ပုပ္ၸ ားေတာင္သည္ ျမန္မာႏိ ုင္ငံအလယ္ပိ ုင္း မႏ္ၲ ေလးတု ိင္း ေဒသႀကီး ေက်ာက္ပန္းေတာင္းၿမိ ဳ႕နယ္အတြင္း ပဲခူး႐ု ိးမ၏ ေျမာက္ဘက္အစြန္းတြင္ တည္ရွ ွ ိေနသည္ ့ မီးေတာင္ေဟာင္းႀကီး တစ္ခုျဖစ္သည္။ ပုဂံၿမိဳ႕၏အေရွ ႕ေတာင္ဘက္ ၃၁ မိ ုင္အကြ ာ၊ ေျမာက္လတ္ၱီတြဒ္ ၂၀ ဒီဂရီ ၅၂ မိနစ္၊ အေရွ ႕ ေလာင္ဂ်ီတြဒ္ ၉၅ ဒီဂရီ ၁၄ မိနစ္တြင္ တည္ရွ ိသည္။ ပုပ္ၸ ားေတာင္ကိ ု ရာသီ ဥတုသာယာခ်ိန္တြင္ ၃၇ မိ ုင္ကြ ာေ၀းေသာ ဧရာ၀တီျမစ္မွပင္ ျမင္ေတြ ႕ႏိ ုင္သည္။ ပုပ္ၸ ားဟူေသာအမည္သည္ ပါဠိဘာသာ ပုပ္ၹ(ပန္း)မွ ဆင္း သက္လာသည္ဟု ယူဆၾကသည္။ ပုပ္ၸ ားေတာင္တြင္ ေတာင္မ ႀကီးႏွင္ ့ အေနာက္ဘက္သိ ု ႔ ဆင္ေျခေလွ်ာ နိမ့ ္ဆင္းသြ ားေသာ ေတာင္ကလပ္ဟူ၍ ႏွစ္ပိ ုင္းရွ ိသည္။ ပုပ္ၸ ားေတာင္ကလပ္ကု ိ ပုပ္ၸ ား ေတာင္မႀကီး ေပါက္ကြ ဲရာမွ ပဲ ့ထြက္သြားသည့္ အစိတ္အပိ ုင္း တစ္ခုဟု ယူဆၾကသကဲ ့သိ ု ႔ မီးေတာင္လည္တိ ုင္ဟု ယူဆခ်က္ မ်ားလည္းရွ ိသည္။ ပုပ္ၸ ားေတာင္မႀကီးသည္ ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွ ာ ျပင္အထက္ ၄၉၈၁ ေပခန္ ႔ျမင္ ့ၿပီး ျမန္မာတိ ု ႔က ဆယ့ ္ကိ ုးယုတ္ ငါးေထာင္ဟု မွတ္သားၾကသည္။ ပုပ္ၸ ားေတာင္ကလပ္သည္ ၂၄၁၇ ေပသာ ျမင့ ္မားေသာ္လည္း မတ္ေစာက္ၿပီး ကလပ္ပံ ုစံ ျဖစ္ေနသည္ ့အတြက္ ေတာင္ကလပ္ဟု အမည္တြင္ေနျခင္းျဖစ္ ေပသည္။ ပုပ္ၸ ားေတာင္ကလပ္တြင္ ေစတီမ်ား၊ ဘာသာေရးအေဆာက္ အအံ ုမ်ားအျပင္ ကိ ုးကြယ္ယံ ုၾကည္မႈဆိ ုင္ရာ နတ္႐ုပ္၊ နတ္နန္း မ်ားတည္ရွ ိေနၿပီး ဘုရားဖူးမ်ားႏွင္ ့ အပန္းေျဖေလ့လာေရးလာၾက သူမ်ားသည္ ကားျဖင္ ့ေတာင္ကလပ္ေျခရင္းအထိ လာၾကၿပီး မတ္မတ္ေစာက္ေစာက္ျဖစ္ေနေသာ ေတာင္ကလပ္ေပၚသို ႔ တေပ်ာ္တပါးတက္ေလ့ရွ ိၾကေပသည္။
ပုပ္ၸ ားေတာင္ကလပ္ သည္ ျမန္မာတိ ု ႔အယူအရ နတ္တိ ု႔ ေပ်ာ္စံရာေနရာတစ္ခုျဖစ္
သည္ ့အတြက္ နတ္ကနားပြ ဲမ်ားကိ ု ႀကီးက်ယ္ခမ္းနားစြ ာႏွစ္စဥ္ က်င္းပေလ့ရွ ိေပသည္။ ေတာင္ကလပ္ေျခရင္းမွ ေတာင္ထိပ္ အထိ အမိ ုး မိ ုးထားေသာ ေစာင္းတန္းေလွကားအတိ ုင္း တက္ ေရာက္ႏိ ုင္သည္။ ေတာင္ကလပ္သိ ု ႔ တက္ႏိ ုင္ၾကရန္ ရေသ့ႀကီး ဦးခႏ္ၲ ီက အထစ္ေပါင္း ၇၇၇ ထစ္ရွ ိသည္ ့ ေစာင္းတန္းေလွကား ကိ ု ျပဳလုပ္ေပးထားခဲ ့ပါသည္။ယခုအခါတြင္ ေတာင္ေပၚတက္ သည္ ့ေလွကားထစ္မ်ားအားလု ံးကိ ုေႂကြျပားမ်ား ခင္းထားေပး ၿပီးျဖစ္ပါသည္။ ေတာင္ကလပ္သိ ု ႔ တက္ရာ လမ္းတစ္ေလွ်ာက္
