လူထုက်န္းမာေရး ((လက္ေဆးျခင္း)

>
**Public Health**



**ဘယ္အခ်ိန္မွာ လက္ေဆးသင့္ပါသလဲ**

အစာမစားမီ - စာမစားမီ လက္ေဆးျခင္းျဖင့္ အစာလမ္းေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္ ေရာဂါပိုး၀င္ျခင္းမွ ကာကြယ္ႏိုင္ပါသည္။ ကာလ၀မ္းေရာဂါ၊ အူေရာင္ငန္းဖ်ားေရာဂါမ်ားကို ကာကြယ္ႏိုင္ပါသည္။

**အိမ္သာသြားအျပီး **- အိမ္သာဆိုသည္မွာ ဘက္တီးရီးယားပိုးမ်ား၊ သန္ေကာင္ပိုးမ်ား ေပါမ်ားရာေနရာ ျဖစ္ပါသည္။ အိမ္သာတံခါးလက္ကိုင္၊ ေရခြက္တို႕ကို ကိုင္မိရံုမွ်ျဖင့္ ေရာဂါပိုးမ်ား ကိုယ့္လက္ေပၚသို႕ ေရာက္လာႏိုင္ပါသည္။ မိမိက လက္ကို ေသေသခ်ာခ်ာ မေဆးေၾကာပါက ထိုေရာဂါပိုးမ်ားသည္ မိမိ၏ လက္မွတစ္ဆင့္ တျခား ကိုယ္အစိတ္အပိုင္းမ်ားသို႕ ျပံ႕ႏွံသြားႏိုင္ပါသည္။

**Computer အသံုးျပဳျပီးခ်ိန္ **
- computer keyboard မ်ား အထူးသျဖင့္ interenet café ဆိုင္မ်ားမွ keyboard မ်ားသည္ လူတကာအသံုးျပဳေနေသာေၾကာင့္ ေရာဂါပိုးေပါင္းဆံုျဖင့္ ညစ္ပတ္လွပါသည္။

Animal မ်ားကို ကိုင္တြယ္ျပီးခ်ိန္ - ၎တို႕၏ body တြင္ တိရစာၦန္မွတဆင့္ လူကို ကူးစက္ႏိုင္ေသာေရာဂါမ်ား ရိွေနတတ္ပါသည္။

**လက္ေဆးျခင္း၏ အေရးပါပံု**


ယခင္က လက္ေဆးျခင္းသည္ ၀မ္းပ်က္၀မ္းေလွ်ာေရာဂါမ်ားကိုသာ ကာကြယ္ႏိုင္သည္ဟု ယူဆခဲ့ၾကသည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ လက္သည္ ၀မ္းပ်က္၀မ္းေလွ်ာေရာဂါမ်ားသာမက အေရျပားေရာဂါမ်ား၊ အသက္ရွဴ လမ္းေၾကာင္း ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ေရာဂါမ်ား၊ မ်က္လံုးႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ေရာဂါမ်ား ႏွင့္ ကူးစက္ေရာဂါ အေတာ္မ်ားမ်ား ကိုလည္း ျဖစ္ေစႏိုင္သည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။
ထို႕ေၾကာင့္ လက္ေဆးျခင္းျဖင့္ အဆိုပါေရာဂါ အမ်ားစုကိုပါ ကာကြယ္ႏိုင္သည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။
လူအမ်ားစုသည္ အိမ္သာသြားျပီးပါက လက္ေဆးေသာ အေလ့အက်င့္ ရိွေသာေၾကာင့္ ၀မ္းပ်က္၀မ္းေလွ်ာေရာဂါကို စိုးရိမ္စရာမရိွေတာ့ပါ။ သို႕ရာတြင္ လက္မွတဆင့္ ရာသီအလိုက္ ျဖစ္တတ္ေသာ တုတ္ေကြး ေရာဂါပုိးမ်ားကို သယ္ေဆာင္ႏိုင္တယ္ဆိုတာ သိဖို႕လိုအပ္ပါတယ္။



