--"ကေလးေတြရဲ႕ အသိဉာဏ္ကို ဘယ္သူထိန္းခ်ဳပ္ေနသလဲ"--

>

ဘယ္ေလာက္ပဲဆင္းရဲပါေစ.. အေကာင္းဘက္ခ်ည္းေတြးတတ္တဲ့ မိခင္တစ္ေယာက္ရဲ႕အျပဳအမူက သားသမီးေတြရဲ႕ ကိုယ္ကိုယ့္ကိုယံုၾကည္မႈ(Confidence)နဲ႔ ယံုၾကည္ျခင္း(Trust)ကို အမ်ားၾကီးအေထာက္အကူျပဳေစပါတယ္။ တစ္ခါက ရထားေပၚမွာ အေမတစ္ေယာက္ သားကိုဆံုးမေနတာနဲ႔ၾကံဳခဲ့ဖူးတယ္။ ႐ံုးဆင္းခ်ိန္မို႔ လူေတြျပည့္က်ပ္ေနေပမယ့္ အေမျဖစ္သူက အသံကိုမေလ်ာ့ခဲ့ဘူး။ ရထားေပၚကလူေတြအားလံုး သူေျပာတဲ့စကားကို အတိုင္းသားေနရတယ္။ “ငါက ပင္ပင္ပန္းပန္းေငြရွာျပီး ေက်ာင္းထားေပးတယ္။ ပိုက္ဆံေတြအကုန္ခံျပီး က်ဴရွင္ထားတယ္။ ဒါေတာင္ အမွတ္ေတြက စုတ္ျပတ္ေနတာပဲ” ၾကည့္ရတာ ရမွတ္ေတြ ေတာ္ေတာ္ဆိုးတဲ့ပံုပါပဲ။ အေမကေျပာေလ စိတ္တိုေလနဲ႔ “အဲေလာက္အထိ အ,ရလား။ အ,တာမွ ဝက္နဲ႔တူတယ္”လို႔ ကေလးကိုဆူေတာ့တယ္။ အေမဆူတာကိုငံု႔ခံေနတဲ့ကေလးက ရုတ္တရက္ “ သားကဝက္ဆိုရင္ အေမကဝက္မေပါ့” လို႔ ျပန္ေျပာလိုက္တယ္။ ရထားေပၚက လူေတြအားလံုး ျပံဳးစိစိျဖစ္ကုန္ၾကတယ္။ အေျခအေန မဟန္မွန္းသိေတာ့ ကေလးက တစ္ျခားရထားတဲြေပၚ အျမန္ကူးသြားလိုက္တယ္။ အေမတစ္ေယာက္တည္း ငိုင္ျပီးက်န္ရစ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီအျဖစ္အပ်က္ကိုၾကည့္ျပီး အေမရိကားက,ကေလးေတြ ဖြံ႔ျဖိဳးၾကီးျပင္းပံုကို ႏွစ္ရွည္ဆန္းစစ္တဲ့စီမံကိန္းတစ္ခုကို ကြ်န္ေတာ္သြားသတိရမိတယ္။ စီမံကိန္းရဲ႕ေနာက္ဆံုးရလဒ္က “ေမြးရာပါ အက်င့္ေၾကာင့္ျဖစ္ေစ၊ ေနထိုင္မႈ အေျခအေနေၾကာင့္ျဖစ္ေစ မိခင္တစ္ဦးရဲ႕အျပဳအမူစ႐ိုက္ေတြက ၾကီးျပင္းလာမယ့္ကေလးတစ္ေယာက္ကို မ်ားစြာသက္ေရာက္ေစတယ္”လို႔ဆိုတယ္။ ၁၉၇ဝခုႏွစ္ ႏွစ္ဦးပိုင္းမွာ အေမရိကားက ဝင္ေငြနည္းတဲ့အိမ္ေထာင္စု(၁ဝ၇)စုကိုရွာျပီး ေလးလသားအရြယ္ကေန မူလတန္းကေလးေတြအထိ သားသမီးအေပၚ မိဘေတြရဲ႕ပ်ဳိးေထာင္မႈကို စစ္တမ္းေကာက္ယူခ့ဲၾကတယ္။ ကေလးေတြကို ဘာသာစကား၊ စာေပပညာေတြသင္ၾကားေပးျပီး ၂၁ႏွစ္အရြယ္ေရာက္တဲ့အထိ ေျခရာခံခဲ့ၾကတယ္။ ရလဒ္ကိုဆန္းစစ္ေတာ့ စစခ်င္းမွာ လမ္းညႊန္သင္ၾကားမႈေတြကို ေစာေစာခံယူတဲ့ကေလးေတြက ဉာဏ္ပညာအရည္အခ်င္းေတြ ပိုမိုေကာင္းမြန္လာတာကိုေတြ႔ရတယ္။ ဥပမာ- သင္ၾကားမႈခံယူရတဲ့ ၁၂ႏွစ္ကေလးတစ္ေယာက္ရဲ႕အသိဉာဏ္က ၉၄မွတ္၊ မခံယူတဲ့ကေလးက ၈၈မွတ္ပဲရွိတာကိုေတြ႔ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ အသက္အရြယ္နဲ႔လိုက္ျပီး အသက္ၾကီးလာေလ သက္ေရာက္မႈနည္းလာေလကို ေတြ႔ရတယ္။ ေလွ်ာ့နည္းလာရျခင္းအေၾကာင္းရင္းကို ပညာရွင္ေတြက အခ်က္အလက္ခဲြၾကည့္ေတာ့ မိခင္ရဲ႕အျပဳအမူနဲ႔ သင္ျပမႈေတြ အေရးပါေၾကာင္းကုိ ေတြ႔ရွိခဲ့ရတယ္။ ဒီလို စစ္တမ္းေကာက္ယူမႈေတြမရွိခဲ့ရင္လည္း “မိခင္တစ္ဦးရဲ႕ အျပဳအမူ”က သားသမီးၾကီးျပင္းလာမႈ၊ ေအာင္ျမင္မႈေတြအေပၚမွာ မ်ားစြာအေထာက္အကူျဖစ္ေစတယ္ဆိုတာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ သိၾကပါတယ္။ အေမရိကားက NASAရဲ႕ အင္ဂ်င္နီယာမွဴးျဖစ္တဲ့ Homer Hadley Hickamက အျငိမ္းစားမယူခင္ ကိုယ္တိုင္ေရး အတၳဳပၸတၱိျဖစ္တဲ့ “October Sky”ဆိုတဲ့စာအုပ္တစ္အုပ္ကို ေရးသားခဲ့တယ္။ အဲဒီစာအုပ္ထဲမွာ သူဟာ ဆင္းရဲတဲ့သတၱဳတြင္းျမိဳ႕ေက်ာင္းကေန West Virginiaရဲ႕သိပၸံျပပဲြမွာ ပထမဆုရခဲ့တာဟာ မိခင္နဲ႔ပတ္သက္ေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ယမ္းေကာင္းေလ ဒံုးက်ည္က အျမင့္ကိုပံ်တက္ႏိုင္ေလဆိုတာကိုသိခဲ့တဲ့ႏွစ္မွာ အိမ္က ေရေႏြးပိုက္ကို သူေဖာက္ခဲြလိုက္မိတယ္။ ကြယ္ဝွက္လို႔မရတဲ့အရာမို႔ သူေတာ္ေတာ္ေလး တုန္လႈပ္သြားခဲ့မိတယ္။ အိမ္လည္း မျပန္ရဲခဲ့ဘူး။ ဆာေလာင္လို႔မတတ္ႏိုင္တဲ့အဆံုးမွာ အိမ္ကိုသူျပန္ခဲ့တယ္။ အိမ္ေရာက္ေတာ့ မိခင္ကမဆူတဲ့အျပင္ “ေရေႏြးပိုက္ အသစ္လဲရမယ္လို႔ သားေဖေဖကို ေမေမအေစာၾကီးကတည္းကေျပာခဲ့တယ္။ သူနားမေထာင္ခဲ့ဘူး။ အခုေတာ့ အသစ္တစ္ခုဝယ္ရေတာ့မယ္”လို႔ ေျပာခဲ့တယ္။ အေမ့စကား၊ အေမရဲ႕အျပဳအမူေတြက သူ႔ဘဝကို ေျပာင္းလဲေစခဲ့တာေၾကာင့္ ေအာင္ျမင္တဲ့ ဒံုးပ်ံပညာ႐ွင္တစ္ဦးျဖစ္ေအာင္ၾကိဳးစားျပီး အေမ့ေက်းဇူးကိုဆပ္ဖို႔ သူဆံုးျဖတ္ခဲ့တယ္။

