီး ေနရစ္ခဲ့ရတာမ်ဳိးေတြလည္း တေယာက္ႏွစ္ေယာက္ မကပါဘူး။ မိန္းကေလးေတြ မဟုတ္ဘူး။ ေရေၾကာက္တဲ့ ေယာကၤ်ားေလးေတြပါရွိတယ္။ တညင္ေလာက္ ေရလမ္းခရီးကိုေတာင္ ေၾကာက္ေနေတာ့ ေခ်ာင္းသာကို တစ္ႏွစ္၊ ႏွစ္ေခါက္ေလာက္ အၿမဲသြားေနတာ သူတို႔ဘယ္ေတာ့မွ မလုိက္ရပါဘူး။ ပဲခူးေန႔ခ်င္းျပန္ ခရီးေလာက္ပဲ သူတို႔လုိက္နုိင္ၾကတယ္။

**ျပင္လို႔ရတယ္**
အားငယ္စိတ္တို႔ ေၾကာက္စိတ္တို႔ဆိုတာ ေမြးရာပါဗီဇမို႔ ျပင္မရနုိင္ေတာ့ဘူးလို႔ထင္ၿပီး သူတို႔တေတြ အၿမဲအားငယ္ေနတတ္ၾကတယ္။ ေမြးရာပါ ဗီဇပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီေခတ္အေခၚ ဒီအင္ေအအရပဲျဖစ္ျဖစ္ ဘာအေၾကာင္းေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္လာလာ၊ ျပဳျပင္လို႔ မရဘူးဆိုတာ မယံုပါဘူး။ ကာယကံရွင္ ကိုယ္တုိင္က ျပဳျပင္ခ်င္တဲ့စိတ္ ျပင္းျပင္းျပျပရွိမယ္။ ျပဳျပင္ဖို႔ ႀကိဳးစားတဲ့ နည္းလမ္းလည္း မွန္ကန္မယ္ဆိုရင္ ျပဳျပင္လို႔ရတယ္လို႔ ယံုၾကည္တယ္။ အဲဒီအတုိင္း ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြကို အၿမဲေျပာျပခဲ့တယ္။ ႏွစ္ေပါင္းႏွစ္ဆယ္အစိတ္ လူငယ္ေတြနဲ႔ လက္ပြန္းတတီးေနလာတဲ့ အေတြ႔အႀကံဳအရ အားငယ္စိတ္တို႔ ေၾကာက္စိတ္တို႔ ျဖစ္ေပၚလာရတာဟာ မိဘနဲ႔ ပတ္၀န္းက်င္ရဲ႕ ဖန္တီးမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာက မ်ားေၾကာင္း ေတြ႔ရပါတယ္။

**ထိန္းသိမ္းမႈနဲ႔ ဆုိင္**
လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ စိတ္ဓာတ္နဲ႔ စရိုက္၀ါသနာတို႔ဟာ သူငယ္စဥ္က ဘယ္လိုထိန္းသိမ္းမႈနဲ႔ ႀကီးျပင္းလာရသလဲဆိုတဲ့အေပၚမွာ တည္ပါတယ္။ ျမန္မာတို႔ရဲ႕ ဓေလ့ထံုးစံအရ သားသမီးေတြကို မိဘေတြ အထူးသျဖင့္ အေမေတြက တကယ္ဆို ရင္အုပ္မကြာ ေမြးျမဴထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗိုင္းေကာင္း ေက်ာက္ဖိျဖစ္ဖို႔၊ လူႀကီးသူမစကား ေျမ၀ယ္မက် နားေထာင္ဖို႔၊ အတြန္႔မတက္ဖို႔ အေလးထား သင္ၾကားေပးပါတယ္။ လဲမွာကြဲမွာစိုးလို႔ မေျပးနဲ႔ မခုန္နဲ႔၊ စက္ဘီးမစီးနဲ႔၊ ေရနားမသြားနဲ႔အျပင္ မတက္နဲ႔ စသျဖင့္ တဟဲ့ဟဲ့နဲ႔ တားဆီးပိတ္မင္မႈေတြ လြန္ကဲလာ့ရွိတယ္။ ဒီေတာ့ ကေလးဘ၀မွာ ကေလးလို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေပါ့ေပါ့ပါးပါး ေျပးလႊား ကစားရတာ နည္းပါးၿပီး၊ တစ္ခုခုလုပ္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ ေနာက္ကိုျပန္ၿပီး လွည့္ၾကည့္လွည့္ၾကည့္နဲ႔ အေမျမင္မွာ လန္႔ေနရပါတယ္။ အေမမျမင္တာ ေသခ်ာမွပဲ စိတ္လြတ္ကိုယ္လြတ္ ေဆာ့ရဲပါေတာ့တယ္။

