ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းကို အထူးတလည္ မေလ့လာသူမ်ားပင္လွ်င္ ေက်ာင္းသံုးစာမ်ားအရ ကိုဗဟိန္းကို သူ၏ ျမင္းခြာတစ္ခ်က္ေပါက္လွ်င္ မီးဟုန္းဟုန္းေတာက္ေစမယ္ ၾကံဳး၀ါးသံျဖင့္တြဲ၍ သိၾကပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္လည္း ဆရာၾကီး ဒဂုန္တာရာ၏ ရုပ္ပံုလႊာစာမ်ားျဖင့္ ကိုဗဟိန္းကို စိတ္၀င္စားသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လြတ္လပ္ေရး ၾကိဳးပမ္းမႈမ်ား အထြတ္အထိပ္ေရာက္ေနသည့္ ကာလမ်ားအေၾကာင္း ေလ့လာၾကည့္လွ်င္၊ ကိုဗဟိန္းသည္ ထိုကာလမ်ားအတြင္း ရတနာတစ္ပါးျဖစ္သည္။ သူသည္ လင္းလက္ေနသည္။ သူသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ရတနာတစ္ပါးလည္း ျဖစ္သည္။ သူ႔အေၾကာင္းသည္ အတၳဳပၸတၱိစာ တစ္ေစာင္တစ္ဖြဲ႔ျဖင့္ ျမန္မာ့သမိုင္းတြင္ တခမ္းတနား ရိွေနသင့္သည္။
ကၽြန္ေတာ္သည္ ကိုဗဟိန္းအေၾကာင္းကို ဟုိစာမွသည္စာမွ ဖတ္ခဲ့မိတိုင္း သူ႔အေနာက္မွ အရိပ္ေလးကို အျမဲျမင္ေနရသည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကိုဗဟိန္းကို ေလးစားတန္းဘိုးထားသလို၊ ကိုဗဟိန္း ျမတ္ႏိုးခဲ့သည့္ သူ႔အရိပ္ေလးကိုလည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ ခင္မင္သိထားသင့္ပါသည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္သည္ ဖတ္ခဲ့ဖူးသည့္ စာအုပ္မ်ားထဲမွ ကိုဗဟိန္း၏ အရိပ္ေလးကို ဖမ္းႏိုင္မည့္ စာမ်ားကို ေတးမွတ္ထားခဲ့သည္။ ကုိဗဟိန္း၏ အရိပ္ေလးမွာ သူ၏ ဇနီး မခင္ၾကီး ျဖစ္ပါသည္။
အဖိုးထိုက္တန္လွပသည့္ ေက်ာက္မ်က္ရတနာမ်ားသည္ ေတာေတာင္အႏွံ႔ ျပန္႔႔က်ဲေနသည္။ ဟိုေတာ သည္ေတာင္အႏွံ႔ ျပန္႔က်ဲေနသည့္ ေက်ာက္မ်က္ရတနာမ်ားကို ေကာက္ယူျပီး ၾကိဳးျဖင့္ သီကုံုးႏိုင္ပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္သည္ ဟုိစာသည္စာမ်ားမွာ ျပန္႔က်ဲေနသည့္ မခင္ၾကီးအေၾကာင္းကို ဆိုင္ရာတြဲခ်ိတ္ယူျပီး မခင္ၾကီး၏ ပံုရိပ္လႊာေပၚေအာင္ သီကုံးထားပါသည္။ သီကံုးထားသည့္ ေက်ာက္မ်က္ရတနာတြဲ မလွပခဲ့လွ်င္ သီကံုးသူ အျပစ္သာျဖစ္သည္။ ေက်ာက္မ်က္တို႔၏ မူရင္းတန္ဘိုးကို အျပစ္မဆိုႏိုင္ပါ။ သီကံုးသူ ညံ့သျဖင့္သာဟု ဆိုရပါေတာ့မည္။
မခင္ၾကီး၏ ရုပ္ပံုလႊာကို ကုိဗဟိန္းႏွင့္ မခင္ၾကီးတို႔ႏွစ္ဦး စတင္ေတြ႔ဆံုခဲ့ၾကပံုမွ စတင္ပါသည္။ သက္ဆိုင္ရာအခန္းမ်ားတြင္ မူရင္းစာအုပ္မ်ားကို ညြန္းထားပါသည္။ တခန္းႏွင့္တခန္း အဆင္ေျပေျပ ခ်ိတ္မိေစရန္ ရည္ရြယ္သည့္အေနျဖင့္ သီကံုးသည့္ၾကိဳးသဖြယ္ ကၽြန္ေတာ္၏မွတ္စုမ်ားကို စာလံုးအေစာင္းျဖင့္ ျပထားပါသည္။ ထိုစာလံုးအေစာင္းမ်ားမွအပ က်န္စာမ်ားသည္ စာအုပ္မ်ားမွ ထုတ္ႏႈတ္ထားသည္မ်ားသာ ျဖစ္ပါသည္။
ကၽြန္ေတာ္သည္ မခင္ၾကီး၏ ပံုရိပ္လႊာကို ေအာက္ပါစာအုပ္မ်ားမွ ထုတ္ႏႈတ္သီကံုးထားပါသည္။ အခ်က္အလက္မ်ား၊ ဓါတ္ပံုမ်ား၊ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို သံုးစြဲခြင့္ျပဳပါရန္ မူရင္း စာအုပ္ေရးသားသူမ်ားအား ပန္ၾကားအပ္ပါသည္။
၁။ ဒဂုန္တာရာ၊ ရုပ္ပံုလႊာ၊ ပုဂံစာအုပ္တုိက္၊ ဒုတိယအၾကိမ္၊ ၁၉၆၃ ေအာက္တုိဘာ။
၂။ ဒဂုန္တာရာ၊ ဖ်တ္ခနဲေတြ႔ရေသာ ရုပ္ပံုလႊာ ကားခ်ပ္မ်ား၊ ရာျပည့္စာအုပ္တိုက္၊ ပထမအၾကိမ္၊ ၁၉၉၇ ဒီဇင္ဘာ။
၃။ သခင္တင္ျမ၊ ဘံုဘ၀မွာျဖင့္ ထက္ၾကပ္မကြာ၊ သီဟရတနာ စာအုပ္တိုက္ ၊ ပထမအၾကိမ္၊ ၂၀၀၇ မတ္လ။
၄။ သိန္းေဖျမင့္၊ သူတို႔ေခတ္၊ သူတို႔အတိ္တ္၊ သူတို႔အရိပ္၊ စာအုပ္ေစ်း ၊ ပထမအၾကိမ္ ၊ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ ဇြန္လ။
၅။ ျပဳစုသူအမ်ား၊ သခင္သန္းထြန္း၏ ေနာက္ဆံုးေန႔မ်ား - ဒုတိယတြဲ၊ ျမရာပင္စာေပ၊ ပထမအၾကိမ္၊ ၁၉၆၉ စက္တင္ဘာ။
**ေစာသက္လင္း**
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
(အပိုင္း ၁ - အခ်စ္ဇာတ္လမ္း)
(...........ဘံုဘ၀မွာျဖင့္ ထက္ၾကပ္မကြာ၊ စာ- ၈၉ - ၉၀...............။ မခင္ၾကီးက သူနဲ႔ ကုိဗဟိန္းတို႔ ဘတ္စ္ကားေပၚမွာ အမွတ္မထင္ စေတြ႔ၾကပံုကို ေျပာျပပါတယ္။
မခင္ၾကီးက ၁၉၃၉ ခုႏွစ္ စာသင္ႏွစ္မွာ ျပည္လမ္းက ဆရာအတတ္သင္ေကာလိပ္ (TTC) မွာတက္ေနတုန္း၊ တစ္ေန႔ နံနက္ေစာေစာ စမ္းေခ်ာင္းေျမႏုလမ္းကေန ေက်ာင္းသို႔ ဘတ္စ္ကားစီးလာခဲ့ပါတယ္။ ကားေပၚမွာ သိမ္ၾကီးေစ်း ႏို႔ေစ်းျပန္ ကုလားေတြရဲ႕ ႏို႔ပံုးေတြနဲ႔ ျပည့္ေနတဲ့ကား တက္စီးမိရက္သား ျဖစ္ေနတယ္တဲ့။ ထိုင္စရာေနရာက တစ္ကြက္ပဲရွိတယ္။ ထိုင္ဖို႔ အဲဒီေနရာအသြား ႏို႔ပံုးနဲ႔တိုက္မိေရာ။ လူကမဟန္ႏိုင္လို႔ လဲမလိုျဖစ္ေတာ့ ကြက္လပ္ေဘးက ထုိင္ေနသူရဲ႕ ပခံုးကို ကိုင္လိုက္မိတယ္။ ရွက္လိုက္တာလဲ လြန္ေရာ၊ လူက မႊန္ထူျပီး လက္ကကိုင္လာတဲ့ စာအုပ္ေတြ ၾကမ္းေပၚျပဳတ္က်။ လူကလည္း ဟိုလူ႔ေဘးမွာ ၀င္ထိုင္လိုက္ရတယ္။ ပါးစပ္က "ေဆာရီး ေဆာရီးေနာ္" လို႔ အလိုလို ထြက္သြားတယ္။ ထိုင္ေနသူက က်သြားတဲ့ စာအုပ္ေတြကို ေကာက္ေပးတယ္။ သူ႔ကိုိ "ေက်းဇူးပဲ" လို႔ေျပာျပီး သူ႔ဆီ အသာ မ်က္လံုးေ၀ွ႔ၾကည့္ လိုက္မိတယ္။ စူးစူး၀ါး၀ါး စိုက္ၾကည့္ေနတဲ့ သူ႔မ်က္လံုးေတြနဲ႔ကို ဆံုမိတယ္။ ဒိန္းခနဲ ခုန္လိုက္တဲ့ရင္၊ မ်က္ေစ့ကို ခ်က္ခ်င္းလႊဲလိုက္ရတယ္။ ကၽြန္မ ေခါင္းမေဖာ္ရဲေတာ့ဘူး။ ေက်ာင္းေရွ႕မွတ္တိုင္ေရာက္တာနဲ႔ ကားေပၚက ကမန္းကတန္း ဆင္းလိုက္ရတယ္။ ေက်ာင္းေရာက္တဲ့အထိ ခုန္ေနတဲ့ရင္က မရပ္ခ်င္ေသးဘူး။
ကၽြန္မမ်က္ေစ့ထဲမွာျပံဳးေနတဲ့ႏႈတ္ခမ္းနဲ႔ သူ႔ဆံပင္ ေကာက္ေကာက္ေလးေတြကို ေမ့မရ ေဖ်ာက္မရ ျဖစ္ေနရတယ္။ ဘယ္ကသူမွန္းလဲမသိ၊ ကားေပၚ အမွတ္မထင္ဖ်တ္ခနဲေတြ႔လိုက္ရတဲ့ သူ႔မ်က္ႏွာအျပံဳးပန္းကို လြမ္းေနမိတဲ့ ကိုယ့္ကိုလည္း ေဒါသျဖစ္မိတယ္။ ေက်ာင္းက အိမ္ျပန္ေရာက္လည္း သူ႔မ်က္ႏွာက အိမ္အထိ ပါလာတယ္။ အဲဒီညမွာလည္း အိပ္ယာ၀င္ေတာ့ အဲဒီအျပံဳးက ေတာ္ေတာ္နဲ႔ ထြက္မသြားဘူး။ အေတြးထဲ ေစ့ေစ့ေပၚေနတာနဲ႔ မ်က္စိကို အတင္းမိွတ္ျပီး ဇြတ္အိပ္လိုက္ရတယ္။
ေနာက္တစ္ေန႔မွာ ေက်ာင္းအားလပ္ရက္ျဖစ္ေတာ့ အိမ္မႈကိစၥလုပ္ေနတာနဲ႔ သူ႔အျပံဳးကို ေမ့ေမ့ေပ်ာက္ေပ်ာက္ ျဖစ္ေနတယ္။ အိမ္ေရွ႕အိမ္ကလည္း ကၽြန္မတို႔ ပိုင္တဲ့အိမ္ပဲ။ ေအာက္ထပ္က လြတ္ေနေတာ့ အိမ္ငွားရန္ ဆိုင္းဘုတ္ ခ်ိတ္ထားပါတယ္။ အိမ္ငွားခ်င္သူေတြက မၾကာခဏ စံုစမ္းေလ့ရွိပါတယ္။
နံနက္ ၉ နာရီေလာက္မွာ ဧည့္ခန္းက လူစိမ္းအသံ ၾကားတာနဲ႔ ဖတ္ေနတဲ့စာအုပ္ကို ေအာက္ခ်ျပီး အခန္းထဲက ထြက္ၾကည့္လိုက္တယ္။ လား လား...။ ကိုေရႊအျပံဳးရွင္နဲ႔ အေဖာ္တစ္ေယာက္ကို ေတြ႔လိုက္ရတယ္။ သူကေတာ့ ကၽြန္မကို ျပံဳးလို႔ ၾကည့္ေနပါတယ္။ ကၽြန္မမွာ ပူထူျပီး အခန္းထဲ ျပန္၀င္ရမလို၊ ထြက္လာရမလို နေ၀တိမ္ေတာင္ျဖစ္ျပီး ရပ္ေနမိတယ္။ သူတို႔ကို ဧည့္ခံေနတဲ့ အေဒၚက "ဟဲ့ ခင္ၾကီး လာထိုင္ေလ" ဆုိေတာ့မွ သတိရျပီး ကုလားထုိင္တစ္လံုးမွာ အသာ၀င္ထိုင္လုိက္မိတယ္။ ကၽြန္မေတာ့ ဣေႄႏၵပ်က္ေလာက္ေအာင္ကုိ ေခါင္းငံု႔ထိုင္ေနမိတယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကုိလည္း ေဒါသျဖစ္၊ ရင္ကလည္း တဒိန္္းဒိန္းနဲ႔၊ အေဒၚနဲ႔သူ စကားေျပာေနၾကတာလဲ မၾကားတစ္ခ်က္ ၾကားတစ္ခ်က္နဲ႔။ သူတုိ႔ႏွစ္ေယာက္က အခန္းလာငွားတာ။ အသားညိဳညိဳ သူနဲ႔ပါတဲ့သူကေတာ့ ေက်ာင္းျပီးသြားျပီတဲ့၊ ႏွစ္ေယာက္အတူ ေနၾကမွာ။ အေဒၚနဲ႔သူတို႔ အေပးအယူ တည့္သြားျပီး ေနာက္ေန႔မွာ အိမ္စေဘာ္လာေပးမယ္။ သူတို႔ တစ္ခါတည္းေျပာင္းလာၾကမယ္လို႔ ေျပာဆိုျပီး ႏႈတ္ဆက္ျပန္သြားၾကကာမွ ကၽြန္မလည္း သတိျပန္၀င္လာတယ္။ ဒီတစ္ခါ ခုန္ရတဲ့ရင္က အရွက္ရင္မဟုတ္၊ အေပ်ာ္ရင္ပါ။
သူ ကၽြန္မတို႔ အိမ္လာငွားတာဟာ တိုက္ဆိုင္တာလား၊ တမင္သက္သက္လာငွားတာလား။ ကၽြန္မကေတာ့ တိုက္ဆိုင္တာဘဲျဖစ္မယ္လို႔ ထင္ခဲ့တယ္။ သူနဲ႔ ကၽြန္မ သမီးရီးစားျဖစ္ျပီး ေမးၾကည့္ေတာ့မွ သူက Love at first sight (ျမင္တာနဲ႔ၾကိဳက္) ဆိုတာ အလြန္မွန္တယ္တဲ့။ ဘတ္စ္ကားေပၚမွာ ကၽြန္မကို စေတြ႔လိုက္ကတည္းက သူ႔အသဲ စြဲသြားတာတဲ့။ ကားေပၚမွာ လြတ္က်သြားတဲ့ ကၽြန္မရဲ႕ ဗလာစာအုပ္ကို ေကာက္ျပီးအေပး တဒဂၤၾကည့္လုိက္တာနဲ႔ စာအုပ္မ်က္ႏွာဖံုးအေပၚေရးထားတဲ့ လိပ္စာကို မွတ္ထားလိုက္တာတဲ့။ ေနာက္ေန႔ ကိုထြန္းရွိန္ (ေနာင္ ဗိုလ္ရန္ႏိုင္) ကိုေခၚျပီး လိပ္စာအတိုင္းလုိက္လာတာ အခန္႔သင့္ခ်င္ေတာ့ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္အိမ္မွာ အခန္းငွားရန္ရွိသည္ဆိုတဲ့ ဆိုင္းဘုတ္ေၾကာင့္ ကၽြန္မတို႔အိမ္ ၀င္ေမးျပီး အခန္းငွားလိုက္ၾကတာတဲ့။.....................)
