ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ စာေပလက္ရာမ်ား

>
ဒီေန႔၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၃ရက္ေန႔။

ဒီေန႕ဟာ ကြၽန္မတို႕ႏိုင္ငံရဲ႕ ေသာက္ရွဴးၾကယ္လို႕ တင္စားလို႕ရတဲ့ ကြၽန္မတို႕ရဲ႕ အေသြးထဲ အသားထဲကေန ေလးစားၾကည္ညိဳရတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လြတ္လပ္ေရး ပိသုကာႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ ေမြးေန႔ပါဘဲရွင္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းျဖစ္လာမယ့္ ေမာင္ထိန္လင္းကို မေကြးခရိုင္၊ နတ္ေမာက္ ၿမိဳ႕မွာ အမိန႔္ေတာ္ရ ေရွ႕ေန ဦးဖာ-ေဒၚစုတို႕ကေန ၁၉၁၅ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၃ရက္ေန႔၊ စေနေန႕မွာ ေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသာ သက္ရွိထင္ရွား ရွိေနဦးမယ္ဆိုရင္ ဒီေန႔ဟာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္အသက္ ၉၇ႏွစ္ျပည့္ေျမာက္တဲ့ ေန႔ပါပဲ။ အိႏၵိယမွာ ဂႏၵီ၊ တရုပ္မွာ ေမာ္စီတုန္း၊ ဗီယက္နမ္မွာ ဟိုခ်ီမင္း၊ ျမန္မာျပည္မွာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း။ ဒါကို ဘယ္လိုမွ ေမ့ေဖ်ာက္လို၊႔ မရၾကပါဘူး။ သူတို႔ အားလံုးဟာ ေကာင္းမြန္တဲ့ သမိုင္းကိုယ္စီနဲ႔ တိုင္းျပည္အတြက္ စြန္႔လႊတ္စြန္႔စားခဲ့ သူမ်ားပါဘဲ။

ဒီေန႔လို ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ ေမြးေန႔ရက္ျမတ္မွာ အမွတ္တရ ပို႔စ္ေလးတစ္ခု တင္ခ်င္လာမိပါတယ္။ ဒီေတာ့ ကြၽန္မစဥ္းစား တယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္နဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ ဘာအေၾကာင္းကို ေရးရင္ေကာင္း မလဲ။ ဟုတ္ၿပီ။ ကြၽန္မရဲ႕ စာအုပ္စင္ေလးကို ျပန္ေမႊလိုက္ေတာ့ ကြၽန္မ အသက္ ၁၄ႏွစ္ျပည့္ ေမြးေန႔မွာ ကြၽန္မေမေမ လက္ေဆာင္ ေပးခဲ့တဲ့ ” စာေရးဆရာ တကၠသိုလ္ေန၀င္းရဲ႕ ျပည္ေထာင္စု ပိသုကာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ” ဆိုတဲ့ စာအုပ္ ေလးကိုရလိုက္တယ္။ (စာေရးဆရာ တကၠသိုလ္ ေန၀င္းဟာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္သက္ရွိ ထင္ရွားရွိစဥ္အခါက ဗုိလ္ခ်ဳပ္ရဲ႕ ကိုယ္ေရးအရာရွိအျဖစ္ တာ၀န္ယူ ခဲ့ရသူတစ္ေယာက္ပါ။ ) ဒီစာအုပ္ေလးထဲက လူေတြသိပ္မသိ ိခဲ့တဲ့ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ စာေရး ၀ါသနာပါပံုကို မူရင္းအတိုင္း အမွတ္တရ ျပန္လည္တင္ျပခ်င္လာပါတယ္။

ကဲ.. ဖတ္ၾကည့္ၾကရေအာင္လားရွင္္။

“ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ စာေပလက္ရာမ်ား ”

“ငါလဲ မင္းတုိ႔လုိ စာေရးဆရာျဖစ္ခ်င္တယ္ကြာ”

သုိ႔လွ်င္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ သူ႔ႏွလုံးသားအတြင္း ကိန္းေအာင္း တည္ရွိေနေသာ ေတာင့္တ ခ်က္ဆႏၵကုိ ကၽြန္ေတာ့္အား ဖြင့္ေျပာခဲ့သည္မွာ ႏွစ္ႀကိမ္တုိင္တုိင္ ျဖစ္ပါသည္။

ပထမအႀကိမ္က ၁၉၄၅-ခု၊ ဒီဇင္ဘာလ။

၁၉၄၆–ခု၊ ဇန္န၀ါရီလတြင္ က်င္းပေလ့ရွိေသာ ေရႊတိဂုံအလယ္ပစၥယံ ျပည္လုံးကၽြတ္ ညီလာခံ ႀကီးတြင္ သူေျပာရမည့္ သဘာပတိ မိန္႔ခြန္း ရွည္ႀကီးကို ဗုိလ္ခ်ဳပ္ကုိယ္တုိင္ အဂၤလိပ္ ဘာသာျဖင့္ ၾကိဳးစား ေရးသားေနခ်ိန္က ျဖစ္ပါသည္။တစ္ေန႔တြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ သည္ မိန္႔ခြန္း ေရးသား ျခင္းကုိ ေခတၱ ရပ္ နား လက္ဖက္ရည္ေသာက္ရင္း မႏၱေလးမွ လူထုဦးလွႏွင့္ ေဒၚအမာတုိ႔ ထုတ္ေ၀ေသာ “လူထု” ဂ်ာနယ္မွ ကၽြန္ေတာ့္၀တၳဳတုိ တစ္ပုဒ္ကုိ ဖတ္မိၿပီး အားက်မိဟန္ျဖင့္ စာေရးဆရာ ျဖစ္ခ်င္ေၾကာင္းကုိ ဖြင့္ေျပာလုိက္ျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။

ေနာက္တစ္ႀကိမ္ အလားတူ သူေျပာခဲ့သည္မွာ ၁၉၄၇–ခုႏွစ္ ဧၿပီလက ျဖစ္ပါသည္။

ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး အႀကိဳကာလ ပထမအႀကိမ္ တုိင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲ ႀကီးအတြက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ႏုိင္ငံအႏွံ႕ အျပားသို႔ ခရီးလွည့္လည္ စည္းရုံး ေဟာေျပာရင္း ဧၿပီလဆန္းေသာ္ သူ၏ဇနီး သားသမီးမ်ားႏွင့္အတူ ေမၿမိဳ႕ (ျပင္ဦးလြင္)သုိ႔ ေရာက္ေနခုိက္ ေခတၱ အ ပန္းေျဖ အနားယူေနခဲ့ပါသည္။ ခါတုိင္းဆုိလွ်င္ လုပ္ငန္းတာ၀န္ျဖင့္ ခရီးထြက္ရာတြင္ သူ၏ မိသားစုကုိ ေခၚေလ့မရိွေသာ္လည္း ယခု တစ္ႀကိမ္ တြင္မူ အျပန္ခရီးကို မေကြး၊ ေတာင္တြင္းၾကီး၊ ေအာင္လံ၊ ျပည္ျမိဳ႕မွ တစ္ဆင့္ ရန္ကုန္သို႔ ဆင္းရန္ျဖစ္ရာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က မေတြ႕ရတာ ၾကာၿပီျဖစ္ေသာ မိခင္ ႀကီးေဒၚစုအား နတ္ေမာက္ျမိဳ႕သုိ႕ ၀င္ကန္ေတာ့ ရင္း ခ်စ္ဇနီး ေဒၚခင္ၾကည္ႏွင့္တကြ မိခင္ၾကီးေဒၚစု၏ ေျမးမ်ားကုိပါ ျပလုိေသာေၾကာင့္ ရန္ကုန္မွ အထြက္ ေခၚလာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါ သည္။ တစ္ညေနတြင္ ေမၿမိဳ႔ရွိ တည္းခုိရာ အိမ္၀င္းအတြင္း ျမက္ခင္းျပင္တြင္ သူ၏ကေလးမ်ား ေဆာ့ကစား ေနပုံကုိ ၾကည့္ျပီး ၾကည္ႏႈးပီတိျဖစ္ေနရာမွ တစ္စုံတစ္ခုကုိ စဥ္းစားမိဟန္ျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္အား ရင္ဖြင့္သလုိ ေျပာပါသည္။

“ေဟ့ေကာင္၊ ငါေတာ့ လြတ္လပ္ေရးရျပီးရင္ ႏုိင္ငံေရးက အနားယူမယ္ စိတ္ကူးတယ္။ တုိင္းျပည္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတာ၀န္ကုိေတာ့ ငါတုိ႔ရဲ႕ လုပ္ေဖာ္ ကုိင္ ဖက္ လူေကာင္းေတြလႊဲေပးျပီ ငါကေတာ့ အနား ယူရင္း စာေရးဆရာ လုပ္ခ်င္တယ္။ မင္းကလဲ စာေရးဆရာ ျဖစ္ေနျပီဆုိေတာ့ ငါအဖုိ႔ အေဖာ္လဲရတာ ေပါ့။ ငါတုိ႔ႏွစ္ေယာက္စလုံး ဗမာလုိေရာ၊ အဂၤလိပ္လုိပါ စာေတြေရးၾကမယ္။ ဒါမွလဲ ငါ့မိသားစုအတြက္ ေလာက္မယ္။ တကယ္ပါကြ ငါက တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းသားဘ၀ထဲက စာေရးဆရာျဖစ္ခ်င္တဲ့ ဆႏၵရွိခဲ့တယ္”

