လူထုက်န္းမာေရး (ပန္းသီးက က်န္းမာေရးကို ဘယ္လိုအေထာက္အကူေပးနုိင္လဲ?)

> **Public Health**


နုိင္ငံတကာမွာရွိတဲ. ေဆးသိပၸံပညာရွင္ေတြရဲ. ေလ.လာခ်က္အရ အသီးအရြက္
မ်ားမ်ားစားရင္ က်န္းမာေရးကုိ အေထာက္အကူျပဳတယ္လို. သိရပါတယ္။ Fruits and
vegetable ေတြကို မွန္မွန္စားတဲ.သူေတြဟာ နာတာရွည္ေရာဂါေတြ ( Chronic
Diseases) ေတြျဖစ္တဲ. နွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာ ဂါ၊ ေသြးတုိးေရာဂါ၊
ဆီးခ်ိဴ ေသြးခ်ိဴေရာဂါ၊ ေလျဖတ္ေရာဂါနဲ. ကင္ဆာေရာဂါေတြကို ကာကြယ္
နုိင္တယ္လို. ဆိုပါတယ္။ ပန္းသိးကုိမွန္မွန္စားရင္ ခုနကလိုမ်ိဴး
နာတာရွည္ေရာဂါ ျဖစ္ပြားမွူကုိ ေလ်ာ.နည္းေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
စာဆုိေတာင္ရွိပါတယ္။ Take an apple a day, keep the doctor away!
ပန္းသီးတစ္လံုးေန.တိုင္းစားသံုး
ရင္ ဆရာ၀န္ဆီ သြားစရာမလိုဘူးတဲ.။
တစ္နည္းအားျဖင့္ က်န္းမာေရးေကာင္းတာကုိ ဆိုလိုျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

**ပန္းသီးမွာ ဘယ္လိုအဟာရဓါတ္ေတြ ပါ၀င္သလဲ**

ေဆးဘက္၀င္ပစၥည္းေတြကို Phytochemical လို.ေခၚပါတယ္။ သူ.မွာ Phenolic
compound ေတြ ျဖစ္တဲ. Flavonoid ေတြ မ်ားစြာပါ၀င္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္
Quercetin, Caechin, Phloridzin, Chlorogenic agent စတာေတြဟာ
အလြန္အစြမ္းထက္တဲ. Antioxidant ေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဒါ.အျပင္ သဘာ၀
ဗီတာမင္စီနဲ. Fiber လို.ေခၚတဲ. အမွ်င္ဓါတ္ေတြ ၾကြယ္၀စြာ ပါ၀င္ပါတယ္။


**ေဆးဘက္၀င္ပစၥည္းေတြဟာ ပန္းသီးအမ်ိဳးအစားေပၚမူတည္ျပီး ကြာျခားမွူရွိပါသလား?**

ရွိပါတယ္။ ပန္းသီးအမ်ိဳးအစားကိုလိုက္ျပီး အခ်ိဳ.က ေသြးေၾကာေတြ
ေကာင္းေအာင္ လုပ္ေပးတဲ. Quercetin ပုိမ်ားတာတို.၊ အခ်ိဳ.က်ေတာ.
ကင္ဆာေရာဂါ ကာကြယ္ေပးတဲ. ကင္ဆာဆဲလ္ေတြကို သတ္ေပးနုိင္တဲ. Catechin လို
ဓါတ္ပစၥည္းေတြ ပုိပါ၀င္တာတို. ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္
ပန္းသီးတစ္မ်ိဴးတည္းမွာ ခူးဆြတ္တဲ. အခ်ိန္အေပၚမူတည္ျပီး အနုအရင့္ကို
လုိက္လို. ကြာျခားမွူရွိပါတယ္ ဒါေပမဲ. Storage condition အေပၚမူတည္ျပီး
ကြာျခားမွူကေတာ. နဲနဲပဲ ရွိတယ္။ Processing ေပၚမူတည္ျပီး ကြာျခားမွူကေတာ.
ေတာ္ေတာ္မ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ထုတ္လုပ္တဲ. နည္းစနစ္ကုိ ဂရုျပဳဖို.
အေရးၾကီးပါတယ္။


**ကမၻာေပၚမွာ ပန္းသီးအမ်ိဳးအစား ဘယ္နွမ်ိဳးရွိလဲ?**

(france apple )
သဘာ၀ပန္းသီးအေနနဲ. မ်ိဳးကြဲေပါင္း ၇၅၀၀ ရွိတဲ.အနက္ ထင္ရွားတဲ. အမ်ိဴးေ
ပါင္း၂၀ ရွိပါတယ္။ ေနရာေဒသနဲ. အေရာင္အေသြး၊အနံ.၊ အရသာေပၚမူတည္ျပီး
ခြဲထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ ျမန္မာနုိင္ငံမွာေတာင္မွ ခ်င္းေတာင္က ပန္းသီး
ရွမ္းျပည္နယ္က ပန္းသီးခြဲထားသလို တရုတ္ျပည္ကပန္းသီး ျပင္သစ္က ပန္းသီး
ဆြတ္ဇာလန္က ပန္းသီး စသည္ျဖင့္ခြဲထားပါတယ္။

ေနာက္အေရာင္အေသြးေပၚမူတည္ျပီး
အစိမ္းေရာင္၊ အ၀ါေရာင္ ၊အနီေရာင္၊ပန္းေရာင္၊ စပ္ၾကားေရာင္ စသည္ျဖင့္
ခြဲထားပါတယ္။ အနံ. အရသာေပၚမူတည္ျပီး ခ်ဥ္တဲ. ပန္းသီး၊ က်စ္လ်စ္တဲ.
ပန္းသီး၊ ခပ္ပြပြပန္းသီး စသည္ျဖင့္ ကြဲျပားပါတယ္။ က်န္းးမာေရးအတြက္
ေကာင္းတာကေတာ. အနီေရာင္ရင့္ရင့္၊ ခပ္ခ်ဥ္ခ်ဥ္၊ ခပ္က်စ္က်စ္ အရည္ရႊမ္းတဲ.
ပန္းသီးမ်ိဳးကေတာ. အေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပမဲ. ေဈးကြက္မွာ ခ်ဥ္တဲ.ပန္းသီးဆုိ လူၾကိဳက္နည္းျပီး ခ်ိဳမွ
ေဈးေကာင္းရပါတယ္။ အခုေနာက္ပုိင္းမွာ Hybrids မ်ိဳး( စပ္မ်ိဳး)
ေတြလည္းေပၚထြက္လာေနပါျပီ။ ဒီေန.ထိ ေလးမ်ိဳးေလာက္က
အသံုးမ်ားအစားမ်ားပါတယ္။ ဥပမာ ပန္းသီးနဲ. သစ္ေတာ္သီး စပ္ျပီးရတဲ.
ပန္းသစ္ေတာ္သီးလိုမ်ိဳးေပါ.။အဓိကကေတာ. စားလို.အရသာရွိေအာင္ထက္
ၾကာရွည္အစားခံေအာင္လုပ္တာမ်ားပါတယ္။ Hybrids မ်ိဳးေတြက ရက္ေပါင္း၂၀၀
ေလာက္ထိ မပုပ္မသိုးဘဲ သိမ္းထားနို္င္ပါတယ္။