(.............ရုပ္ပံုလႊာ၊ ဘဟိန္း သို႔မဟုတ္ ကဗ်ာ။ စာ ၄၉ - ၅၀.....................ကိုဘဟိန္းသည္လည္း ခ်စ္စိတ္ၾကိဳက္စိတ္ရွိသည္။ တကၠသုိလ္တြင္ ရွိစဥ္က လွပေသာေက်ာင္းသူတဦးကို ေကာ္ရစ္ဒါအေကြ႔တြင္ လိုက္၍ခ်စ္စကား ေျပာဖူးသည္။ သူလိုေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္က ေက်ာင္းသူကေလးကို ေကာ္ရစ္ဒါအေတြ႕တြင္ စကားလုိက္ေျပာသည္ဆိုေသာ သတင္းထူးသည္ တကၠသုိလ္တြင္ ပ်ံ႕ႏွံ႔၍သြား၏။................။
ဘီေအ အထက္တန္းတြင္ရွိေသာ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္က သူသည္ သထံုေက်ာင္းေဆာင္တြင္ မေနဘဲ ေျမနီကုန္းရွိ ျပည္လမ္းမၾကီးမွ အေရွ႕ဘက္သို႔ ခ်ိဳး၀င္ရေသာ ေျမႏုလမ္းတြင္ ေနကာ ေန႔ေက်ာင္းသားအျဖစ္ ေက်ာင္းတက္လ်က္ရွိသည္။ သူႏွင့္အတူ ကိုထြန္းရွိန္ (ဗိုလ္ရန္ႏိုင္) ႏွင့္ သူ၏ညီ ေမာင္သန္းႏိုင္တို႔ေနသည္။ ကၽြန္ေတာ္သည္ အတန္းအားခ်ိန္တြင္ သူ၏ေနအိမ္သို႔ မၾကာခဏသြားလည္ေလ့ရွိသည္။ သူ၏ အိမ္တြင္ ဓါတ္စက္တလံုးရွိ၏။
ကုိဘဟိန္းတြင္ လူေတြကို ခ်စ္ခင္တတ္ေသာ ေမတၱာဓါတ္ ၾကြယ္၀သည္။ အထူးသျဖင့္ သူသည္ ကေလးကို အင္မတန္ခ်စ္ခင္တတ္သည္။ တေန႔ ေက်ာင္းအားခ်ိန္တြင္ ေျမႏုလမ္းရွိအိမ္သို႔ သြားလည္ရာ သူသည္ ၄ ႏွစ္သားအရြယ္ ကေလးေလးကို ဒူးႏွစ္ဘက္ၾကားတြင္ ေပြ႔ဖက္ကာ "သည္ေဆာင္းေဟမန္" ဓါတ္ျပား ဖြင့္လ်က္ရွိသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ကေလး၏ ႏွပ္ေခ်းမ်ားကို သူကိုယ္တိုင္ လက္ျဖင့္ သုတ္သင္ေပးသည္။ သူသည္ သည္ကေလးေလးကို အင္မတန္ အလိုလိုက္သည္။
ကၽြန္ေတာ္က မသကၤာ၍ ကုိထြန္းရွိန္ဘက္သို႔လွည့္ကာ "ဘယ့္နဲ႔လဲ ဖိုးထြန္းရွိန္၊ သူ႔မွာ အစ္မေခ်ာေခ်ာ၊ အေဒၚေခ်ာေခ်ာမွ ရွိရဲ႕လား" ဟု ကေလးကို ေမးေငါ႔ျပယင္း ရယ္ေမာကာ ေမးလိုက္၏။ ကိုဘဟိန္းကား ဓါတ္စက္မွ ေသာ့ကိုသာ အတြင္လွည့္ေနသည္။
ကိုထြန္းရွိန္သည္ အိမ္ေရွ႕ဘက္ လမ္းဆီသို႔ ေငးၾကည့္ကာ "မသိေတာ့လားဗ်ာ" ဟု ခပ္ျပံဳးျပံဳးေျဖေလသည္။
သူ၏အိမ္ေရွ႕တြင္ကား ဆရာျဖစ္သင္ေကာလိပ္ေက်ာင္းသူ မခင္ၾကီး ရွိသည္။
ကိုဘဟိန္းသည္ မခင္ၾကီးအား ခ်စ္သူဘ၀ကတည္းကပင္ အေတာ္စြဲ၏။ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္ သီတင္းကၽြတ္ ေက်ာင္းပိတ္ရက္အတြင္းက သူႏွင့္ ကၽြန္ေတာ္ ရွမ္းျပည္သို႔ မႏၱေလးမွျဖတ္၍ သြားခဲ့၏။ ထိုစဥ္က မႏၱေလးသို႔ မင္းလတ္သေဘၤာျဖင့္ ဆန္တက္လ်က္ရွိရာ သေဘၤာေပၚတြင္ ကုိဘဟိန္းသည္ မခင္ၾကီးအေၾကာင္းကို တတြတ္တြတ္ေျပာလ်က္ရွိ၏။ မခင္ၾကီးထံသို႔ တေန႔တေစာင္က် စာထည့္၏။ သေဘၤာဆိပ္ကမ္းျမိဳ႕တျမိဳ႕သို႔ ဆိုက္ကပ္လွ်င္ ကၽြန္ေတာ္စာတက္၍ ထည့္ရ၏။ ကၽြန္ေတာ္အေမ့ထံသို႔ စာထည့္ရန္ ရန္ကုန္က ၀ယ္လာခဲ့ေသာ ဒစ္ကင္ဆန္ စာေရးစကၠဴကပ္ အျပာႏုမွာ သူ႔မခင္ၾကီးထံသို႔ စာေရးသျဖင့္ ရွမ္းျပည္ နမ္းမတူေရာက္ေအာင္ပင္ မခံဘဲ အကုန္ေခ်ာေတာ့၏။....................။)
(.......ဘံုဘ၀မွာျဖင့္ ထက္ၾကပ္မကြာ..၊စာ ၉၁.။...........................။ မခင္ၾကီးက ကိုဗဟိန္းအေၾကာင္း ဆက္ေျပာပါတယ္။ "ကၽြန္မနဲ႔သူ ခုျမင္ခုၾကိဳက္ျပီး ညားၾကတယ္။ သူ႔မွာ ကၽြန္မအရင္ သူစြဲစြဲလန္းလန္း ခ်စ္ခဲ့တဲ့ ခ်စ္ဦးသူ ရွိခဲ့တယ္။ သူ တကၠသုိလ္မွာ ေက်ာင္းသားသမဂၢ ဥကၠ႒ လုပ္ေနတုန္းက သမဂၢအသင္း၀င္ အင္းယားေဟာသူ ထား၀ယ္က မသန္းတဲ့။ နဂါးနီ ကုိထြန္းေအးရဲ႕ ညီမပါ။ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ အေၾကာင္းကို တကၠသုိလ္မွာ အားလံုးသိၾကတယ္။ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္ သူတို႔ ႏွစ္ေယာက္လံုး ဘီေအေအာင္၊ ေက်ာင္းျပီးသြားေတာ့ မသန္းက ထား၀ယ္ျပန္၊ ကိုဗဟိန္းက ရန္ကုန္ က်န္ရစ္၊ တျဖည္းျဖည္း အဆက္ျပတ္သြားၾကတာတဲ့။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ကၽြန္မ သူနဲ႔ေတြ႔ျပီး သမီးရည္းစားျဖစ္ခဲ့ၾကတာပါ။
၁၉၄၀ ခုႏွစ္စမွာ ကၽြန္မတို႔ ရံုးတက္လက္မွတ္ထိုးျပီး လက္ထပ္လိုက္ၾကတယ္။ ကၽြန္မတို႔ လက္ထပ္တာ သူ႔ အိမ္ကိုလည္း သူအသိမေပး၊ ကၽြန္မကလဲ ကၽြန္မ မိဘေတြဆီ ခြင့္မေတာင္းဘဲ တိုးတိုးတိတ္တိတ္ လက္ထပ္လိုက္ၾကတာ။ ဒီသတင္း ဘယ္လိုကဘယ္လို ေပါက္ၾကားသြားတယ္ မသိဘူး။
ေက်ာင္းသားသမဂၢ ဥကၠ႒ေဟာင္း ကိုဗဟိန္းနဲ႔ တီတီစီ ေက်ာင္းသူ မခင္ၾကီးတို႔ ႏွစ္ဦးသေဘာတူ တရားသူၾကီး ေရွ႕ေမွာက္တြင္ လက္ထပ္ျပီးစီးေၾကာင္း သတင္း ျမန္မာ့အလင္းမွာ ပါလာတာေပါ့။
ပခုကၠဴမွာရွိတဲ့ ကၽြန္မ မိဘမ်ားကေတာ့ ေဒါပြတာေပါ့၊ ကုိဗဟိန္းရဲ႕ မိဘေတြကေတာ့ ကိုဗဟိန္းကို အလြန္ခ်စ္ၾကေတာ့ သူတို႔ တင့္ေတာင့္တင့္တယ္ ခမ္းခမ္းနားနား လက္ထပ္မေပးရတဲ့အတြက္ စိတ္မေကာင္းေၾကာင္း၊ ကၽြန္မတို႔ ႏွစ္ေယာက္ကို မႏၱေလးျပန္လာဖို႔၊ တခမ္းတနားျပန္လက္ထပ္ေပးမယ္လို႔ အေၾကာင္းၾကားလိုက္ပါတယ္။ ကုိဗဟိန္းက စာမျပန္ဘူး။
ကၽြန္မ မိဘမ်ားကေတာ့ ဒဏ္ခတ္တဲ့အေနနဲ႔ ေက်ာင္းစရိတ္ ဆက္မပို႔ေတာ့ဘူး။ ကိုဗဟိန္းကိုေတာ့ သူ႔မိဘမ်ားက လစဥ္ပို႔ေနၾကထက္ေတာင္ ပိုက္ဆံ ပို ပို႔ေပးတယ္။ အံမယ္ ကိုဗဟိန္းကလဲ မာနနဲ႔ရွင့္။ ပို႔တဲ့ေငြကို မယူဘူး၊ ျပန္ပို႔ေပးလိုက္တယ္။
ကၽြန္မတို႔ မဂၤလာေဆာင္တဲ့ သတင္းနဲ႔ ကိုဗဟိန္း အလုပ္မရွိေသးတာသိတဲ့ ျမန္မာ့အလင္းဦးတင္က ကိုဗဟိန္းကို ျမန္မာ့အလင္းမွာ ဘာသာျပန္ အယ္ဒီတာ အလုပ္ခန္႔ေပးလိုက္ပါတယ္။ ဦးတင္ရဲ႕ ေက်းဇူးေၾကာင့္ မဂၤလာဦးမွာ အဆင္ေျပသြားခဲ့ပါတယ္"
(အပိုင္း ၂ - အိမ္ေထာင္သည္ဘ၀ေန႔ရက္မ်ား)
(ကုိဗဟိန္းသည္ ၁၂၇၉ ခုႏွစ္ ၀ါဆိုလဆန္း ၁၀ ရက္ (၂၈-၆-၁၉၁၇) နံနက္ ၇ နာရီတြင္ ေမြးဖြားခဲ့သျဖင့္ သူအိမ္ေထာင္ျပဳသည့္ ၁၉၄၀ ခုႏွစ္တြင္ သူ၏ အသက္မွာ ၂၃ ႏွစ္ ျဖစ္ပါသည္။ မခင္ၾကီးသည္ ၂၈-၁၂-၁၉၁၇ တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သျဖင့္ အိမ္ေထာင္ျပဳခိ်န္မွာလည္း ၂၃ ႏွစ္၀န္းက်င္ျဖစ္သည္။ ကုိဗဟိန္း၏ ေမြးေန႔ႏွင့္ ေမြးရက္ ကြဲလြဲမႈမ်ား ရွိေနသည္။ ေစာသက္လင္း)
(....ဖ်တ္ခနဲေတြ႔ရေသာ ရုပ္ပံုလႊာ ကားခ်ပ္မ်ား....၊ စာ ၁၀၅ - ၁၀၆...........။ ၁၉၄၁ ခုႏွစ္ မိုးအကုန္၊ မကုန္ခင္ လပိုင္းျဖစ္မည္ထင္သည္။ ကၽြန္ေတာ္၏ ေမဝတၳဳ ထြက္သည့္ လပိုင္းေလာက္တြင္ ကိုဗဟိန္း အဖမ္းခံရသည္။ ထိုအခါက ေရႊဂံုတိုင္ရွိ ျခေသၤ့ရုပ္ ေလွကားအထက္နားရွိ ဇရပ္တစ္ေဆာင္ (ထိုအခါက အဂၤလိပ္ေတာ္လွန္ေရး ေျမေအာက္လွ်ိဳ႕၀ွက္စခန္း) မွ အျပန္ ညဘက္အဖမ္းခံရျခင္းျဖစ္သည္။ ဗဟန္း (လွ်ိဳ႕၀ွက္စခန္း)တြင္ရွိေနစဥ္ ထိုညက "မခင္ၾကီးကို လြမ္းတယ္ဗ်ာ" ဟုေျပာျပီး ေျမႏုလမ္း အိမ္သို႔အျပန္ အဖမ္းခံရျခင္းျဖစ္သည္ဟု ၾကားရဖူးသည္။...........။..............။ လွ်ိဳ႕၀ွက္စခန္းတြင္ ပုန္းေအာင္းေနစဥ္ ကိုဗဟိန္းက ရခါစ ဇနီးသည္အား လြမ္းသည္ကုိ ကၽြန္ေတာ္က သေဘာက်သည္။..............။ .............။.............။ ကိုဗဟိန္းက "ခ်စ္သူဆိုတာ အခ်စ္ဆံုး အေဖာ္ပဲဗ်။ အထူးသျဖင့္ ဒုကၡကို ေ၀ငွခံႏိုင္တယ္".....)
