**Public Health**
ခ်စ္သူကိုနမ္းျခင္းဟာ က်န္းမာေရးကို အေထာက္အကူျပဳတယ္ဆိုတာ ကိုေရာ သိပါသလား။သင့္မွာ ခ်စ္သူရွိပါသလား။ ေနာက္ၿပီး ခ်စ္သူကိုေရာ ျမတ္ျမတ္ႏိုးႏိုး နမ္းခဲ့ဖူးပါသလား။ ၿပီးေတာ့ ခ်စ္သူကိုနမ္းျခင္းဟာ က်န္းမာေရးကို အေထာက္အကူျပဳတယ္ဆိုတာ ကိုေရာ သိပါသလား။ ကဲ … စိတ္၀င္စားတယ္ဆိုရင္ ေအာက္မွာေရးထားတဲ့ အနမ္းနဲ႔ က်န္းမာေရး ဘယ္နည္းဘယ္ပံု ဆက္စပ္ေနတယ္ဆိုတာကို ဆက္ၿပီး ဖတ္ၾကည့္ေပါ့ေနာ္။ တကယ္ေတာ့ လူတစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ နမ္းတယ္ဆိုတာ ခံစားခ်က္အရေရာ၊ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးစံေတြအရပါ ခ်စ္ခင္ႏွစ္လိုျခင္းဆိုတဲ့ သက္ေရာက္မႈကို ဖြင့္ဆိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။ လူတစ္ေယာက္ကို နမ္းၿပီဆိုရင္ နမ္းတဲ့လူက အနမ္းခံရတဲ့သူကို ခ်စ္ပါတယ္ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ပဲေပါ့။ ကဲ … ဒါဆို္ အနမ္းနဲ႔ပတ္သတ္တဲ့ Definitionေလးတစ္ခုေလာက္ ထုတ္ၾကည့္ရေအာင္။
သင္ကေရာ ဘယ္လိုမ်ိဳး ဖြင့္ဆိုမွာလဲ။ အေနာက္တိုင္းယံုၾကည္မႈအရေတာ့ နမ္းတယ္ဆိုတာ “ႏွစ္လိုဖြယ္ ခံစားဆက္ယွက္မႈကို ပါးစပ္ကမေျပာဘဲ ႏႈတ္ခမ္းခ်င္း ထိေတြ႕ပူးကပ္ၿပီး ေဖာ္ျပတဲ့ ခ်စ္ျခင္းရဲ႕သေကၤတ” လို႕ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ တစ္ေယာက္ကိုတစ္ေယာက္ ျမတ္ျမတ္ႏိုးႏိုး နမ္းရႈံ႕ၾကတဲ့
စံုတြဲေတြတိုင္း က်န္းမာေရးအတြက္ ေကာင္းမြန္တဲ့ အခ်က္(၇)ခုကို အလုိလိုရရွိႏိုင္တယ္တဲ့။ အဲဒီ(၇)ခ်က္က ဘာေတြလဲဆိုေတာ့ …
၁။ တစ္ေယာက္ကိုတစ္ေယာက္ နမ္းေနၾကတဲ့အခါ ခ်စ္သူစံုတြဲ ႏွစ္ေယာက္လံုးရဲ႕ ေသြးေၾကာေတြဟာ ျပန္႔ကားသြားၿပီး ေသြးခုန္ႏႈန္းကိုလည္း ျမန္လာေစပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေသြးေၾကာေတြထဲမွာ ပိတ္ဆို႔ေနတဲ့ အဆီေတြကိုေခ်ဖ်က္ပစ္ၿပီး ေသြးထဲမွာရွိတဲ့ ကိုလက္စထေရာ ပမာဏကိုလည္း က်ဆင္းေစပါတယ္။