အေမရိကန္သမၼတဘု႐ွ္အပါးမွာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ နာမည္ၾကီးအမ်ဳိးသမီး Condoleezza Riceက ဒီလိုေျပာခဲ့ပါတယ္။ သူ အလယ္တန္းအရြယ္တုန္းက တစ္ေန႔ေက်ာင္းအျပန္မွာ အထုပ္အပိုးေတြနဲ႔ အိမ္ေ႐ွ႕လမ္းေဘးမွာရပ္ေနတဲ့ အေမကိုေတြ႔လိုက္ရတယ္။ အိမ္လခမေပးႏိုင္လို႔ အိမ္႐ွင္က ေမာင္းခ်လိုက္ၿပီလို႔ဆိုပါတယ္။ ဆင္းရဲတဲ့အတြက္ေက်ာင္းထြက္ျပီး အလုပ္လုပ္ဖို႔ သူဆံုးျဖတ္လိုက္တယ္။ ဒါကို အေမကလက္မခံခဲ့ဘူး။ “အိမ္မ႐ွိလည္း ပညာဆက္သင္လို႔ရတယ္။ ပညာမရွိရင္ ေနဖို႔အိမ္မရွိဘူး။ အေမတို႔ရဲ႕အေျခအေနကို ေျပာင္းလဲခ်င္ရင္ သမီးေက်ာင္းတက္ရမယ္။ ပညာရွိရင္ ေနဖို႔အိမ္ရွိလာမွာပဲ” ေအာင္ျမင္သူတစ္ဦးရဲ႕ ေနာက္ကြယ္မွာ ျမင့္ျမတ္တဲ့အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးရွိသတဲ့။ အထက္က ပံုျပင္ေလးေတြက အဲဒီသေဘာကို ေဆာင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘယ္လိုပတ္ဝန္းက်င္၊ ဘယ္လိုအေျခအေနပဲျဖစ္ျဖစ္ အေကာင္းဘက္ခ်ည္း ေတြးတတ္၊ ျမင္တတ္တဲ့ မိခင္တစ္ဦးရဲ႕အျပဳအမူေတြက ကေလးရဲ႕ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယံုၾကည္မႈနဲ႔ ယံုၾကည္ျခင္းေတြကို မ်ားစြာ အေထာက္အကူျပဳေစခဲ့ပါတယ္။