(........ ရုပ္ပံုလႊာ၊ ဘဟိန္း သို႔မဟုတ္ ကဗ်ာ၊ စာ ၅၄ -၅၅........။ သူသည္ (ကုိဗဟိန္း)သည္ အက္ဂါစႏိုးေရးေသာ တရုတ္ျပည္ေပၚက ၾကယ္နီ စာအုပ္ကုိ ဖတ္လ်က္ရွိသည္။ ကၽြန္ေတာ္မွာ ရန္ကုန္သို႔ ၂ ရက္ ၃ ရက္ ဆိုျပီး ေတာမွအလာ ၃ လ ခန္႔ၾကာျပီး ေသာင္တင္လ်က္ရွိရာ၊ လဲစရာလံုခ်ီပိုမရွိ၊ ဘန္ေကာက္လံုခ်ီ အျပာတထည္ကိုသာ မခၽြတ္တန္း ၀တ္ေနရ၏။ သို႔ျဖစ္ရာ ကိုဘဟိန္း ၀တ္ထားေသာ မႏၱေလးလံုခ်ီအစိမ္းႏွင့္ လဲရန္ အတင္းပူဆာ၏။
ကၽြန္ေတာ္တို႔သည္ သူ၏ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန အတြင္း၀န္ရံုးခန္း တံခါးကိုပိတ္ကာ ေဘာင္းဘီတိုကေလးေတြႏွင့္ တေယာက္လံုခ်ီ တေယာက္လဲၾက၏။ ျပီးလွ်င္ ႏွစ္ေယာက္သား အူတက္မတတ္ ရယ္ေမာလ်က္ ရွိၾကေလသည္။ သည္အေၾကာင္းကုိ မခင္ၾကီးအား ေျပာျပေသာအခါ "ရွင္တို႔ဟာ ခေလးေတြလိုဘဲေနာ္၊ အရွက္လဲမရွိဘူး" ဟု ရယ္ကာၾကိမ္း၏။....................။)
(........ ဘံုဘ၀မွာျဖင့္ ထက္ၾကပ္မကြာ၊ စာ ၈၈ - ၈၉..............။ ကိုဗဟိန္းကို ဂ်ပန္ေခတ္က ေဆးရံုၾကီး (ရန္ကုန္ စစ္ရံုးခ်ဳပ္ေဟာင္း) မွာ သူ႔ဇနီး မခင္ၾကီးႏွင့္အတူ စတင္ေတြ႔လိုက္ပါတယ္။ အရပ္က ပုျပတ္ျပတ္၊ မခင္ၾကီးက သူ႔ထက္ေတာင္ အရပ္ရွည္ေသး။ ကုိဗဟိန္းက အသားျဖဴျဖဴ ဆံပင္ကေခြလိပ္လိပ္နဲ႔ အေတာ္ၾကည့္ေကာင္းတဲ့ မ်က္ႏွာေပါက္ပါ။ သူနဲ႔ယွဥ္လိုက္ေတာ့ မခင္ၾကီးက အက်ည္းတန္တယ္လို႔ ထင္ရပါတယ္။ အမွန္က မခင္ၾကီးလည္း အရုပ္မဆိုးပါ။ မခင္ၾကီးကုိ ေဒါက္တာလွေရႊ (၁၃၀၀ျပည့္အေရးေတာ္ပံု ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္) ဆီမွာလာျပတာပါ။.........။ ေဒါက္တာလွေရႊနဲ႔က သူတို႔လင္မယားႏွစ္ေယာက္လံုးနဲ႔ အေတာ္ရင္းႏွီးပံုရပါတယ္။...........။ သူတို႔စကားနားေထာင္ရင္း ကိုဗဟိန္းနဲ႔ မခင္ၾကီးကို က်မ ေကာင္းေကာင္းအကဲခတ္ႏိုင္ခဲ့တာပါ။..............။)
(အပိုင္း ၃ - ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးအလြန္ ကာလမ်ား)
(..........ဘံုဘ၀မွာျဖင့္ ထက္ၾကပ္မကြာ၊ စာ ၈၉ - ၉၀.................။ ေနာက္တၾကိမ္ သူတို႔လင္မယားနဲ႔ ျပန္ေတြ႔တာကေတာ့ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးျပီးစ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ေျမနီကုန္း ေျမႏုလမ္းက သူတို႔အိမ္ အေပၚထပ္မွာပါ။ ကုိဗဟိန္းက မမာရွာပါ။ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ ေတာ္လွန္ေရးအတြင္း ေတာင္ငူေျပာက္က်ားတပ္ကို ေခါင္းေဆာင္ျပီး မအိပ္မေန မရပ္မနား အပင္ပန္းခံ တိုက္ပြဲေတြကို ဦးစီးခဲ့လို႔ ရခဲ့တဲ့ ပဲခူးရိုးမ ငွက္ဖ်ားေရာဂါေၾကာင့္ အိပ္ယာထဲ လဲေနရတဲ့ အခ်ိန္ေပါ့၊ အနားကေတာ့ မခင္ၾကီးက သူ႔ကို အရိပ္တၾကည့္ၾကည့္နဲ႔ပါ။...........။ သူ႔အနားမွာ ေန႔ညမဟူ ျပဳစုေနတဲ့ မခင္ၾကီးကေတာ့ မ်က္ႏွာေပၚက စိုးရိမ္စိတ္ကို မဖံုးကြယ္ႏိုင္ရွာပါ။........။
ပန္းခ်ီ - ေနမ်ိဳးေဆး............။ (ကိုဗဟိန္းက ေရာဂါသည္းထန္ေနလ်က္မွ ပါတီအလုပ္မ်ားကို ဇြတ္လုပ္ေနသျဖင့္) မခင္ၾကီးက ကေလးဆိုးၾကီးလို ေျပာမရတဲ့ သူ႔ေယာက်္ားအလစ္မွာ သခင္သန္းထြန္းနဲ႔ ကိုသိန္းေဖတို႔ကို သြားသြားတိုင္တယ္။ အဲဒါလည္း ကိုဗဟိန္းက မမႈ၊ လုပ္ျမဲလုပ္ေနတာပဲ။...........။)
(....ဖ်တ္ခနဲေတြ႔ရေသာ ရုပ္ပံုလႊာ ကားခ်ပ္မ်ား၊ စာ ၁၁၂........။ (ကိုဗဟိန္းသည္ မႏၱေလးေဆးရံုၾကီးတြင္ တက္ေရာက္ကုသေနရင္း ၁၉၄၆ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာ ၂၀ ရက္ေန႔တြင္ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ပါသည္။) ကုိဗဟိန္း ကြယ္လြန္ေသာအခါ သူသည္ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ေပၚလစ္ဗ်ဴရို ဥကၠ႒၊ ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ အလုပ္သမားသမဂၢ ဥကၠ႒၊ ျပည္သူ႔အာဏာဂ်ာနယ္ အယ္ဒီတာ ျဖစ္သည္။.........)
(အပိုင္း ၄ - ပဲခူးရိုးမ)
(မခင္ၾကီးသည္ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္ အသက္ ၂၉ ႏွစ္အရြယ္တြင္ မုဆိုးမျဖစ္ခဲ့ရပါသည္။ ေစာသက္လင္း)
(..........ဘံုဘ၀မွာျဖင့္ ထက္ၾကပ္မကြာ၊ စာ ၈၉ - ၉၁.............။ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္ ေတာတြင္း ပ်ဥ္းမနားအေနာက္ ေတာင္ညိဳေဒသ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ့ ဌာနခ်ဳပ္ ေရႊ၀ါစခန္းေရာက္ေတာ့ မခင္ၾကီးႏွင့္ ျပန္ေတြ႔ရျပန္ပါတယ္။ မခင္ၾကီးဟာ သခင္သန္းျမိဳင္နဲ႔ အိမ္ေထာင္က်ေနပါျပီ။ သခင္သန္းျမိဳင္ဟာ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္အကုန္ေလာက္မွာ သူတို႔ပါတီဌာနခ်ဳပ္က အမ်ိဳးသမီးေကဒါ မၾကည္ညြန္႔နဲ႔ အိမ္ေထာင္က်ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ေလာက္မွာ သူတို႔လင္မယား ကြဲသြားၾကေတာ့ တစ္ခုလတ္ျဖစ္သြားပါတယ္။ သခင္သန္းျမိဳင္နဲ႔ မခင္ၾကီးတို႔ကို သခင္သန္းထြန္း၊ သခင္သိန္းတင္၊ ဆရာခ်စ္တို႔က ကမကထလုပ္ျပီး ေပးစားလုိက္ၾကတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ပထမ မခင္ၾကီးက လက္မခံဘူး၊ ေနာက္မွ လူၾကီးေတြကို အားနာပါးနာနဲ႔ လက္ခံလိုက္တာတဲ့။
မခင္ၾကီးကို အကဲခတ္ရတာ သူ႕ေယာက်္ား သခင္သန္းျမိဳင္ကို သံေယာဇဥ္ရွိပံုမရပါ။ ေန႔လယ္ေန႔ခင္း ကၽြန္မတို႔နဲ႔ စကားလက္ဆံုက်ရင္ ကြယ္လြန္သူ သူ႔ေယာက်္ားေဟာင္း ကိုဗဟိန္းအေၾကာင္းကိုပဲ အမွတ္တရ ေျပာေလ့ရွိပါတယ္။..............။ သူ႔ေယာက်္ား သခင္သန္းျမိဳင္ကုိ ေရွ႕ထားျပီး ေျပာေနတာေၾကာင့္ သူ႔အစား သခင္သန္းျမိဳင္ကို အားနာလွပါတယ္။......)
(.......သခင္သန္းထြန္း၏ ေနာက္ဆံုးေန႔မ်ား - ဒုတိယတြဲ၊ စာ ၆၅၇ - ၆၅၈............။ ၁၉၅၃ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလတြင္ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ေပၚလစ္ဗ်ဴရို အဖြဲ႔၀င္ သခင္သန္းျမိဳင္ႏွင့္ ဗဟုိေကာ္မတီ အဖြ႔ဲ၀င္မ်ားျဖစ္ၾကေသာ သခင္ပု၊ ဗိုလ္ေဇယ်တို႔ ေခါင္းေဆာင္ေသာ အဖြဲ႔သည္လည္း ဗမာျပည္ေျမာက္ပိုင္း ျမစ္ၾကီးနားႏွင့္ ဗန္းေမာ္ၾကား ကခ်င္အမ်ိဳးသားေဒသမွ နယ္စပ္ကုိျဖတ္ေက်ာ္၍ တရုပ္ျပည္အတြင္းသို႔ အထူးလွ်ိဳ႕၀ွက္စြာပင္ ထြက္ခြာခဲ့ၾက၏။.........။
။.............။ ထို႔ေနာက္ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၏ အေ၀းေရာက္ ဗဟိုေကာ္မတီ အဖြ႔ဲ၀င္တစ္ဦးျဖစ္ေသာ သခင္သန္းျမိဳင္ကလည္း တရုပ္အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးႏွင့္ လက္ထပ္ရန္အတြက္ တရုပ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီႏွင့္ လွ်ိဳ႕၀ွက္စြာပင္ အစီအစဥ္ျပဳလုပ္ေလသည္။
သခင္သန္းျမိဳင္ႏွင့္ အိမ္ေထာင္ျပဳခြင့္ရသည့္ တရုပ္အမ်ိဳးသမီးမွာ ရွဲ႕ကၽြယ္ဆိုက္ ဆိုသူျဖစ္၏။ ရွဲ႕ကၽြယ္ဆိုက္သည္ တရုတ္ျပည္သူ႔အစိုးရ ဇီခၽြမ္ျပည္နယ္ ခ်င္တူးျမိဳ႕ရွိ ျပည္နယ္ယဥ္ေက်းမႈဌာနမွ အကနည္းျပ ဆရာမကေလးျဖစ္၏။ တရုပ္ျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီမွ ေလ့က်င့္ထားသည္ ေကဒါတဦးျဖစ္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ တရုပ္ျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီသည္ သခင္သန္းျမိဳင္ (၀မ္က်န္း) ႏွင့္ ရွဲ႕ကၽြယ္ဆိုက္ တို႔အား အထူးတည္ခင္း ေကၽြးေမြးေသာ ဟုိတယ္ၾကီးတြင္ပင္ စီစဥ္၍ လက္ထပ္မဂၤလာပြဲၾကီးကို တခမ္းတနားပင္ က်င္းပေပးေလသည္။ မွတ္ခ်က္....သခင္သန္းျမိဳင္၏ ဇနီးျဖစ္ေသာ တရုပ္အမ်ိဳးသမီး အကနည္းျပ ဆရာမကေလး ရွဲ႕ကၽြယ္ဆိုက္သည္ ၁၉၆၄ ခုႏွစ္ဦးတြင္ ဗမာျပည္သို႔လာေသာ တရုပ္ယဥ္ေက်းမႈအဖြဲ႔ႏွင့္ အတူ လုိက္ပါခဲ့ပါသည္။.........................)