**ပန္းသီးကို ခြဲတဲ.အခါ ခဏၾကာရင္အ၀ါေရာင္ေျပာင္းသြားတာ ဘာ.ေၾကာင့္ပါလဲ**

ပန္းသီးမွာ ရွိတဲ. ဗီတာမင္စီ ( Ascorbic acid) ေတြဟာ အျဖဴေရာင္ျဖစ္ပါတယ္။
အဲ.ဒါကို ခြဲလိုက္ရင္ ေလထုထဲမွာရွိတဲ. ေအာက္ဆီဂ်င္( oxygen) နဲ.
ထိေတြ.ျပီး oxidized ျဖစ္သြားလို. ၀ါသြားရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ၾကာေလ
၀ါေလျဖစ္ပါတယ္။ Ascorbic acid ေတြအားလံုး oxidize ျဖစ္သြားရင္ေတာ.
ပန္းသီးဟာ ၀ါရံုတင္မကဘူး အညိဳေရာင္ ကိုေျပာင္းသြားပါတယ္။ ဒါကုိ Browning
ျဖစ္တယ္လို.ေခၚပါတယ္။ အဲ.လိုျဖစ္ေနတဲ.ပန္းသီးဟာ မစားသင့္ေတာ.ပါဘူး။
ခ်က္ခ်င္းခြဲ ခ်က္ခ်င္းစားတာဟာ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါတယ္။ အေကာင္းဆံုးကေတာ.
ပါးစပ္နဲ. ကုိက္စားတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ ေလထဲက ေအာက္ဆီဂ်င္နဲ.
ထိေတြ.ဖို. အခ်ိ္န္အတိုအေတာင္းဆံုးျဖစ္လို. အာနိသင္
အမ်ားဆံုးရမွာျဖစ္ပါတယ္။

**ပန္းသီးကိုစားရင္ ၀ါမသြားေအာင္ ဆားရည္ထဲမွာ စိမ္ျပီး စားရင္ေကာ ေကာင္းပါသလား?**

ေကာင္းပါတယ္။ ဘာလို.လဲဆိုေတာ. ပန္းသီးကုိ ခြဲလိုက္တဲ.အခါ ပန္းသီးမွာ
ပါတဲ. Vitamin C ေတြဟာ ေလထဲမွာရွိတဲ. Oxygen နဲ.ဓါတ္ျပဳသြားလို.
၀ါသြားတာဆိုေတာ. ေရထဲမွာ စိမ္လိုက္ရင္ Oxygen နဲ.
မထိေတြ.နို္င္ေတာ.ပါဘူး။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ရုိးရုိးေရနဲ.စာရင္
ဆားရည္ျဖစ္တဲ.အတြက္ acid ဓါတ္ျဖစ္တဲ. Vitamin C ကုိထိန္းခ်ဳပ္ျပီးသား
ျဖစ္သြားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပန္းသီးကုိ ၀ါမသြားေအာင္
ထိန္းထားျပီးသားျဖစ္ပါတယ္။


**ပန္းသီးကုိ အခြံႏႊာစားတာနဲ. အခြံႏႊာမစားတာ ဘယ္ဟာကပုိေကာင္းပါသလဲ?**

ဒါဟာ အင္မတန္မွ အေရးၾကီးပါတယ္။ပန္းသီးထဲမွာ ပါတဲ. ေဆးဖက္၀င္ပစၥည္းေတြ
ျဖစ္တဲ. Phonelic အုပ္စု၀င္ Flavonoi d ေတြ ( Terpeno id အုပ္စု၀င္)
Carotenoid ေတြဟာ အခြံမွာပဲ အဓိက ပါ၀င္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
အခြံကုိခြာျပီးစားရင္ ခုနက ေဆးဖက္၀င္တဲံ. အာနိသင္ေတြရမွာ မဟုတ္ေတာ.ပါဘူး။
အခြံကုိေရနဲ. ေသေသခ်ာခ်ာေဆးဖို.ေတာ. လိုပါလိမ္.မယ္။ အထူးသျဖင့္
ပိုးသတ္ေဆး အၾကြင္းအက်န္ေတြမရွိဖို. လုိပါလိမ္.မယ္။ ပန္းသီးအခြံဟာ
Cuticle နဲ.အုပ္ထားလို. ပိုးသတ္ေဆးအၾကြင္းအက်န္ဟာ ေသခ်ာကပ္ျငိနုိင္ျခင္း
မရွိပါဘူး။ ေရနဲ.ေဆးရံုနဲ. အလြယ္တကူ ေျပာင္သြားနုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ.
ပန္းသီးဟာ ထိခိုက္အနာတရျဖစ္ေနမယ္။ ဓားရွရာေတြ ဘာေတြ ရွိေနမယ္ဆိုရင္ေတာ.
ပိုးသတ္ေဆးေတြဟာ အတြင္းထိ ၀င္ေရာက္သြားနုိင္တဲ.အတြက္
စားဖို.မသင့္ေတာ္ပါဘူး။




**ပန္းသီးဟာ ဘယ္လိုေဆးဖက္၀င္ပါသလဲ?**

အဓိက အေနနဲ.

၁။ နွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ ကာကြယ္ေရးနဲ. ကုသေရးမွာ မ်ားစြာအသံုး၀င္ပါတယ္။

၂။ ကင္ဆာေရာဂါမျဖစ္ပြားဖို. ကာကြယ္ေရးမွာပဲျဖစ္ျဖစ္
ေရာဂါျဖစ္ပြားေနတဲ.အခါမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ အသံုး၀င္ပါတယ္။

၃။ အေရာင္က်ေစတဲ. သတၱိရွိပါတယ္။

၄။ ပန္းနာရင္ၾကပ္ေရာဂါနဲ. allergic ျဖစ္ေစမွဴေတြကုိ ေလ်ာ.နည္းေစပါတယ္။
စသည္တို.ျဖစ္ပါတယ္။

၁။ နွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါနွင့္ ပန္းသီး

ပန္းသီးမွာ ပါ၀င္တဲ. Quercetin ဆိုတဲ. ဓါတ္ပစၥည္းဟာေသြးေၾကာထဲမွာရွိတဲ.
LDL cholestrol ကုိ Oxidation မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးပါတယ္။ LDL oxidation
ျဖစ္ရင္ ေသြးေၾကာေတြမာလာမယ္။ထူလာမယ္။ ဒါကုိ Atherosclerosis
လို.ေခၚပါတယ္။ အဲ.ဒီလိုျဖစ္ရင္ နွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ
ေသြးတိုးေရာဂါနဲ. ေလျဖတ္ေရာဂါေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါတင္မကေသးဘဲ Quercetin
ေတြဟာ ေသြးကုိမလိုအပ္ဘဲ မခဲေအာင္ ေသြးကုိ abnormal sticky မျဖစ္ေအာင္
ဟန္.တားနုိင္စြမ္းရွိပါတယ္။ ဒီအခ်က္နွစ္ခ်က္ဟာ နွလံုးေသြးေၾကာပိတ္တာတို.
ေလျဖတ္တာတို. ျဖစ္ေစရျခင္းရဲ. အေၾကာင္းရင္းေတြျဖစ္လို. ဒါေတြကုိ
မျဖစ္ေအာင္ကာကြယ္ျခင္းဟာ မ်ားစြာ အက်ိဳးရွိလွပါတယ္။ ဒါနဲ. ပတ္သက္လို.
ကမၻာတစ္၀န္းမွာ ေလ.လာမွုေတြအမ်ားအျပားျပဳလုပ္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။


လူေတြအမ်ားၾကီးမွာ ေလ.လာထားတဲ. Large population study ေတြျဖစ္ပါတယ္?