သုိ႔လွ်င္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္သည္ သူ၏ ရင္ထဲရွိသည့္အတုိင္း ပြင့္လင္းစြာ ဖြင့္ေျပာခဲ့ပါသည္။

ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ သူႏွစ္ႀကိမ္တုိင္တုိင္ ဖြင့္ေျပာခဲ့သလုိ စာေရးဆရာျဖစ္ခ်င္သည္ဆုိသည့္ အတုိင္း တကယ္လည္း စာေရး ဆရာ ျဖစ္ႏုိင္ေသာ အရည္အခ်င္း အျပည့္အ၀ရွိေၾကာင္းကုိ ကၽြန္ေတာ့္ အေနျဖင့္ ေစာေစာပိုင္းကပင္ ႀကိဳတင္သိရွိေနခဲ့ပါသည္။

တကၠသုိလ္္ သမဂၢခါင္းေဆာင္အျဖစ္မွ ႏႈတ္ထြက္ အခ်ိန္ျပည့္ ႏုိင္ငံေရးလုပ္ရန္ တုိ႔ဗမာ အစည္းအရုံး၏ အေထြေထြ အတြင္း ေရးမွဴး “သခင္ေအာင္ ဆန္း” ဘ၀ကတည္းက သူသည္ စာေရးဆရာ ျဖစ္ေနၿပီီဟု ဆုိႏိုင္ပါသည္။ သူ႔အား ဗမာ့လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္၏ ေသနာပတိ ဗိုလ္ေတဇ သုိ႔မဟုတ္္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ျဖစ္လာမွ စတင္သိကၽြမး္ခဲ့သူမ်ားဆုိလွ်င္ စစ္ႀကိဳေခတ္ (၁၉၄၁ – ခုႏွစ္မတုိင္မီ) ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္ ကုိေအာင္ ဆန္းႏွင့္ တုိ႔ဗမာ အစည္းအရုံး၏ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး “သခင္ ေအာင္ဆန္း” ဘ၀က စာေပအေရးအသား ကၽြမ္းက်င္မႈ ႏွင့္ စာေပစြမ္းရည္ အေၾကာင္းသိၾကမည္ မဟုတ္ပါေခ်။ အထူးသျဖင့္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႏွင့္ ပတ္သက္ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားကို သိရွိခဲ့သူ နည္းပါးၾကပါသည္။

သူသည္ ပင္ကုိယ္သဘာ၀စရုိက္အားျဖင့္ စိတ္ဓါတ္ခုိင္မာ ျပင္းထန္သူျဖစ္သည့္ အတြက္ တုိ႔ဗမာအစည္းအရုံးႀကီး၏ အေထြေထြ အတြင္း ေရးမွဴး အျဖစ္ အခ်ိန္ျပည့္ ႏုိင္ငံေရးလုပ္ရန္ ဆုံးျဖတ္လုိက္ခ်ိန္မွ စၿပီး နတ္ေမာက္ျမိဳ႕ရွိ မိခင္ထံမွ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈ အကူအညီမယူဘဲ မိမိကုိယ္တုိင္ ရန္ကုန္ျမိဳ႔တြင္ ျဖစ္သလုိ ရပ္တည္ေနထုိင္ရင္း ႏုိင္ငံေရးလုပ္ခဲ့ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ေရေက်ာ္လမ္းရွိ ဒုိ႔ဗမာအစည္းအရုံးမွာပင္ ေနထုိင္ျပီး ၿခိဳးျခံဳေခၽြတာ စြာ သုံးစြဲရန္ လုိအပ္ေသာ ေငြကုိမူ သူသည္ စာေရးျခင္း ပညာျဖင့္ ၾကိဳးစားရွာ ေဖြခဲ့ပါသည္။

ရန္ကုန္အေရွ႕ပုိင္း ေမာင္ဂုိမာရီလမ္း(ယခု ဗုိလ္ခ်ဴပ္လမ္း) ေရေက်ာ္ရွိ ျမန္မာပုိင္တစ္ခု တည္းေသာ “နယူးဘားမား” (အဂၤလိပ္) သတင္းစာတြင္ အဂၤ လိပ္ ဘာသာျဖင့္ ႏုိင္ငံေရး ေဆာင္းပါးမ်ား ေရးသားျခင္း။ ထုိေခတ္က နာမည္ အေက်ာ္ၾကားဆုံး မဂၢဇင္းျဖစ္ေသာ “ဒဂုန္မဂၢဇင္း”တြင္ ျမန္မာဘာသာျဖင့္ ေဆာင္းပါးမ်ား ေရးသားျခင္း။ ျမန္မာ့အလင္း ေန႔စဥ္ သတင္းစာႀကီး အတြက္ (နာမည္ မေဖာ္ဘဲ) အယ္ဒီတာအာေဘာ္ သုိ႔မဟုတ္ “ေခါင္းႀကီး”မ်ား ေရးသားခဲ့ျခင္း စသည္ျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးတာ၀န္ေတြ မ်ားျပားသည့္ၾကားမွပင္ ႀကိဳးစားလုိ႔ စာေပမ်ား ေရးသားခဲ့ပါသည္။

သတင္းစာ ေခါင္းႀကီးပုိင္း တစ္ပုိဒ္လွ်င္ ျမန္မာ့ အလင္းသတင္းစာ တုိက္အုပ္ဦးတင္က စာမူခ တစ္ဆယ္က်ပ္ ေပးခဲ့ပါသည္။ ဒဂုန္မဂၢဇင္း၊ တာ၀န္ခံ အယ္ဒီတာ ဦးခ်င္းစိန္ (ေရႊညာေမာင္) ဆုိလွ်င္လည္း ၁၉၆၃ ခုႏွစ္ တကၠသုိလ္ သပိတ္အတြင္းကပင္ ကုိေအာင္ဆန္းအား ေလးစား ၾကည္ညိဳခဲ့သျဖင့္ ဒဂုန္မဂၢဇင္းမွ ေဆာင္းပါး တပုဒ္လွ်င္ စာမူခ ေငြသုံးဆယ္ ေပးခဲ့ပါသည္။ အျခား စာေရးဆရာမ်ား စာမူခ ဆယ္ငါးက်ပ္ ႏွစ္ဆယ္ခန္႔သာ ရရွိခ်ိန္တြင္ စာေရးဆရာ သခင္ေအာင္ဆန္း ရခဲ့ေသာ စာမူခေငြသုံး ဆယ္မွာ ထုိေခတ္က အေတာ္မ်ားသည္ ဆုိႏုိင္ပါသည္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတြင္ စာေရးဆရာျဖစ္ႏုိင္ေသာ အရည္အခ်င္းရွိသည္ကုိ ေစာေစာကပင္ ကၽြန္ေတာ္သိရွိခဲ့ေၾကာင္း အထက္ တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ အတုိင္း သူ၏ စာေရးသားမႈ အရည္အေသြးကုိ ခန္႔မွန္း အကဲခတ္ႏုိင္ရန္ ေအာက္ပါ သူ၏ စစ္ႀကိဳေခတ္လက္ရာ အခ်ဳိ႕ကုိ အေထာက္အထားအျဖစ္ ေကာက္ႏႈတ္တင္ျပလုိက္ရပါသည္။ တကၠသုိလ္သမဂၢ၏ ေၾကြးေၾကာ္သံ “အုိးေ၀” မဂၢဇင္း တာ၀န္ခံ ကုိေအာင္ဆန္းသည္ သူ၏ ယုံၾကည္ခ်က္ႏွင့္ အေတြးအေခၚကို ေအာက္ပါတုိင္း ေရးသားခဲ့ဖူးပါသည္။

“ ငါအား ဖုံးလႊမ္းထားေသာ လကြယ္သန္းေခါင္ယံ၊ ယင္းေမွာင္မုိက္ အတြင္းမွေနလုိ႔ အႏုိင္မခံ၊ အရႈံးမေပးလုိေသာ ငါစိတ္ကုိ ဖန္ဆင္းေပးသူ နတ္၊ သိၾကားတုိ႔အား ငါသည္ ေက်းဇူးစကား ဆုိပါ၏။”

” ေလာကဓံတရား၏ လက္ခုပ္တြင္းသုိ႔ ဘယ္လုိပင္ က်ေရာက္ေစကာမူ ငါအား မတုန္လႈပ္၊ မငုိေၾကြး၊ ကံတရား၏ ရုိက္ပုတ္ျခင္း ဒဏ္ခ်က္ေၾကာင့္ ငါ၏ ဦးေခါင္းသည္ ေသြးသံတုိ႔ျဖင့္ ရဲရဲနီေန၏။ သုိ႔ေသာ္ ညႊတ္ကား၊ မညႊတ္။ ”



” ေလာဘ၊ ေဒါသတုိ႔၏ ၾကီးစုိးရာဌာန၏ အျခားမဲ့ကား ေသျခင္း တရားသည္ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ရာ ငံ့လင့္ေန၏။ သို႔ပင္မူ ငါ့အား မတုန္မလႈပ္ သည္ကုိသာ ေတြ႔ရအ့ံ။ ေနာင္ကုိလည္း ဘယ္ေတာ့မွ မေၾကာက္သည္ကုိ ေတြ႔ရေပအံ့။ ”

” သုဂတိသြားရာ၊ တံခါး၀သည္ မည္မွ်ပင္ က်ဥ္းေျမာင္းသည္ျဖစ္ေစ၊ ယမမင္း၏ ေခြးေရပရပိုက္တြင္ ငါ၏ အျပစ္တုိ႔ကို မည္မွ်ပင္ ေရးမွတ္ ထားသည္ျဖစ္ေစ၊ ငါကား ဂရုမျပဳ။ ငါသာလွ်င္ ကံ၏ အရွင္သခင္ျဖစ္လုိ႔ ငါသင္လွ်င္ စိတ္၏ အႀကီးအကဲျဖစ္ေတာ့၏။ ”