(အပုိင္း ၅ - ေျခရာခံမိသမွ် မခင္ၾကီး၏ ေနာက္ဆံုးပံုရိပ္)
(၁၉၆၄ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၁၃ ရက္ ေန႔ထုတ္ ဗိုလ္တေထာင္ သတင္းစာ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာပါရေစတြင္ ဦးသိန္းေဖျမင့္ ေရးသားခဲ့သည့္ မခင္ၾကီး၏ သတင္းသည္ ကၽြန္ေတာ္ ေျခရာခံမိသမွ်တြင္ ေနာက္ဆံုးျဖစ္ပါသည္။ သခင္တင္ျမႏွင့္ ေတြ႔ဆံုျခင္း စာအုပ္အရ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းက ၁၉၆၃ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၁၁ ရက္တြင္ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ေဆြးေႏြးဖို႔ ဖိ္တ္ေခၚသည့္အခ်ိန္တြင္ သခင္သန္းျမိဳင္သည္ ရုရွႏိုင္ငံ ေမာ္စကိုျမိဳ႕တြင္ ရွိေနပါသည္။ ထိုအခ်ိန္ ၁၉၆၃ ခုႏွစ္တြင္ မခင္ၾကီးသည္ ရန္ကုန္ (သို႔) ေထာင္ထဲတြင္ ရွိေနမည္ဟု ယူဆရပါသည္။ သခင္သန္းျမိဳင္သည္ ၁၉၅၃ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာျပည္မွ ထြက္ခြာသြားသျဖင့္ မခင္ၾကီးႏွင့္ ေပါင္းသင္းခဲ့သည္မွာ ႏွစ္အနည္းငယ္သာ ျဖစ္လိမ့္မည္ဟု မွန္းဆႏိုင္ပါသည္။ ေနာက္ပိုင္း သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ ျပန္ေတြ႔ မေတြ႔ကို မသိေသးပါ။ ၁၉၆၄ ခုႏွစ္တြင္ မခင္ၾကီးသည္ အသက္ ၄၇ ႏွစ္ခန္႔ ရွိပါျပီ။ မခင္ၾကီး ကြယ္လြန္သည့္ ေန႔ရက္ကို မေတြ႔မိေသးပါ။ ေစာသက္လင္း)
(......သူတို႔ေခတ္၊ သူတို႔အတိ္တ္၊ သူတို႔အရိပ္၊ စာ ၁၂၇ - ၁၃၀။...........။ ျမင္းျပိဳင္ကြင္းၾကီးထဲ ခဏတျဖဳတ္ ၀င္ၾကည့္ျပီးတဲ့ေနာက္ ခင္ၾကည္ၾကည္က ျမင္းျပိဳင္ကြင္းနားမွာ ေနၾကတဲ့ သူ႔ရဲေဘာ္မေဟာင္းၾကီးမ်ားျဖစ္ၾကသူ မခင္ၾကီးႏွင့္ မခင္ရီတို႔ထံ သြားခ်င္တယ္ဆိုလို႔ သြားၾကတယ္ဗ်။
မခင္ၾကီးဟာ ကြယ္လြန္သူ ရဲေဘာ္သခင္ဗဟိန္းရဲ႕ ဇနီးျဖစ္တယ္။ ေနာက္အိမ္ေထာင္က်ေသာ္လည္း ကြန္ျမဴနစ္ေပါလစ္ျဗဴရိုလူၾကီး သခင္သန္းျမိဳင္က ႏိုင္ငံျခားေရာက္ေနတယ္။ မခင္ရီကေတာ့ ကြယ္လြန္သူ ကြန္ျမဴနစ္ေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္ျဖစ္သူ သခင္တင္ေဖရဲ႕ ဇနီးျဖစ္တယ္။ ႏွစ္ေယာက္စလံုး ေတာခိုေနရာမွ အဖမ္းခံခဲ့ၾကရျပီး ေထာင္က လြတ္လာတဲ့အတြက္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ ျမင္းျပိဳင္ကြင္းအနီး ၁၆၈ လမ္းမွာ ေနေနၾကတယ္။
သူတို႔ ႏွစ္ေယာက္စလံုးဟာ တစ္ခါတုန္းက ကၽြန္ေတာ့္ဇနီးႏွင့္အတူ ကြန္ျမဴနစ္မၾကီးေတြ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ သူတို႔ ႏွစ္ေယာက္ကေတာ့ ေတာခိုသြားၾကသည္အထိ ႏုိင္ငံေရးလုပ္ခဲ့ၾကတယ္။ ခုေတာ့ ဘာႏို္င္ငံေရးမွ် မလုပ္ေတာ့ဘဲ ေအးေအးေဆးေဆး အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းမႈျပဳေနၾကတယ္။
သူတို႔ေနထိုင္ၾကတဲ့လမ္းဟာ တကယ့္ျမန္မာဆင္းရဲသား ရပ္ကြက္တစ္ခုျဖစ္တယ္။ ညပ္ညပ္သပ္သပ္ ဆင္းဆင္းရဲရဲေနၾကရတဲ့ လုပ္သားျပည္သူေတြကို ေတြ႔ျမင္ရတယ္ဗ်။
မခင္ၾကီးတို႔ မခင္ရီတို႔တေတြဟာ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း အလုပ္အကိုင္လုပ္ေနၾကတယ္ဆိုတာ ၾကားကတည္းက ခ်ီးက်ဴးေနတာပဲဗ်။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ကြန္ျမဴနစ္ျဖစ္ျပီး ေတာမွျပန္လာသူ၊ သို႔မဟုတ္ ေထာင္မွလြတ္လာသူ အမ်ားအျပားႏွင့္ အျခားႏိုင္ငံေရးသမားေဟာင္း မ်ားစြာဟာ ဘ၀င္က ေတာ္ေတာ္ႏွင့္ မက်ၾကဘဲ ေျမၾကီးထဲဆင္း အလုပ္မလုပ္ခ်င္ၾကဘူး။ ယခင္ႏိုင္ငံေရးအစိုးရေခတ္ဆီတုန္းက ေတာျပန္ေထာင္ထြက္ ကြန္ျမဴနစ္အခိ်ဳ႕ဟာ အရင္းရွင္အျဖစ္ ခံယူရန္ ကုမၸဏီေထာင္သူေထာင္၊ လိုင္စင္ပြဲစား လုပ္သူလုပ္၊ အေသးစား ေမွာင္ခိုေစ်းသည္ လုပ္သူလုပ္၊ ျဖစ္ကုန္ၾကတယ္။
အခ်ိဳ႕လည္း ျဖစ္သလို အလုပ္လုပ္စားဖို႔ထက္ အေပါင္းအသင္းႏွင့္ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းမ်ားထံမွ ေတာင္းရမ္းစားေနတတ္ၾကတယ္။
မခင္ၾကီးႏွင့္ မခင္ရီတို႔ကေတာ့ သူတို႔ႏွင့္ လံုး၀မတူဘူး။ စစခ်င္း အပ္ခ်ဳပ္စက္ေထာင္၊ ကိုယ္တုိင္ခ်ဳပ္၊ ကိုယ္တိုင္ေရာင္း လုပ္ခဲ့ၾကတယ္။ ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့ လုပ္သားျပည္သူ႔ဘ၀ကို ခံယူလုိက္ၾကတယ္။ ခုေတာ့ သူတို႔ေနတဲ့ ၁၆၈ လမ္း၊ အိမ္အမွတ္ ၆၄ ေရွ႕မွာ "ေခတ္" အပ္ခ်ဳပ္စက္ေက်ာင္း ဆုိတဲ့ ဆိုင္းဘုတ္ကို ေတြ႔ေနရတယ္။
အစကေတာ့ ေက်ာင္းဆိုေပမယ့္ ေတာ္၏ ေလ်ာ္၏ လုပ္ေနၾကတာပဲလို႔သာ ထင္ခဲ့တယ္။ သူတို႔အိမ္ထဲ၀င္၊ သူတို႔ႏွင့္ေတြ႔ျပီး ေမးျမန္းၾကည့္ေတာ့မွ တကယ့္အပ္ခ်ဳပ္စက္ေက်ာင္း ျဖစ္ေနေၾကာင္း သေဘာေပါက္သြားတယ္။
အပ္ခ်ဳပ္သည္ႏွင့္ ဆရာမေပါင္းေတာ့ အပ္ခ်ဳပ္စက္ေက်ာင္း ။ အိမ္ေရွ႕မ်က္ႏွာစာက်ဥ္းျပီး ေနာက္ဘက္သို႔ ရွည္ထြက္သြားတဲ့ သူတို႔အိမ္ဟာ တစ္ထပ္အိမ္ ဓနိမိုးျဖစ္ေသာ္လည္း အတြင္းမွာ သပ္ယပ္သန္႔ရွင္းတယ္။ အလင္းေရာင္လည္းရွိတယ္။ အိမ္ထဲမွာ အပ္ခ်ဳပ္စက္ ၁၄လံုးရွိေနတာ ေတြ႔ရတယ္ဗ်။ တခိ်ဳ႕ကို ၀ယ္၊ တခ်ိဳ႕ကို ငွားျပီးထားရျခင္းျဖစ္တယ္။ မခင္ၾကီး အလုပ္စခါစတုန္းက ကၽြန္ေတာ္ တစ္ေခါက္ေရာက္ဖူးတယ္။ အဲဒီတုန္းက စက္ ၃ လံုးလားပဲ ေတြ႔ခဲ့တယ္။ ခုေတာ့ ေက်ာင္းအျဖစ္ျဖင့္ ဖြင့္လုိက္တဲ့အတြက္ စက္ေတြပိုျပီး လိုေနတယ္။ ယခု ေက်ာင္းသား ၃၀ ေလာက္သာ လက္ခံႏိုင္တယ္။ အပ္ခ်ဳပ္စက္ ပိုထားႏိုင္ရင္ ေက်ာင္းသားပိုျပီး လက္ခံႏိုင္မွာတဲ့ဗ်။
တစ္ေန႔ ၅ နာရီ သင္တန္းတက္ရျပီး သံုးလၾကာမွ အပ္ခ်ဳပ္စက္အတတ္ပညာ စာေမးပြဲေအာင္ႏိုင္တယ္။ သင္တန္းေပးရာမွာ သေဘာတရားႏွင့္ လက္ေတြ႔ ခြဲထားတယ္။
ေက်ာက္သင္ပုန္းၾကီးႏွင့္ ဂဏာန္းေတြ ေရးထားတာေတြ႔လုိ႔ ေမးၾကည့္လုိက္ေတာ့ အပ္ခ်ဳပ္အတတ္ပညာဆိုင္ရာ ဂဏာန္းသင္ေပးရေၾကာင္း ရွင္းျပၾကတယ္ဗ်။ အတိုင္းအထြာမ်ားကို ေပတံႏွင့္ သာမက ကြန္ပါတို႔ ၾတိဂံတို႔ႏွင့္လည္း တိုင္းတတ္ေအာင္ သင္ေပးတယ္။
သူတို႔ သင္တန္းမ်ားကို အဆင့္ေတြလည္း စနစ္တက်ခြဲထားသဗ်။ အပ္ခ်ဳပ္အတတ္ပညာသင္ေက်ာင္းအျဖစ္ မခင္ၾကီးႏွင့္ မခင္ရီတို႔ဟာ ခုလို စနစ္တက် စီမံႏိုင္တာဟာ သူတို႔ကိုယ္တိုင္က ဆရာမမ်ားျဖစ္ခဲ့ဖူးလို႔ပါပဲ။ မခင္ရီက မူလတန္းႏွင့္ အလယ္တန္းဆရာမ လုပ္ခဲ့ဖူးတယ္။ မခင္ၾကီးကေတာ့ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ဆရာအတတ္သင္ေကာလိပ္မွာ တီတီစီေအာင္ခဲ့သူျဖစ္တယ္။ မခင္ၾကီးႏွင့္ စကားေျပာေနတုန္း ၁၉၃၉ ခုႏွစ္ေလာက္မွာ သခင္ဗဟိန္း ေျမႏုလမ္း အိမ္ငွားေနစဥ္ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ အိမ္ၾကီးေပၚမွ တီတီစီ ေက်ာင္းသူ မခင္ၾကီးႏွင့္ သမီးရည္းစားျဖစ္ၾကပံုကို ကၽြန္ေတာ္ေျပးျပီး သတိရမိတယ္။
သူတို႔ေက်ာင္းမွာ ဆရာမ ၃ ေယာက္ရွိတယ္ဗ်။ မခင္ၾကီး၊ မခင္ရီႏွင့္ အျခားဆရာမကေလး တစ္ေယာက္ျဖစ္တယ္။ ေက်ာင္းလခရတာေတြထဲမွ ေက်ာင္းစရိတ္စခႏွင့္ ဘံုစားေသာက္စရိတ္ကို ႏုတ္ျပီး က်န္တာ အခ်ိဳးက်ခြဲေ၀ယူၾကတယ္။ လုပ္သားသမ၀ါယမစနစ္ သေဘာျဖစ္ေနတာေတြ႔ရတယ္။
ကၽြန္ေတာ္က ကြန္ျမဴနစ္မၾကီးေတြ လုပ္သားျပည္သူ႔ဘ၀ ခံယူေနပံု ေဆာင္းပါးေရးဦးမယ္လို႔ သူတို႔ကုိ ေျပာလိုက္ေတာ့ သိပ္မေရးပါႏွင့္ အစ္ကိုၾကီးရယ္၊ အရင္းရွင္လုပ္ငန္းေတြထင္ျပီး အျမတ္ေတာ္ေၾကးေတြမ်ား လာေကာက္ေနပါဦးမယ္လို႔ စိုးရိမ္တၾကီး ေျပာၾကတယ္ဗ်။............။
(သိန္းေဖျမင့္၊ ၁၂ စက္တင္ဘာ ၁၉၆၄၊ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာပါရေစ၊ ဗိုလ္တေထာင္သတင္းစာ၊ ၁၂ စက္တင္ဘာ ၁၉၆၄)
**ေစာသက္လင္း**
http://sawthetlin.blogspot.com/2011/05/blog-post_08.html
ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းကို အထူးတလည္ မေလ့လာသူမ်ားပင္လွ်င္ ေက်ာင္းသံုးစာမ်ားအရ ကိုဗဟိန္းကို သူ၏ ျမင္းခြာတစ္ခ်က္ေပါက္လွ်င္ မီးဟုန္းဟုန္းေတာက္ေစမယ္ ၾကံဳး၀ါးသံျဖင့္တြဲ၍ သိၾကပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္လည္း ဆရာၾကီး ဒဂုန္တာရာ၏ ရုပ္ပံုလႊာစာမ်ားျဖင့္ ကိုဗဟိန္းကို စိတ္၀င္စားသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လြတ္လပ္ေရး ၾကိဳးပမ္းမႈမ်ား အထြတ္အထိပ္ေရာက္ေနသည့္ ကာလမ်ားအေၾကာင္း ေလ့လာၾကည့္လွ်င္၊ ကိုဗဟိန္းသည္ ထိုကာလမ်ားအတြင္း ရတနာတစ္ပါးျဖစ္သည္။ သူသည္ လင္းလက္ေနသည္။ သူသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ရတနာတစ္ပါးလည္း ျဖစ္သည္။ သူ႔အေၾကာင္းသည္ အတၳဳပၸတၱိစာ တစ္ေစာင္တစ္ဖြဲ႔ျဖင့္ ျမန္မာ့သမိုင္းတြင္ တခမ္းတနား ရိွေနသင့္သည္။