ေလ.လာခ်က္ ( ၁ ) Zuphan elerly study လို.ေခၚပါတယ္။

Dutch လူမ်ိဳး အမ်ိဳးသား အသက္ ၆၅ နွစ္ကေန ၈၄ နွစ္အတြင္းရွိ လူအေယာက္ ၈၀၅
ေယာက္ကို ၁၉၈၈ ခုနွစ္ကေန ၁၉၉၃ အထိ ငါးနွစ္တာေလ့လာခ်က္အရ Flavonoid
စားသံုးမွုနဲ. နွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ၊ ေလျဖတ္ေရာဂါ စာသံုးမွုကို
ေလ့လာရာမွာ Flavonoid ပါ၀င္တဲ. အစားအစာ စားတာမ်ားရင္ Heart attack
လို.ေခၚတဲ. နွလံုးေသြးေၾကာပိတ္ျပီး ရုတ္တရက္ေသဆံုးတာ ဦးေနွာက္
ေသြးေၾကာပိတ္ျပီးေလျဖတ္တာ ( Stroke) ျဖစ္ပြားမွုနွဳန္း
ေလ်ာ.နည္းတာေတြ.ရပါတယ္။

သူတို.အဓိကအားျဖင့္ Flavonoid ေတြကုိ ရရွိေစတဲ. အစားအစာေတြကေတာ. ပန္းသီး
ၾကက္သြန္နီနဲ. လက္ဖက္ေျခာက္တုိ.ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ေလ.လာခ်က္ (၂ ) Seven countries study လို.ေခၚပါတယ္။ နို္င္ငံေပါင္း ၇
နိုင္ငံမွာရွိတဲ. လူေပါင္း ၇၆၃ ေယာက္ကုိ ေလ့လာခဲ.လို.ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီနုိ္င္ငံေတြကေတာ. Finland, Italy, Greece, Yugoslavia, Japan,
Netherland နဲ. United State တို.ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ရရွိတဲ.အေျဖကေတာ.
ပထမေလ့လာခ်က္မွာလိုပဲ Flavonoid စားတာမ်ားရင္ နွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ
ေလျဖတ္ေရာဂါ ေလ်ာ.နည္းတယ္ဆိုတာပါပဲ။

ေလ့လာခ်က္( ၃ ) Women Health Study အေနနဲ. ျပဳလုပ္ခဲ.ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီး
၄၀, ၀၀၀ နီးပါး ပါ၀င္တဲ. က်ယ္က်ယ္ျပန္.ျပန္. လူအမ်ားစုကို ခုနွစ္နွစ္
နီးပါးေလ့လာမွု ျပဳလုပ္ခဲ.ရာမွာ Flavonoid ပါ၀င္တဲ. အစားအစာေတြ
စားရင္နွလံုးေသြးေၾကာ က်ဥ္းေရာဂါ ၃၅ ရာခိုင္နွဳန္းအထိ ေလ်ာ.က်ေစတယ္လို.
ဆုိပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ပန္းသီးနဲ. ေဂၚဖီပန္းပြင့္စိမ္း ( Broccoli )
နွစ္ခုတြဲစားရင္ မ်ားစြာေလ်ာ.နည္းေစတယ္လို. ဆိုပါတယ္။

ေလ့လာခ်က္ ( ၄ ) ဂ်ပန္နိုင္ငံမွာ ေသြးဆံုးျပီးတဲ. အမ်ိဳးသမီး (
Pastmenopausal women) ၃၅ ,၀၀၀ ကို ၂၀၀၁ ခုနွစ္က ေလ့လာခ်က္အရ ပန္းသီးမွာ
ပါ၀င္တဲ. Catechin နဲ. Epicatechin ေတြေၾကာင့္ အခ်ိဳ.
နွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါနဲ. ေသြးေၾကာပိတ္လို.ေသဆံုးရမွုေတြ ကုိ
ေလ်ာ.နည္းေစတယ္လို. ဆိုပါတယ္။ ပန္းသီးမွာ ပါတဲ. Catechin ဟာ အျခား
အစားအစာေတြမွာပါတဲ. Catechin ေတြထက္ ( ဥပမာ လက္ဖက္ေျခာက္ )
ပိုမိုေကာင္းမြန္တယ္လို. ဆိုပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ပန္းသီးကုိ ပံုမွန္စားရင္ နွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ
ေသြးေၾကာပိတ္ေရာဂါ နဲ.ေလျဖတ္ေရာဂါေတြကေန ကာကြယ္နုိင္တယ္လို.
ေျပာလို.ရပါတယ္။


ကင္ဆာေရာဂါ နွင့္ ပန္းသီး

ဟင္းသီးဟင္းရြက္ စားသံုးမွုနဲ. ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ပြားမွုဟာ
ေျပာင္းျပန္အခ်ိဳးက်တယ္ဆိုတာ ၾကာခဲ.ပါျပီ။ ဟင္းသီးဟင္းရြတ္မ်ားမ်ားစားတဲ.
သူဟာ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ပြားမွုနွဳန္း ေလ်ာ.နည္းေစျပီး စားသံုးမွုနွဳန္း
နည္းတဲ.သူေတြမွာ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ပြားမွဳနံဳး ျမင့္မားလာတာကို ဆိုလိုပါတယ္။
ဟင္းသီးဟင္းရြက္ထဲမွာ ကင္ဆာေရာဂါကုိ ကာကြယ္တိုက္ဖ်က္နိုင္တဲ.
ဓါတ္ပစၥည္းေတြ ကေတာ. Flavonoid ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ Flavonoid
အမ်ိဳးေပါင္းမ်ားစြာရွိတဲ.အနက္ Quercetin ဟာလည္းတစ္ခုအပါအ၀င္ ျဖစ္ပါတယ္။
ပန္းသီး ၾကက္သြန္နီ၊ လက္ဖက္ရည္ၾကမ္း မွန္မွန္ေသာက္ရင္ Quercetin ေတြ
ရနုိင္ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ Lung cancer ( အဆုတ္ကင္ဆာ) ၊ Breast cancer (
ရင္သားကင္ဆာ) Colon cancer , Rectum cancer ( အူမၾကီးကင္ဆာ) Leukemia (
ေသြးကင္ဆာ) Ovarian cancer ( မ်ိဳးဥအိမ္ကင္ဆာ) ေတြကေန
ကာကြယ္နုိင္တယ္လို.ဆိုပါတယ္။

ဥပမာအားျဖင့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ ေလ့လာခ်က္အရ ပန္းသီး
တစ္ေန.တစ္လံုးမွန္မွန္စားတဲ.သူေ တြမွာ Lung cancer ( အဆုတ္ကင္ဆာ)
ျဖစ္ပြားမွဳနွဳန္းဟာ မ်ားစြာ ေလ်ာ.နည္းတာကို ေတြ.ရပါတယ္။ လူေပါင္း ၁၂၄,
၀၀၀ ( က်ား ၄၇,၀၀၀ နဲ. မ ၇၇,၀၀၀ ) ကို ေလ့လာေတြ.ရွိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ဟာ၀ုိင္ရီမွာေလ့လာခ်က္ ( case control study ) အရလည္း ပန္းသီးနဲ.
ၾကက္သြန္နီ ပံုမွန္စားသံုးတဲ.သူေတြမွာ အဆုတ္ကင္ဆာျဖစ္ပြားနုိင္ေျခဟာ ၄၀
ရာခိုင္နွဳန္းကေန ၅၀ ရာခိုင္နွဳန္းအထိ ေလ်ာ.နည္းး သြားတယ္လို. ဆုိပါတယ္။
ပန္းသီးနဲ. ၾကက္သြန္နီ မစားတဲ.အုပ္စုမွာ အဆုတ္ကင္ဆာျဖစ္ပြားမွုနွဳန္း
ပုိမိုျမင့္မားတာကို ေတြ.ရတယ္လို. ဆုိပါတယ္။