**ကေလးေတြလိမ္တတ္တာ**
အဲဒီကေလးမ်ဳိးမွာ မေကာင္းတဲ့ စိတ္ဓာတ္(ႏွစ္)မ်ဳိး ပ်ဳိးေထာင္ေပးသလို ျဖစ္သြားပါတယ္။ တစ္ခုက စိတ္ထဲရွိတဲ့အတိုင္း ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ မလုပ္ရဲဘဲ အဆူခံရမွာကို အၿမဲေၾကာက္လန္႔ေနတဲ့ စိတ္ဓာတ္ျဖစ္တယ္။ အားငယ္စိတ္တို႔ ေၾကာက္စိတ္တို႔ဆိုတာ ဒီက စတာပါ။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ လူေရွ႕သူေရွ႕မွာ လူလိမၼာေလး ေယာင္ေဆာင္ၿပီး လူမျမင္ကြယ္ရာက်မွ ခိုးေၾကာင္ခုိး၀ွက္နဲ႔ လုပ္ခ်င္ရာ လုပ္တဲ့စိတ္ဓာတ္ ၀င္သြားျခင္းျဖစ္တယ္။ ကေလးေတြ လိမ္တတ္ညာတတ္တာဟာ မိဘေတြက တားဆီးပိတ္ပင္မႈေတြ လြန္ကဲလြန္းလို႔ ျဖစ္တတ္တာ မ်ားပါတယ္။ ကေလးေတြကို ထိန္းေစာင့္ေရွာက္ရာမွာ အစိုးရိမ္လြန္ၿပီး တစ္ဟဲ့ဟဲ့နဲ႔ မနားတမ္းလုိက္ၿပီးဟန္႔တား(over protection) ေနရာ ကေလးဟာ ဘာမွမလုပ္ရဲ႕ မကိုင္ရဲနဲ႔ သူရဲေဘာေၾကာင္ၿပီး လူေတာမတိုးရဲ႕ ျဖစ္သြားတတ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ပိုက္ဆံရွိ သားသမီးေတြမွာ ဒီလိုစိတ္မ်ဳိးေတြ မ်ားတတ္ပါတယ္။ အေဖေရာ အေမပါ အလုပ္လုပ္ရတဲ့ မိသားစု သားသမီးမ်ား ဒါေလာက္ မဆိုးပါဘူး။ သူတို႔က ပိုက္ဆံရွိ သားသမီးမ်ားထက္ လြတ္လပ္မႈ ပိုလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