ကၽြန္ေတာ္သည္ ကိုဗဟိန္းအေၾကာင္းကို ဟုိစာမွသည္စာမွ ဖတ္ခဲ့မိတိုင္း သူ႔အေနာက္မွ အရိပ္ေလးကို အျမဲျမင္ေနရသည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကိုဗဟိန္းကို ေလးစားတန္းဘိုးထားသလို၊ ကိုဗဟိန္း ျမတ္ႏိုးခဲ့သည့္ သူ႔အရိပ္ေလးကိုလည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ ခင္မင္သိထားသင့္ပါသည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္သည္ ဖတ္ခဲ့ဖူးသည့္ စာအုပ္မ်ားထဲမွ ကိုဗဟိန္း၏ အရိပ္ေလးကို ဖမ္းႏိုင္မည့္ စာမ်ားကို ေတးမွတ္ထားခဲ့သည္။ ကုိဗဟိန္း၏ အရိပ္ေလးမွာ သူ၏ ဇနီး မခင္ၾကီး ျဖစ္ပါသည္။
အဖိုးထိုက္တန္လွပသည့္ ေက်ာက္မ်က္ရတနာမ်ားသည္ ေတာေတာင္အႏွံ႔ ျပန္႔႔က်ဲေနသည္။ ဟိုေတာ သည္ေတာင္အႏွံ႔ ျပန္႔က်ဲေနသည့္ ေက်ာက္မ်က္ရတနာမ်ားကို ေကာက္ယူျပီး ၾကိဳးျဖင့္ သီကုံုးႏိုင္ပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္သည္ ဟုိစာသည္စာမ်ားမွာ ျပန္႔က်ဲေနသည့္ မခင္ၾကီးအေၾကာင္းကို ဆိုင္ရာတြဲခ်ိတ္ယူျပီး မခင္ၾကီး၏ ပံုရိပ္လႊာေပၚေအာင္ သီကုံးထားပါသည္။ သီကံုးထားသည့္ ေက်ာက္မ်က္ရတနာတြဲ မလွပခဲ့လွ်င္ သီကံုးသူ အျပစ္သာျဖစ္သည္။ ေက်ာက္မ်က္တို႔၏ မူရင္းတန္ဘိုးကို အျပစ္မဆိုႏိုင္ပါ။ သီကံုးသူ ညံ့သျဖင့္သာဟု ဆိုရပါေတာ့မည္။
မခင္ၾကီး၏ ရုပ္ပံုလႊာကို ကုိဗဟိန္းႏွင့္ မခင္ၾကီးတို႔ႏွစ္ဦး စတင္ေတြ႔ဆံုခဲ့ၾကပံုမွ စတင္ပါသည္။ သက္ဆိုင္ရာအခန္းမ်ားတြင္ မူရင္းစာအုပ္မ်ားကို ညြန္းထားပါသည္။ တခန္းႏွင့္တခန္း အဆင္ေျပေျပ ခ်ိတ္မိေစရန္ ရည္ရြယ္သည့္အေနျဖင့္ သီကံုးသည့္ၾကိဳးသဖြယ္ ကၽြန္ေတာ္၏မွတ္စုမ်ားကို စာလံုးအေစာင္းျဖင့္ ျပထားပါသည္။ ထိုစာလံုးအေစာင္းမ်ားမွအပ က်န္စာမ်ားသည္ စာအုပ္မ်ားမွ ထုတ္ႏႈတ္ထားသည္မ်ားသာ ျဖစ္ပါသည္။
ကၽြန္ေတာ္သည္ မခင္ၾကီး၏ ပံုရိပ္လႊာကို ေအာက္ပါစာအုပ္မ်ားမွ ထုတ္ႏႈတ္သီကံုးထားပါသည္။ အခ်က္အလက္မ်ား၊ ဓါတ္ပံုမ်ား၊ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို သံုးစြဲခြင့္ျပဳပါရန္ မူရင္း စာအုပ္ေရးသားသူမ်ားအား ပန္ၾကားအပ္ပါသည္။
၁။ ဒဂုန္တာရာ၊ ရုပ္ပံုလႊာ၊ ပုဂံစာအုပ္တုိက္၊ ဒုတိယအၾကိမ္၊ ၁၉၆၃ ေအာက္တုိဘာ။
၂။ ဒဂုန္တာရာ၊ ဖ်တ္ခနဲေတြ႔ရေသာ ရုပ္ပံုလႊာ ကားခ်ပ္မ်ား၊ ရာျပည့္စာအုပ္တိုက္၊ ပထမအၾကိမ္၊ ၁၉၉၇ ဒီဇင္ဘာ။
၃။ သခင္တင္ျမ၊ ဘံုဘ၀မွာျဖင့္ ထက္ၾကပ္မကြာ၊ သီဟရတနာ စာအုပ္တိုက္ ၊ ပထမအၾကိမ္၊ ၂၀၀၇ မတ္လ။
၄။ သိန္းေဖျမင့္၊ သူတို႔ေခတ္၊ သူတို႔အတိ္တ္၊ သူတို႔အရိပ္၊ စာအုပ္ေစ်း ၊ ပထမအၾကိမ္ ၊ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ ဇြန္လ။
၅။ ျပဳစုသူအမ်ား၊ သခင္သန္းထြန္း၏ ေနာက္ဆံုးေန႔မ်ား - ဒုတိယတြဲ၊ ျမရာပင္စာေပ၊ ပထမအၾကိမ္၊ ၁၉၆၉ စက္တင္ဘာ။
**ေစာသက္လင္း**
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
(အပိုင္း ၁ - အခ်စ္ဇာတ္လမ္း)
(...........ဘံုဘ၀မွာျဖင့္ ထက္ၾကပ္မကြာ၊ စာ- ၈၉ - ၉၀...............။ မခင္ၾကီးက သူနဲ႔ ကုိဗဟိန္းတို႔ ဘတ္စ္ကားေပၚမွာ အမွတ္မထင္ စေတြ႔ၾကပံုကို ေျပာျပပါတယ္။
မခင္ၾကီးက ၁၉၃၉ ခုႏွစ္ စာသင္ႏွစ္မွာ ျပည္လမ္းက ဆရာအတတ္သင္ေကာလိပ္ (TTC) မွာတက္ေနတုန္း၊ တစ္ေန႔ နံနက္ေစာေစာ စမ္းေခ်ာင္းေျမႏုလမ္းကေန ေက်ာင္းသို႔ ဘတ္စ္ကားစီးလာခဲ့ပါတယ္။ ကားေပၚမွာ သိမ္ၾကီးေစ်း ႏို႔ေစ်းျပန္ ကုလားေတြရဲ႕ ႏို႔ပံုးေတြနဲ႔ ျပည့္ေနတဲ့ကား တက္စီးမိရက္သား ျဖစ္ေနတယ္တဲ့။ ထိုင္စရာေနရာက တစ္ကြက္ပဲရွိတယ္။ ထိုင္ဖို႔ အဲဒီေနရာအသြား ႏို႔ပံုးနဲ႔တိုက္မိေရာ။ လူကမဟန္ႏိုင္လို႔ လဲမလိုျဖစ္ေတာ့ ကြက္လပ္ေဘးက ထုိင္ေနသူရဲ႕ ပခံုးကို ကိုင္လိုက္မိတယ္။ ရွက္လိုက္တာလဲ လြန္ေရာ၊ လူက မႊန္ထူျပီး လက္ကကိုင္လာတဲ့ စာအုပ္ေတြ ၾကမ္းေပၚျပဳတ္က်။ လူကလည္း ဟိုလူ႔ေဘးမွာ ၀င္ထိုင္လိုက္ရတယ္။ ပါးစပ္က "ေဆာရီး ေဆာရီးေနာ္" လို႔ အလိုလို ထြက္သြားတယ္။ ထိုင္ေနသူက က်သြားတဲ့ စာအုပ္ေတြကို ေကာက္ေပးတယ္။ သူ႔ကိုိ "ေက်းဇူးပဲ" လို႔ေျပာျပီး သူ႔ဆီ အသာ မ်က္လံုးေ၀ွ႔ၾကည့္ လိုက္မိတယ္။ စူးစူး၀ါး၀ါး စိုက္ၾကည့္ေနတဲ့ သူ႔မ်က္လံုးေတြနဲ႔ကို ဆံုမိတယ္။ ဒိန္းခနဲ ခုန္လိုက္တဲ့ရင္၊ မ်က္ေစ့ကို ခ်က္ခ်င္းလႊဲလိုက္ရတယ္။ ကၽြန္မ ေခါင္းမေဖာ္ရဲေတာ့ဘူး။ ေက်ာင္းေရွ႕မွတ္တိုင္ေရာက္တာနဲ႔ ကားေပၚက ကမန္းကတန္း ဆင္းလိုက္ရတယ္။ ေက်ာင္းေရာက္တဲ့အထိ ခုန္ေနတဲ့ရင္က မရပ္ခ်င္ေသးဘူး။
ကၽြန္မမ်က္ေစ့ထဲမွာျပံဳးေနတဲ့ႏႈတ္ခမ္းနဲ႔ သူ႔ဆံပင္ ေကာက္ေကာက္ေလးေတြကို ေမ့မရ ေဖ်ာက္မရ ျဖစ္ေနရတယ္။ ဘယ္ကသူမွန္းလဲမသိ၊ ကားေပၚ အမွတ္မထင္ဖ်တ္ခနဲေတြ႔လိုက္ရတဲ့ သူ႔မ်က္ႏွာအျပံဳးပန္းကို လြမ္းေနမိတဲ့ ကိုယ့္ကိုလည္း ေဒါသျဖစ္မိတယ္။ ေက်ာင္းက အိမ္ျပန္ေရာက္လည္း သူ႔မ်က္ႏွာက အိမ္အထိ ပါလာတယ္။ အဲဒီညမွာလည္း အိပ္ယာ၀င္ေတာ့ အဲဒီအျပံဳးက ေတာ္ေတာ္နဲ႔ ထြက္မသြားဘူး။ အေတြးထဲ ေစ့ေစ့ေပၚေနတာနဲ႔ မ်က္စိကို အတင္းမိွတ္ျပီး ဇြတ္အိပ္လိုက္ရတယ္။
ေနာက္တစ္ေန႔မွာ ေက်ာင္းအားလပ္ရက္ျဖစ္ေတာ့ အိမ္မႈကိစၥလုပ္ေနတာနဲ႔ သူ႔အျပံဳးကို ေမ့ေမ့ေပ်ာက္ေပ်ာက္ ျဖစ္ေနတယ္။ အိမ္ေရွ႕အိမ္ကလည္း ကၽြန္မတို႔ ပိုင္တဲ့အိမ္ပဲ။ ေအာက္ထပ္က လြတ္ေနေတာ့ အိမ္ငွားရန္ ဆိုင္းဘုတ္ ခ်ိတ္ထားပါတယ္။ အိမ္ငွားခ်င္သူေတြက မၾကာခဏ စံုစမ္းေလ့ရွိပါတယ္။
နံနက္ ၉ နာရီေလာက္မွာ ဧည့္ခန္းက လူစိမ္းအသံ ၾကားတာနဲ႔ ဖတ္ေနတဲ့စာအုပ္ကို ေအာက္ခ်ျပီး အခန္းထဲက ထြက္ၾကည့္လိုက္တယ္။ လား လား...။ ကိုေရႊအျပံဳးရွင္နဲ႔ အေဖာ္တစ္ေယာက္ကို ေတြ႔လိုက္ရတယ္။ သူကေတာ့ ကၽြန္မကို ျပံဳးလို႔ ၾကည့္ေနပါတယ္။ ကၽြန္မမွာ ပူထူျပီး အခန္းထဲ ျပန္၀င္ရမလို၊ ထြက္လာရမလို နေ၀တိမ္ေတာင္ျဖစ္ျပီး ရပ္ေနမိတယ္။ သူတို႔ကို ဧည့္ခံေနတဲ့ အေဒၚက "ဟဲ့ ခင္ၾကီး လာထိုင္ေလ" ဆုိေတာ့မွ သတိရျပီး ကုလားထုိင္တစ္လံုးမွာ အသာ၀င္ထိုင္လုိက္မိတယ္။ ကၽြန္မေတာ့ ဣေႄႏၵပ်က္ေလာက္ေအာင္ကုိ ေခါင္းငံု႔ထိုင္ေနမိတယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကုိလည္း ေဒါသျဖစ္၊ ရင္ကလည္း တဒိန္္းဒိန္းနဲ႔၊ အေဒၚနဲ႔သူ စကားေျပာေနၾကတာလဲ မၾကားတစ္ခ်က္ ၾကားတစ္ခ်က္နဲ႔။ သူတုိ႔ႏွစ္ေယာက္က အခန္းလာငွားတာ။ အသားညိဳညိဳ သူနဲ႔ပါတဲ့သူကေတာ့ ေက်ာင္းျပီးသြားျပီတဲ့၊ ႏွစ္ေယာက္အတူ ေနၾကမွာ။ အေဒၚနဲ႔သူတို႔ အေပးအယူ တည့္သြားျပီး ေနာက္ေန႔မွာ အိမ္စေဘာ္လာေပးမယ္။ သူတို႔ တစ္ခါတည္းေျပာင္းလာၾကမယ္လို႔ ေျပာဆိုျပီး ႏႈတ္ဆက္ျပန္သြားၾကကာမွ ကၽြန္မလည္း သတိျပန္၀င္လာတယ္။ ဒီတစ္ခါ ခုန္ရတဲ့ရင္က အရွက္ရင္မဟုတ္၊ အေပ်ာ္ရင္ပါ။
သူ ကၽြန္မတို႔ အိမ္လာငွားတာဟာ တိုက္ဆိုင္တာလား၊ တမင္သက္သက္လာငွားတာလား။ ကၽြန္မကေတာ့ တိုက္ဆိုင္တာဘဲျဖစ္မယ္လို႔ ထင္ခဲ့တယ္။ သူနဲ႔ ကၽြန္မ သမီးရီးစားျဖစ္ျပီး ေမးၾကည့္ေတာ့မွ သူက Love at first sight (ျမင္တာနဲ႔ၾကိဳက္) ဆိုတာ အလြန္မွန္တယ္တဲ့။ ဘတ္စ္ကားေပၚမွာ ကၽြန္မကို စေတြ႔လိုက္ကတည္းက သူ႔အသဲ စြဲသြားတာတဲ့။ ကားေပၚမွာ လြတ္က်သြားတဲ့ ကၽြန္မရဲ႕ ဗလာစာအုပ္ကို ေကာက္ျပီးအေပး တဒဂၤၾကည့္လုိက္တာနဲ႔ စာအုပ္မ်က္ႏွာဖံုးအေပၚေရးထားတဲ့ လိပ္စာကို မွတ္ထားလိုက္တာတဲ့။ ေနာက္ေန႔ ကိုထြန္းရွိန္ (ေနာင္ ဗိုလ္ရန္ႏိုင္) ကိုေခၚျပီး လိပ္စာအတိုင္းလုိက္လာတာ အခန္႔သင့္ခ်င္ေတာ့ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္အိမ္မွာ အခန္းငွားရန္ရွိသည္ဆိုတဲ့ ဆိုင္းဘုတ္ေၾကာင့္ ကၽြန္မတို႔အိမ္ ၀င္ေမးျပီး အခန္းငွားလိုက္ၾကတာတဲ့။.....................)