အေရာင္က်ေစေသာ သတၱိ နွင့္ပန္းသီး

ခႏၶာကိုယ္ေရာင္ရမ္းေနတဲ.ေရာဂါေ တြမွာ ပန္းသီးစားရင္
သက္သာေစပါတယ္။အေရာင္က်ေစနုိင္ပါတယ္။ ဥပမာ အေရျပားေရာင္တာ
အဆစ္အျမစ္ေရာင္တာ အဆုတ္ေရာင္တာ အသည္းေရာင္တာ စသည္ျဖင့္ေပါ.ေရာင္တဲ.အခါမွာ
အဓိက Calcium channel နဲ. Intracellular calcium binding protein ျဖစ္တဲ.
Calmodulin တုိ.ကုိ ဟန္.တားနုိင္တဲ. သတၱိရွိလို.ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ပန္းသီးမွာပါတဲ. Quercetin က ဟန္.တားေပးတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္
ေရာင္တဲ.ျဖစ္စဥ္ေတြမွာအဓိက က်တဲ. ဆဲလ္ေတြျဖစ္တဲ. mast cell နဲ. basophil
ေတြရဲ. degranulatia လို.ေခၚတဲ. ေရာင္ရမ္းျခင္းကိုျဖစ္ေစတဲ.
ဓါတ္ပစၥည္းေတြထုတ္ေပးမွုကိုလည္း ဟန္.တားနုိင္စြမ္းရွိပါတယ္။ ဒါ.အျပင္
neutriphil နဲ. monocyte လို.ေခၚတဲ. ေသြးျဖဴဥေတြကေန ေရာင္ရမ္းမွုကို
ျဖစ္ေစတဲ. lyso- somol secretion ေတြ ထုတ္လႊတ္မွုကုိလည္းနည္းေစပါတယ္။
နာက်င္မွုကိုျဖစ္ေစတဲ. အထူးသျဖင့္ leukotriene ထုတ္လႊတ္မွဳ
ကိုလည္းေလွ်ာ.က်ေစပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေရာင္ရမ္းနာက်င္တဲ.သူေတြဟာ
ပန္းသီးကုိ အေရာင္က်သည္အအထိ တစ္ေန.တစ္လံုးနွစ္လံုး စားသင့္ပါတယ္။

**ပန္းနာရင္က်ပ္ေရာဂါ၊ Allergic ျဖစ္တတ္တဲ.သူမ်ားနွင့္ ပန္းသီး**

ပန္းနာရင္က်ပ္ ျဖစ္ရျခင္းဟာ Histamine လို.ေခၚတဲ. ဓါတ္ပစၥည္းေတြရယ္ သူနဲ.
အုပ္စုတူတဲ. ဓါတ္ပစၥည္းေတြဟာ Mast cell နဲ. basophil လို.ေခၚတဲ. cell
ေတြကေန ထုတ္လႊတ္လို. ျဖစ္ပါတယ္။ Mast cell ဆိုတာက
ခႏၶာကိုယ္အေရျပားအပါအ၀င္ အနွံ.အျပားမွာ ရွိတာျဖစ္ေတာ. Histamine ေတြကလည္း
ေနရာ အႏွံ.အျပားမွာ ထုတ္နုိ္င္ပါတယ္။ ထုတ္ရင္ ေသြးေၾကာေတြ က်ယ္လာမယ္။
ေသြးေၾကာ က်ယ္ေတာ. အေရျပားမွာ ပူလာမယ္။ အပိမ္.ေတြထြက္လာမယ္။
ေလျပြန္မွာရွိတဲ. ေသြးေၾကာေလးေဖာင္းလာရင္ ေလျပြန္ေတြက်ဥ္းလာျပီး
ပုိဆိုးလာရင္ ၾကြက္သားေတြပါ က်ံဳ.သြားလို.
ပန္းနာရင္က်ပ္ဆုိတာျဖစ္လာပါတယ္။ အူမွာဆိုရင္လည္းပ်ိဳ.တာ အန္တာေတြ
ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ပန္းသီးမွာပါတဲ. Quercetin ဟာ Histamine ကုိ ဆန္.က်င္တဲ.
Antihistamine action ရွိတာေၾကာင့္ ပန္းနာ ရင္က်ပ္ေရာဂါျဖစ္သူေတြဟာ
တစ္ေန. ပန္းသီးတစ္လံုး မွန္မွန္စားရင္ ပန္းနာရင္က်ပ္ျဖစ္တဲ. Attack ကေန
တျဖည္းျဖည္းျခားသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

**ဆီးခ်ိဳ ေသြးခ်ိဳ ေရာဂါရွိတဲ.သူမ်ား ပန္းသီးစားလို.ရမရ?**

ဒီေနရာမွာ နွစ္ပိုင္းခြဲနို္င္ပါတယ္။ ဆီးခ်ိဳေသြးခ်ိဳဴေရာဂါ မရွိခင္မွာ
ပန္းသီးကုိ ပံုမွန္စားရင္ ဆီးခ်ိဳ ေသြးခိ်ဳေရာဂါ ကာကြယ္ေရးမွာ
အေထာက္အကူျပဳပါတယ္။ ဘာလို.လဲဆိုေတာ. Quercetin ေတြဟာAldose reductase
ဆိုတဲ. အင္ဇိုင္းေတြကုိ ဟန္.တားေျခဖ်က္နုိင္လို. ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီ္အင္ဇိုင္းေတြဟာ ေသြးထဲမွာ ရွိတဲ. Glucose ေတြကုိ Sorbital
လို.ေခၚတဲ. ဆီးခ်ိဳရဲ. ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာေတြျဖစ္ေစတဲ. ဓါတ္ပစၥည္းေတြကုိ
ေျပာင္းေပးတဲ. အတြက္ျဖစ္ပါတယ္။ ( ဥပမာ မ်က္စိမွုန္သြားတာတို.) ဒါေပမဲ.
ဆီးခ်ိဳေရာဂါတတ္ေနတဲ.အခါမွာေတာ. ပန္းသီးကုိ ေခတၱေရွာင္သင့္ပါတယ္။
သက္သာမွသာ ျဖည္းျဖည္းခ်င္း ခ်င့္ခ်ိန္စားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ စားရင္လဲ
ခ်ိဳတဲ. အသီးမစားဘဲ အခ်ဥ္ဓါတ္မ်ားတဲ. အသီးကို သာ စားသင့္ပါတယ္။ မိမိကုိ
ကုသေပးေနတဲ. ဆရာ၀န္နဲ. တုိင္ပင္ညွိနိွဳင္းျပီးမွ စားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

**ပန္းသီးရဲ. အႏၱရာယ္ရွိေသာအပိုင္း**

ပန္းသီးရဲ.အႏၱာရယ္ရွိတဲ.အပိုင္း ကေတာ. ပန္းသီးရဲ. အေစ့ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ပန္းသီးအေစ့ဟာ စားလို.မရပါဘူး။အမွတ္တမဲ.နဲ. ပါးစပ္ထဲ၀င္မလာေအာင္
ဂရုျပဳရပါမယ္။ သူ.မွာ Cyanogenic glycocide ေတြ ၾကြယ္၀စြာပါ၀င္ပါတယ္။
အဲဒါေတြမ်ားမ်ားစားရင္ Cyanide အဆိပ္သင့္နိုင္ပါတယ္။




(Dr Khin Maung Lwin( FAME)-ေရးသားေသာ မ်ိဴးရိုးဗီဇ ျပဳျပင္ထားေသာ အစားအစာနဲ. က်န္းမာေရး စာအုပ္မွ…)
ေလးစားလ်က္
** ခုိင္လင္း**