( စကားခ်ပ္ း ဒီစာစုေလးဟာ ကဗ်ာဆရာ William Errnest Henley(1849-1903) ရဲ့ “Invictus” ဆိုတဲ့ နာမည္ႀကီး ကဗ်ာတစ္ပုဒ္လို႔ ေဖ့စ္ဘုတ္ စာဖတ္သူတစ္ဦးထံမွ သိရပါတယ္။ ဒီကဗ်ာေလးကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ႏွစ္သက္စြာ ျပန္ဆိုခဲ့တယ္လို႔ ယူဆရပါတယ္ – ျမေသြးနီ)

၁၉၄၀ျပည့္ႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလထုတ္ ဒဂုန္မဂၢဇင္းတြင္ “သခင္ေအာင္ဆန္း” ကေလာင္အမည္ျဖင့္ ေရးသားခဲ့ေသာ “ႏုိင္ငံေရးအမ်ိဳးမ်ိဳး” ေဆာင္ပါးမွ ေအာက္ပါ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္မ်ားသည္လည္း စိတ္၀င္စားဖြယ္ ေကာင္းသည္ႏွင့္အမွ် ဗုိလ္ခ်ဳပ္၏ စာေပေရးသား ဖြဲ႔ဆုိပုံ၊ ေရးနည္းေရးဟန္တုိ႔ကုိ ေလ့လာအကဲခတ္ ႏုိင္ပါသည္။ ထုိေဆာင္းပါး ေရးရာတြင္…

” ႏုိင္ငံေရးဆုိေသာ စကားကုိ ေရွးဦးစား သုံးသပ္ရန္လုိသည္။ “ တုိင္းေရး ျပည္ေရး ေပါက္ႏွင့္ေၾကး” “ၾကက္ဥအေရာင္ တိမ္ေတာင္ သဖြယ္ မင္ေရးခ်ယ္” စသည္ျဖင့္ ေရွးျမန္မာစာမ်ားတြင္ ဖတ္ရမွတ္ရပါ၏။ ယင္းစကားမ်ားသည္ ေကာင္းလည္း ေကာင္း၏။ ဆုိးလည္း ဆုိး၏။ ေကာင္းပုံကား ႏုိင္ငံေရး၏ ခက္ခဲနက္နဲေသာ အဓိပၸာယ္ က်ယ္၀န္းေသာ အဓိပၸာယ္။ သိပ္ေမြ႔ ေသာ အဓိပၸာယ္္ တုိ႔ကုိ ေဆာင္၏။ ဆုိးပုံကား ၾကားရသူမ်ား လမ္းစရွာမေတြ႔ေစဘဲ၊ ဆုိင္း၀ိုင္းတြင္ တီးလုိက္တုိင္း ျမည္သည့္ စည္ကဲ့သို႔ ပညာရွိႀကီးသဖြယ္ လူမ်ား အထင္ႀကီးေအာင္ ေျပာေအာင္၊ ေျပာလုိ႔သည့္ စကားလည္းျဖစ္၏။ ထုိေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အဖုိ႔မွာ ႏုိင္ငံေရး ဆု ိသည့္ အဓိပၸာယ္ အက်ယ္အ၀န္း အတုိင္းအထြာကုိ စဥ္းစားမိ၏။ “ျမန္မာျပည္၏ ႏုိင္ငံေရးသမုိင္းကို ျပန္ေျပာင္းလုိ႔ ၾကည့္လွ်င္ ႏုိင္ငံေရးဆုိသည္မွာ ဘယ္လုိဟာမ်ိဳးပါဟု တပ္တပ္အပ္အပ္ မရွိသည္ကုိ ေတြ႔ရ၏။ ျမန္မာမ်ားအဖုိ႔ ဟုမ္မရူး၊ အမ္ဒီပင္းဒင့္၊ ဘုံ၀ါဒ၊ ဆင္းရဲသား၀ါဒ၊ ၀ံသာႏု စသည္ျဖင့္ မီးခုိးမဆုံးမုိးမဆုံး ျဖစ္ေနခဲ့သည္”

အဂၤလိပ္လုိ “ေပၚလစ္တစ္” POLITICS ဆုိေသာ စကားသည္ အဂၤလိပ္စကား မဟုတ္။ “ေပၚလစ္တစ္” ဟူေသာ ေခါမတုိင္းေခၚ ဂရိတ္ႏိုင္ငံမွ စတင္ ေပၚေပါက္လာ၏။ ေခါမဘာသာျဖင့္ “ေပၚလစ္တစ္” ဆုိေသာစကားမွ ဆင္းသက္လာ၏။ အဓိပၸာယ္ကား လူအမ်ား စုေေပါင္း အုပ္ခ်ဳပ္မႈဟု ျဖစ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေရးကုိ ဆုိရွယ္ဆုိင္းယင့္စ္ SOCIAL SCIENCE ေခၚ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံမွဳ သိပၸံပညာဟု ယူဆရမည္ ျဖစ္၏။

အထက္တြင္ တင္ျပခဲ့ေသာ ႏုိင္ငံေရး၏ သေဘာကုိ အက်ယ္ ကာဖြင့္ရလွ်င္ ကုန္ႏုိင္ဖြယ္ရာမရွိ။ သို႔ေသာ္ ပုိမုိ သေဘာေပါက္ေစျခင္းငွာ ထပ္မံ သရုပ္ေဆာင္ျပရဦးအံ့။ ႏုိင္ငံေရးသည္ လူမႈေရးကိစၥ အားလုံးပင္ ျဖစ္၏။ ေနာက္တစ္နည္းကား လူသားတုိ႔သည္ လူရုိင္းဘ၀မွ လူယဥ္ေခတ္ ေရာက္လာသည့္အခါ ႏုိင္ငံေရးပၚလာသည္ဟု ဆုိၾက၏။ ကၽြန္ေတာ္၏ အယူအဆတြင္မူ ႏုိင္ငံေရးကို သိပၸံပညာအရ ထင္ျမင္ သုံးသပ္မွသာ မွန္ကန္သည္ဟု ထင္မိပါ၏။ ”

အသစ္ဖြဲ႔စည္းလုိက္ေသာ စစ္၀န္ၾကီးရုံး အေျခက်လာေသာအခါ အခ်ိန္အနည္း ငယ္ရသျဖင့္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္သည္ သူေစာေစာကပင္ ေရးသားရန္ ရည္ရြယ္ ထားခဲ့ေသာ စာေရးျခင္း အလုပ္ကုိ စတင္လုပ္ကုိင္ခဲ့ပါသည္။ သူေရးသည့္စာကေတာ့ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ AUTO BIOGRAPHY ေခၚ ကုိယ္ေရး အတၳဳပၸထၳိပင္ ျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္သည္ သူအလြန္စိတ္၀င္စားစြာျဖင့္ ေရးေနေသာ ကုိယ္ေရးအတၳဳပၸထၳိကို ျပီးေအာင္ အဆုံးမသတ္ ႏုိင္ ခဲ့ရွာပါ။ ၁၉၄၄ တြင္ ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္မႈ ေရးေတာ္ပုံ အတြက္လွ်ိဳ႕၀ွက္္ ျပင္ဆင္မွဳမ်ားျဖင့္ အလြန္အလုပ္မ်ားလာေသာေၾကာင့္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္၏ ေရးလက္စ ကုိယ္ေရး အတၳဳပၸထၳိကုိ တစ္ပိုင္းတစ္စႏွင့္ပင္ ရပ္ထားခဲ့ရ သည္မွာ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ သူကြယ္လြန္သြားခ်ိန္ အထိပင္ ျဖစ္ပါသည္။

ယင္းဗုိလ္ခ်ဳပ္၏ ကုိယ္ေရးအတၳဳပၸထၳိမွ ေအာက္ပါ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္ကုိ ေလ့လာၾကည့္ၾကပါစုိ႔။

“ကၽြန္ေတာ္သည္ လူရုိင္းဘ၀က လာေလသလား မသိ။ ယေန႔အထိ လူရို္င္းသေဘာမ်ဳိး ေနခ်င္သည့္ စိတ္ထားမ်ား ရွိေနသည္။ ရံဖန္ရံခါ လူယဥ္ေက်း ဆုိသူမ်ားႏွင့္ အသားမက်ခဲ့။ မ်က္စိေနာက္ ျမင္ျပင္းကပ္လာသည္။ ထုိအခါ ငါသည္ လူရုိ္းဟု ဇာတိစြဲ ျဖစ္ ခ်င္သည့္ စိတ္ေပၚ လာတက္သည္။ လူရုိင္းကား ၾကမ္း၏။ ခက္ထန္၏။ သုိ႔ေသာ္ ျဖဴေျဖာင့္၏။ တည္ၾကည္၏။ လြပ္လပ္၏။ က်န္းမာ၏။ သန္စြမ္း၏၊ ကၽြန္ေတာ္၏စိတ္၀ယ္ အင္မတန္ စုိေျပလတ္ဆတ္ေသာ ဘ၀ဟု ယူဆမိသည္။ ျမန္မာျပည္ရွိ လူအားလုံး လူရုိင္းဘ၀သုိ႔ ေရာက္ခ်င္ ေရာက္သြားပါေစ။ လြတ္လပ္ခ်မ္းသာစြာ ေခါင္းေထာင္ေနႏုိင္ မည္ဆုိလွ်င္ မလြတ္လပ္ေသာ လူယဥ္ေက်းဘ၀ထက္ ကၽြန္ေတာ္ အဆတစ္ရာ ေနေပ်ာ္ေပမည္ ။