၂။ နမ္းေနတဲ့အခ်ိန္မွာ စံုတြဲႏွစ္ေယာက္လံုးရဲ႕ မ်က္ႏွာေပၚမွာရွိတဲ့ ၾကြက္သားမွ်င္ အခု(၃၀)ေလာက္ကို လႈပ္ရွားလာေအာင္ ဦးေႏွာက္က လံႈ႕ေဆာ္ေပးပါသတဲ့။ ဒါေၾကာင့္လဲ မ်က္ႏွာမွာရွိတဲ့ အေရျပားေတြမွာ ပိတ္ဆို႔ေနတဲ့ အညစ္အေၾကးေတြကို ဖယ္ရွားသန္႔စင္ေစၿပီး မ်က္ႏွာတစ္ျပင္လံုး ပိုမိုေခ်ာေမြ႕လာေစပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ မ်က္ႏွာေပၚမွာ ယွက္ျဖာေနတဲ့ ဆံခ်ည္မွ်င္ ေသြးလႊတ္ေၾကာေတြရဲ႕ ေသြးစီးဆင္းမႈကို ပိုၿပီးေကာင္းလာေစပါတယ္။
၃။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ ၀တဲ့သူေတြ စိတ္၀င္စားမယ့္ ကိစၥပါပဲ။ (၅)စကၠန္႔ၾကာေအာင္ တစ္ခါနမ္းတိုင္း ကိုယ္တြင္းမွာ သိုေလွာင္ထားတဲ့ အဆီပမာဏ (၁၂)ကီလိုရီ ေလာင္ကၽြမ္းေစတယ္ဆိုပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ၀ိတ္က်ခ်င္ရင္ ရည္းစားကို မ်ားမ်ားနမ္းၾကပါ။
၄။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ စိတ္နဲ႔ဆိုင္ပါတယ္။ နမ္းျခင္းဟာ စိတ္ထဲမွာရွိေနတဲ့ ဖိစီးမႈေတြ၊ အားငယ္မႈေတြကို ေခ်ဖ်က္ေပးၿပီး စိတ္ခြန္အား နိမ့္က်ျခင္း ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ လံႈ႔ေဆာ္ေပးတဲ့ ဟိုမုန္းဓာတ္တစ္မ်ိဳး ဦးေႏွာက္က ထုတ္ေပးတာကိုလည္း တားဆီးေပးပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ယံုၾကည္မႈ ေပ်ာက္ဆံုးေနတဲ့ သူေတြေတာင္ ခ်စ္သူရဲ႕အနမ္းေၾကာင့္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အႀကီးျမတ္ဆံုး သူရဲေကာင္းႀကီးေတြလို႔ ထင္မွတ္လာတတ္တယ္လို႔ သုေတသီေတြက အတည္ျပဳထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ခ်စ္သူရဲ႕အနမ္းဟာ အေကာင္းဆံုးေသာ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ကုထံုးတစ္ခုပါပဲ။
၅။ ၿပီးေတာ့ အနမ္းဆိုတာ သဘာ၀ ေရာဂါကာကြယ္ေဆး တစ္မ်ိဳးပါပဲတဲ့။ ေဆးပညာ သေဘာအရ လူတစ္ဦးဆီမွာရွိေနတတ္ၾကတဲ့ သဘာ၀ကိုယ္ခံစြမ္းအားေတြဟာ မတူညီၾကပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ခ်စ္သူႏွစ္ဦး နမ္းၾကတဲ့အခါ သူတို႔တစ္ေယာက္ခ်င္းစီမွာရွိတဲ့ ကိုယ္ခံပဋိဇီ၀ စြမ္းအားေတြဟာ တံေတြးကေနတဆင့္ ေပါင္းစပ္သြားပါတယ္။ အဲဒီကေနတဆင့္ ကိုယ့္ခ်စ္သူမွာရွိၿပီး ကိုယ့္ဆီမွာမရွိတဲ့ ေရာဂါကာကြယ္မႈ စြမ္းအင္ေတြ ကိုယ့္ခႏၶာကိုယ္ထဲ ေပါင္းစပ္ေရာက္ရွိလာႏိုင္ေျခဟာ ရာခိုင္ႏႈန္း(၈၀)ထိ ရွိတယ္ဆိုပဲ။ ဒီျဖစ္စဥ္ကို “အနမ္းျဖင့္ ေရာဂါကာကြယ္နည္း”လို႔ စိတ္ပညာရွင္ေတြက နာမည္ေပးထားပါတယ္။