**Public Health**


နုိင္ငံတကာမွာရွိတဲ. ေဆးသိပၸံပညာရွင္ေတြရဲ. ေလ.လာခ်က္အရ အသီးအရြက္
မ်ားမ်ားစားရင္ က်န္းမာေရးကုိ အေထာက္အကူျပဳတယ္လို. သိရပါတယ္။ Fruits and
vegetable ေတြကို မွန္မွန္စားတဲ.သူေတြဟာ နာတာရွည္ေရာဂါေတြ ( Chronic
Diseases) ေတြျဖစ္တဲ. နွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာ ဂါ၊ ေသြးတုိးေရာဂါ၊
ဆီးခ်ိဴ ေသြးခ်ိဴေရာဂါ၊ ေလျဖတ္ေရာဂါနဲ. ကင္ဆာေရာဂါေတြကို ကာကြယ္
နုိင္တယ္လို. ဆိုပါတယ္။ ပန္းသိးကုိမွန္မွန္စားရင္ ခုနကလိုမ်ိဴး
နာတာရွည္ေရာဂါ ျဖစ္ပြားမွူကုိ ေလ်ာ.နည္းေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
စာဆုိေတာင္ရွိပါတယ္။ Take an apple a day, keep the doctor away!
ပန္းသီးတစ္လံုးေန.တိုင္းစားသံုး
ရင္ ဆရာ၀န္ဆီ သြားစရာမလိုဘူးတဲ.။
တစ္နည္းအားျဖင့္ က်န္းမာေရးေကာင္းတာကုိ ဆိုလိုျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

**ပန္းသီးမွာ ဘယ္လိုအဟာရဓါတ္ေတြ ပါ၀င္သလဲ**

ေဆးဘက္၀င္ပစၥည္းေတြကို Phytochemical လို.ေခၚပါတယ္။ သူ.မွာ Phenolic
compound ေတြ ျဖစ္တဲ. Flavonoid ေတြ မ်ားစြာပါ၀င္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္
Quercetin, Caechin, Phloridzin, Chlorogenic agent စတာေတြဟာ
အလြန္အစြမ္းထက္တဲ. Antioxidant ေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဒါ.အျပင္ သဘာ၀
ဗီတာမင္စီနဲ. Fiber လို.ေခၚတဲ. အမွ်င္ဓါတ္ေတြ ၾကြယ္၀စြာ ပါ၀င္ပါတယ္။


**ေဆးဘက္၀င္ပစၥည္းေတြဟာ ပန္းသီးအမ်ိဳးအစားေပၚမူတည္ျပီး ကြာျခားမွူရွိပါသလား?**

ရွိပါတယ္။ ပန္းသီးအမ်ိဳးအစားကိုလိုက္ျပီး အခ်ိဳ.က ေသြးေၾကာေတြ
ေကာင္းေအာင္ လုပ္ေပးတဲ. Quercetin ပုိမ်ားတာတို.၊ အခ်ိဳ.က်ေတာ.
ကင္ဆာေရာဂါ ကာကြယ္ေပးတဲ. ကင္ဆာဆဲလ္ေတြကို သတ္ေပးနုိင္တဲ. Catechin လို
ဓါတ္ပစၥည္းေတြ ပုိပါ၀င္တာတို. ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္
ပန္းသီးတစ္မ်ိဴးတည္းမွာ ခူးဆြတ္တဲ. အခ်ိန္အေပၚမူတည္ျပီး အနုအရင့္ကို
လုိက္လို. ကြာျခားမွူရွိပါတယ္ ဒါေပမဲ. Storage condition အေပၚမူတည္ျပီး
ကြာျခားမွူကေတာ. နဲနဲပဲ ရွိတယ္။ Processing ေပၚမူတည္ျပီး ကြာျခားမွူကေတာ.
ေတာ္ေတာ္မ်ားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ထုတ္လုပ္တဲ. နည္းစနစ္ကုိ ဂရုျပဳဖို.
အေရးၾကီးပါတယ္။


**ကမၻာေပၚမွာ ပန္းသီးအမ်ိဳးအစား ဘယ္နွမ်ိဳးရွိလဲ?**

(france apple )
သဘာ၀ပန္းသီးအေနနဲ. မ်ိဳးကြဲေပါင္း ၇၅၀၀ ရွိတဲ.အနက္ ထင္ရွားတဲ. အမ်ိဴးေ
ပါင္း၂၀ ရွိပါတယ္။ ေနရာေဒသနဲ. အေရာင္အေသြး၊အနံ.၊ အရသာေပၚမူတည္ျပီး
ခြဲထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ ျမန္မာနုိင္ငံမွာေတာင္မွ ခ်င္းေတာင္က ပန္းသီး
ရွမ္းျပည္နယ္က ပန္းသီးခြဲထားသလို တရုတ္ျပည္ကပန္းသီး ျပင္သစ္က ပန္းသီး
ဆြတ္ဇာလန္က ပန္းသီး စသည္ျဖင့္ခြဲထားပါတယ္။

ေနာက္အေရာင္အေသြးေပၚမူတည္ျပီး
အစိမ္းေရာင္၊ အ၀ါေရာင္ ၊အနီေရာင္၊ပန္းေရာင္၊ စပ္ၾကားေရာင္ စသည္ျဖင့္
ခြဲထားပါတယ္။ အနံ. အရသာေပၚမူတည္ျပီး ခ်ဥ္တဲ. ပန္းသီး၊ က်စ္လ်စ္တဲ.
ပန္းသီး၊ ခပ္ပြပြပန္းသီး စသည္ျဖင့္ ကြဲျပားပါတယ္။ က်န္းးမာေရးအတြက္
ေကာင္းတာကေတာ. အနီေရာင္ရင့္ရင့္၊ ခပ္ခ်ဥ္ခ်ဥ္၊ ခပ္က်စ္က်စ္ အရည္ရႊမ္းတဲ.
ပန္းသီးမ်ိဳးကေတာ. အေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပမဲ. ေဈးကြက္မွာ ခ်ဥ္တဲ.ပန္းသီးဆုိ လူၾကိဳက္နည္းျပီး ခ်ိဳမွ
ေဈးေကာင္းရပါတယ္။ အခုေနာက္ပုိင္းမွာ Hybrids မ်ိဳး( စပ္မ်ိဳး)
ေတြလည္းေပၚထြက္လာေနပါျပီ။ ဒီေန.ထိ ေလးမ်ိဳးေလာက္က
အသံုးမ်ားအစားမ်ားပါတယ္။ ဥပမာ ပန္းသီးနဲ. သစ္ေတာ္သီး စပ္ျပီးရတဲ.
ပန္းသစ္ေတာ္သီးလိုမ်ိဳးေပါ.။အဓိကကေတာ. စားလို.အရသာရွိေအာင္ထက္
ၾကာရွည္အစားခံေအာင္လုပ္တာမ်ားပါတယ္။ Hybrids မ်ိဳးေတြက ရက္ေပါင္း၂၀၀
ေလာက္ထိ မပုပ္မသိုးဘဲ သိမ္းထားနို္င္ပါတယ္။