တြင္ ေမ်ာက္မ်ားကို အမ်ားအျပားေတြ ႕ရွိႏိ ုင္သည္။ ေတာင္ ထိပ္ေပၚတြင္ ေလတျဖဴးျဖဴးတိုက္ခတ္ေနၿပီး ေတာင္ေပၚမွ
အလြန္လွပသည္ ့ ႐ႈေမွ ်ာ္ခင္းကိ ု ျမင္ၾကရေပသည္။ ပုဂံၿမိဳ႕ကိ ု
လည္း ခပ္ပ်ပ်ျမင္ႏိ ုင္ပါေသးသည္။
ေတာင္ထိပ္ရွ ိ အေဆာင္တစ္ခုအတြင္း သက္ရွ ိလူအရြယ္
သု ံးဆယ္ ့ခုနစ္မင္းနတ္႐ုပ္မ်ားကိ ု အပူေဇာ္ခံထားသည္။
ယု ံၾကည္ၾကသူတိ ု ႔က နတ္႐ုပ္မ်ားကိ ု အားကိ ုးဆုပန္ေနၾက
သည္ကိ ုလည္း အၿမဲလိ ုလိုျမင္ႏိ ုင္ၾကေပသည္။
ဘူမိေဗဒပညာရွင္မ်ားက ပုပ္ၸ ားေတာင္သည္ လြန္ခဲ ့ေသာ
အႏွစ္ ၁၅ သန္းေလာက္က ေပၚထြန္းလာသည္ဟု ဆိ ုၾကပါ
သည္။ ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွ ာျပင္အထက္ ၄၉၈၁ ေပအျမင့ ္တြင္ တည္ရွ ိေနသည္ ့ပုပ္ၸ ားေတာင္၏ ကန္ေတာ့ပု ံသဏၭ ာန္မီးေတာင္ အ၀သည္ ေျမာက္ဘက္တြင္ အေနာက္သိ ု ႔ အနည္းငယ္နိမ့ ္ေန ေသာေၾကာင္ ့ အေရွ ႕ဘက္၊ အေနာက္ဘက္ႏွင့ ္ ေတာင္ဘက္ တိ ု ႔တြင္ျမင့ ္ေနသည္ဟုထင္ရေပသည္။ ထိ ု ႕ေၾကာင္ ့ ပုပ္ၸ ားေတာင္
ကိ ု အေနာက္ဘက္မွ ၾကည့ ္လွ်င္ ေတာင္ထြတ္ႏွစ္ခုျမင္ရ၍
ေျမာက္ဘက္မွ ၾကည့ ္လွ်င္ ေတာင္ထြတ္တစ္ခုသာ ျမင္ေနရျခင္း ျဖစ္ေပသည္။ပုပ္ၸ ားေတာင္ကိ ု စပါးပံ ုေတာင္၊ ေရတြင္းေတာင္၊ ေမာင္းေတာင္၊ ငုတ္တိ ုေတာင္၊ လပိ ု ႔ေတာင္၊ မွန္ေတာင္၊ ေဆးပြင့ ္ေတာင္၊ စိန္ေတာင္၊ မာလာေတာင္၊ ကင္ပြန္းေတာင္ စသည္ ့ ေတာင္စြယ္မ်ားျဖင္ ့ ပတ္ရံထားသည္။ ပုပ္ၸ ားေတာင္မႀကီး သည္ မီးေတာင္ေပါက္ကြ ဲၿပီးသည္ ့ ေနာက္တြင္ မီးေတာင္ေသ တစ္ခုျဖစ္သြ ားခဲ ့သည္။ မီးေတာင္ေသထိပ္၀သည္ တစ္မိ ုင္ခန္ ႔ က်ယ္၍ ေပ ၂၆၅၀ ခန္ ႔ နက္႐ိ ႈင္းသည့္ ေခ်ာက္ကမ္းပါးႀကီး တစ္ခုအျဖစ္က်န္ရွိေနသည္။ ယင္းေခ်ာက္ႀကီးကိ ု ခ်ံ ဳမတြင္း ေခ်ာက္ဟုလည္း ေခၚၾကသည္။ မီးေတာင္ေပါက္ကြ ဲခဲ ့စဥ္က လြင္ ့စဥ္ခဲ ့သည္ ့ ေခ်ာ္ရည္မ်ားသည္ ပုပ္ၸ ားေတာင္မႀကီး၏ ေျမာက္ ဘက္ ၁၀ စတုရန္းမိ ုင္အထိ ဖု ံးလႊမ္းခဲ ့ၿပီး ေခ်ာ္တု ံးအပိ ုင္းအစ မ်ားကိ ု ယေန႔တိ ုင္ျမင္ႏိ ုင္ၾကေပသည္။ ပညာရွင္မ်ားက ပုပ္ၸ ား ေတာင္သည္ လြန္ခဲ ့ေသာ ႏွစ္ႏွစ္သိန္း ငါးေသာင္းခန္ ႔က မီးေတာင္ရွင္တစ္ခုျဖစ္ခဲ ့သည္ဟု ယူဆၾကပါသည္။ ပုပ္ၸ ားေတာင္ေဒသသည္ ျမန္မာႏိ ုင္ငံ၏ ေက်ာက္ေခတ္ဦး အညာသားယဥ္ေက်းမႈ (ဗညပေအ့ငေည ဃကူအကမန) ထြန္းကား ခဲ ့ရာ ေခ်ာက္၊ ေရနံေခ်ာင္း၊ ေညာင္ဦး စေသာေဒသမ်ားႏွင္ ့ တစ္ဆက္တစ္စပ္တည္းရွ ိေနေသာေၾကာင္ ့ ထိ ုအခ်ိန္ကာလ ကတည္းကပင္ ေက်ာက္ေခတ္လူသားမ်ားေနထိ ုင္ရာအရပ္ တစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း ယူဆႏိ ုင္ေပသည္။ ထိ ု႔အျပင္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္တစ္သန္းေလာက္က ဧရာ၀တီျဖစ္၏ အေရွ ႕ဘက္ကမ္းသည္ ပုပ္ၸ ားေတာင္ေနရာျဖစ္ႏိ ုင္ေၾကာင္း သမိ ုင္းပညာရွင္ ဆရာႀကီး ေဒါက္တာသန္းထြန္းက ခန္ ႔မွန္းခဲ ့ပါသည္။ အေမရိကန္ေရွးေဟာင္းသုေတသနပညာရွင္ ေဒါက္တာ မိ ုးဗီးယပ္စ္ (ၾသလငက်) သည္ ဆီလီကာႂကြယ္ေသာ မီးေတာင္ ေက်ာက္ျဖင္ ့ျပဳလုပ္ထားသည္ ့ ေက်ာက္လက္နက္မ်ားကိ ုလည္း ပုပ္ၸ ားေတာင္ေျခ၊ ဆယ္ေပါက္ရြ ာမွရရွ ိခဲ ့ဖူးသည္ ့အတြက္ ပုပ္ၸ ား ေဒသတြင္ ေက်ာက္ေခတ္သစ္ လူေနထိ ုင္မႈမ်ားရွ ိခဲ ့ေၾကာင္း ေရးသားခဲ ့ပါသည္။ ပုပ္ၸ ားေတာင္ေဒသသည္ မီးေတာင္ေက်ာက္ မ်ား ေပါမ်ားသည္ ့ေဒသျဖစ္ေသာေၾကာင္ ့ ေရွးဦးလူသားတိ ု ႔သည္ ထိ ုေက်ာက္မ်ားျဖင္ ့ လက္နက္မ်ား ျပဳလုပ္ခဲ ့ၾကျခင္း ျဖစ္ေပ သည္။ျမန္မာသမိ ုင္းစာအုပ္မ်ားတြင္ ပုပ္ၸ ားေတာင္ကိ ု ပုဂံေခတ္ ႏွင္ ့ဆက္ႏႊယ္လ်က္ေရးသားၾကပါသည္။
ထိ ု ႔ေၾကာင္ ့ ပုပ္ၸ ားေဒသ ကိ ု အလြန္ေရွးက်ေသာ ကာလမ်ားကတည္းက လူမ်ား စဥ္ဆက္ မျပတ္ ရွ ိေနခဲ ့သည္ ့ေနရာတစ္ခုအျဖစ္ ေဖာ္ၫႊန္းႏိ ုင္ေပသည္။ ေက်ာက္ေခတ္ဦး သိ ု ႔မဟုတ္ ေက်ာက္ေခတ္ေႏွ ာင္းကာလ ယဥ္ေက်းမႈ စတင္ထြန္းကား စျပဳခ်ိန္တြင္လူတိ ု ႔သည္ ေနကိ ု လည္းေကာင္း၊ မီးကိ ုလည္းေကာင္း၊ ေတာေတာင္ကိ ုလည္း ေကာင္းကိ ုးကြယ္ခဲ ့ၾကရာ ပုပ္ၸ ားေတာင္ကိ ုလည္းအားထား