**ေရေၾကာက္တဲ့ အညာသား**
က်ေနာ္က အညာသားပါ။ ျမစ္ေခ်ာင္းအင္းအိုင္ေတြနဲ႔ မနီးစပ္လို႔ ေရနဲ႔ မယဥ္ပါးပါဘူး။ ဆယ္တန္းမေအာင္ခင္ကတည္းက စက္ဘီးစီး၊ ဆုိင္ကယ္စီး ကားေမာင္းတတ္ခဲ့ေပမယ့္ ေရမကူးတတ္ပါဘူး။ ေကာလိပ္ေရာက္မွ စစ္ကိုင္းဖက္ မၾကာခဏ ေပ်ာ္ပြဲစားထြက္ရင္း ေရနဲ႔ ရင္းႏွီးလာတာပါ။ သရက္ပင္ဆိပ္မွာ သူမ်ားေတြ ေရကူးေဆာ့ကစားၾကတာကိုၾကည့္ၿပီး ကူးတတ္ခ်င္စိတ္ ေပၚလာတာေၾကာင့္ ၀ါးေဖါင္စြန္းကိုင္ၿပီး ေျခေထာက္ေဘာင္ဘင္ခတ္ ၾကည့္ပါတယ္။ တစ္ျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ၀ါးေဖာင္ကိုလႊတ္ၿပီး သူမ်ားေတြ ကူးသလို ကူးၾကည့္ပါတယ္။ တစ္မနက္ခင္းနဲ႔ တစ္ညေနခင္း ကူးၾကည့္လိုက္တာနဲ႔ ေရကူးျခင္း သေဘာတရားကို တတ္ေျမာက္သြားၿပီး၊ ခါးေလာက္နက္တဲ့ ေရစပ္မွာ သံုးေလးလ်ားေလာက္ေတာ့ ကူးနုိင္သြားပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ပဲ ကၽြမ္းကၽြမ္းက်င္က်င္ မဟုတ္ေပမယ့္ ေရကူးတတ္သြားခဲ့ရပါတယ္။ အသက္ ၂၉ ႏွစ္အရြယ္ ကိုကိုးကၽြန္းေရာက္သြားမွပဲ ကူးနည္းမ်ဳိးစံုကို ကၽြမ္းက်င္သြားခဲ့ရတာပါ။ ဒါေတာင္ ဆရာ ျမသန္းတင့္လို တစ္နာရီ မရပ္မနား ကူးနုိင္တဲ့ စံခ်ိန္မ်ဳိးေတာ့ မရခဲ့ပါဘူး။

**ေခြးကေလး ေရကူးတယ္**
ေရေၾကာက္တဲ့စိတ္ဆိုတာ ေရထဲဆင္းမွာ ေပ်ာက္ပါတယ္။ ေရေၾကာက္လုိ႔ ေရထဲမဆင္းရင္ တစ္သက္လံုး ေရေၾကာက္ေနမွာပါပဲ။ ေခြးကေလး ေၾကာင္ကေလးေတြ ေရထဲတြန္းခ်လုိက္ရင္ သူ႔အလိုလို ကူးသြားတတ္သလိုပါပဲ၊ လူေတြလည္း ေရထဲဆင္းကူးၾကည့္ရင္ ကူးတတ္တာေတြ႔ရမွာပါ။ မကူးေသးေတာင္ ယက္ကန္ယက္ကန္နဲ႔ ေျခလႈပ္လက္လႈပ္ လုပ္တာေၾကာင့္ ခ်က္ခ်င္းႀကီး ေရထဲနစ္မသြားပါဘူး။ ေရေပၚမွာ ေပၚေနဦးမွာပါ။ ေရကူးတယ္ဆိုတာ ေျခလႈပ္လက္လႈပ္ လုပ္တာပဲ၊ သိပ္အခက္ႀကီးမဟုတ္ပါဘူး။ ေျခလက္လႈပ္တာကို အေနအထား မွန္မွန္ကန္ကန္ လုပ္တတ္သြားရင္ ေရကူးတတ္တာပါပဲ။ အေရးႀကီးတာက ေရေၾကာက္တဲ့စိတ္ကို မေၾကာက္ဖို႔ပဲျဖစ္တယ္။ ေၾကာက္စိတ္နဲ႔ ၀ူး၀ူး၀ါး၀ါး ေအာ္ဟစ္လုိ႔ ပါးစပ္ထဲ ႏွာေခါင္းထဲ ေရေတြ၀င္ၿပီး နစ္သြားတာပါ။