၆။ ေနာက္ၿပီး အနမ္းဟာ လူရဲ႕ဦးေႏွာက္ စြမ္းေဆာင္ရည္ တိုးတက္လာေအာင္ စနစ္တက် ႏိႈးဆြေပးပါတယ္။ဘယ္လိုအခ်ိန္မ်ိဳးမွာ သိသာလဲဆိုရင္ ကိုယ့္ခ်စ္သူကို ပထမဆံုးအႀကိမ္ နမ္းဖူးတဲ့အခါ ေပၚေပါက္လာတတ္တဲ့ ရွိန္းကနဲ၊ ဖိန္းကနဲ ခံစားမႈမ်ိဳးမွာ ထင္ထင္ရွားရွား ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္တဲ့။ အဲဒီအခိုက္အတန္႔မွာ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ဦးေႏွာက္အရည္အေသြးဟာ ထိပ္ဆံုးအဆင့္ထိ တက္ေနၿပီးေတာ့ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြးကလည္း အျမင့္မားဆံုးျဖစ္ေနတတ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
၇။ ေနာက္ဆံုးတစ္ခုကေတာ့ သင္ကိုယ္တုိင္ပဲ စမ္းၾကည့္ၿပီးမွ ယံုပါေတာ့။ အဲဒါက ဘာလဲဆိုေတာ့ … ခ်စ္သူကိုနမ္းရတာ ရင္ခုန္ၾကည္ႏူးစရာ ေကာင္းတယ္တဲ့။ ေနာက္ၿပီး ေပ်ာ္စရာလဲ ေကာင္းပါတယ္တဲ့။ ဘယ္လိုလဲ။
ဟုတ္ေရာ ဟုတ္ရဲ႕လား???။
--
Cotton mozessster@gmail.com
**Public Health**
ခ်စ္သူကိုနမ္းျခင္းဟာ က်န္းမာေရးကို အေထာက္အကူျပဳတယ္ဆိုတာ ကိုေရာ သိပါသလား။သင့္မွာ ခ်စ္သူရွိပါသလား။ ေနာက္ၿပီး ခ်စ္သူကိုေရာ ျမတ္ျမတ္ႏိုးႏိုး နမ္းခဲ့ဖူးပါသလား။ ၿပီးေတာ့ ခ်စ္သူကိုနမ္းျခင္းဟာ က်န္းမာေရးကို အေထာက္အကူျပဳတယ္ဆိုတာ ကိုေရာ သိပါသလား။ ကဲ … စိတ္၀င္စားတယ္ဆိုရင္ ေအာက္မွာေရးထားတဲ့ အနမ္းနဲ႔ က်န္းမာေရး ဘယ္နည္းဘယ္ပံု ဆက္စပ္ေနတယ္ဆိုတာကို ဆက္ၿပီး ဖတ္ၾကည့္ေပါ့ေနာ္။ တကယ္ေတာ့ လူတစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ နမ္းတယ္ဆိုတာ ခံစားခ်က္အရေရာ၊ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးစံေတြအရပါ ခ်စ္ခင္ႏွစ္လိုျခင္းဆိုတဲ့ သက္ေရာက္မႈကို ဖြင့္ဆိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။ လူတစ္ေယာက္ကို နမ္းၿပီဆိုရင္ နမ္းတဲ့လူက အနမ္းခံရတဲ့သူကို ခ်စ္ပါတယ္ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ပဲေပါ့။ ကဲ … ဒါဆို္ အနမ္းနဲ႔ပတ္သတ္တဲ့ Definitionေလးတစ္ခုေလာက္ ထုတ္ၾကည့္ရေအာင္။