မူရင္း... ထိုင္ဝမ္စာေရးဆရာ “ဟုန္လန္” (Hong Lan) 


 ႏိုင္းႏိုင္းစေန
 (Thursday, June 19, 2008)

-- Be Happy, Moe Moe.

ဘယ္ေလာက္ပဲဆင္းရဲပါေစ.. အေကာင္းဘက္ခ်ည္းေတြးတတ္တဲ့ မိခင္တစ္ေယာက္ရဲ႕အျပဳအမူက သားသမီးေတြရဲ႕ ကိုယ္ကိုယ့္ကိုယံုၾကည္မႈ(Confidence)နဲ႔ ယံုၾကည္ျခင္း(Trust)ကို အမ်ားၾကီးအေထာက္အကူျပဳေစပါတယ္။ တစ္ခါက ရထားေပၚမွာ အေမတစ္ေယာက္ သားကိုဆံုးမေနတာနဲ႔ၾကံဳခဲ့ဖူးတယ္။ ႐ံုးဆင္းခ်ိန္မို႔ လူေတြျပည့္က်ပ္ေနေပမယ့္ အေမျဖစ္သူက အသံကိုမေလ်ာ့ခဲ့ဘူး။ ရထားေပၚကလူေတြအားလံုး သူေျပာတဲ့စကားကို အတိုင္းသားေနရတယ္။ “ငါက ပင္ပင္ပန္းပန္းေငြရွာျပီး ေက်ာင္းထားေပးတယ္။ ပိုက္ဆံေတြအကုန္ခံျပီး က်ဴရွင္ထားတယ္။ ဒါေတာင္ အမွတ္ေတြက စုတ္ျပတ္ေနတာပဲ” ၾကည့္ရတာ ရမွတ္ေတြ ေတာ္ေတာ္ဆိုးတဲ့ပံုပါပဲ။ အေမကေျပာေလ စိတ္တိုေလနဲ႔ “အဲေလာက္အထိ အ,ရလား။ အ,တာမွ ဝက္နဲ႔တူတယ္”လို႔ ကေလးကိုဆူေတာ့တယ္။ အေမဆူတာကိုငံု႔ခံေနတဲ့ကေလးက ရုတ္တရက္ “ သားကဝက္ဆိုရင္ အေမကဝက္မေပါ့” လို႔ ျပန္ေျပာလိုက္တယ္။ ရထားေပၚက လူေတြအားလံုး ျပံဳးစိစိျဖစ္ကုန္ၾကတယ္။ အေျခအေန မဟန္မွန္းသိေတာ့ ကေလးက တစ္ျခားရထားတဲြေပၚ အျမန္ကူးသြားလိုက္တယ္။ အေမတစ္ေယာက္တည္း ငိုင္ျပီးက်န္ရစ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီအျဖစ္အပ်က္ကိုၾကည့္ျပီး အေမရိကားက,ကေလးေတြ ဖြံ႔ျဖိဳးၾကီးျပင္းပံုကို ႏွစ္ရွည္ဆန္းစစ္တဲ့စီမံကိန္းတစ္ခုကို ကြ်န္ေတာ္သြားသတိရမိတယ္။ စီမံကိန္းရဲ႕ေနာက္ဆံုးရလဒ္က “ေမြးရာပါ အက်င့္ေၾကာင့္ျဖစ္ေစ၊ ေနထိုင္မႈ အေျခအေနေၾကာင့္ျဖစ္ေစ မိခင္တစ္ဦးရဲ႕အျပဳအမူစ႐ိုက္ေတြက ၾကီးျပင္းလာမယ့္ကေလးတစ္ေယာက္ကို မ်ားစြာသက္ေရာက္ေစတယ္”လို႔ဆိုတယ္။ ၁၉၇ဝခုႏွစ္ ႏွစ္ဦးပိုင္းမွာ အေမရိကားက ဝင္ေငြနည္းတဲ့အိမ္ေထာင္စု(၁ဝ၇)စုကိုရွာျပီး ေလးလသားအရြယ္ကေန မူလတန္းကေလးေတြအထိ သားသမီးအေပၚ မိဘေတြရဲ႕ပ်ဳိးေထာင္မႈကို စစ္တမ္းေကာက္ယူခ့ဲၾကတယ္။ ကေလးေတြကို ဘာသာစကား၊ စာေပပညာေတြသင္ၾကားေပးျပီး ၂၁ႏွစ္အရြယ္ေရာက္တဲ့အထိ ေျခရာခံခဲ့ၾကတယ္။ ရလဒ္ကိုဆန္းစစ္ေတာ့ စစခ်င္းမွာ လမ္းညႊန္သင္ၾကားမႈေတြကို ေစာေစာခံယူတဲ့ကေလးေတြက ဉာဏ္ပညာအရည္အခ်င္းေတြ ပိုမိုေကာင္းမြန္လာတာကိုေတြ႔ရတယ္။ ဥပမာ- သင္ၾကားမႈခံယူရတဲ့ ၁၂ႏွစ္ကေလးတစ္ေယာက္ရဲ႕အသိဉာဏ္က ၉၄မွတ္၊ မခံယူတဲ့ကေလးက ၈၈မွတ္ပဲရွိတာကိုေတြ႔ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ အသက္အရြယ္နဲ႔လိုက္ျပီး အသက္ၾကီးလာေလ သက္ေရာက္မႈနည္းလာေလကို ေတြ႔ရတယ္။ ေလွ်ာ့နည္းလာရျခင္းအေၾကာင္းရင္းကို ပညာရွင္ေတြက အခ်က္အလက္ခဲြၾကည့္ေတာ့ မိခင္ရဲ႕အျပဳအမူနဲ႔ သင္ျပမႈေတြ အေရးပါေၾကာင္းကုိ ေတြ႔ရွိခဲ့ရတယ္။ ဒီလို စစ္တမ္းေကာက္ယူမႈေတြမရွိခဲ့ရင္လည္း “မိခင္တစ္ဦးရဲ႕ အျပဳအမူ”က သားသမီးၾကီးျပင္းလာမႈ၊ ေအာင္ျမင္မႈေတြအေပၚမွာ မ်ားစြာအေထာက္အကူျဖစ္ေစတယ္ဆိုတာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ သိၾကပါတယ္။ အေမရိကားက NASAရဲ႕ အင္ဂ်င္နီယာမွဴးျဖစ္တဲ့ Homer Hadley Hickamက အျငိမ္းစားမယူခင္ ကိုယ္တိုင္ေရး အတၳဳပၸတၱိျဖစ္တဲ့ “October Sky”ဆိုတဲ့စာအုပ္တစ္အုပ္ကို ေရးသားခဲ့တယ္။ အဲဒီစာအုပ္ထဲမွာ သူဟာ ဆင္းရဲတဲ့သတၱဳတြင္းျမိဳ႕ေက်ာင္းကေန West Virginiaရဲ႕သိပၸံျပပဲြမွာ ပထမဆုရခဲ့တာဟာ မိခင္နဲ႔ပတ္သက္ေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ယမ္းေကာင္းေလ ဒံုးက်ည္က အျမင့္ကိုပံ်တက္ႏိုင္ေလဆိုတာကိုသိခဲ့တဲ့ႏွစ္မွာ အိမ္က ေရေႏြးပိုက္ကို သူေဖာက္ခဲြလိုက္မိတယ္။ ကြယ္ဝွက္လို႔မရတဲ့အရာမို႔ သူေတာ္ေတာ္ေလး တုန္လႈပ္သြားခဲ့မိတယ္။ အိမ္လည္း မျပန္ရဲခဲ့ဘူး။ ဆာေလာင္လို႔မတတ္ႏိုင္တဲ့အဆံုးမွာ အိမ္ကိုသူျပန္ခဲ့တယ္။ အိမ္ေရာက္ေတာ့ မိခင္ကမဆူတဲ့အျပင္ “ေရေႏြးပိုက္ အသစ္လဲရမယ္လို႔ သားေဖေဖကို ေမေမအေစာၾကီးကတည္းကေျပာခဲ့တယ္။ သူနားမေထာင္ခဲ့ဘူး။ အခုေတာ့ အသစ္တစ္ခုဝယ္ရေတာ့မယ္”လို႔ ေျပာခဲ့တယ္။ အေမ့စကား၊ အေမရဲ႕အျပဳအမူေတြက သူ႔ဘဝကို ေျပာင္းလဲေစခဲ့တာေၾကာင့္ ေအာင္ျမင္တဲ့ ဒံုးပ်ံပညာ႐ွင္တစ္ဦးျဖစ္ေအာင္ၾကိဳးစားျပီး အေမ့ေက်းဇူးကိုဆပ္ဖို႔ သူဆံုးျဖတ္ခဲ့တယ္။

အေမရိကန္သမၼတဘု႐ွ္အပါးမွာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ နာမည္ၾကီးအမ်ဳိးသမီး Condoleezza Riceက ဒီလိုေျပာခဲ့ပါတယ္။ သူ အလယ္တန္းအရြယ္တုန္းက တစ္ေန႔ေက်ာင္းအျပန္မွာ အထုပ္အပိုးေတြနဲ႔ အိမ္ေ႐ွ႕လမ္းေဘးမွာရပ္ေနတဲ့ အေမကိုေတြ႔လိုက္ရတယ္။ အိမ္လခမေပးႏိုင္လို႔ အိမ္႐ွင္က ေမာင္းခ်လိုက္ၿပီလို႔ဆိုပါတယ္။ ဆင္းရဲတဲ့အတြက္ေက်ာင္းထြက္ျပီး အလုပ္လုပ္ဖို႔ သူဆံုးျဖတ္လိုက္တယ္။ ဒါကို အေမကလက္မခံခဲ့ဘူး။ “အိမ္မ႐ွိလည္း ပညာဆက္သင္လို႔ရတယ္။ ပညာမရွိရင္ ေနဖို႔အိမ္မရွိဘူး။ အေမတို႔ရဲ႕အေျခအေနကို ေျပာင္းလဲခ်င္ရင္ သမီးေက်ာင္းတက္ရမယ္။ ပညာရွိရင္ ေနဖို႔အိမ္ရွိလာမွာပဲ” ေအာင္ျမင္သူတစ္ဦးရဲ႕ ေနာက္ကြယ္မွာ ျမင့္ျမတ္တဲ့အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးရွိသတဲ့။ အထက္က ပံုျပင္ေလးေတြက အဲဒီသေဘာကို ေဆာင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘယ္လိုပတ္ဝန္းက်င္၊ ဘယ္လိုအေျခအေနပဲျဖစ္ျဖစ္ အေကာင္းဘက္ခ်ည္း ေတြးတတ္၊ ျမင္တတ္တဲ့ မိခင္တစ္ဦးရဲ႕အျပဳအမူေတြက ကေလးရဲ႕ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယံုၾကည္မႈနဲ႔ ယံုၾကည္ျခင္းေတြကို မ်ားစြာ အေထာက္အကူျပဳေစခဲ့ပါတယ္။


မူရင္း... ထိုင္ဝမ္စာေရးဆရာ “ဟုန္လန္” (Hong Lan) 


 ႏိုင္းႏိုင္းစေန
 (Thursday, June 19, 2008)

-- Be Happy, Moe Moe.