“ကၽြန္ေတာ္ စိမ္းလန္းစုိေျပ က်ယ္ျပန္ေသာ လြင္ျပင္ရုိင္းတြင္ လက္ပန္းေပါက္ ခတ္လုိ႔ လြတ္လြတ္ လပ္လပ္ ျမဴတူးေအာ္ဟစ္ ေနလိုသည္”

အထက္ပါ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္ကုိ ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ျမန္မာစကားေျပ ေရးသားဟန္ကုိ ေပၚလြင္ထင္ရွား သည္ဟု ဆုိရပါမည္။ ၀ါက် တည္ေဆာက္ပုံက တုိတုိတုတ္တုတ္ႏွင့္ လုိရင္းကို ထိထိမိမိ ေရးဖြဲ႔ထားသည္။ သုံးသည့္ေ၀ါဟာရ စကားလုံးမ်ားကလည္း တိက်ျပတ္သားသည္။ ဟန္ေဆာင္မႈကင္းေသာ သူ၏ ပင္ကုိယ္ သေဘာ၀စရုိက္ကုိပါ ေပၚလြင္ေစသည့္အျပင္ သူ၏ ႏွလုံးသားအတြင္း ကိန္းေအာင္း တည္ရွိေနေသာ ျဖစ္ေပၚ ခံစားခ်က္ကိုပါ ပြင့္လင္းစြာ ေဖာ္ထုတ္ ေရးဖြဲ႕ထားသည္ဟု ဆုိႏုိင္ပါသည္။

ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ စာေပအေရးအသားအေၾကာင္း ေျပာရလွ်င္ သူ၏ အဂၤလိပ္စာ ေရးသားမႈ ကၽြမ္းက်င္ပုံကုိပါ ေဖာ္ထုတ္ တင္ျပရပါမည္။ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္က ကၽြန္ေတာ္သည္ လုပ္သား (အဂၤလိပ္) သတင္းစာအတြက္ “တပ္မေတာ္ေန႔” ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ကုိ အဂၤလိပ္ဘာသာမူရင္းမွ ေကာက္ႏႈတ္ ခ်က္အခ်ိဳ႕ကို ကုိးကားခဲ့ပါသည္။ ယင္းေဆာင္းပါးကုိ သတင္းစာတြင္ မထည့္မီ တစ္ရက္က လုပ္သား(အဂၤလိပ္စာ)သတင္းစာ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ဦးခင္ေမာင္လတ္ (ေဒၚခင္မ်ိဳးခ်စ္၏ ခင္ပြန္း)က ကၽြန္ေတာ့္ကုိ တယ္လီဖုန္း ဆက္ေမးပါသည္။

“ကုိေန၀င္း၊ ခင္ဗ်ားေဆာင္းပါးက ေကာင္းပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ သုံးမွာပါ။ ဒါထက္ အဲ့ဒီ ေဆာင္းပါးမွာ ခင္ဗ်ားေကာက္ႏႈတ္ ကုိးကားထားတဲ့ ဗို္လ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ အဂၤလိပ္လုိ “ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရး စစ္တမ္း” ကုိ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ကုိယ္တိုင္ ေရးခဲ့တာလား၊ ဒါမွမဟုတ္ တစ္ေယာက္ ေယာက္က မ်ား ေရးေပးထားလား”

“ဗုိလ္ခ်ဳပ္ကုိယ္တုိင္ ေရးတာပါ၊ အဲဒါေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ ေကာင္းေကာင္း သိပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲ ဆရာခင္ေမာင္လတ္”

“ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ အဂၤလိပ္စာ အေရးအသား ေကာင္းလြန္းလုိ႔ပါဘဲ။ ေ၀ါဟာရ ၾကြယ္ပုံ၊ ၀ါက်တည္ေဆာက္ပုံ၊ စကားလုံးေတြ သုံးထားပုံက ဗုိလ္ခ်ဳပ္လို ျမန္မာစာ ဦးစားေပးသင္တဲ့ ေရနံ ေခ်ာင္း ေနရွင္နယ္ေက်ာင္းက ထြက္လာသူတစ္ဦးရဲ႕ ‘လက္ရာနဲ႔ လုံး၀မတူဘူးဗ်။ ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ ခရစ္ယာန္ သာသနာျပဳေက်ာင္း (ယူရုိပီယမ္ေက်ာင္း) ထြက္ေတြထက္ေတာင္ သာေနလုိ႔ အံ့ၾသစရာေကာင္းလုိ႔ပါ။ တကယ္ပါဗ်ာ။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္လုိ အဂၤလိပ္စာ ေရးသားမႈ ပိုင္ႏိုင္ကၽြမ္းက်င္ သူမ်ိဳးဟာ အလြန္ရွားပါတယ္ ”

ထုိသုိ႔လွ်င္ သူကုိယ္တုိင္က မဟာ၀ိဇၹာ(အဂၤလိပ္)ဘြဲ႕ရ အဂၤလိပ္စာျပ ဆရာႀကီးတစ္ဦး လုပ္ခဲ့သူ ဦးခင္ေမာင္လတ္ကုိယ္တုိင္ ဖြင့္ဟ ခ်ီးၾကဴး ခဲ့ရ ေလာက္ေအာင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ အဂၤလိပ္စာ ကၽြမ္းက်င္မႈသည္ အံ့ၾသဖြယ္ရာ ေကာင္းလွပါသည္။ ထုိေၾကာင့္ “လြတ္လပ္ေရးရၿပီးရင္ ငါေတာ့ ႏုိင္ငံေရးက အနားယူုၿပီး စာေရးဆရာလုပ္မယ္ စိတ္ကူးတယ္” ဟု ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဧၿပီလတြင္ ျပင္ဦး လြင္ (ေမၿမိဳ႕) တြင္ ေျပာခဲ့သူ ဗုိလ္ခ်ဳပ္သည္ တကယ္ပင္ စာေရးဆရာ (အဂၤလိပ္-ျမန္မာႏွစ္ဘာသာ) ကၽြမ္းက်င္သူတစ္ဦး ျဖစ္ႏိုင္သည္မွာ လုံး၀ ယုံမွားဖြယ္ မရွိေၾကာင္း တင္ျပလုိက္ရပါသည္။

ကြၽန္မနဲ႕ ရင္းႏွီးသူ ေမာင္ေလး၊ ညီမေလးမ်ားက ေျပာပါတယ္။ အစ္မရယ္.. ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၄ရက္ပဲ သတိရၾက တယ္။ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၃ရက္ကဘာေန႕လည္းဆိုတာေမ့မေနၾကပါနဲ႕ ..ဆိုေျပာ ေနၾက တာေတြ အြန္လိုင္းမွာ ပလူပ်ံ ေနတာဘဲ။ ကြၽန္ေတာ္.. ကြၽန္မတို႕ လည္း ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ေမြးေန႕ ကိုသိပါတယ္။ အဲလိုႀကီး ေရးေန ၾကတာကို မခံခ်င္ဘူး..လို႕ ေျပာလာ ၾကပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ သူတို႕ကို ” ဒီစာေတြက သိၿပီးသူေတြ ပိုသိဖို႔၊ မသိေသးသူေတြ အသိစိတ္၀င္လာဖို႔အတြက္ ေရးတယ္ လို႕ပဲ မွတ္ထားေပးၾကပါ ” လို႔ ေခြၽးသိပ္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ကြၽန္မတို႔ ငယ္ငယ္က ေတဇလူငယ္ေလးေတြ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းပံုပါတဲ့ တံဆိပ္ ရင္ထိုးေလးေတြ ရင္ဘတ္မွာ တတ္လို႔။ ဒီလို ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေမြးေန႔မ်ဳိး ေရာက္ၿပီဆိုရင္ တာ၀ါလိန္းလမ္း၊ ဗဟန္းမွာ ရွိတဲ့ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေနအိမ္ (ယခုဗုိလ္ခ်ဳပ္အာင္ဆန္းျပတိုက္)နဲ႕ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေၾကးရုပ္ရွိရာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ပန္းျခံထဲကို ေလ့လာေရးခရီး ထြက္ရတာကို လြမ္းေမာစဖြယ္ ျပန္သတိရမိပါတယ္။

ကြၽန္မ အိမ္မက္တစ္ခုေတာ့ မက္ေနမိတယ္။ ဒီေန႔လို ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေမြးေန႔မ်ဳိးမွာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အမွတ္တရ စာအုပ္ေလးေတြ၊ အမွတ္တရ ဓာတ္ပံုေလးေတြ၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ ငယ္ဘ၀ေလးေတြကို ေနာင္ကေလးေတြ ကြင္းဆက္မျပတ္ေစဖို႔ ျပပြဲေလး တစ္ခုလိုမ်ား လုပ္ခြင့္ရခ်င္မိပါရဲ႕လို႔။

ေဖေဖာ္၀ါရီလ၁၃ရက္ေန႔မွာ က်ေရာက္တဲ့ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ ၉၇ႏွစ္ျပည့္ေျမာက္ ေမြးေန႔ရက္ျမတ္သို႔ ေလးစားစြာ ဂုဏ္ျပဳလွ်က္…။