သင္ကေရာ ဘယ္လိုမ်ိဳး ဖြင့္ဆိုမွာလဲ။ အေနာက္တိုင္းယံုၾကည္မႈအရေတာ့ နမ္းတယ္ဆိုတာ “ႏွစ္လိုဖြယ္ ခံစားဆက္ယွက္မႈကို ပါးစပ္ကမေျပာဘဲ ႏႈတ္ခမ္းခ်င္း ထိေတြ႕ပူးကပ္ၿပီး ေဖာ္ျပတဲ့ ခ်စ္ျခင္းရဲ႕သေကၤတ” လို႕ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ တစ္ေယာက္ကိုတစ္ေယာက္ ျမတ္ျမတ္ႏိုးႏိုး နမ္းရႈံ႕ၾကတဲ့
စံုတြဲေတြတိုင္း က်န္းမာေရးအတြက္ ေကာင္းမြန္တဲ့ အခ်က္(၇)ခုကို အလုိလိုရရွိႏိုင္တယ္တဲ့။ အဲဒီ(၇)ခ်က္က ဘာေတြလဲဆိုေတာ့ …
၁။ တစ္ေယာက္ကိုတစ္ေယာက္ နမ္းေနၾကတဲ့အခါ ခ်စ္သူစံုတြဲ ႏွစ္ေယာက္လံုးရဲ႕ ေသြးေၾကာေတြဟာ ျပန္႔ကားသြားၿပီး ေသြးခုန္ႏႈန္းကိုလည္း ျမန္လာေစပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေသြးေၾကာေတြထဲမွာ ပိတ္ဆို႔ေနတဲ့ အဆီေတြကိုေခ်ဖ်က္ပစ္ၿပီး ေသြးထဲမွာရွိတဲ့ ကိုလက္စထေရာ ပမာဏကိုလည္း က်ဆင္းေစပါတယ္။
၂။ နမ္းေနတဲ့အခ်ိန္မွာ စံုတြဲႏွစ္ေယာက္လံုးရဲ႕ မ်က္ႏွာေပၚမွာရွိတဲ့ ၾကြက္သားမွ်င္ အခု(၃၀)ေလာက္ကို လႈပ္ရွားလာေအာင္ ဦးေႏွာက္က လံႈ႕ေဆာ္ေပးပါသတဲ့။ ဒါေၾကာင့္လဲ မ်က္ႏွာမွာရွိတဲ့ အေရျပားေတြမွာ ပိတ္ဆို႔ေနတဲ့ အညစ္အေၾကးေတြကို ဖယ္ရွားသန္႔စင္ေစၿပီး မ်က္ႏွာတစ္ျပင္လံုး ပိုမိုေခ်ာေမြ႕လာေစပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ မ်က္ႏွာေပၚမွာ ယွက္ျဖာေနတဲ့ ဆံခ်ည္မွ်င္ ေသြးလႊတ္ေၾကာေတြရဲ႕ ေသြးစီးဆင္းမႈကို ပိုၿပီးေကာင္းလာေစပါတယ္။
၃။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ ၀တဲ့သူေတြ စိတ္၀င္စားမယ့္ ကိစၥပါပဲ။ (၅)စကၠန္႔ၾကာေအာင္ တစ္ခါနမ္းတိုင္း ကိုယ္တြင္းမွာ သိုေလွာင္ထားတဲ့ အဆီပမာဏ (၁၂)ကီလိုရီ ေလာင္ကၽြမ္းေစတယ္ဆိုပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ၀ိတ္က်ခ်င္ရင္ ရည္းစားကို မ်ားမ်ားနမ္းၾကပါ။
၄။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ စိတ္နဲ႔ဆိုင္ပါတယ္။ နမ္းျခင္းဟာ စိတ္ထဲမွာရွိေနတဲ့ ဖိစီးမႈေတြ၊ အားငယ္မႈေတြကို ေခ်ဖ်က္ေပးၿပီး စိတ္ခြန္အား နိမ့္က်ျခင္း ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ လံႈ႔ေဆာ္ေပးတဲ့ ဟိုမုန္းဓာတ္တစ္မ်ိဳး ဦးေႏွာက္က ထုတ္ေပးတာကိုလည္း တားဆီးေပးပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ယံုၾကည္မႈ ေပ်ာက္ဆံုးေနတဲ့ သူေတြေတာင္ ခ်စ္သူရဲ႕အနမ္းေၾကာင့္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အႀကီးျမတ္ဆံုး သူရဲေကာင္းႀကီးေတြလို႔ ထင္မွတ္လာတတ္တယ္လို႔ သုေတသီေတြက အတည္ျပဳထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ခ်စ္သူရဲ႕အနမ္းဟာ အေကာင္းဆံုးေသာ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ကုထံုးတစ္ခုပါပဲ။
၅။ ၿပီးေတာ့ အနမ္းဆိုတာ သဘာ၀ ေရာဂါကာကြယ္ေဆး တစ္မ်ိဳးပါပဲတဲ့။ ေဆးပညာ သေဘာအရ လူတစ္ဦးဆီမွာရွိေနတတ္ၾကတဲ့ သဘာ၀ကိုယ္ခံစြမ္းအားေတြဟာ မတူညီၾကပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ခ်စ္သူႏွစ္ဦး နမ္းၾကတဲ့အခါ သူတို႔တစ္ေယာက္ခ်င္းစီမွာရွိတဲ့ ကိုယ္ခံပဋိဇီ၀ စြမ္းအားေတြဟာ တံေတြးကေနတဆင့္ ေပါင္းစပ္သြားပါတယ္။ အဲဒီကေနတဆင့္ ကိုယ့္ခ်စ္သူမွာရွိၿပီး ကိုယ့္ဆီမွာမရွိတဲ့ ေရာဂါကာကြယ္မႈ စြမ္းအင္ေတြ ကိုယ့္ခႏၶာကိုယ္ထဲ ေပါင္းစပ္ေရာက္ရွိလာႏိုင္ေျခဟာ ရာခိုင္ႏႈန္း(၈၀)ထိ ရွိတယ္ဆိုပဲ။ ဒီျဖစ္စဥ္ကို “အနမ္းျဖင့္ ေရာဂါကာကြယ္နည္း”လို႔ စိတ္ပညာရွင္ေတြက နာမည္ေပးထားပါတယ္။
၆။ ေနာက္ၿပီး အနမ္းဟာ လူရဲ႕ဦးေႏွာက္ စြမ္းေဆာင္ရည္ တိုးတက္လာေအာင္ စနစ္တက် ႏိႈးဆြေပးပါတယ္။ဘယ္လိုအခ်ိန္မ်ိဳးမွာ သိသာလဲဆိုရင္ ကိုယ့္ခ်စ္သူကို ပထမဆံုးအႀကိမ္ နမ္းဖူးတဲ့အခါ ေပၚေပါက္လာတတ္တဲ့ ရွိန္းကနဲ၊ ဖိန္းကနဲ ခံစားမႈမ်ိဳးမွာ ထင္ထင္ရွားရွား ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္တဲ့။ အဲဒီအခိုက္အတန္႔မွာ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ဦးေႏွာက္အရည္အေသြးဟာ ထိပ္ဆံုးအဆင့္ထိ တက္ေနၿပီးေတာ့ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြးကလည္း အျမင့္မားဆံုးျဖစ္ေနတတ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
၇။ ေနာက္ဆံုးတစ္ခုကေတာ့ သင္ကိုယ္တုိင္ပဲ စမ္းၾကည့္ၿပီးမွ ယံုပါေတာ့။ အဲဒါက ဘာလဲဆိုေတာ့ … ခ်စ္သူကိုနမ္းရတာ ရင္ခုန္ၾကည္ႏူးစရာ ေကာင္းတယ္တဲ့။ ေနာက္ၿပီး ေပ်ာ္စရာလဲ ေကာင္းပါတယ္တဲ့။ ဘယ္လိုလဲ။
ဟုတ္ေရာ ဟုတ္ရဲ႕လား???။
--
Cotton mozessster@gmail.com
No comments:
Post a Comment