လက္သည္ body အစိတ္အပိုင္းမ်ားကို အျမဲတမ္းထိေတြ႕ေနေသာ အစိတ္အပိုင္းျဖစ္ပါသည္။ ထိုလက္ကိုပင္ အသံုးျပဳ၍ ကၽြနေတာ္တို႕သည္ ပစၥည္းမ်ားကို ကို္င္တြယ္ၾကသည္။ ဟိုမွသည္သို႕ေရႊ႕ၾကသည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ထိေတြ႕ေနေသာ ပစၥည္းမ်ားတြင္ ေရာဂါပိုးမ်ား တင္ရိွေနပါက ထိုေရာဂါပိုးမ်ားသည္ ကၽြန္ေတာ့္တို႕၏ လက္ေပၚသို႕ ေရာက္ရိွလာမည္ျဖစ္သည္။ ထိုလက္ျဖင့္ပင္ အစာစားမည္၊ မ်က္လံုးကိုပြတ္မည္၊ ႏွာေခါင္းကို ပြတ္မည္ဆိုပါက အဆိုပါေရာဂါပိုးမ်ားသည္ ပါးစပ္၊ မ်က္လံုး၊ ႏွင့္ ႏွာေခါင္းထဲသို႕၀င္သြားမည္ျဖစ္ပါသည္။ လက္ကိုပံုမွန္ေဆးျခင္းျဖင့္ ရာသီအလိုက္တုတ္ေကြးျဖစ္မႈကို ၅၀ % အထိ ကာကြယ္ႏိုင္သည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။

**စနစ္တက်ျဖစ္ေအာင္မည္ကဲ့သို႕လက္ေဆးမည္နည္း**

လက္ေဆးသည္ဆိုရာတြင္ ေရကို တတ္ႏိုင္သေလာက္ မ်ားမ်ားျဖင့္ ေဆးရမည္။ ေရဘံုဘိုင္မွ က်ေနေသာေရ ျဖစ္ပါက ပို၍ေကာင္းပါသည္။ မျပင္းလြန္း မေပ်ာ့လြန္းေသာ ဆပ္ျပာရိွဖို႕လိုပါသည္။ လက္ေဆးခ်ိန္သည္ အနည္းဆံုး စကၠန္႕ ၃၀ ခန္႕ရိွသင့္ပါသည္။ အရမ္းျပင္းပါက လက္တြင္ရိွေသာ အေရျပားမ်ားကို စားသြားႏိုင္ပါသည္။ လက္ေခ်ာင္းမ်ားၾကား ႏွင့္ လက္ေခ်ာင္းထိပ္မ်ားကို စနစ္တက် ေဆးဖို႕လိုပါသည္။


**ေမမြန္ေက်ာ္**

**Public Health**



**ဘယ္အခ်ိန္မွာ လက္ေဆးသင့္ပါသလဲ**

အစာမစားမီ - စာမစားမီ လက္ေဆးျခင္းျဖင့္ အစာလမ္းေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္ ေရာဂါပိုး၀င္ျခင္းမွ ကာကြယ္ႏိုင္ပါသည္။ ကာလ၀မ္းေရာဂါ၊ အူေရာင္ငန္းဖ်ားေရာဂါမ်ားကို ကာကြယ္ႏိုင္ပါသည္။

**အိမ္သာသြားအျပီး **- အိမ္သာဆိုသည္မွာ ဘက္တီးရီးယားပိုးမ်ား၊ သန္ေကာင္ပိုးမ်ား ေပါမ်ားရာေနရာ ျဖစ္ပါသည္။ အိမ္သာတံခါးလက္ကိုင္၊ ေရခြက္တို႕ကို ကိုင္မိရံုမွ်ျဖင့္ ေရာဂါပိုးမ်ား ကိုယ့္လက္ေပၚသို႕ ေရာက္လာႏိုင္ပါသည္။ မိမိက လက္ကို ေသေသခ်ာခ်ာ မေဆးေၾကာပါက ထိုေရာဂါပိုးမ်ားသည္ မိမိ၏ လက္မွတစ္ဆင့္ တျခား ကိုယ္အစိတ္အပိုင္းမ်ားသို႕ ျပံ႕ႏွံသြားႏိုင္ပါသည္။

**Computer အသံုးျပဳျပီးခ်ိန္ **
- computer keyboard မ်ား အထူးသျဖင့္ interenet café ဆိုင္မ်ားမွ keyboard မ်ားသည္ လူတကာအသံုးျပဳေနေသာေၾကာင့္ ေရာဂါပိုးေပါင္းဆံုျဖင့္ ညစ္ပတ္လွပါသည္။

Animal မ်ားကို ကိုင္တြယ္ျပီးခ်ိန္ - ၎တို႕၏ body တြင္ တိရစာၦန္မွတဆင့္ လူကို ကူးစက္ႏိုင္ေသာေရာဂါမ်ား ရိွေနတတ္ပါသည္။