ဆႏၵနဲ႔ဘ၀တစ္ထပ္ထဲက်ၾကပါေစ။

** ျမေသြးနီ**

ဒီေန႔၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၃ရက္ေန႔။

ဒီေန႕ဟာ ကြၽန္မတို႕ႏိုင္ငံရဲ႕ ေသာက္ရွဴးၾကယ္လို႕ တင္စားလို႕ရတဲ့ ကြၽန္မတို႕ရဲ႕ အေသြးထဲ အသားထဲကေန ေလးစားၾကည္ညိဳရတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လြတ္လပ္ေရး ပိသုကာႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ ေမြးေန႔ပါဘဲရွင္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းျဖစ္လာမယ့္ ေမာင္ထိန္လင္းကို မေကြးခရိုင္၊ နတ္ေမာက္ ၿမိဳ႕မွာ အမိန႔္ေတာ္ရ ေရွ႕ေန ဦးဖာ-ေဒၚစုတို႕ကေန ၁၉၁၅ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၃ရက္ေန႔၊ စေနေန႕မွာ ေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသာ သက္ရွိထင္ရွား ရွိေနဦးမယ္ဆိုရင္ ဒီေန႔ဟာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္အသက္ ၉၇ႏွစ္ျပည့္ေျမာက္တဲ့ ေန႔ပါပဲ။ အိႏၵိယမွာ ဂႏၵီ၊ တရုပ္မွာ ေမာ္စီတုန္း၊ ဗီယက္နမ္မွာ ဟိုခ်ီမင္း၊ ျမန္မာျပည္မွာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း။ ဒါကို ဘယ္လိုမွ ေမ့ေဖ်ာက္လို၊႔ မရၾကပါဘူး။ သူတို႔ အားလံုးဟာ ေကာင္းမြန္တဲ့ သမိုင္းကိုယ္စီနဲ႔ တိုင္းျပည္အတြက္ စြန္႔လႊတ္စြန္႔စားခဲ့ သူမ်ားပါဘဲ။

ဒီေန႔လို ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ ေမြးေန႔ရက္ျမတ္မွာ အမွတ္တရ ပို႔စ္ေလးတစ္ခု တင္ခ်င္လာမိပါတယ္။ ဒီေတာ့ ကြၽန္မစဥ္းစား တယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္နဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ ဘာအေၾကာင္းကို ေရးရင္ေကာင္း မလဲ။ ဟုတ္ၿပီ။ ကြၽန္မရဲ႕ စာအုပ္စင္ေလးကို ျပန္ေမႊလိုက္ေတာ့ ကြၽန္မ အသက္ ၁၄ႏွစ္ျပည့္ ေမြးေန႔မွာ ကြၽန္မေမေမ လက္ေဆာင္ ေပးခဲ့တဲ့ ” စာေရးဆရာ တကၠသိုလ္ေန၀င္းရဲ႕ ျပည္ေထာင္စု ပိသုကာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ” ဆိုတဲ့ စာအုပ္ ေလးကိုရလိုက္တယ္။ (စာေရးဆရာ တကၠသိုလ္ ေန၀င္းဟာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္သက္ရွိ ထင္ရွားရွိစဥ္အခါက ဗုိလ္ခ်ဳပ္ရဲ႕ ကိုယ္ေရးအရာရွိအျဖစ္ တာ၀န္ယူ ခဲ့ရသူတစ္ေယာက္ပါ။ ) ဒီစာအုပ္ေလးထဲက လူေတြသိပ္မသိ ိခဲ့တဲ့ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ စာေရး ၀ါသနာပါပံုကို မူရင္းအတိုင္း အမွတ္တရ ျပန္လည္တင္ျပခ်င္လာပါတယ္။

ကဲ.. ဖတ္ၾကည့္ၾကရေအာင္လားရွင္္။

“ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ စာေပလက္ရာမ်ား ”

“ငါလဲ မင္းတုိ႔လုိ စာေရးဆရာျဖစ္ခ်င္တယ္ကြာ”

သုိ႔လွ်င္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ သူ႔ႏွလုံးသားအတြင္း ကိန္းေအာင္း တည္ရွိေနေသာ ေတာင့္တ ခ်က္ဆႏၵကုိ ကၽြန္ေတာ့္အား ဖြင့္ေျပာခဲ့သည္မွာ ႏွစ္ႀကိမ္တုိင္တုိင္ ျဖစ္ပါသည္။

ပထမအႀကိမ္က ၁၉၄၅-ခု၊ ဒီဇင္ဘာလ။

၁၉၄၆–ခု၊ ဇန္န၀ါရီလတြင္ က်င္းပေလ့ရွိေသာ ေရႊတိဂုံအလယ္ပစၥယံ ျပည္လုံးကၽြတ္ ညီလာခံ ႀကီးတြင္ သူေျပာရမည့္ သဘာပတိ မိန္႔ခြန္း ရွည္ႀကီးကို ဗုိလ္ခ်ဳပ္ကုိယ္တုိင္ အဂၤလိပ္ ဘာသာျဖင့္ ၾကိဳးစား ေရးသားေနခ်ိန္က ျဖစ္ပါသည္။တစ္ေန႔တြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ သည္ မိန္႔ခြန္း ေရးသား ျခင္းကုိ ေခတၱ ရပ္ နား လက္ဖက္ရည္ေသာက္ရင္း မႏၱေလးမွ လူထုဦးလွႏွင့္ ေဒၚအမာတုိ႔ ထုတ္ေ၀ေသာ “လူထု” ဂ်ာနယ္မွ ကၽြန္ေတာ့္၀တၳဳတုိ တစ္ပုဒ္ကုိ ဖတ္မိၿပီး အားက်မိဟန္ျဖင့္ စာေရးဆရာ ျဖစ္ခ်င္ေၾကာင္းကုိ ဖြင့္ေျပာလုိက္ျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။

ေနာက္တစ္ႀကိမ္ အလားတူ သူေျပာခဲ့သည္မွာ ၁၉၄၇–ခုႏွစ္ ဧၿပီလက ျဖစ္ပါသည္။

ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး အႀကိဳကာလ ပထမအႀကိမ္ တုိင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲ ႀကီးအတြက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ႏုိင္ငံအႏွံ႕ အျပားသို႔ ခရီးလွည့္လည္ စည္းရုံး ေဟာေျပာရင္း ဧၿပီလဆန္းေသာ္ သူ၏ဇနီး သားသမီးမ်ားႏွင့္အတူ ေမၿမိဳ႕ (ျပင္ဦးလြင္)သုိ႔ ေရာက္ေနခုိက္ ေခတၱ အ ပန္းေျဖ အနားယူေနခဲ့ပါသည္။ ခါတုိင္းဆုိလွ်င္ လုပ္ငန္းတာ၀န္ျဖင့္ ခရီးထြက္ရာတြင္ သူ၏ မိသားစုကုိ ေခၚေလ့မရိွေသာ္လည္း ယခု တစ္ႀကိမ္ တြင္မူ အျပန္ခရီးကို မေကြး၊ ေတာင္တြင္းၾကီး၊ ေအာင္လံ၊ ျပည္ျမိဳ႕မွ တစ္ဆင့္ ရန္ကုန္သို႔ ဆင္းရန္ျဖစ္ရာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က မေတြ႕ရတာ ၾကာၿပီျဖစ္ေသာ မိခင္ ႀကီးေဒၚစုအား နတ္ေမာက္ျမိဳ႕သုိ႕ ၀င္ကန္ေတာ့ ရင္း ခ်စ္ဇနီး ေဒၚခင္ၾကည္ႏွင့္တကြ မိခင္ၾကီးေဒၚစု၏ ေျမးမ်ားကုိပါ ျပလုိေသာေၾကာင့္ ရန္ကုန္မွ အထြက္ ေခၚလာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါ သည္။ တစ္ညေနတြင္ ေမၿမိဳ႔ရွိ တည္းခုိရာ အိမ္၀င္းအတြင္း ျမက္ခင္းျပင္တြင္ သူ၏ကေလးမ်ား ေဆာ့ကစား ေနပုံကုိ ၾကည့္ျပီး ၾကည္ႏႈးပီတိျဖစ္ေနရာမွ တစ္စုံတစ္ခုကုိ စဥ္းစားမိဟန္ျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္အား ရင္ဖြင့္သလုိ ေျပာပါသည္။

“ေဟ့ေကာင္၊ ငါေတာ့ လြတ္လပ္ေရးရျပီးရင္ ႏုိင္ငံေရးက အနားယူမယ္ စိတ္ကူးတယ္။ တုိင္းျပည္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတာ၀န္ကုိေတာ့ ငါတုိ႔ရဲ႕ လုပ္ေဖာ္ ကုိင္ ဖက္ လူေကာင္းေတြလႊဲေပးျပီ ငါကေတာ့ အနား ယူရင္း စာေရးဆရာ လုပ္ခ်င္တယ္။ မင္းကလဲ စာေရးဆရာ ျဖစ္ေနျပီဆုိေတာ့ ငါအဖုိ႔ အေဖာ္လဲရတာ ေပါ့။ ငါတုိ႔ႏွစ္ေယာက္စလုံး ဗမာလုိေရာ၊ အဂၤလိပ္လုိပါ စာေတြေရးၾကမယ္။ ဒါမွလဲ ငါ့မိသားစုအတြက္ ေလာက္မယ္။ တကယ္ပါကြ ငါက တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းသားဘ၀ထဲက စာေရးဆရာျဖစ္ခ်င္တဲ့ ဆႏၵရွိခဲ့တယ္”