**ပန္းသီးကို ခြဲတဲ.အခါ ခဏၾကာရင္အ၀ါေရာင္ေျပာင္းသြားတာ ဘာ.ေၾကာင့္ပါလဲ**

ပန္းသီးမွာ ရွိတဲ. ဗီတာမင္စီ ( Ascorbic acid) ေတြဟာ အျဖဴေရာင္ျဖစ္ပါတယ္။
အဲ.ဒါကို ခြဲလိုက္ရင္ ေလထုထဲမွာရွိတဲ. ေအာက္ဆီဂ်င္( oxygen) နဲ.
ထိေတြ.ျပီး oxidized ျဖစ္သြားလို. ၀ါသြားရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ၾကာေလ
၀ါေလျဖစ္ပါတယ္။ Ascorbic acid ေတြအားလံုး oxidize ျဖစ္သြားရင္ေတာ.
ပန္းသီးဟာ ၀ါရံုတင္မကဘူး အညိဳေရာင္ ကိုေျပာင္းသြားပါတယ္။ ဒါကုိ Browning
ျဖစ္တယ္လို.ေခၚပါတယ္။ အဲ.လိုျဖစ္ေနတဲ.ပန္းသီးဟာ မစားသင့္ေတာ.ပါဘူး။
ခ်က္ခ်င္းခြဲ ခ်က္ခ်င္းစားတာဟာ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါတယ္။ အေကာင္းဆံုးကေတာ.
ပါးစပ္နဲ. ကုိက္စားတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ ေလထဲက ေအာက္ဆီဂ်င္နဲ.
ထိေတြ.ဖို. အခ်ိ္န္အတိုအေတာင္းဆံုးျဖစ္လို. အာနိသင္
အမ်ားဆံုးရမွာျဖစ္ပါတယ္။

**ပန္းသီးကိုစားရင္ ၀ါမသြားေအာင္ ဆားရည္ထဲမွာ စိမ္ျပီး စားရင္ေကာ ေကာင္းပါသလား?**

ေကာင္းပါတယ္။ ဘာလို.လဲဆိုေတာ. ပန္းသီးကုိ ခြဲလိုက္တဲ.အခါ ပန္းသီးမွာ
ပါတဲ. Vitamin C ေတြဟာ ေလထဲမွာရွိတဲ. Oxygen နဲ.ဓါတ္ျပဳသြားလို.
၀ါသြားတာဆိုေတာ. ေရထဲမွာ စိမ္လိုက္ရင္ Oxygen နဲ.
မထိေတြ.နို္င္ေတာ.ပါဘူး။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ရုိးရုိးေရနဲ.စာရင္
ဆားရည္ျဖစ္တဲ.အတြက္ acid ဓါတ္ျဖစ္တဲ. Vitamin C ကုိထိန္းခ်ဳပ္ျပီးသား
ျဖစ္သြားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပန္းသီးကုိ ၀ါမသြားေအာင္
ထိန္းထားျပီးသားျဖစ္ပါတယ္။


**ပန္းသီးကုိ အခြံႏႊာစားတာနဲ. အခြံႏႊာမစားတာ ဘယ္ဟာကပုိေကာင္းပါသလဲ?**

ဒါဟာ အင္မတန္မွ အေရးၾကီးပါတယ္။ပန္းသီးထဲမွာ ပါတဲ. ေဆးဖက္၀င္ပစၥည္းေတြ
ျဖစ္တဲ. Phonelic အုပ္စု၀င္ Flavonoi d ေတြ ( Terpeno id အုပ္စု၀င္)
Carotenoid ေတြဟာ အခြံမွာပဲ အဓိက ပါ၀င္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
အခြံကုိခြာျပီးစားရင္ ခုနက ေဆးဖက္၀င္တဲံ. အာနိသင္ေတြရမွာ မဟုတ္ေတာ.ပါဘူး။
အခြံကုိေရနဲ. ေသေသခ်ာခ်ာေဆးဖို.ေတာ. လိုပါလိမ္.မယ္။ အထူးသျဖင့္
ပိုးသတ္ေဆး အၾကြင္းအက်န္ေတြမရွိဖို. လုိပါလိမ္.မယ္။ ပန္းသီးအခြံဟာ
Cuticle နဲ.အုပ္ထားလို. ပိုးသတ္ေဆးအၾကြင္းအက်န္ဟာ ေသခ်ာကပ္ျငိနုိင္ျခင္း
မရွိပါဘူး။ ေရနဲ.ေဆးရံုနဲ. အလြယ္တကူ ေျပာင္သြားနုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ.
ပန္းသီးဟာ ထိခိုက္အနာတရျဖစ္ေနမယ္။ ဓားရွရာေတြ ဘာေတြ ရွိေနမယ္ဆိုရင္ေတာ.
ပိုးသတ္ေဆးေတြဟာ အတြင္းထိ ၀င္ေရာက္သြားနုိင္တဲ.အတြက္
စားဖို.မသင့္ေတာ္ပါဘူး။




**ပန္းသီးဟာ ဘယ္လိုေဆးဖက္၀င္ပါသလဲ?**

အဓိက အေနနဲ.

၁။ နွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ ကာကြယ္ေရးနဲ. ကုသေရးမွာ မ်ားစြာအသံုး၀င္ပါတယ္။

၂။ ကင္ဆာေရာဂါမျဖစ္ပြားဖို. ကာကြယ္ေရးမွာပဲျဖစ္ျဖစ္
ေရာဂါျဖစ္ပြားေနတဲ.အခါမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ အသံုး၀င္ပါတယ္။

၃။ အေရာင္က်ေစတဲ. သတၱိရွိပါတယ္။

၄။ ပန္းနာရင္ၾကပ္ေရာဂါနဲ. allergic ျဖစ္ေစမွဴေတြကုိ ေလ်ာ.နည္းေစပါတယ္။
စသည္တို.ျဖစ္ပါတယ္။

၁။ နွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါနွင့္ ပန္းသီး

ပန္းသီးမွာ ပါ၀င္တဲ. Quercetin ဆိုတဲ. ဓါတ္ပစၥည္းဟာေသြးေၾကာထဲမွာရွိတဲ.
LDL cholestrol ကုိ Oxidation မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးပါတယ္။ LDL oxidation
ျဖစ္ရင္ ေသြးေၾကာေတြမာလာမယ္။ထူလာမယ္။ ဒါကုိ Atherosclerosis
လို.ေခၚပါတယ္။ အဲ.ဒီလိုျဖစ္ရင္ နွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ
ေသြးတိုးေရာဂါနဲ. ေလျဖတ္ေရာဂါေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါတင္မကေသးဘဲ Quercetin
ေတြဟာ ေသြးကုိမလိုအပ္ဘဲ မခဲေအာင္ ေသြးကုိ abnormal sticky မျဖစ္ေအာင္
ဟန္.တားနုိင္စြမ္းရွိပါတယ္။ ဒီအခ်က္နွစ္ခ်က္ဟာ နွလံုးေသြးေၾကာပိတ္တာတို.
ေလျဖတ္တာတို. ျဖစ္ေစရျခင္းရဲ. အေၾကာင္းရင္းေတြျဖစ္လို. ဒါေတြကုိ
မျဖစ္ေအာင္ကာကြယ္ျခင္းဟာ မ်ားစြာ အက်ိဳးရွိလွပါတယ္။ ဒါနဲ. ပတ္သက္လို.
ကမၻာတစ္၀န္းမွာ ေလ.လာမွုေတြအမ်ားအျပားျပဳလုပ္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။


လူေတြအမ်ားၾကီးမွာ ေလ.လာထားတဲ. Large population study ေတြျဖစ္ပါတယ္?