**လက္ေဆးျခင္း၏ အေရးပါပံု**


ယခင္က လက္ေဆးျခင္းသည္ ၀မ္းပ်က္၀မ္းေလွ်ာေရာဂါမ်ားကိုသာ ကာကြယ္ႏိုင္သည္ဟု ယူဆခဲ့ၾကသည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ လက္သည္ ၀မ္းပ်က္၀မ္းေလွ်ာေရာဂါမ်ားသာမက အေရျပားေရာဂါမ်ား၊ အသက္ရွဴ လမ္းေၾကာင္း ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ေရာဂါမ်ား၊ မ်က္လံုးႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ေရာဂါမ်ား ႏွင့္ ကူးစက္ေရာဂါ အေတာ္မ်ားမ်ား ကိုလည္း ျဖစ္ေစႏိုင္သည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။
ထို႕ေၾကာင့္ လက္ေဆးျခင္းျဖင့္ အဆိုပါေရာဂါ အမ်ားစုကိုပါ ကာကြယ္ႏိုင္သည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။
လူအမ်ားစုသည္ အိမ္သာသြားျပီးပါက လက္ေဆးေသာ အေလ့အက်င့္ ရိွေသာေၾကာင့္ ၀မ္းပ်က္၀မ္းေလွ်ာေရာဂါကို စိုးရိမ္စရာမရိွေတာ့ပါ။ သို႕ရာတြင္ လက္မွတဆင့္ ရာသီအလိုက္ ျဖစ္တတ္ေသာ တုတ္ေကြး ေရာဂါပုိးမ်ားကို သယ္ေဆာင္ႏိုင္တယ္ဆိုတာ သိဖို႕လိုအပ္ပါတယ္။



လက္သည္ body အစိတ္အပိုင္းမ်ားကို အျမဲတမ္းထိေတြ႕ေနေသာ အစိတ္အပိုင္းျဖစ္ပါသည္။ ထိုလက္ကိုပင္ အသံုးျပဳ၍ ကၽြနေတာ္တို႕သည္ ပစၥည္းမ်ားကို ကို္င္တြယ္ၾကသည္။ ဟိုမွသည္သို႕ေရႊ႕ၾကသည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ထိေတြ႕ေနေသာ ပစၥည္းမ်ားတြင္ ေရာဂါပိုးမ်ား တင္ရိွေနပါက ထိုေရာဂါပိုးမ်ားသည္ ကၽြန္ေတာ့္တို႕၏ လက္ေပၚသို႕ ေရာက္ရိွလာမည္ျဖစ္သည္။ ထိုလက္ျဖင့္ပင္ အစာစားမည္၊ မ်က္လံုးကိုပြတ္မည္၊ ႏွာေခါင္းကို ပြတ္မည္ဆိုပါက အဆိုပါေရာဂါပိုးမ်ားသည္ ပါးစပ္၊ မ်က္လံုး၊ ႏွင့္ ႏွာေခါင္းထဲသို႕၀င္သြားမည္ျဖစ္ပါသည္။ လက္ကိုပံုမွန္ေဆးျခင္းျဖင့္ ရာသီအလိုက္တုတ္ေကြးျဖစ္မႈကို ၅၀ % အထိ ကာကြယ္ႏိုင္သည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။

**စနစ္တက်ျဖစ္ေအာင္မည္ကဲ့သို႕လက္ေဆးမည္နည္း**

လက္ေဆးသည္ဆိုရာတြင္ ေရကို တတ္ႏိုင္သေလာက္ မ်ားမ်ားျဖင့္ ေဆးရမည္။ ေရဘံုဘိုင္မွ က်ေနေသာေရ ျဖစ္ပါက ပို၍ေကာင္းပါသည္။ မျပင္းလြန္း မေပ်ာ့လြန္းေသာ ဆပ္ျပာရိွဖို႕လိုပါသည္။ လက္ေဆးခ်ိန္သည္ အနည္းဆံုး စကၠန္႕ ၃၀ ခန္႕ရိွသင့္ပါသည္။ အရမ္းျပင္းပါက လက္တြင္ရိွေသာ အေရျပားမ်ားကို စားသြားႏိုင္ပါသည္။ လက္ေခ်ာင္းမ်ားၾကား ႏွင့္ လက္ေခ်ာင္းထိပ္မ်ားကို စနစ္တက် ေဆးဖို႕လိုပါသည္။


**ေမမြန္ေက်ာ္**