သုိ႔လွ်င္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္သည္ သူ၏ ရင္ထဲရွိသည့္အတုိင္း ပြင့္လင္းစြာ ဖြင့္ေျပာခဲ့ပါသည္။

ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ သူႏွစ္ႀကိမ္တုိင္တုိင္ ဖြင့္ေျပာခဲ့သလုိ စာေရးဆရာျဖစ္ခ်င္သည္ဆုိသည့္ အတုိင္း တကယ္လည္း စာေရး ဆရာ ျဖစ္ႏုိင္ေသာ အရည္အခ်င္း အျပည့္အ၀ရွိေၾကာင္းကုိ ကၽြန္ေတာ့္ အေနျဖင့္ ေစာေစာပိုင္းကပင္ ႀကိဳတင္သိရွိေနခဲ့ပါသည္။

တကၠသုိလ္္ သမဂၢခါင္းေဆာင္အျဖစ္မွ ႏႈတ္ထြက္ အခ်ိန္ျပည့္ ႏုိင္ငံေရးလုပ္ရန္ တုိ႔ဗမာ အစည္းအရုံး၏ အေထြေထြ အတြင္း ေရးမွဴး “သခင္ေအာင္ ဆန္း” ဘ၀ကတည္းက သူသည္ စာေရးဆရာ ျဖစ္ေနၿပီီဟု ဆုိႏိုင္ပါသည္။ သူ႔အား ဗမာ့လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္၏ ေသနာပတိ ဗိုလ္ေတဇ သုိ႔မဟုတ္္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ျဖစ္လာမွ စတင္သိကၽြမး္ခဲ့သူမ်ားဆုိလွ်င္ စစ္ႀကိဳေခတ္ (၁၉၄၁ – ခုႏွစ္မတုိင္မီ) ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္ ကုိေအာင္ ဆန္းႏွင့္ တုိ႔ဗမာ အစည္းအရုံး၏ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး “သခင္ ေအာင္ဆန္း” ဘ၀က စာေပအေရးအသား ကၽြမ္းက်င္မႈ ႏွင့္ စာေပစြမ္းရည္ အေၾကာင္းသိၾကမည္ မဟုတ္ပါေခ်။ အထူးသျဖင့္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႏွင့္ ပတ္သက္ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားကို သိရွိခဲ့သူ နည္းပါးၾကပါသည္။

သူသည္ ပင္ကုိယ္သဘာ၀စရုိက္အားျဖင့္ စိတ္ဓါတ္ခုိင္မာ ျပင္းထန္သူျဖစ္သည့္ အတြက္ တုိ႔ဗမာအစည္းအရုံးႀကီး၏ အေထြေထြ အတြင္း ေရးမွဴး အျဖစ္ အခ်ိန္ျပည့္ ႏုိင္ငံေရးလုပ္ရန္ ဆုံးျဖတ္လုိက္ခ်ိန္မွ စၿပီး နတ္ေမာက္ျမိဳ႕ရွိ မိခင္ထံမွ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈ အကူအညီမယူဘဲ မိမိကုိယ္တုိင္ ရန္ကုန္ျမိဳ႔တြင္ ျဖစ္သလုိ ရပ္တည္ေနထုိင္ရင္း ႏုိင္ငံေရးလုပ္ခဲ့ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ေရေက်ာ္လမ္းရွိ ဒုိ႔ဗမာအစည္းအရုံးမွာပင္ ေနထုိင္ျပီး ၿခိဳးျခံဳေခၽြတာ စြာ သုံးစြဲရန္ လုိအပ္ေသာ ေငြကုိမူ သူသည္ စာေရးျခင္း ပညာျဖင့္ ၾကိဳးစားရွာ ေဖြခဲ့ပါသည္။

ရန္ကုန္အေရွ႕ပုိင္း ေမာင္ဂုိမာရီလမ္း(ယခု ဗုိလ္ခ်ဴပ္လမ္း) ေရေက်ာ္ရွိ ျမန္မာပုိင္တစ္ခု တည္းေသာ “နယူးဘားမား” (အဂၤလိပ္) သတင္းစာတြင္ အဂၤ လိပ္ ဘာသာျဖင့္ ႏုိင္ငံေရး ေဆာင္းပါးမ်ား ေရးသားျခင္း။ ထုိေခတ္က နာမည္ အေက်ာ္ၾကားဆုံး မဂၢဇင္းျဖစ္ေသာ “ဒဂုန္မဂၢဇင္း”တြင္ ျမန္မာဘာသာျဖင့္ ေဆာင္းပါးမ်ား ေရးသားျခင္း။ ျမန္မာ့အလင္း ေန႔စဥ္ သတင္းစာႀကီး အတြက္ (နာမည္ မေဖာ္ဘဲ) အယ္ဒီတာအာေဘာ္ သုိ႔မဟုတ္ “ေခါင္းႀကီး”မ်ား ေရးသားခဲ့ျခင္း စသည္ျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးတာ၀န္ေတြ မ်ားျပားသည့္ၾကားမွပင္ ႀကိဳးစားလုိ႔ စာေပမ်ား ေရးသားခဲ့ပါသည္။

သတင္းစာ ေခါင္းႀကီးပုိင္း တစ္ပုိဒ္လွ်င္ ျမန္မာ့ အလင္းသတင္းစာ တုိက္အုပ္ဦးတင္က စာမူခ တစ္ဆယ္က်ပ္ ေပးခဲ့ပါသည္။ ဒဂုန္မဂၢဇင္း၊ တာ၀န္ခံ အယ္ဒီတာ ဦးခ်င္းစိန္ (ေရႊညာေမာင္) ဆုိလွ်င္လည္း ၁၉၆၃ ခုႏွစ္ တကၠသုိလ္ သပိတ္အတြင္းကပင္ ကုိေအာင္ဆန္းအား ေလးစား ၾကည္ညိဳခဲ့သျဖင့္ ဒဂုန္မဂၢဇင္းမွ ေဆာင္းပါး တပုဒ္လွ်င္ စာမူခ ေငြသုံးဆယ္ ေပးခဲ့ပါသည္။ အျခား စာေရးဆရာမ်ား စာမူခ ဆယ္ငါးက်ပ္ ႏွစ္ဆယ္ခန္႔သာ ရရွိခ်ိန္တြင္ စာေရးဆရာ သခင္ေအာင္ဆန္း ရခဲ့ေသာ စာမူခေငြသုံး ဆယ္မွာ ထုိေခတ္က အေတာ္မ်ားသည္ ဆုိႏုိင္ပါသည္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတြင္ စာေရးဆရာျဖစ္ႏုိင္ေသာ အရည္အခ်င္းရွိသည္ကုိ ေစာေစာကပင္ ကၽြန္ေတာ္သိရွိခဲ့ေၾကာင္း အထက္ တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ အတုိင္း သူ၏ စာေရးသားမႈ အရည္အေသြးကုိ ခန္႔မွန္း အကဲခတ္ႏုိင္ရန္ ေအာက္ပါ သူ၏ စစ္ႀကိဳေခတ္လက္ရာ အခ်ဳိ႕ကုိ အေထာက္အထားအျဖစ္ ေကာက္ႏႈတ္တင္ျပလုိက္ရပါသည္။ တကၠသုိလ္သမဂၢ၏ ေၾကြးေၾကာ္သံ “အုိးေ၀” မဂၢဇင္း တာ၀န္ခံ ကုိေအာင္ဆန္းသည္ သူ၏ ယုံၾကည္ခ်က္ႏွင့္ အေတြးအေခၚကို ေအာက္ပါတုိင္း ေရးသားခဲ့ဖူးပါသည္။

“ ငါအား ဖုံးလႊမ္းထားေသာ လကြယ္သန္းေခါင္ယံ၊ ယင္းေမွာင္မုိက္ အတြင္းမွေနလုိ႔ အႏုိင္မခံ၊ အရႈံးမေပးလုိေသာ ငါစိတ္ကုိ ဖန္ဆင္းေပးသူ နတ္၊ သိၾကားတုိ႔အား ငါသည္ ေက်းဇူးစကား ဆုိပါ၏။”

” ေလာကဓံတရား၏ လက္ခုပ္တြင္းသုိ႔ ဘယ္လုိပင္ က်ေရာက္ေစကာမူ ငါအား မတုန္လႈပ္၊ မငုိေၾကြး၊ ကံတရား၏ ရုိက္ပုတ္ျခင္း ဒဏ္ခ်က္ေၾကာင့္ ငါ၏ ဦးေခါင္းသည္ ေသြးသံတုိ႔ျဖင့္ ရဲရဲနီေန၏။ သုိ႔ေသာ္ ညႊတ္ကား၊ မညႊတ္။ ”



” ေလာဘ၊ ေဒါသတုိ႔၏ ၾကီးစုိးရာဌာန၏ အျခားမဲ့ကား ေသျခင္း တရားသည္ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ရာ ငံ့လင့္ေန၏။ သို႔ပင္မူ ငါ့အား မတုန္မလႈပ္ သည္ကုိသာ ေတြ႔ရအ့ံ။ ေနာင္ကုိလည္း ဘယ္ေတာ့မွ မေၾကာက္သည္ကုိ ေတြ႔ရေပအံ့။ ”

” သုဂတိသြားရာ၊ တံခါး၀သည္ မည္မွ်ပင္ က်ဥ္းေျမာင္းသည္ျဖစ္ေစ၊ ယမမင္း၏ ေခြးေရပရပိုက္တြင္ ငါ၏ အျပစ္တုိ႔ကို မည္မွ်ပင္ ေရးမွတ္ ထားသည္ျဖစ္ေစ၊ ငါကား ဂရုမျပဳ။ ငါသာလွ်င္ ကံ၏ အရွင္သခင္ျဖစ္လုိ႔ ငါသင္လွ်င္ စိတ္၏ အႀကီးအကဲျဖစ္ေတာ့၏။ ”