ေလ.လာခ်က္ ( ၁ ) Zuphan elerly study လို.ေခၚပါတယ္။

Dutch လူမ်ိဳး အမ်ိဳးသား အသက္ ၆၅ နွစ္ကေန ၈၄ နွစ္အတြင္းရွိ လူအေယာက္ ၈၀၅
ေယာက္ကို ၁၉၈၈ ခုနွစ္ကေန ၁၉၉၃ အထိ ငါးနွစ္တာေလ့လာခ်က္အရ Flavonoid
စားသံုးမွုနဲ. နွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ၊ ေလျဖတ္ေရာဂါ စာသံုးမွုကို
ေလ့လာရာမွာ Flavonoid ပါ၀င္တဲ. အစားအစာ စားတာမ်ားရင္ Heart attack
လို.ေခၚတဲ. နွလံုးေသြးေၾကာပိတ္ျပီး ရုတ္တရက္ေသဆံုးတာ ဦးေနွာက္
ေသြးေၾကာပိတ္ျပီးေလျဖတ္တာ ( Stroke) ျဖစ္ပြားမွုနွဳန္း
ေလ်ာ.နည္းတာေတြ.ရပါတယ္။

သူတို.အဓိကအားျဖင့္ Flavonoid ေတြကုိ ရရွိေစတဲ. အစားအစာေတြကေတာ. ပန္းသီး
ၾကက္သြန္နီနဲ. လက္ဖက္ေျခာက္တုိ.ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ေလ.လာခ်က္ (၂ ) Seven countries study လို.ေခၚပါတယ္။ နို္င္ငံေပါင္း ၇
နိုင္ငံမွာရွိတဲ. လူေပါင္း ၇၆၃ ေယာက္ကုိ ေလ့လာခဲ.လို.ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီနုိ္င္ငံေတြကေတာ. Finland, Italy, Greece, Yugoslavia, Japan,
Netherland နဲ. United State တို.ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ရရွိတဲ.အေျဖကေတာ.
ပထမေလ့လာခ်က္မွာလိုပဲ Flavonoid စားတာမ်ားရင္ နွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ
ေလျဖတ္ေရာဂါ ေလ်ာ.နည္းတယ္ဆိုတာပါပဲ။

ေလ့လာခ်က္( ၃ ) Women Health Study အေနနဲ. ျပဳလုပ္ခဲ.ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီး
၄၀, ၀၀၀ နီးပါး ပါ၀င္တဲ. က်ယ္က်ယ္ျပန္.ျပန္. လူအမ်ားစုကို ခုနွစ္နွစ္
နီးပါးေလ့လာမွု ျပဳလုပ္ခဲ.ရာမွာ Flavonoid ပါ၀င္တဲ. အစားအစာေတြ
စားရင္နွလံုးေသြးေၾကာ က်ဥ္းေရာဂါ ၃၅ ရာခိုင္နွဳန္းအထိ ေလ်ာ.က်ေစတယ္လို.
ဆုိပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ပန္းသီးနဲ. ေဂၚဖီပန္းပြင့္စိမ္း ( Broccoli )
နွစ္ခုတြဲစားရင္ မ်ားစြာေလ်ာ.နည္းေစတယ္လို. ဆိုပါတယ္။

ေလ့လာခ်က္ ( ၄ ) ဂ်ပန္နိုင္ငံမွာ ေသြးဆံုးျပီးတဲ. အမ်ိဳးသမီး (
Pastmenopausal women) ၃၅ ,၀၀၀ ကို ၂၀၀၁ ခုနွစ္က ေလ့လာခ်က္အရ ပန္းသီးမွာ
ပါ၀င္တဲ. Catechin နဲ. Epicatechin ေတြေၾကာင့္ အခ်ိဳ.
နွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါနဲ. ေသြးေၾကာပိတ္လို.ေသဆံုးရမွုေတြ ကုိ
ေလ်ာ.နည္းေစတယ္လို. ဆိုပါတယ္။ ပန္းသီးမွာ ပါတဲ. Catechin ဟာ အျခား
အစားအစာေတြမွာပါတဲ. Catechin ေတြထက္ ( ဥပမာ လက္ဖက္ေျခာက္ )
ပိုမိုေကာင္းမြန္တယ္လို. ဆိုပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ပန္းသီးကုိ ပံုမွန္စားရင္ နွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ
ေသြးေၾကာပိတ္ေရာဂါ နဲ.ေလျဖတ္ေရာဂါေတြကေန ကာကြယ္နုိင္တယ္လို.
ေျပာလို.ရပါတယ္။


ကင္ဆာေရာဂါ နွင့္ ပန္းသီး

ဟင္းသီးဟင္းရြက္ စားသံုးမွုနဲ. ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ပြားမွုဟာ
ေျပာင္းျပန္အခ်ိဳးက်တယ္ဆိုတာ ၾကာခဲ.ပါျပီ။ ဟင္းသီးဟင္းရြတ္မ်ားမ်ားစားတဲ.
သူဟာ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ပြားမွုနွဳန္း ေလ်ာ.နည္းေစျပီး စားသံုးမွုနွဳန္း
နည္းတဲ.သူေတြမွာ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ပြားမွဳနံဳး ျမင့္မားလာတာကို ဆိုလိုပါတယ္။
ဟင္းသီးဟင္းရြက္ထဲမွာ ကင္ဆာေရာဂါကုိ ကာကြယ္တိုက္ဖ်က္နိုင္တဲ.
ဓါတ္ပစၥည္းေတြ ကေတာ. Flavonoid ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ Flavonoid
အမ်ိဳးေပါင္းမ်ားစြာရွိတဲ.အနက္ Quercetin ဟာလည္းတစ္ခုအပါအ၀င္ ျဖစ္ပါတယ္။
ပန္းသီး ၾကက္သြန္နီ၊ လက္ဖက္ရည္ၾကမ္း မွန္မွန္ေသာက္ရင္ Quercetin ေတြ
ရနုိင္ပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ Lung cancer ( အဆုတ္ကင္ဆာ) ၊ Breast cancer (
ရင္သားကင္ဆာ) Colon cancer , Rectum cancer ( အူမၾကီးကင္ဆာ) Leukemia (
ေသြးကင္ဆာ) Ovarian cancer ( မ်ိဳးဥအိမ္ကင္ဆာ) ေတြကေန
ကာကြယ္နုိင္တယ္လို.ဆိုပါတယ္။

ဥပမာအားျဖင့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ ေလ့လာခ်က္အရ ပန္းသီး
တစ္ေန.တစ္လံုးမွန္မွန္စားတဲ.သူေ တြမွာ Lung cancer ( အဆုတ္ကင္ဆာ)
ျဖစ္ပြားမွဳနွဳန္းဟာ မ်ားစြာ ေလ်ာ.နည္းတာကို ေတြ.ရပါတယ္။ လူေပါင္း ၁၂၄,
၀၀၀ ( က်ား ၄၇,၀၀၀ နဲ. မ ၇၇,၀၀၀ ) ကို ေလ့လာေတြ.ရွိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ဟာ၀ုိင္ရီမွာေလ့လာခ်က္ ( case control study ) အရလည္း ပန္းသီးနဲ.
ၾကက္သြန္နီ ပံုမွန္စားသံုးတဲ.သူေတြမွာ အဆုတ္ကင္ဆာျဖစ္ပြားနုိင္ေျခဟာ ၄၀
ရာခိုင္နွဳန္းကေန ၅၀ ရာခိုင္နွဳန္းအထိ ေလ်ာ.နည္းး သြားတယ္လို. ဆုိပါတယ္။
ပန္းသီးနဲ. ၾကက္သြန္နီ မစားတဲ.အုပ္စုမွာ အဆုတ္ကင္ဆာျဖစ္ပြားမွုနွဳန္း
ပုိမိုျမင့္မားတာကို ေတြ.ရတယ္လို. ဆုိပါတယ္။