(.............ရုပ္ပံုလႊာ၊ ဘဟိန္း သို႔မဟုတ္ ကဗ်ာ။ စာ ၄၉ - ၅၀.....................ကိုဘဟိန္းသည္လည္း ခ်စ္စိတ္ၾကိဳက္စိတ္ရွိသည္။ တကၠသုိလ္တြင္ ရွိစဥ္က လွပေသာေက်ာင္းသူတဦးကို ေကာ္ရစ္ဒါအေကြ႔တြင္ လိုက္၍ခ်စ္စကား ေျပာဖူးသည္။ သူလိုေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္က ေက်ာင္းသူကေလးကို ေကာ္ရစ္ဒါအေတြ႕တြင္ စကားလုိက္ေျပာသည္ဆိုေသာ သတင္းထူးသည္ တကၠသုိလ္တြင္ ပ်ံ႕ႏွံ႔၍သြား၏။................။
ဘီေအ အထက္တန္းတြင္ရွိေသာ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္က သူသည္ သထံုေက်ာင္းေဆာင္တြင္ မေနဘဲ ေျမနီကုန္းရွိ ျပည္လမ္းမၾကီးမွ အေရွ႕ဘက္သို႔ ခ်ိဳး၀င္ရေသာ ေျမႏုလမ္းတြင္ ေနကာ ေန႔ေက်ာင္းသားအျဖစ္ ေက်ာင္းတက္လ်က္ရွိသည္။ သူႏွင့္အတူ ကိုထြန္းရွိန္ (ဗိုလ္ရန္ႏိုင္) ႏွင့္ သူ၏ညီ ေမာင္သန္းႏိုင္တို႔ေနသည္။ ကၽြန္ေတာ္သည္ အတန္းအားခ်ိန္တြင္ သူ၏ေနအိမ္သို႔ မၾကာခဏသြားလည္ေလ့ရွိသည္။ သူ၏ အိမ္တြင္ ဓါတ္စက္တလံုးရွိ၏။
ကုိဘဟိန္းတြင္ လူေတြကို ခ်စ္ခင္တတ္ေသာ ေမတၱာဓါတ္ ၾကြယ္၀သည္။ အထူးသျဖင့္ သူသည္ ကေလးကို အင္မတန္ခ်စ္ခင္တတ္သည္။ တေန႔ ေက်ာင္းအားခ်ိန္တြင္ ေျမႏုလမ္းရွိအိမ္သို႔ သြားလည္ရာ သူသည္ ၄ ႏွစ္သားအရြယ္ ကေလးေလးကို ဒူးႏွစ္ဘက္ၾကားတြင္ ေပြ႔ဖက္ကာ "သည္ေဆာင္းေဟမန္" ဓါတ္ျပား ဖြင့္လ်က္ရွိသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ကေလး၏ ႏွပ္ေခ်းမ်ားကို သူကိုယ္တိုင္ လက္ျဖင့္ သုတ္သင္ေပးသည္။ သူသည္ သည္ကေလးေလးကို အင္မတန္ အလိုလိုက္သည္။
ကၽြန္ေတာ္က မသကၤာ၍ ကုိထြန္းရွိန္ဘက္သို႔လွည့္ကာ "ဘယ့္နဲ႔လဲ ဖိုးထြန္းရွိန္၊ သူ႔မွာ အစ္မေခ်ာေခ်ာ၊ အေဒၚေခ်ာေခ်ာမွ ရွိရဲ႕လား" ဟု ကေလးကို ေမးေငါ႔ျပယင္း ရယ္ေမာကာ ေမးလိုက္၏။ ကိုဘဟိန္းကား ဓါတ္စက္မွ ေသာ့ကိုသာ အတြင္လွည့္ေနသည္။
ကိုထြန္းရွိန္သည္ အိမ္ေရွ႕ဘက္ လမ္းဆီသို႔ ေငးၾကည့္ကာ "မသိေတာ့လားဗ်ာ" ဟု ခပ္ျပံဳးျပံဳးေျဖေလသည္။
သူ၏အိမ္ေရွ႕တြင္ကား ဆရာျဖစ္သင္ေကာလိပ္ေက်ာင္းသူ မခင္ၾကီး ရွိသည္။
ကိုဘဟိန္းသည္ မခင္ၾကီးအား ခ်စ္သူဘ၀ကတည္းကပင္ အေတာ္စြဲ၏။ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္ သီတင္းကၽြတ္ ေက်ာင္းပိတ္ရက္အတြင္းက သူႏွင့္ ကၽြန္ေတာ္ ရွမ္းျပည္သို႔ မႏၱေလးမွျဖတ္၍ သြားခဲ့၏။ ထိုစဥ္က မႏၱေလးသို႔ မင္းလတ္သေဘၤာျဖင့္ ဆန္တက္လ်က္ရွိရာ သေဘၤာေပၚတြင္ ကုိဘဟိန္းသည္ မခင္ၾကီးအေၾကာင္းကို တတြတ္တြတ္ေျပာလ်က္ရွိ၏။ မခင္ၾကီးထံသို႔ တေန႔တေစာင္က် စာထည့္၏။ သေဘၤာဆိပ္ကမ္းျမိဳ႕တျမိဳ႕သို႔ ဆိုက္ကပ္လွ်င္ ကၽြန္ေတာ္စာတက္၍ ထည့္ရ၏။ ကၽြန္ေတာ္အေမ့ထံသို႔ စာထည့္ရန္ ရန္ကုန္က ၀ယ္လာခဲ့ေသာ ဒစ္ကင္ဆန္ စာေရးစကၠဴကပ္ အျပာႏုမွာ သူ႔မခင္ၾကီးထံသို႔ စာေရးသျဖင့္ ရွမ္းျပည္ နမ္းမတူေရာက္ေအာင္ပင္ မခံဘဲ အကုန္ေခ်ာေတာ့၏။....................။)
(.......ဘံုဘ၀မွာျဖင့္ ထက္ၾကပ္မကြာ..၊စာ ၉၁.။...........................။ မခင္ၾကီးက ကိုဗဟိန္းအေၾကာင္း ဆက္ေျပာပါတယ္။ "ကၽြန္မနဲ႔သူ ခုျမင္ခုၾကိဳက္ျပီး ညားၾကတယ္။ သူ႔မွာ ကၽြန္မအရင္ သူစြဲစြဲလန္းလန္း ခ်စ္ခဲ့တဲ့ ခ်စ္ဦးသူ ရွိခဲ့တယ္။ သူ တကၠသုိလ္မွာ ေက်ာင္းသားသမဂၢ ဥကၠ႒ လုပ္ေနတုန္းက သမဂၢအသင္း၀င္ အင္းယားေဟာသူ ထား၀ယ္က မသန္းတဲ့။ နဂါးနီ ကုိထြန္းေအးရဲ႕ ညီမပါ။ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ အေၾကာင္းကို တကၠသုိလ္မွာ အားလံုးသိၾကတယ္။ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္ သူတို႔ ႏွစ္ေယာက္လံုး ဘီေအေအာင္၊ ေက်ာင္းျပီးသြားေတာ့ မသန္းက ထား၀ယ္ျပန္၊ ကိုဗဟိန္းက ရန္ကုန္ က်န္ရစ္၊ တျဖည္းျဖည္း အဆက္ျပတ္သြားၾကတာတဲ့။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ကၽြန္မ သူနဲ႔ေတြ႔ျပီး သမီးရည္းစားျဖစ္ခဲ့ၾကတာပါ။
၁၉၄၀ ခုႏွစ္စမွာ ကၽြန္မတို႔ ရံုးတက္လက္မွတ္ထိုးျပီး လက္ထပ္လိုက္ၾကတယ္။ ကၽြန္မတို႔ လက္ထပ္တာ သူ႔ အိမ္ကိုလည္း သူအသိမေပး၊ ကၽြန္မကလဲ ကၽြန္မ မိဘေတြဆီ ခြင့္မေတာင္းဘဲ တိုးတိုးတိတ္တိတ္ လက္ထပ္လိုက္ၾကတာ။ ဒီသတင္း ဘယ္လိုကဘယ္လို ေပါက္ၾကားသြားတယ္ မသိဘူး။
ေက်ာင္းသားသမဂၢ ဥကၠ႒ေဟာင္း ကိုဗဟိန္းနဲ႔ တီတီစီ ေက်ာင္းသူ မခင္ၾကီးတို႔ ႏွစ္ဦးသေဘာတူ တရားသူၾကီး ေရွ႕ေမွာက္တြင္ လက္ထပ္ျပီးစီးေၾကာင္း သတင္း ျမန္မာ့အလင္းမွာ ပါလာတာေပါ့။
ပခုကၠဴမွာရွိတဲ့ ကၽြန္မ မိဘမ်ားကေတာ့ ေဒါပြတာေပါ့၊ ကုိဗဟိန္းရဲ႕ မိဘေတြကေတာ့ ကိုဗဟိန္းကို အလြန္ခ်စ္ၾကေတာ့ သူတို႔ တင့္ေတာင့္တင့္တယ္ ခမ္းခမ္းနားနား လက္ထပ္မေပးရတဲ့အတြက္ စိတ္မေကာင္းေၾကာင္း၊ ကၽြန္မတို႔ ႏွစ္ေယာက္ကို မႏၱေလးျပန္လာဖို႔၊ တခမ္းတနားျပန္လက္ထပ္ေပးမယ္လို႔ အေၾကာင္းၾကားလိုက္ပါတယ္။ ကုိဗဟိန္းက စာမျပန္ဘူး။
ကၽြန္မ မိဘမ်ားကေတာ့ ဒဏ္ခတ္တဲ့အေနနဲ႔ ေက်ာင္းစရိတ္ ဆက္မပို႔ေတာ့ဘူး။ ကိုဗဟိန္းကိုေတာ့ သူ႔မိဘမ်ားက လစဥ္ပို႔ေနၾကထက္ေတာင္ ပိုက္ဆံ ပို ပို႔ေပးတယ္။ အံမယ္ ကိုဗဟိန္းကလဲ မာနနဲ႔ရွင့္။ ပို႔တဲ့ေငြကို မယူဘူး၊ ျပန္ပို႔ေပးလိုက္တယ္။
ကၽြန္မတို႔ မဂၤလာေဆာင္တဲ့ သတင္းနဲ႔ ကိုဗဟိန္း အလုပ္မရွိေသးတာသိတဲ့ ျမန္မာ့အလင္းဦးတင္က ကိုဗဟိန္းကို ျမန္မာ့အလင္းမွာ ဘာသာျပန္ အယ္ဒီတာ အလုပ္ခန္႔ေပးလိုက္ပါတယ္။ ဦးတင္ရဲ႕ ေက်းဇူးေၾကာင့္ မဂၤလာဦးမွာ အဆင္ေျပသြားခဲ့ပါတယ္"
(အပိုင္း ၂ - အိမ္ေထာင္သည္ဘ၀ေန႔ရက္မ်ား)
(ကုိဗဟိန္းသည္ ၁၂၇၉ ခုႏွစ္ ၀ါဆိုလဆန္း ၁၀ ရက္ (၂၈-၆-၁၉၁၇) နံနက္ ၇ နာရီတြင္ ေမြးဖြားခဲ့သျဖင့္ သူအိမ္ေထာင္ျပဳသည့္ ၁၉၄၀ ခုႏွစ္တြင္ သူ၏ အသက္မွာ ၂၃ ႏွစ္ ျဖစ္ပါသည္။ မခင္ၾကီးသည္ ၂၈-၁၂-၁၉၁၇ တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သျဖင့္ အိမ္ေထာင္ျပဳခိ်န္မွာလည္း ၂၃ ႏွစ္၀န္းက်င္ျဖစ္သည္။ ကုိဗဟိန္း၏ ေမြးေန႔ႏွင့္ ေမြးရက္ ကြဲလြဲမႈမ်ား ရွိေနသည္။ ေစာသက္လင္း)
(....ဖ်တ္ခနဲေတြ႔ရေသာ ရုပ္ပံုလႊာ ကားခ်ပ္မ်ား....၊ စာ ၁၀၅ - ၁၀၆...........။ ၁၉၄၁ ခုႏွစ္ မိုးအကုန္၊ မကုန္ခင္ လပိုင္းျဖစ္မည္ထင္သည္။ ကၽြန္ေတာ္၏ ေမဝတၳဳ ထြက္သည့္ လပိုင္းေလာက္တြင္ ကိုဗဟိန္း အဖမ္းခံရသည္။ ထိုအခါက ေရႊဂံုတိုင္ရွိ ျခေသၤ့ရုပ္ ေလွကားအထက္နားရွိ ဇရပ္တစ္ေဆာင္ (ထိုအခါက အဂၤလိပ္ေတာ္လွန္ေရး ေျမေအာက္လွ်ိဳ႕၀ွက္စခန္း) မွ အျပန္ ညဘက္အဖမ္းခံရျခင္းျဖစ္သည္။ ဗဟန္း (လွ်ိဳ႕၀ွက္စခန္း)တြင္ရွိေနစဥ္ ထိုညက "မခင္ၾကီးကို လြမ္းတယ္ဗ်ာ" ဟုေျပာျပီး ေျမႏုလမ္း အိမ္သို႔အျပန္ အဖမ္းခံရျခင္းျဖစ္သည္ဟု ၾကားရဖူးသည္။...........။..............။ လွ်ိဳ႕၀ွက္စခန္းတြင္ ပုန္းေအာင္းေနစဥ္ ကိုဗဟိန္းက ရခါစ ဇနီးသည္အား လြမ္းသည္ကုိ ကၽြန္ေတာ္က သေဘာက်သည္။..............။ .............။.............။ ကိုဗဟိန္းက "ခ်စ္သူဆိုတာ အခ်စ္ဆံုး အေဖာ္ပဲဗ်။ အထူးသျဖင့္ ဒုကၡကို ေ၀ငွခံႏိုင္တယ္".....)