( စကားခ်ပ္ း ဒီစာစုေလးဟာ ကဗ်ာဆရာ William Errnest Henley(1849-1903) ရဲ့ “Invictus” ဆိုတဲ့ နာမည္ႀကီး ကဗ်ာတစ္ပုဒ္လို႔ ေဖ့စ္ဘုတ္ စာဖတ္သူတစ္ဦးထံမွ သိရပါတယ္။ ဒီကဗ်ာေလးကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ႏွစ္သက္စြာ ျပန္ဆိုခဲ့တယ္လို႔ ယူဆရပါတယ္ – ျမေသြးနီ)

၁၉၄၀ျပည့္ႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလထုတ္ ဒဂုန္မဂၢဇင္းတြင္ “သခင္ေအာင္ဆန္း” ကေလာင္အမည္ျဖင့္ ေရးသားခဲ့ေသာ “ႏုိင္ငံေရးအမ်ိဳးမ်ိဳး” ေဆာင္ပါးမွ ေအာက္ပါ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္မ်ားသည္လည္း စိတ္၀င္စားဖြယ္ ေကာင္းသည္ႏွင့္အမွ် ဗုိလ္ခ်ဳပ္၏ စာေပေရးသား ဖြဲ႔ဆုိပုံ၊ ေရးနည္းေရးဟန္တုိ႔ကုိ ေလ့လာအကဲခတ္ ႏုိင္ပါသည္။ ထုိေဆာင္းပါး ေရးရာတြင္…

” ႏုိင္ငံေရးဆုိေသာ စကားကုိ ေရွးဦးစား သုံးသပ္ရန္လုိသည္။ “ တုိင္းေရး ျပည္ေရး ေပါက္ႏွင့္ေၾကး” “ၾကက္ဥအေရာင္ တိမ္ေတာင္ သဖြယ္ မင္ေရးခ်ယ္” စသည္ျဖင့္ ေရွးျမန္မာစာမ်ားတြင္ ဖတ္ရမွတ္ရပါ၏။ ယင္းစကားမ်ားသည္ ေကာင္းလည္း ေကာင္း၏။ ဆုိးလည္း ဆုိး၏။ ေကာင္းပုံကား ႏုိင္ငံေရး၏ ခက္ခဲနက္နဲေသာ အဓိပၸာယ္ က်ယ္၀န္းေသာ အဓိပၸာယ္။ သိပ္ေမြ႔ ေသာ အဓိပၸာယ္္ တုိ႔ကုိ ေဆာင္၏။ ဆုိးပုံကား ၾကားရသူမ်ား လမ္းစရွာမေတြ႔ေစဘဲ၊ ဆုိင္း၀ိုင္းတြင္ တီးလုိက္တုိင္း ျမည္သည့္ စည္ကဲ့သို႔ ပညာရွိႀကီးသဖြယ္ လူမ်ား အထင္ႀကီးေအာင္ ေျပာေအာင္၊ ေျပာလုိ႔သည့္ စကားလည္းျဖစ္၏။ ထုိေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အဖုိ႔မွာ ႏုိင္ငံေရး ဆု ိသည့္ အဓိပၸာယ္ အက်ယ္အ၀န္း အတုိင္းအထြာကုိ စဥ္းစားမိ၏။ “ျမန္မာျပည္၏ ႏုိင္ငံေရးသမုိင္းကို ျပန္ေျပာင္းလုိ႔ ၾကည့္လွ်င္ ႏုိင္ငံေရးဆုိသည္မွာ ဘယ္လုိဟာမ်ိဳးပါဟု တပ္တပ္အပ္အပ္ မရွိသည္ကုိ ေတြ႔ရ၏။ ျမန္မာမ်ားအဖုိ႔ ဟုမ္မရူး၊ အမ္ဒီပင္းဒင့္၊ ဘုံ၀ါဒ၊ ဆင္းရဲသား၀ါဒ၊ ၀ံသာႏု စသည္ျဖင့္ မီးခုိးမဆုံးမုိးမဆုံး ျဖစ္ေနခဲ့သည္”

အဂၤလိပ္လုိ “ေပၚလစ္တစ္” POLITICS ဆုိေသာ စကားသည္ အဂၤလိပ္စကား မဟုတ္။ “ေပၚလစ္တစ္” ဟူေသာ ေခါမတုိင္းေခၚ ဂရိတ္ႏိုင္ငံမွ စတင္ ေပၚေပါက္လာ၏။ ေခါမဘာသာျဖင့္ “ေပၚလစ္တစ္” ဆုိေသာစကားမွ ဆင္းသက္လာ၏။ အဓိပၸာယ္ကား လူအမ်ား စုေေပါင္း အုပ္ခ်ဳပ္မႈဟု ျဖစ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေရးကုိ ဆုိရွယ္ဆုိင္းယင့္စ္ SOCIAL SCIENCE ေခၚ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံမွဳ သိပၸံပညာဟု ယူဆရမည္ ျဖစ္၏။

အထက္တြင္ တင္ျပခဲ့ေသာ ႏုိင္ငံေရး၏ သေဘာကုိ အက်ယ္ ကာဖြင့္ရလွ်င္ ကုန္ႏုိင္ဖြယ္ရာမရွိ။ သို႔ေသာ္ ပုိမုိ သေဘာေပါက္ေစျခင္းငွာ ထပ္မံ သရုပ္ေဆာင္ျပရဦးအံ့။ ႏုိင္ငံေရးသည္ လူမႈေရးကိစၥ အားလုံးပင္ ျဖစ္၏။ ေနာက္တစ္နည္းကား လူသားတုိ႔သည္ လူရုိင္းဘ၀မွ လူယဥ္ေခတ္ ေရာက္လာသည့္အခါ ႏုိင္ငံေရးပၚလာသည္ဟု ဆုိၾက၏။ ကၽြန္ေတာ္၏ အယူအဆတြင္မူ ႏုိင္ငံေရးကို သိပၸံပညာအရ ထင္ျမင္ သုံးသပ္မွသာ မွန္ကန္သည္ဟု ထင္မိပါ၏။ ”

အသစ္ဖြဲ႔စည္းလုိက္ေသာ စစ္၀န္ၾကီးရုံး အေျခက်လာေသာအခါ အခ်ိန္အနည္း ငယ္ရသျဖင့္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္သည္ သူေစာေစာကပင္ ေရးသားရန္ ရည္ရြယ္ ထားခဲ့ေသာ စာေရးျခင္း အလုပ္ကုိ စတင္လုပ္ကုိင္ခဲ့ပါသည္။ သူေရးသည့္စာကေတာ့ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ AUTO BIOGRAPHY ေခၚ ကုိယ္ေရး အတၳဳပၸထၳိပင္ ျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္သည္ သူအလြန္စိတ္၀င္စားစြာျဖင့္ ေရးေနေသာ ကုိယ္ေရးအတၳဳပၸထၳိကို ျပီးေအာင္ အဆုံးမသတ္ ႏုိင္ ခဲ့ရွာပါ။ ၁၉၄၄ တြင္ ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္မႈ ေရးေတာ္ပုံ အတြက္လွ်ိဳ႕၀ွက္္ ျပင္ဆင္မွဳမ်ားျဖင့္ အလြန္အလုပ္မ်ားလာေသာေၾကာင့္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္၏ ေရးလက္စ ကုိယ္ေရး အတၳဳပၸထၳိကုိ တစ္ပိုင္းတစ္စႏွင့္ပင္ ရပ္ထားခဲ့ရ သည္မွာ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ သူကြယ္လြန္သြားခ်ိန္ အထိပင္ ျဖစ္ပါသည္။

ယင္းဗုိလ္ခ်ဳပ္၏ ကုိယ္ေရးအတၳဳပၸထၳိမွ ေအာက္ပါ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္ကုိ ေလ့လာၾကည့္ၾကပါစုိ႔။

“ကၽြန္ေတာ္သည္ လူရုိင္းဘ၀က လာေလသလား မသိ။ ယေန႔အထိ လူရို္င္းသေဘာမ်ဳိး ေနခ်င္သည့္ စိတ္ထားမ်ား ရွိေနသည္။ ရံဖန္ရံခါ လူယဥ္ေက်း ဆုိသူမ်ားႏွင့္ အသားမက်ခဲ့။ မ်က္စိေနာက္ ျမင္ျပင္းကပ္လာသည္။ ထုိအခါ ငါသည္ လူရုိ္းဟု ဇာတိစြဲ ျဖစ္ ခ်င္သည့္ စိတ္ေပၚ လာတက္သည္။ လူရုိင္းကား ၾကမ္း၏။ ခက္ထန္၏။ သုိ႔ေသာ္ ျဖဴေျဖာင့္၏။ တည္ၾကည္၏။ လြပ္လပ္၏။ က်န္းမာ၏။ သန္စြမ္း၏၊ ကၽြန္ေတာ္၏စိတ္၀ယ္ အင္မတန္ စုိေျပလတ္ဆတ္ေသာ ဘ၀ဟု ယူဆမိသည္။ ျမန္မာျပည္ရွိ လူအားလုံး လူရုိင္းဘ၀သုိ႔ ေရာက္ခ်င္ ေရာက္သြားပါေစ။ လြတ္လပ္ခ်မ္းသာစြာ ေခါင္းေထာင္ေနႏုိင္ မည္ဆုိလွ်င္ မလြတ္လပ္ေသာ လူယဥ္ေက်းဘ၀ထက္ ကၽြန္ေတာ္ အဆတစ္ရာ ေနေပ်ာ္ေပမည္ ။

“ကၽြန္ေတာ္ စိမ္းလန္းစုိေျပ က်ယ္ျပန္ေသာ လြင္ျပင္ရုိင္းတြင္ လက္ပန္းေပါက္ ခတ္လုိ႔ လြတ္လြတ္ လပ္လပ္ ျမဴတူးေအာ္ဟစ္ ေနလိုသည္”

အထက္ပါ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္ကုိ ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ျမန္မာစကားေျပ ေရးသားဟန္ကုိ ေပၚလြင္ထင္ရွား သည္ဟု ဆုိရပါမည္။ ၀ါက် တည္ေဆာက္ပုံက တုိတုိတုတ္တုတ္ႏွင့္ လုိရင္းကို ထိထိမိမိ ေရးဖြဲ႔ထားသည္။ သုံးသည့္ေ၀ါဟာရ စကားလုံးမ်ားကလည္း တိက်ျပတ္သားသည္။ ဟန္ေဆာင္မႈကင္းေသာ သူ၏ ပင္ကုိယ္ သေဘာ၀စရုိက္ကုိပါ ေပၚလြင္ေစသည့္အျပင္ သူ၏ ႏွလုံးသားအတြင္း ကိန္းေအာင္း တည္ရွိေနေသာ ျဖစ္ေပၚ ခံစားခ်က္ကိုပါ ပြင့္လင္းစြာ ေဖာ္ထုတ္ ေရးဖြဲ႕ထားသည္ဟု ဆုိႏုိင္ပါသည္။

ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ စာေပအေရးအသားအေၾကာင္း ေျပာရလွ်င္ သူ၏ အဂၤလိပ္စာ ေရးသားမႈ ကၽြမ္းက်င္ပုံကုိပါ ေဖာ္ထုတ္ တင္ျပရပါမည္။ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္က ကၽြန္ေတာ္သည္ လုပ္သား (အဂၤလိပ္) သတင္းစာအတြက္ “တပ္မေတာ္ေန႔” ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ကုိ အဂၤလိပ္ဘာသာမူရင္းမွ ေကာက္ႏႈတ္ ခ်က္အခ်ိဳ႕ကို ကုိးကားခဲ့ပါသည္။ ယင္းေဆာင္းပါးကုိ သတင္းစာတြင္ မထည့္မီ တစ္ရက္က လုပ္သား(အဂၤလိပ္စာ)သတင္းစာ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ဦးခင္ေမာင္လတ္ (ေဒၚခင္မ်ိဳးခ်စ္၏ ခင္ပြန္း)က ကၽြန္ေတာ့္ကုိ တယ္လီဖုန္း ဆက္ေမးပါသည္။

“ကုိေန၀င္း၊ ခင္ဗ်ားေဆာင္းပါးက ေကာင္းပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ သုံးမွာပါ။ ဒါထက္ အဲ့ဒီ ေဆာင္းပါးမွာ ခင္ဗ်ားေကာက္ႏႈတ္ ကုိးကားထားတဲ့ ဗို္လ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ အဂၤလိပ္လုိ “ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရး စစ္တမ္း” ကုိ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ကုိယ္တိုင္ ေရးခဲ့တာလား၊ ဒါမွမဟုတ္ တစ္ေယာက္ ေယာက္က မ်ား ေရးေပးထားလား”

“ဗုိလ္ခ်ဳပ္ကုိယ္တုိင္ ေရးတာပါ၊ အဲဒါေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ ေကာင္းေကာင္း သိပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲ ဆရာခင္ေမာင္လတ္”

“ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ အဂၤလိပ္စာ အေရးအသား ေကာင္းလြန္းလုိ႔ပါဘဲ။ ေ၀ါဟာရ ၾကြယ္ပုံ၊ ၀ါက်တည္ေဆာက္ပုံ၊ စကားလုံးေတြ သုံးထားပုံက ဗုိလ္ခ်ဳပ္လို ျမန္မာစာ ဦးစားေပးသင္တဲ့ ေရနံ ေခ်ာင္း ေနရွင္နယ္ေက်ာင္းက ထြက္လာသူတစ္ဦးရဲ႕ ‘လက္ရာနဲ႔ လုံး၀မတူဘူးဗ်။ ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ ခရစ္ယာန္ သာသနာျပဳေက်ာင္း (ယူရုိပီယမ္ေက်ာင္း) ထြက္ေတြထက္ေတာင္ သာေနလုိ႔ အံ့ၾသစရာေကာင္းလုိ႔ပါ။ တကယ္ပါဗ်ာ။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္လုိ အဂၤလိပ္စာ ေရးသားမႈ ပိုင္ႏိုင္ကၽြမ္းက်င္ သူမ်ိဳးဟာ အလြန္ရွားပါတယ္ ”

ထုိသုိ႔လွ်င္ သူကုိယ္တုိင္က မဟာ၀ိဇၹာ(အဂၤလိပ္)ဘြဲ႕ရ အဂၤလိပ္စာျပ ဆရာႀကီးတစ္ဦး လုပ္ခဲ့သူ ဦးခင္ေမာင္လတ္ကုိယ္တုိင္ ဖြင့္ဟ ခ်ီးၾကဴး ခဲ့ရ ေလာက္ေအာင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ အဂၤလိပ္စာ ကၽြမ္းက်င္မႈသည္ အံ့ၾသဖြယ္ရာ ေကာင္းလွပါသည္။ ထုိေၾကာင့္ “လြတ္လပ္ေရးရၿပီးရင္ ငါေတာ့ ႏုိင္ငံေရးက အနားယူုၿပီး စာေရးဆရာလုပ္မယ္ စိတ္ကူးတယ္” ဟု ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဧၿပီလတြင္ ျပင္ဦး လြင္ (ေမၿမိဳ႕) တြင္ ေျပာခဲ့သူ ဗုိလ္ခ်ဳပ္သည္ တကယ္ပင္ စာေရးဆရာ (အဂၤလိပ္-ျမန္မာႏွစ္ဘာသာ) ကၽြမ္းက်င္သူတစ္ဦး ျဖစ္ႏိုင္သည္မွာ လုံး၀ ယုံမွားဖြယ္ မရွိေၾကာင္း တင္ျပလုိက္ရပါသည္။

ကြၽန္မနဲ႕ ရင္းႏွီးသူ ေမာင္ေလး၊ ညီမေလးမ်ားက ေျပာပါတယ္။ အစ္မရယ္.. ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၄ရက္ပဲ သတိရၾက တယ္။ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၃ရက္ကဘာေန႕လည္းဆိုတာေမ့မေနၾကပါနဲ႕ ..ဆိုေျပာ ေနၾက တာေတြ အြန္လိုင္းမွာ ပလူပ်ံ ေနတာဘဲ။ ကြၽန္ေတာ္.. ကြၽန္မတို႕ လည္း ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ေမြးေန႕ ကိုသိပါတယ္။ အဲလိုႀကီး ေရးေန ၾကတာကို မခံခ်င္ဘူး..လို႕ ေျပာလာ ၾကပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ သူတို႕ကို ” ဒီစာေတြက သိၿပီးသူေတြ ပိုသိဖို႔၊ မသိေသးသူေတြ အသိစိတ္၀င္လာဖို႔အတြက္ ေရးတယ္ လို႕ပဲ မွတ္ထားေပးၾကပါ ” လို႔ ေခြၽးသိပ္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ကြၽန္မတို႔ ငယ္ငယ္က ေတဇလူငယ္ေလးေတြ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းပံုပါတဲ့ တံဆိပ္ ရင္ထိုးေလးေတြ ရင္ဘတ္မွာ တတ္လို႔။ ဒီလို ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေမြးေန႔မ်ဳိး ေရာက္ၿပီဆိုရင္ တာ၀ါလိန္းလမ္း၊ ဗဟန္းမွာ ရွိတဲ့ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေနအိမ္ (ယခုဗုိလ္ခ်ဳပ္အာင္ဆန္းျပတိုက္)နဲ႕ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေၾကးရုပ္ရွိရာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ပန္းျခံထဲကို ေလ့လာေရးခရီး ထြက္ရတာကို လြမ္းေမာစဖြယ္ ျပန္သတိရမိပါတယ္။

ကြၽန္မ အိမ္မက္တစ္ခုေတာ့ မက္ေနမိတယ္။ ဒီေန႔လို ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေမြးေန႔မ်ဳိးမွာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အမွတ္တရ စာအုပ္ေလးေတြ၊ အမွတ္တရ ဓာတ္ပံုေလးေတြ၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ ငယ္ဘ၀ေလးေတြကို ေနာင္ကေလးေတြ ကြင္းဆက္မျပတ္ေစဖို႔ ျပပြဲေလး တစ္ခုလိုမ်ား လုပ္ခြင့္ရခ်င္မိပါရဲ႕လို႔။

ေဖေဖာ္၀ါရီလ၁၃ရက္ေန႔မွာ က်ေရာက္တဲ့ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ ၉၇ႏွစ္ျပည့္ေျမာက္ ေမြးေန႔ရက္ျမတ္သို႔ ေလးစားစြာ ဂုဏ္ျပဳလွ်က္…။

ဆႏၵနဲ႔ဘ၀တစ္ထပ္ထဲက်ၾကပါေစ။

** ျမေသြးနီ**