ကိ ုးကြယ္ရာတစ္ခုအျဖစ္သတ္မွတ္ထားခဲ ့ႏိ ုင္သည္ဟု ယူဆမိပါ သည္။ ထိ ု ႔ေၾကာင္ ့ ေျမလတ္ပိ ုင္းလြင္ျပင္က်ယ္တြင္ ထီးထီးမားမား တည္ရွိေနေသာ ပုပ္ၸားေတာင္ကို မဟာဂီရိ(ေတာင္ႀကီး) ဟူေသာ ပါဠိေ၀ါဟာရျဖင္ ့ အမည္မွည္ ့ေခၚရာမွ မင္းမဟာဂီရိ ဇာတ္လမ္း ေပၚထြန္းခဲ့ျခင္းလည္း ျဖစ္ႏိ ုင္ေပသည္။ မွန္နန္းရာဇ၀င္၊ အဂၤလိပ္ဘာသာျပန္ ၁၉၂၃ တြင္ ဧရာ၀တီျမစ္၏ အလယ္ပိ ုင္း၀န္းက်င္တြင္ က်ယ္ေလာင္ေသာ အသံႀကီးျမည္လ်က္ ေျမငလ်င္လႈပ္ခဲ ့ေၾကာင္း၊ ဖိ ုးဥေမာင္ အရပ္တြင္ ေရအိုင္ႀကီးတစ္ခုေပၚထြန္းလာခဲ ့ေၾကာင္း၊ စမံ ု၊ စၿမိတ္ျမစ္ႏွစ္စင္း စီးဆင္းလာေၾကာင္း၊ ပုပ္ၸားေတာင္သည္ ေျမမွထြက္လာေၾကာင္းႏွင္ ့သေရေခတ္ၱရာ ၀န္းက်င္မွပင္လယ္ ခမ္းေျခာက္သြ ားေၾကာင္း ေရးသားေဖာ္ျပထားရာ လြန္ခဲ ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း တစ္သန္းေလာက္ကျဖစ္မည္ဟု ခန္ ႔မွန္းၾကေပသည္။ ၿမိဳ႕ျပႏိ ုင္ငံမ်ား စတင္ထြန္းကားလာခ်ိန္၀ယ္ ပ်ဴေရွးေဟာင္းၿမိဳ႕ျပ မ်ားျဖစ္သည္ ့ သေရေခတ္ၱရာ၊ ဗိႆႏိ ုးႏွင္ ့ ဟန္လင္းတိ ု ႕သည္ ပုပ္ၸ ားေတာင္ႏွင္ ့ အလွမ္းေ၀းကြ ာသည့္ေနရာေဒသမ်ားတြင္ ရွ ိခဲ ့ေသာေၾကာင္ ့ ပ်ဴသမိ ုင္းမွတ္တမ္းမ်ားတြင္ပုပ္ၸားေတာင္ သည္ တိမ္ျမဳပ္လ်က္ရွ ိေနခဲ ့ေပသည္။
သိ ု ႔ေသာ္ ပ်ဴၿမိ ဳ႕ျပမ်ား ပ်က္သုဥ္းၿပီး ပုဂံေပၚထြန္းလာခ်ိန္တြင္မူ ပုပ္ၸ ားသည္ အလြန္ အေရးပါေသာေနရာတစ္ခုျဖစ္လာခဲ ့သည္။ ျမန္မာရာဇ၀င္က်မ္း မ်ား အဆိ ုအရ ပုဂံေခတ္တြင္ ပ်ဴမင္းထီးလက္ထက္မွစ၍ ပုဂံ မင္းမ်ားသည္ ႏွစ္စဥ္ ပုပ္ၸ ားေတာင္တက္ပြ ဲက်င္းပခဲ ့ျပီး ပုပ္ၸ ားကိ ု နတ္ေတာင္ဟု ေခၚေ၀ၚခဲ ့ၾကသည္။ မည္သည့ ္ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့ ္ ေတာင္တက္ပြ ဲမ်ား က်င္းပခဲ ့သည္ ျမင့ ္ျမတ္ေသာ ေတာင္တစ္ခုဟု အိ ဟု ယူဆၾကပါသည္။ မည္သည့ ္ ကိ ုးကြယ္ျခင္းကား မရွ ိေသးပါေခ်။ ပုဂံေခတ္တြင္ ပုပ္ၸ ားသည္ ျပည္ မင္းမဟာဂီရိတိ ု ႔ နတ္ေမာင္ႏွမစံေ ခဲ ့သည္။ေအဒီ ၉၀၄ တြင္မွ ပုဂံဘု သည္ တေကာင္းမွ ေမ်ာလာခဲ ့ေ ေမာင္ႏွမတိ ု ႔ေနသည့္ စကားပင္ ပုပ္ၸ ားတြင္ ထားကာျပည္သူမ်ားအား ပုပ္ၸ ားသည္ မင္းမဟာဂီရိတိ ု ႔ နတ္ ေတာ္ျဖစ္လာခဲ ့ေလေတာ့သည္။ မ ေသာေတာင္ေတာ္ဟု အဓိပ္ၸ ာယ္ရ ျဖစ္လာေသာ ပုပ္ၸ ားေဒသတြင္ ေပါ သည္လည္း ေတာ္၀င္ပန္း (၀ါ) န မင္းမဟာဂီရိသည္ ျမန္မာ႐ိ ုးရ အေစာဆံုးေသာ နတ္တစ္ပါးျဖစ္ကုန္းေဘာင္ေခတ္ ျမန္မာနန္းတြ မႏ္ၲ ေလး ရတနာပံ ုေခတ္တိ ုင္ေအ ကိ ုးကြယ္ခဲ့ၾကပု ံရွ ိၿပီး မင္းမွအစ ျပ တစ္ႀကိမ္ ထိ ုနတ္ေမာင္ႏွမကိ ု ဖူ လည္း ပုဂံေခတ္မွစ၍ ျမန္မ ထု ံးတမ္းတစ္ခုသဖြယ္ျဖစ္ေနၿပီဟုဆိ ု ဘုရင္လက္ထက္တြင္ ေထရ၀ါဒဗု
ပုပ္ၸ ားေတာင္ကိ ုလည္းအားထား ္မွတ္ထားခဲ ့ႏိ ုင္သည္ဟု ယူဆမိပါ င္းလြင္ျပင္က်ယ္တြင္ ထီးထီးမားမား ာင္ကို မဟာဂီရိ(ေတာင္ႀကီး) အမည္မွည္ ့ေခၚရာမွ မင္းမဟာဂီရိ းလည္း ျဖစ္ႏိ ုင္ေပသည္။ ဂၤလိပ္ဘာသာျပန္ ၁၉၂၃ တြင္ း၀န္းက်င္တြင္ က်ယ္ေလာင္ေသာ လ်င္လႈပ္ခဲ ့ေၾကာင္း၊ ဖိ ုးဥေမာင္ နွစ္ခုေပၚထြန္းလာခဲ ့ေၾကာင္း၊ စမံ ု၊ လာေၾကာင္း၊ ပုပ္ၸ ားေတာင္သည္ သ ေရေခတ္ၱရာ ၀န္းက်င္မွပင္လယ္ ေရးသားေဖာ္ျပထားရာ လြန္ခဲ ့ေသာ ကျဖစ္မည္ဟု ခန္ ႔မွန္းၾကေပသည္။ ားလာခ်ိန္၀ယ္ ပ်ဴေရွးေဟာင္းၿမိဳ႕ျပ ာ၊ ဗိသနိုး ုးႏွင္ ့ ဟန္လင္းတိ ု ႕သည္ ေ၀းကြ ာသည့္ေနရာေဒသမ်ားတြင္ သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားတြင္ပုပ္ၸားေတာင္ ခ့ေပသည္။
သိ ု ႔ေသာ္ ပ်ဴၿမိ ဳ႕ျပမ်ား ာခ်ိန္တြင္မူ ပုပ္ၸ ားသည္ အလြန္ စ္လာခဲ ့သည္။ ျမန္မာရာဇ၀င္က်မ္း င္ ပ်ဴမင္းထီးလက္ထက္မွစ၍ ပုဂံ တာင္တက္ပြ ဲက်င္းပခဲ ့ျပီး ပုပ္ၸ ားကိ ု သည္။ မည္သည့ ္ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့ ္ ေတာင္တက္ပြ ဲမ်ား က်င္းပခဲ ့သည္ကိ ုမူ မသိရွ ိၾကေသာ္လည္း ျမင့ ္ျမတ္ေသာ ေတာင္တစ္ခုဟု အသိအမွတ္ျပဳထားေသာေၾကာင့ ္ ဟု ယူဆၾကပါသည္။ မည္သည့ ္ နတ္ဟူ၍ အမည္နာမျဖင့ ္ ကိ ုးကြယ္ျခင္းကား မရွ ိေသးပါေခ်။