(........ ရုပ္ပံုလႊာ၊ ဘဟိန္း သို႔မဟုတ္ ကဗ်ာ၊ စာ ၅၄ -၅၅........။ သူသည္ (ကုိဗဟိန္း)သည္ အက္ဂါစႏိုးေရးေသာ တရုတ္ျပည္ေပၚက ၾကယ္နီ စာအုပ္ကုိ ဖတ္လ်က္ရွိသည္။ ကၽြန္ေတာ္မွာ ရန္ကုန္သို႔ ၂ ရက္ ၃ ရက္ ဆိုျပီး ေတာမွအလာ ၃ လ ခန္႔ၾကာျပီး ေသာင္တင္လ်က္ရွိရာ၊ လဲစရာလံုခ်ီပိုမရွိ၊ ဘန္ေကာက္လံုခ်ီ အျပာတထည္ကိုသာ မခၽြတ္တန္း ၀တ္ေနရ၏။ သို႔ျဖစ္ရာ ကိုဘဟိန္း ၀တ္ထားေသာ မႏၱေလးလံုခ်ီအစိမ္းႏွင့္ လဲရန္ အတင္းပူဆာ၏။
ကၽြန္ေတာ္တို႔သည္ သူ၏ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန အတြင္း၀န္ရံုးခန္း တံခါးကိုပိတ္ကာ ေဘာင္းဘီတိုကေလးေတြႏွင့္ တေယာက္လံုခ်ီ တေယာက္လဲၾက၏။ ျပီးလွ်င္ ႏွစ္ေယာက္သား အူတက္မတတ္ ရယ္ေမာလ်က္ ရွိၾကေလသည္။ သည္အေၾကာင္းကုိ မခင္ၾကီးအား ေျပာျပေသာအခါ "ရွင္တို႔ဟာ ခေလးေတြလိုဘဲေနာ္၊ အရွက္လဲမရွိဘူး" ဟု ရယ္ကာၾကိမ္း၏။....................။)
(........ ဘံုဘ၀မွာျဖင့္ ထက္ၾကပ္မကြာ၊ စာ ၈၈ - ၈၉..............။ ကိုဗဟိန္းကို ဂ်ပန္ေခတ္က ေဆးရံုၾကီး (ရန္ကုန္ စစ္ရံုးခ်ဳပ္ေဟာင္း) မွာ သူ႔ဇနီး မခင္ၾကီးႏွင့္အတူ စတင္ေတြ႔လိုက္ပါတယ္။ အရပ္က ပုျပတ္ျပတ္၊ မခင္ၾကီးက သူ႔ထက္ေတာင္ အရပ္ရွည္ေသး။ ကုိဗဟိန္းက အသားျဖဴျဖဴ ဆံပင္ကေခြလိပ္လိပ္နဲ႔ အေတာ္ၾကည့္ေကာင္းတဲ့ မ်က္ႏွာေပါက္ပါ။ သူနဲ႔ယွဥ္လိုက္ေတာ့ မခင္ၾကီးက အက်ည္းတန္တယ္လို႔ ထင္ရပါတယ္။ အမွန္က မခင္ၾကီးလည္း အရုပ္မဆိုးပါ။ မခင္ၾကီးကုိ ေဒါက္တာလွေရႊ (၁၃၀၀ျပည့္အေရးေတာ္ပံု ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္) ဆီမွာလာျပတာပါ။.........။ ေဒါက္တာလွေရႊနဲ႔က သူတို႔လင္မယားႏွစ္ေယာက္လံုးနဲ႔ အေတာ္ရင္းႏွီးပံုရပါတယ္။...........။ သူတို႔စကားနားေထာင္ရင္း ကိုဗဟိန္းနဲ႔ မခင္ၾကီးကို က်မ ေကာင္းေကာင္းအကဲခတ္ႏိုင္ခဲ့တာပါ။..............။)
(အပိုင္း ၃ - ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးအလြန္ ကာလမ်ား)
(..........ဘံုဘ၀မွာျဖင့္ ထက္ၾကပ္မကြာ၊ စာ ၈၉ - ၉၀.................။ ေနာက္တၾကိမ္ သူတို႔လင္မယားနဲ႔ ျပန္ေတြ႔တာကေတာ့ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးျပီးစ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ေျမနီကုန္း ေျမႏုလမ္းက သူတို႔အိမ္ အေပၚထပ္မွာပါ။ ကုိဗဟိန္းက မမာရွာပါ။ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ ေတာ္လွန္ေရးအတြင္း ေတာင္ငူေျပာက္က်ားတပ္ကို ေခါင္းေဆာင္ျပီး မအိပ္မေန မရပ္မနား အပင္ပန္းခံ တိုက္ပြဲေတြကို ဦးစီးခဲ့လို႔ ရခဲ့တဲ့ ပဲခူးရိုးမ ငွက္ဖ်ားေရာဂါေၾကာင့္ အိပ္ယာထဲ လဲေနရတဲ့ အခ်ိန္ေပါ့၊ အနားကေတာ့ မခင္ၾကီးက သူ႔ကို အရိပ္တၾကည့္ၾကည့္နဲ႔ပါ။...........။ သူ႔အနားမွာ ေန႔ညမဟူ ျပဳစုေနတဲ့ မခင္ၾကီးကေတာ့ မ်က္ႏွာေပၚက စိုးရိမ္စိတ္ကို မဖံုးကြယ္ႏိုင္ရွာပါ။........။
ပန္းခ်ီ - ေနမ်ိဳးေဆး............။ (ကိုဗဟိန္းက ေရာဂါသည္းထန္ေနလ်က္မွ ပါတီအလုပ္မ်ားကို ဇြတ္လုပ္ေနသျဖင့္) မခင္ၾကီးက ကေလးဆိုးၾကီးလို ေျပာမရတဲ့ သူ႔ေယာက်္ားအလစ္မွာ သခင္သန္းထြန္းနဲ႔ ကိုသိန္းေဖတို႔ကို သြားသြားတိုင္တယ္။ အဲဒါလည္း ကိုဗဟိန္းက မမႈ၊ လုပ္ျမဲလုပ္ေနတာပဲ။...........။)
(....ဖ်တ္ခနဲေတြ႔ရေသာ ရုပ္ပံုလႊာ ကားခ်ပ္မ်ား၊ စာ ၁၁၂........။ (ကိုဗဟိန္းသည္ မႏၱေလးေဆးရံုၾကီးတြင္ တက္ေရာက္ကုသေနရင္း ၁၉၄၆ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာ ၂၀ ရက္ေန႔တြင္ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ပါသည္။) ကုိဗဟိန္း ကြယ္လြန္ေသာအခါ သူသည္ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ေပၚလစ္ဗ်ဴရို ဥကၠ႒၊ ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ အလုပ္သမားသမဂၢ ဥကၠ႒၊ ျပည္သူ႔အာဏာဂ်ာနယ္ အယ္ဒီတာ ျဖစ္သည္။.........)
(အပိုင္း ၄ - ပဲခူးရိုးမ)
(မခင္ၾကီးသည္ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္ အသက္ ၂၉ ႏွစ္အရြယ္တြင္ မုဆိုးမျဖစ္ခဲ့ရပါသည္။ ေစာသက္လင္း)
(..........ဘံုဘ၀မွာျဖင့္ ထက္ၾကပ္မကြာ၊ စာ ၈၉ - ၉၁.............။ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္ ေတာတြင္း ပ်ဥ္းမနားအေနာက္ ေတာင္ညိဳေဒသ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ့ ဌာနခ်ဳပ္ ေရႊ၀ါစခန္းေရာက္ေတာ့ မခင္ၾကီးႏွင့္ ျပန္ေတြ႔ရျပန္ပါတယ္။ မခင္ၾကီးဟာ သခင္သန္းျမိဳင္နဲ႔ အိမ္ေထာင္က်ေနပါျပီ။ သခင္သန္းျမိဳင္ဟာ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္အကုန္ေလာက္မွာ သူတို႔ပါတီဌာနခ်ဳပ္က အမ်ိဳးသမီးေကဒါ မၾကည္ညြန္႔နဲ႔ အိမ္ေထာင္က်ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ေလာက္မွာ သူတို႔လင္မယား ကြဲသြားၾကေတာ့ တစ္ခုလတ္ျဖစ္သြားပါတယ္။ သခင္သန္းျမိဳင္နဲ႔ မခင္ၾကီးတို႔ကို သခင္သန္းထြန္း၊ သခင္သိန္းတင္၊ ဆရာခ်စ္တို႔က ကမကထလုပ္ျပီး ေပးစားလုိက္ၾကတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ပထမ မခင္ၾကီးက လက္မခံဘူး၊ ေနာက္မွ လူၾကီးေတြကို အားနာပါးနာနဲ႔ လက္ခံလိုက္တာတဲ့။
မခင္ၾကီးကို အကဲခတ္ရတာ သူ႕ေယာက်္ား သခင္သန္းျမိဳင္ကို သံေယာဇဥ္ရွိပံုမရပါ။ ေန႔လယ္ေန႔ခင္း ကၽြန္မတို႔နဲ႔ စကားလက္ဆံုက်ရင္ ကြယ္လြန္သူ သူ႔ေယာက်္ားေဟာင္း ကိုဗဟိန္းအေၾကာင္းကိုပဲ အမွတ္တရ ေျပာေလ့ရွိပါတယ္။..............။ သူ႔ေယာက်္ား သခင္သန္းျမိဳင္ကုိ ေရွ႕ထားျပီး ေျပာေနတာေၾကာင့္ သူ႔အစား သခင္သန္းျမိဳင္ကို အားနာလွပါတယ္။......)
(.......သခင္သန္းထြန္း၏ ေနာက္ဆံုးေန႔မ်ား - ဒုတိယတြဲ၊ စာ ၆၅၇ - ၆၅၈............။ ၁၉၅၃ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလတြင္ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ေပၚလစ္ဗ်ဴရို အဖြဲ႔၀င္ သခင္သန္းျမိဳင္ႏွင့္ ဗဟုိေကာ္မတီ အဖြ႔ဲ၀င္မ်ားျဖစ္ၾကေသာ သခင္ပု၊ ဗိုလ္ေဇယ်တို႔ ေခါင္းေဆာင္ေသာ အဖြဲ႔သည္လည္း ဗမာျပည္ေျမာက္ပိုင္း ျမစ္ၾကီးနားႏွင့္ ဗန္းေမာ္ၾကား ကခ်င္အမ်ိဳးသားေဒသမွ နယ္စပ္ကုိျဖတ္ေက်ာ္၍ တရုပ္ျပည္အတြင္းသို႔ အထူးလွ်ိဳ႕၀ွက္စြာပင္ ထြက္ခြာခဲ့ၾက၏။.........။
။.............။ ထို႔ေနာက္ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၏ အေ၀းေရာက္ ဗဟိုေကာ္မတီ အဖြ႔ဲ၀င္တစ္ဦးျဖစ္ေသာ သခင္သန္းျမိဳင္ကလည္း တရုပ္အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးႏွင့္ လက္ထပ္ရန္အတြက္ တရုပ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီႏွင့္ လွ်ိဳ႕၀ွက္စြာပင္ အစီအစဥ္ျပဳလုပ္ေလသည္။
သခင္သန္းျမိဳင္ႏွင့္ အိမ္ေထာင္ျပဳခြင့္ရသည့္ တရုပ္အမ်ိဳးသမီးမွာ ရွဲ႕ကၽြယ္ဆိုက္ ဆိုသူျဖစ္၏။ ရွဲ႕ကၽြယ္ဆိုက္သည္ တရုတ္ျပည္သူ႔အစိုးရ ဇီခၽြမ္ျပည္နယ္ ခ်င္တူးျမိဳ႕ရွိ ျပည္နယ္ယဥ္ေက်းမႈဌာနမွ အကနည္းျပ ဆရာမကေလးျဖစ္၏။ တရုပ္ျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီမွ ေလ့က်င့္ထားသည္ ေကဒါတဦးျဖစ္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ တရုပ္ျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီသည္ သခင္သန္းျမိဳင္ (၀မ္က်န္း) ႏွင့္ ရွဲ႕ကၽြယ္ဆိုက္ တို႔အား အထူးတည္ခင္း ေကၽြးေမြးေသာ ဟုိတယ္ၾကီးတြင္ပင္ စီစဥ္၍ လက္ထပ္မဂၤလာပြဲၾကီးကို တခမ္းတနားပင္ က်င္းပေပးေလသည္။ မွတ္ခ်က္....သခင္သန္းျမိဳင္၏ ဇနီးျဖစ္ေသာ တရုပ္အမ်ိဳးသမီး အကနည္းျပ ဆရာမကေလး ရွဲ႕ကၽြယ္ဆိုက္သည္ ၁၉၆၄ ခုႏွစ္ဦးတြင္ ဗမာျပည္သို႔လာေသာ တရုပ္ယဥ္ေက်းမႈအဖြဲ႔ႏွင့္ အတူ လုိက္ပါခဲ့ပါသည္။.........................)