**ေၾကာက္စိတ္ကိုသာ မေၾကာက္**
ေရေၾကာက္စိတ္လိုပဲ ဘယ္လိုေၾကာက္စိတ္မ်ဳိးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဘယ္လို အားငယ္စိတ္မ်ဳိးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တကယ္ေပ်ာက္ေအာင္ေဖ်ာက္ခ်င္ရင္ ေပ်ာက္ပါတယ္။ ေဘးအႏၱရာယ္ဆိုေတြးၿပီး ေၾကာက္ေနရင္ ဘယ္ေတာ့မွ ေပ်ာက္မသြားဘဲ အၿမဲေၾကာက္ေနရမွာျဖစ္တယ္။ ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့နဲ႔ လာမယ့္ေဘးေျပးေတြ႔ ဆိုသလို ေျပးၿပီး ရင္ဆုိင္လုိက္ရင္ ခဏေလးအတြင္း ၿပီးသြားမွာပဲ။ ရႈံးခ်င္ရံႈးမယ္၊ နုိင္ခ်င္နုိင္မယ္၊ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ စိတ္ထဲတထင့္ထင့္နဲ႔ ေၾကာက္ေနရတဲ့စိတ္ေတာ့ ေပ်ာက္သြားမွာပဲ။ ရံႈးတာက ေၾကာက္စရာမဟုတ္ပါဘူး။ မရႈံုးဖူးတဲ့သူ ေလာကမွာမရွိပါဘူး။ ေၾကာက္စရာေကာင္းတာက ေၾကာက္စိတ္ျဖစ္တယ္။ အရံႈးမဟုတ္ပါဘူး။ ေၾကာက္စိတ္ေၾကာင့္ ဘာမွမလုပ္ရင္ ဘာမွျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ေၾကာက္တတ္တဲ့၊ အားငယ္တတ္တဲ့၊ ေတြးပူတတ္တဲ့ လူေတြအတြက္ ကဗ်ာေလးတစ္ပုဒ္ လက္ေဆာင္ ေပးလိုက္ပါမယ္။ ကြန္ပ်ဴတာဖုိင္ေဟာင္းထဲက အဂၤလိပ္ကဗ်ာေလးပါ။ ေရးသူအမည္လည္း မသိပါဘူး။ ကဗ်ာေလးရဲ႕ ေခါင္းစဥ္က ‘Why Worry” ပါ။
- ေလာကမွာ ပူစရာႏွစ္ခုပဲရွိတယ္။
- က်န္းမာတာနဲ႔ မက်န္းမာတာျဖစ္တယ္။
- က်န္းမာေနရင္ ဘာမွပူစရာ မရွိေတာ့ဘူး။
- ဒါေပမယ့္ မက်န္းမာရင္ေတာ့ ပူစရာႏွစ္ခုရွိတယ္။
- ေနျပန္ေကာင္းရင္ေကာင္း။
- မေကာင္းရင္ ေသသြားနုိင္တယ္။
- ေနေကာင္းသြားရင္ ဘာမွပူစရာ မရွိေတာ့ဘူး။
- ေသသြားရင္လည္း ပူစရာ ႏွစ္ခုပဲ ရွိတယ္။
- ေကာင္းကင္ဘံုကို ေရာက္သြားရင္ေတာ့။
- ဘာမွ ပူစရာ မရွိေတာ့ဘူး။
- ဒါေပမယ့္ ငရဲကို ေရာက္သြားရင္လည္း။
- မိတ္ေဟာင္းေဆြေဟာင္းေတြကို လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ၿပီး။
- အလုပ္ေတြ ရႈပ္ေနရတာနဲ႔။
- ပူေနဖို႔ အခ်ိန္ေတာင္ရွိမွာ မဟုတ္ပါဘူး။



**လူထုဦးစိန္၀င္း**
(၁၈၊ ၈၊ ၂၀၀၉၊ လူထုရနံ႔စာစုမွ)