ပုဂံေခတ္တြင္ ပုပ္ၸ ားသည္ ျပည္သူတစ္ရပ္လံ ုးကိ ုးကြယ္ေသာ မင္းမဟာဂီရိတိ ု ႔ နတ္ေမာင္ႏွမစံေပ်ာ္ရာ ေတာင္ေတာ္ျဖစ္လာ ခဲ ့သည္။ေအဒီ ၉၀၄ တြင္မွ ပုဂံဘုရင္ ေသဥ္လည္ေၾကာင္မင္း သည္ တေကာင္းမွ ေမ်ာလာခဲ ့ေသာ ေမာင္တင့္တယ္နတ္ ေမာင္ႏွမတိ ု ႔ေနသည့္ စကားပင္ႀကီးကိ ု နတ္႐ုပ္မ်ားထု၍ ပုပ္ၸ ားတြင္ ထားကာျပည္သူမ်ားအား ကိ ုးကြယ္ေစခဲ ့ေသာေၾကာင္ ့ ပုပ္ၸ ားသည္ မင္းမဟာဂီရိတိ ု ႔ နတ္ေမာင္ႏွမစံေပ်ာ္ရာ ေတာင္ ေတာ္ျဖစ္လာခဲ ့ေလေတာ့သည္။ မဟာဂီရိဟူသည္မွ ာ ႀကီးျမတ္ ေသာေတာင္ေတာ္ဟု အဓိပ္ၸ ာယ္ရသည္။ သိ ု ႔ျဖင္ ့ နတ္ေတာင္ ျဖစ္လာေသာ ပုပ္ၸ ားေဒသတြင္ ေပါမ်ားလွသည္ ့ (စံကား) ပန္း သည္လည္း ေတာ္၀င္ပန္း (၀ါ) နတ္ပန္းျဖစ္လာခဲ ့ရသည္။ မင္းမဟာဂီရိသည္ ျမန္မာ႐ိ ုးရာ နတ္ယံ ုၾကည္မႈသမိ ုင္းတြင္ အေစာဆံုးေသာ နတ္တစ္ပါးျဖစ္သည္ဟု ဆိ ုႏိ ုင္ေပသည္။ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ ျမန္မာနန္းတြင္း၌ မင္းမဟာဂီရိနတ္ကိ ု မႏ္ၲ ေလး ရတနာပံ ုေခတ္တိ ုင္ေအာင္ စဥ္ဆက္မျပတ္ထားရွ ိ ကိ ုးကြယ္ခဲ့ၾကပု ံရွ ိၿပီး မင္းမွအစ ျပည္သူတစ္ရပ္လံ ုး တစ္ႏွစ္ တစ္ႀကိမ္ ထိ ုနတ္ေမာင္ႏွမကိ ု ဖူးေျမာ္ၾကသည္ဟုဆိ ုသျဖင္ ့ လည္း ပုဂံေခတ္မွစ၍ ျမန္မာတိ ု ႔၏နတ္ကိ ုးကြယ္မႈသည္ ထု ံးတမ္းတစ္ခုသဖြယ္ျဖစ္ေနၿပီဟုဆိ ုႏိ ုင္ေပသည္။ အေနာ္ရထာ ဘုရင္လက္ထက္တြင္ ေထရ၀ါဒဗုဒ္ၶသာသနာေတာ္က်ယ္ျပန္ ႔ လာသည္ ့တိ ုင္ နတ္ကိ ုးကြယ္မႈမွ ာ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းကြယ္ေပ်ာက္သြား ျခင္းမရွ ိခဲ ့သည္ ့အျပင္ ယေန႔တိုင္ျမန္မာအိမ္တိ ုင္းေလာက္နီး ပါး၌ အိမ္တြင္းမင္းမဟာဂီရိ နတ္ကိ ုထားရွ ိ ကိ ုးကြယ္ေနၾကဆဲ ျဖစ္ပါသည္။
(ေတာင္ေတာ္ေရႊပုပ္ၸ ား နဲ ့မန္းကီးေလးေတြကဖက္စပ္ဗ်)
+ေမာင္သာ(ေရွးေဟာင္းသုေတသန)+
ပုပ္ၸ ားေတာင္သည္ ျမန္မာႏိ ုင္ငံအလယ္ပိ ုင္း မႏ္ၲ ေလးတု ိင္း ေဒသႀကီး ေက်ာက္ပန္းေတာင္းၿမိ ဳ႕နယ္အတြင္း ပဲခူး႐ု ိးမ၏ ေျမာက္ဘက္အစြန္းတြင္ တည္ရွ ွ ိေနသည္ ့ မီးေတာင္ေဟာင္းႀကီး တစ္ခုျဖစ္သည္။ ပုဂံၿမိဳ႕၏အေရွ ႕ေတာင္ဘက္ ၃၁ မိ ုင္အကြ ာ၊ ေျမာက္လတ္ၱီတြဒ္ ၂၀ ဒီဂရီ ၅၂ မိနစ္၊ အေရွ ႕ ေလာင္ဂ်ီတြဒ္ ၉၅ ဒီဂရီ ၁၄ မိနစ္တြင္ တည္ရွ ိသည္။ ပုပ္ၸ ားေတာင္ကိ ု ရာသီ ဥတုသာယာခ်ိန္တြင္ ၃၇ မိ ုင္ကြ ာေ၀းေသာ ဧရာ၀တီျမစ္မွပင္ ျမင္ေတြ ႕ႏိ ုင္သည္။ ပုပ္ၸ ားဟူေသာအမည္သည္ ပါဠိဘာသာ ပုပ္ၹ(ပန္း)မွ ဆင္း သက္လာသည္ဟု ယူဆၾကသည္။ ပုပ္ၸ ားေတာင္တြင္ ေတာင္မ ႀကီးႏွင္ ့ အေနာက္ဘက္သိ ု ႔ ဆင္ေျခေလွ်ာ နိမ့ ္ဆင္းသြ ားေသာ ေတာင္ကလပ္ဟူ၍ ႏွစ္ပိ ုင္းရွ ိသည္။ ပုပ္ၸ ားေတာင္ကလပ္ကု ိ ပုပ္ၸ ား ေတာင္မႀကီး ေပါက္ကြ ဲရာမွ ပဲ ့ထြက္သြားသည့္ အစိတ္အပိ ုင္း တစ္ခုဟု ယူဆၾကသကဲ ့သိ ု ႔ မီးေတာင္လည္တိ ုင္ဟု ယူဆခ်က္ မ်ားလည္းရွ ိသည္။ ပုပ္ၸ ားေတာင္မႀကီးသည္ ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွ ာ ျပင္အထက္ ၄၉၈၁ ေပခန္ ႔ျမင္ ့ၿပီး ျမန္မာတိ ု ႔က ဆယ့ ္ကိ ုးယုတ္ ငါးေထာင္ဟု မွတ္သားၾကသည္။ ပုပ္ၸ ားေတာင္ကလပ္သည္ ၂၄၁၇ ေပသာ ျမင့ ္မားေသာ္လည္း မတ္ေစာက္ၿပီး ကလပ္ပံ ုစံ ျဖစ္ေနသည္ ့အတြက္ ေတာင္ကလပ္ဟု အမည္တြင္ေနျခင္းျဖစ္ ေပသည္။ ပုပ္ၸ ားေတာင္ကလပ္တြင္ ေစတီမ်ား၊ ဘာသာေရးအေဆာက္ အအံ ုမ်ားအျပင္ ကိ ုးကြယ္ယံ ုၾကည္မႈဆိ ုင္ရာ နတ္႐ုပ္၊ နတ္နန္း မ်ားတည္ရွ ိေနၿပီး ဘုရားဖူးမ်ားႏွင္ ့ အပန္းေျဖေလ့လာေရးလာၾက သူမ်ားသည္ ကားျဖင္ ့ေတာင္ကလပ္ေျခရင္းအထိ လာၾကၿပီး မတ္မတ္ေစာက္ေစာက္ျဖစ္ေနေသာ ေတာင္ကလပ္ေပၚသို ႔ တေပ်ာ္တပါးတက္ေလ့ရွ ိၾကေပသည္။
ပုပ္ၸ ားေတာင္ကလပ္ သည္ ျမန္မာတိ ု ႔အယူအရ နတ္တိ ု႔ ေပ်ာ္စံရာေနရာတစ္ခုျဖစ္
သည္ ့အတြက္ နတ္ကနားပြ ဲမ်ားကိ ု ႀကီးက်ယ္ခမ္းနားစြ ာႏွစ္စဥ္ က်င္းပေလ့ရွ ိေပသည္။ ေတာင္ကလပ္ေျခရင္းမွ ေတာင္ထိပ္ အထိ အမိ ုး မိ ုးထားေသာ ေစာင္းတန္းေလွကားအတိ ုင္း တက္ ေရာက္ႏိ ုင္သည္။ ေတာင္ကလပ္သိ ု ႔ တက္ႏိ ုင္ၾကရန္ ရေသ့ႀကီး ဦးခႏ္ၲ ီက အထစ္ေပါင္း ၇၇၇ ထစ္ရွ ိသည္ ့ ေစာင္းတန္းေလွကား ကိ ု ျပဳလုပ္ေပးထားခဲ ့ပါသည္။ယခုအခါတြင္ ေတာင္ေပၚတက္ သည္ ့ေလွကားထစ္မ်ားအားလု ံးကိ ုေႂကြျပားမ်ား ခင္းထားေပး ၿပီးျဖစ္ပါသည္။ ေတာင္ကလပ္သိ ု ႔ တက္ရာ လမ္းတစ္ေလွ်ာက္
တြင္ ေမ်ာက္မ်ားကို အမ်ားအျပားေတြ ႕ရွိႏိ ုင္သည္။ ေတာင္ ထိပ္ေပၚတြင္ ေလတျဖဴးျဖဴးတိုက္ခတ္ေနၿပီး ေတာင္ေပၚမွ
အလြန္လွပသည္ ့ ႐ႈေမွ ်ာ္ခင္းကိ ု ျမင္ၾကရေပသည္။ ပုဂံၿမိဳ႕ကိ ု
လည္း ခပ္ပ်ပ်ျမင္ႏိ ုင္ပါေသးသည္။