(အပုိင္း ၅ - ေျခရာခံမိသမွ် မခင္ၾကီး၏ ေနာက္ဆံုးပံုရိပ္)
(၁၉၆၄ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၁၃ ရက္ ေန႔ထုတ္ ဗိုလ္တေထာင္ သတင္းစာ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာပါရေစတြင္ ဦးသိန္းေဖျမင့္ ေရးသားခဲ့သည့္ မခင္ၾကီး၏ သတင္းသည္ ကၽြန္ေတာ္ ေျခရာခံမိသမွ်တြင္ ေနာက္ဆံုးျဖစ္ပါသည္။ သခင္တင္ျမႏွင့္ ေတြ႔ဆံုျခင္း စာအုပ္အရ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းက ၁၉၆၃ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၁၁ ရက္တြင္ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ေဆြးေႏြးဖို႔ ဖိ္တ္ေခၚသည့္အခ်ိန္တြင္ သခင္သန္းျမိဳင္သည္ ရုရွႏိုင္ငံ ေမာ္စကိုျမိဳ႕တြင္ ရွိေနပါသည္။ ထိုအခ်ိန္ ၁၉၆၃ ခုႏွစ္တြင္ မခင္ၾကီးသည္ ရန္ကုန္ (သို႔) ေထာင္ထဲတြင္ ရွိေနမည္ဟု ယူဆရပါသည္။ သခင္သန္းျမိဳင္သည္ ၁၉၅၃ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာျပည္မွ ထြက္ခြာသြားသျဖင့္ မခင္ၾကီးႏွင့္ ေပါင္းသင္းခဲ့သည္မွာ ႏွစ္အနည္းငယ္သာ ျဖစ္လိမ့္မည္ဟု မွန္းဆႏိုင္ပါသည္။ ေနာက္ပိုင္း သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ ျပန္ေတြ႔ မေတြ႔ကို မသိေသးပါ။ ၁၉၆၄ ခုႏွစ္တြင္ မခင္ၾကီးသည္ အသက္ ၄၇ ႏွစ္ခန္႔ ရွိပါျပီ။ မခင္ၾကီး ကြယ္လြန္သည့္ ေန႔ရက္ကို မေတြ႔မိေသးပါ။ ေစာသက္လင္း)
(......သူတို႔ေခတ္၊ သူတို႔အတိ္တ္၊ သူတို႔အရိပ္၊ စာ ၁၂၇ - ၁၃၀။...........။ ျမင္းျပိဳင္ကြင္းၾကီးထဲ ခဏတျဖဳတ္ ၀င္ၾကည့္ျပီးတဲ့ေနာက္ ခင္ၾကည္ၾကည္က ျမင္းျပိဳင္ကြင္းနားမွာ ေနၾကတဲ့ သူ႔ရဲေဘာ္မေဟာင္းၾကီးမ်ားျဖစ္ၾကသူ မခင္ၾကီးႏွင့္ မခင္ရီတို႔ထံ သြားခ်င္တယ္ဆိုလို႔ သြားၾကတယ္ဗ်။
မခင္ၾကီးဟာ ကြယ္လြန္သူ ရဲေဘာ္သခင္ဗဟိန္းရဲ႕ ဇနီးျဖစ္တယ္။ ေနာက္အိမ္ေထာင္က်ေသာ္လည္း ကြန္ျမဴနစ္ေပါလစ္ျဗဴရိုလူၾကီး သခင္သန္းျမိဳင္က ႏိုင္ငံျခားေရာက္ေနတယ္။ မခင္ရီကေတာ့ ကြယ္လြန္သူ ကြန္ျမဴနစ္ေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္ျဖစ္သူ သခင္တင္ေဖရဲ႕ ဇနီးျဖစ္တယ္။ ႏွစ္ေယာက္စလံုး ေတာခိုေနရာမွ အဖမ္းခံခဲ့ၾကရျပီး ေထာင္က လြတ္လာတဲ့အတြက္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ ျမင္းျပိဳင္ကြင္းအနီး ၁၆၈ လမ္းမွာ ေနေနၾကတယ္။
သူတို႔ ႏွစ္ေယာက္စလံုးဟာ တစ္ခါတုန္းက ကၽြန္ေတာ့္ဇနီးႏွင့္အတူ ကြန္ျမဴနစ္မၾကီးေတြ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ သူတို႔ ႏွစ္ေယာက္ကေတာ့ ေတာခိုသြားၾကသည္အထိ ႏုိင္ငံေရးလုပ္ခဲ့ၾကတယ္။ ခုေတာ့ ဘာႏို္င္ငံေရးမွ် မလုပ္ေတာ့ဘဲ ေအးေအးေဆးေဆး အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းမႈျပဳေနၾကတယ္။
သူတို႔ေနထိုင္ၾကတဲ့လမ္းဟာ တကယ့္ျမန္မာဆင္းရဲသား ရပ္ကြက္တစ္ခုျဖစ္တယ္။ ညပ္ညပ္သပ္သပ္ ဆင္းဆင္းရဲရဲေနၾကရတဲ့ လုပ္သားျပည္သူေတြကို ေတြ႔ျမင္ရတယ္ဗ်။
မခင္ၾကီးတို႔ မခင္ရီတို႔တေတြဟာ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း အလုပ္အကိုင္လုပ္ေနၾကတယ္ဆိုတာ ၾကားကတည္းက ခ်ီးက်ဴးေနတာပဲဗ်။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ကြန္ျမဴနစ္ျဖစ္ျပီး ေတာမွျပန္လာသူ၊ သို႔မဟုတ္ ေထာင္မွလြတ္လာသူ အမ်ားအျပားႏွင့္ အျခားႏိုင္ငံေရးသမားေဟာင္း မ်ားစြာဟာ ဘ၀င္က ေတာ္ေတာ္ႏွင့္ မက်ၾကဘဲ ေျမၾကီးထဲဆင္း အလုပ္မလုပ္ခ်င္ၾကဘူး။ ယခင္ႏိုင္ငံေရးအစိုးရေခတ္ဆီတုန္းက ေတာျပန္ေထာင္ထြက္ ကြန္ျမဴနစ္အခိ်ဳ႕ဟာ အရင္းရွင္အျဖစ္ ခံယူရန္ ကုမၸဏီေထာင္သူေထာင္၊ လိုင္စင္ပြဲစား လုပ္သူလုပ္၊ အေသးစား ေမွာင္ခိုေစ်းသည္ လုပ္သူလုပ္၊ ျဖစ္ကုန္ၾကတယ္။
အခ်ိဳ႕လည္း ျဖစ္သလို အလုပ္လုပ္စားဖို႔ထက္ အေပါင္းအသင္းႏွင့္ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းမ်ားထံမွ ေတာင္းရမ္းစားေနတတ္ၾကတယ္။
မခင္ၾကီးႏွင့္ မခင္ရီတို႔ကေတာ့ သူတို႔ႏွင့္ လံုး၀မတူဘူး။ စစခ်င္း အပ္ခ်ဳပ္စက္ေထာင္၊ ကိုယ္တုိင္ခ်ဳပ္၊ ကိုယ္တိုင္ေရာင္း လုပ္ခဲ့ၾကတယ္။ ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့ လုပ္သားျပည္သူ႔ဘ၀ကို ခံယူလုိက္ၾကတယ္။ ခုေတာ့ သူတို႔ေနတဲ့ ၁၆၈ လမ္း၊ အိမ္အမွတ္ ၆၄ ေရွ႕မွာ "ေခတ္" အပ္ခ်ဳပ္စက္ေက်ာင္း ဆုိတဲ့ ဆိုင္းဘုတ္ကို ေတြ႔ေနရတယ္။
အစကေတာ့ ေက်ာင္းဆိုေပမယ့္ ေတာ္၏ ေလ်ာ္၏ လုပ္ေနၾကတာပဲလို႔သာ ထင္ခဲ့တယ္။ သူတို႔အိမ္ထဲ၀င္၊ သူတို႔ႏွင့္ေတြ႔ျပီး ေမးျမန္းၾကည့္ေတာ့မွ တကယ့္အပ္ခ်ဳပ္စက္ေက်ာင္း ျဖစ္ေနေၾကာင္း သေဘာေပါက္သြားတယ္။
အပ္ခ်ဳပ္သည္ႏွင့္ ဆရာမေပါင္းေတာ့ အပ္ခ်ဳပ္စက္ေက်ာင္း ။ အိမ္ေရွ႕မ်က္ႏွာစာက်ဥ္းျပီး ေနာက္ဘက္သို႔ ရွည္ထြက္သြားတဲ့ သူတို႔အိမ္ဟာ တစ္ထပ္အိမ္ ဓနိမိုးျဖစ္ေသာ္လည္း အတြင္းမွာ သပ္ယပ္သန္႔ရွင္းတယ္။ အလင္းေရာင္လည္းရွိတယ္။ အိမ္ထဲမွာ အပ္ခ်ဳပ္စက္ ၁၄လံုးရွိေနတာ ေတြ႔ရတယ္ဗ်။ တခိ်ဳ႕ကို ၀ယ္၊ တခ်ိဳ႕ကို ငွားျပီးထားရျခင္းျဖစ္တယ္။ မခင္ၾကီး အလုပ္စခါစတုန္းက ကၽြန္ေတာ္ တစ္ေခါက္ေရာက္ဖူးတယ္။ အဲဒီတုန္းက စက္ ၃ လံုးလားပဲ ေတြ႔ခဲ့တယ္။ ခုေတာ့ ေက်ာင္းအျဖစ္ျဖင့္ ဖြင့္လုိက္တဲ့အတြက္ စက္ေတြပိုျပီး လိုေနတယ္။ ယခု ေက်ာင္းသား ၃၀ ေလာက္သာ လက္ခံႏိုင္တယ္။ အပ္ခ်ဳပ္စက္ ပိုထားႏိုင္ရင္ ေက်ာင္းသားပိုျပီး လက္ခံႏိုင္မွာတဲ့ဗ်။
တစ္ေန႔ ၅ နာရီ သင္တန္းတက္ရျပီး သံုးလၾကာမွ အပ္ခ်ဳပ္စက္အတတ္ပညာ စာေမးပြဲေအာင္ႏိုင္တယ္။ သင္တန္းေပးရာမွာ သေဘာတရားႏွင့္ လက္ေတြ႔ ခြဲထားတယ္။
ေက်ာက္သင္ပုန္းၾကီးႏွင့္ ဂဏာန္းေတြ ေရးထားတာေတြ႔လုိ႔ ေမးၾကည့္လုိက္ေတာ့ အပ္ခ်ဳပ္အတတ္ပညာဆိုင္ရာ ဂဏာန္းသင္ေပးရေၾကာင္း ရွင္းျပၾကတယ္ဗ်။ အတိုင္းအထြာမ်ားကို ေပတံႏွင့္ သာမက ကြန္ပါတို႔ ၾတိဂံတို႔ႏွင့္လည္း တိုင္းတတ္ေအာင္ သင္ေပးတယ္။
သူတို႔ သင္တန္းမ်ားကို အဆင့္ေတြလည္း စနစ္တက်ခြဲထားသဗ်။ အပ္ခ်ဳပ္အတတ္ပညာသင္ေက်ာင္းအျဖစ္ မခင္ၾကီးႏွင့္ မခင္ရီတို႔ဟာ ခုလို စနစ္တက် စီမံႏိုင္တာဟာ သူတို႔ကိုယ္တိုင္က ဆရာမမ်ားျဖစ္ခဲ့ဖူးလို႔ပါပဲ။ မခင္ရီက မူလတန္းႏွင့္ အလယ္တန္းဆရာမ လုပ္ခဲ့ဖူးတယ္။ မခင္ၾကီးကေတာ့ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ဆရာအတတ္သင္ေကာလိပ္မွာ တီတီစီေအာင္ခဲ့သူျဖစ္တယ္။ မခင္ၾကီးႏွင့္ စကားေျပာေနတုန္း ၁၉၃၉ ခုႏွစ္ေလာက္မွာ သခင္ဗဟိန္း ေျမႏုလမ္း အိမ္ငွားေနစဥ္ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ အိမ္ၾကီးေပၚမွ တီတီစီ ေက်ာင္းသူ မခင္ၾကီးႏွင့္ သမီးရည္းစားျဖစ္ၾကပံုကို ကၽြန္ေတာ္ေျပးျပီး သတိရမိတယ္။
သူတို႔ေက်ာင္းမွာ ဆရာမ ၃ ေယာက္ရွိတယ္ဗ်။ မခင္ၾကီး၊ မခင္ရီႏွင့္ အျခားဆရာမကေလး တစ္ေယာက္ျဖစ္တယ္။ ေက်ာင္းလခရတာေတြထဲမွ ေက်ာင္းစရိတ္စခႏွင့္ ဘံုစားေသာက္စရိတ္ကို ႏုတ္ျပီး က်န္တာ အခ်ိဳးက်ခြဲေ၀ယူၾကတယ္။ လုပ္သားသမ၀ါယမစနစ္ သေဘာျဖစ္ေနတာေတြ႔ရတယ္။
ကၽြန္ေတာ္က ကြန္ျမဴနစ္မၾကီးေတြ လုပ္သားျပည္သူ႔ဘ၀ ခံယူေနပံု ေဆာင္းပါးေရးဦးမယ္လို႔ သူတို႔ကုိ ေျပာလိုက္ေတာ့ သိပ္မေရးပါႏွင့္ အစ္ကိုၾကီးရယ္၊ အရင္းရွင္လုပ္ငန္းေတြထင္ျပီး အျမတ္ေတာ္ေၾကးေတြမ်ား လာေကာက္ေနပါဦးမယ္လို႔ စိုးရိမ္တၾကီး ေျပာၾကတယ္ဗ်။............။
(သိန္းေဖျမင့္၊ ၁၂ စက္တင္ဘာ ၁၉၆၄၊ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာပါရေစ၊ ဗိုလ္တေထာင္သတင္းစာ၊ ၁၂ စက္တင္ဘာ ၁၉၆၄)
**ေစာသက္လင္း**
http://sawthetlin.blogspot.com/2011/05/blog-post_08.html
No comments:
Post a Comment