အေရာင္က်ေစေသာ သတၱိ နွင့္ပန္းသီး

ခႏၶာကိုယ္ေရာင္ရမ္းေနတဲ.ေရာဂါေ တြမွာ ပန္းသီးစားရင္
သက္သာေစပါတယ္။အေရာင္က်ေစနုိင္ပါတယ္။ ဥပမာ အေရျပားေရာင္တာ
အဆစ္အျမစ္ေရာင္တာ အဆုတ္ေရာင္တာ အသည္းေရာင္တာ စသည္ျဖင့္ေပါ.ေရာင္တဲ.အခါမွာ
အဓိက Calcium channel နဲ. Intracellular calcium binding protein ျဖစ္တဲ.
Calmodulin တုိ.ကုိ ဟန္.တားနုိင္တဲ. သတၱိရွိလို.ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ပန္းသီးမွာပါတဲ. Quercetin က ဟန္.တားေပးတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္
ေရာင္တဲ.ျဖစ္စဥ္ေတြမွာအဓိက က်တဲ. ဆဲလ္ေတြျဖစ္တဲ. mast cell နဲ. basophil
ေတြရဲ. degranulatia လို.ေခၚတဲ. ေရာင္ရမ္းျခင္းကိုျဖစ္ေစတဲ.
ဓါတ္ပစၥည္းေတြထုတ္ေပးမွုကိုလည္း ဟန္.တားနုိင္စြမ္းရွိပါတယ္။ ဒါ.အျပင္
neutriphil နဲ. monocyte လို.ေခၚတဲ. ေသြးျဖဴဥေတြကေန ေရာင္ရမ္းမွုကို
ျဖစ္ေစတဲ. lyso- somol secretion ေတြ ထုတ္လႊတ္မွုကုိလည္းနည္းေစပါတယ္။
နာက်င္မွုကိုျဖစ္ေစတဲ. အထူးသျဖင့္ leukotriene ထုတ္လႊတ္မွဳ
ကိုလည္းေလွ်ာ.က်ေစပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေရာင္ရမ္းနာက်င္တဲ.သူေတြဟာ
ပန္းသီးကုိ အေရာင္က်သည္အအထိ တစ္ေန.တစ္လံုးနွစ္လံုး စားသင့္ပါတယ္။

**ပန္းနာရင္က်ပ္ေရာဂါ၊ Allergic ျဖစ္တတ္တဲ.သူမ်ားနွင့္ ပန္းသီး**

ပန္းနာရင္က်ပ္ ျဖစ္ရျခင္းဟာ Histamine လို.ေခၚတဲ. ဓါတ္ပစၥည္းေတြရယ္ သူနဲ.
အုပ္စုတူတဲ. ဓါတ္ပစၥည္းေတြဟာ Mast cell နဲ. basophil လို.ေခၚတဲ. cell
ေတြကေန ထုတ္လႊတ္လို. ျဖစ္ပါတယ္။ Mast cell ဆိုတာက
ခႏၶာကိုယ္အေရျပားအပါအ၀င္ အနွံ.အျပားမွာ ရွိတာျဖစ္ေတာ. Histamine ေတြကလည္း
ေနရာ အႏွံ.အျပားမွာ ထုတ္နုိ္င္ပါတယ္။ ထုတ္ရင္ ေသြးေၾကာေတြ က်ယ္လာမယ္။
ေသြးေၾကာ က်ယ္ေတာ. အေရျပားမွာ ပူလာမယ္။ အပိမ္.ေတြထြက္လာမယ္။
ေလျပြန္မွာရွိတဲ. ေသြးေၾကာေလးေဖာင္းလာရင္ ေလျပြန္ေတြက်ဥ္းလာျပီး
ပုိဆိုးလာရင္ ၾကြက္သားေတြပါ က်ံဳ.သြားလို.
ပန္းနာရင္က်ပ္ဆုိတာျဖစ္လာပါတယ္။ အူမွာဆိုရင္လည္းပ်ိဳ.တာ အန္တာေတြ
ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ပန္းသီးမွာပါတဲ. Quercetin ဟာ Histamine ကုိ ဆန္.က်င္တဲ.
Antihistamine action ရွိတာေၾကာင့္ ပန္းနာ ရင္က်ပ္ေရာဂါျဖစ္သူေတြဟာ
တစ္ေန. ပန္းသီးတစ္လံုး မွန္မွန္စားရင္ ပန္းနာရင္က်ပ္ျဖစ္တဲ. Attack ကေန
တျဖည္းျဖည္းျခားသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

**ဆီးခ်ိဳ ေသြးခ်ိဳ ေရာဂါရွိတဲ.သူမ်ား ပန္းသီးစားလို.ရမရ?**

ဒီေနရာမွာ နွစ္ပိုင္းခြဲနို္င္ပါတယ္။ ဆီးခ်ိဳေသြးခ်ိဳဴေရာဂါ မရွိခင္မွာ
ပန္းသီးကုိ ပံုမွန္စားရင္ ဆီးခ်ိဳ ေသြးခိ်ဳေရာဂါ ကာကြယ္ေရးမွာ
အေထာက္အကူျပဳပါတယ္။ ဘာလို.လဲဆိုေတာ. Quercetin ေတြဟာAldose reductase
ဆိုတဲ. အင္ဇိုင္းေတြကုိ ဟန္.တားေျခဖ်က္နုိင္လို. ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီ္အင္ဇိုင္းေတြဟာ ေသြးထဲမွာ ရွိတဲ. Glucose ေတြကုိ Sorbital
လို.ေခၚတဲ. ဆီးခ်ိဳရဲ. ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာေတြျဖစ္ေစတဲ. ဓါတ္ပစၥည္းေတြကုိ
ေျပာင္းေပးတဲ. အတြက္ျဖစ္ပါတယ္။ ( ဥပမာ မ်က္စိမွုန္သြားတာတို.) ဒါေပမဲ.
ဆီးခ်ိဳေရာဂါတတ္ေနတဲ.အခါမွာေတာ. ပန္းသီးကုိ ေခတၱေရွာင္သင့္ပါတယ္။
သက္သာမွသာ ျဖည္းျဖည္းခ်င္း ခ်င့္ခ်ိန္စားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ စားရင္လဲ
ခ်ိဳတဲ. အသီးမစားဘဲ အခ်ဥ္ဓါတ္မ်ားတဲ. အသီးကို သာ စားသင့္ပါတယ္။ မိမိကုိ
ကုသေပးေနတဲ. ဆရာ၀န္နဲ. တုိင္ပင္ညွိနိွဳင္းျပီးမွ စားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

**ပန္းသီးရဲ. အႏၱရာယ္ရွိေသာအပိုင္း**

ပန္းသီးရဲ.အႏၱာရယ္ရွိတဲ.အပိုင္း ကေတာ. ပန္းသီးရဲ. အေစ့ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ပန္းသီးအေစ့ဟာ စားလို.မရပါဘူး။အမွတ္တမဲ.နဲ. ပါးစပ္ထဲ၀င္မလာေအာင္
ဂရုျပဳရပါမယ္။ သူ.မွာ Cyanogenic glycocide ေတြ ၾကြယ္၀စြာပါ၀င္ပါတယ္။
အဲဒါေတြမ်ားမ်ားစားရင္ Cyanide အဆိပ္သင့္နိုင္ပါတယ္။




(Dr Khin Maung Lwin( FAME)-ေရးသားေသာ မ်ိဴးရိုးဗီဇ ျပဳျပင္ထားေသာ အစားအစာနဲ. က်န္းမာေရး စာအုပ္မွ…)
ေလးစားလ်က္
** ခုိင္လင္း**