ေတာင္ထိပ္ရွ ိ အေဆာင္တစ္ခုအတြင္း သက္ရွ ိလူအရြယ္
သု ံးဆယ္ ့ခုနစ္မင္းနတ္႐ုပ္မ်ားကိ ု အပူေဇာ္ခံထားသည္။
ယု ံၾကည္ၾကသူတိ ု ႔က နတ္႐ုပ္မ်ားကိ ု အားကိ ုးဆုပန္ေနၾက
သည္ကိ ုလည္း အၿမဲလိ ုလိုျမင္ႏိ ုင္ၾကေပသည္။
ဘူမိေဗဒပညာရွင္မ်ားက ပုပ္ၸ ားေတာင္သည္ လြန္ခဲ ့ေသာ
အႏွစ္ ၁၅ သန္းေလာက္က ေပၚထြန္းလာသည္ဟု ဆိ ုၾကပါ
သည္။ ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွ ာျပင္အထက္ ၄၉၈၁ ေပအျမင့ ္တြင္ တည္ရွ ိေနသည္ ့ပုပ္ၸ ားေတာင္၏ ကန္ေတာ့ပု ံသဏၭ ာန္မီးေတာင္ အ၀သည္ ေျမာက္ဘက္တြင္ အေနာက္သိ ု ႔ အနည္းငယ္နိမ့ ္ေန ေသာေၾကာင္ ့ အေရွ ႕ဘက္၊ အေနာက္ဘက္ႏွင့ ္ ေတာင္ဘက္ တိ ု ႔တြင္ျမင့ ္ေနသည္ဟုထင္ရေပသည္။ ထိ ု ႕ေၾကာင္ ့ ပုပ္ၸ ားေတာင္
ကိ ု အေနာက္ဘက္မွ ၾကည့ ္လွ်င္ ေတာင္ထြတ္ႏွစ္ခုျမင္ရ၍
ေျမာက္ဘက္မွ ၾကည့ ္လွ်င္ ေတာင္ထြတ္တစ္ခုသာ ျမင္ေနရျခင္း ျဖစ္ေပသည္။ပုပ္ၸ ားေတာင္ကိ ု စပါးပံ ုေတာင္၊ ေရတြင္းေတာင္၊ ေမာင္းေတာင္၊ ငုတ္တိ ုေတာင္၊ လပိ ု ႔ေတာင္၊ မွန္ေတာင္၊ ေဆးပြင့ ္ေတာင္၊ စိန္ေတာင္၊ မာလာေတာင္၊ ကင္ပြန္းေတာင္ စသည္ ့ ေတာင္စြယ္မ်ားျဖင္ ့ ပတ္ရံထားသည္။ ပုပ္ၸ ားေတာင္မႀကီး သည္ မီးေတာင္ေပါက္ကြ ဲၿပီးသည္ ့ ေနာက္တြင္ မီးေတာင္ေသ တစ္ခုျဖစ္သြ ားခဲ ့သည္။ မီးေတာင္ေသထိပ္၀သည္ တစ္မိ ုင္ခန္ ႔ က်ယ္၍ ေပ ၂၆၅၀ ခန္ ႔ နက္႐ိ ႈင္းသည့္ ေခ်ာက္ကမ္းပါးႀကီး တစ္ခုအျဖစ္က်န္ရွိေနသည္။ ယင္းေခ်ာက္ႀကီးကိ ု ခ်ံ ဳမတြင္း ေခ်ာက္ဟုလည္း ေခၚၾကသည္။ မီးေတာင္ေပါက္ကြ ဲခဲ ့စဥ္က လြင္ ့စဥ္ခဲ ့သည္ ့ ေခ်ာ္ရည္မ်ားသည္ ပုပ္ၸ ားေတာင္မႀကီး၏ ေျမာက္ ဘက္ ၁၀ စတုရန္းမိ ုင္အထိ ဖု ံးလႊမ္းခဲ ့ၿပီး ေခ်ာ္တု ံးအပိ ုင္းအစ မ်ားကိ ု ယေန႔တိ ုင္ျမင္ႏိ ုင္ၾကေပသည္။ ပညာရွင္မ်ားက ပုပ္ၸ ား ေတာင္သည္ လြန္ခဲ ့ေသာ ႏွစ္ႏွစ္သိန္း ငါးေသာင္းခန္ ႔က မီးေတာင္ရွင္တစ္ခုျဖစ္ခဲ ့သည္ဟု ယူဆၾကပါသည္။ ပုပ္ၸ ားေတာင္ေဒသသည္ ျမန္မာႏိ ုင္ငံ၏ ေက်ာက္ေခတ္ဦး အညာသားယဥ္ေက်းမႈ (ဗညပေအ့ငေည ဃကူအကမန) ထြန္းကား ခဲ ့ရာ ေခ်ာက္၊ ေရနံေခ်ာင္း၊ ေညာင္ဦး စေသာေဒသမ်ားႏွင္ ့ တစ္ဆက္တစ္စပ္တည္းရွ ိေနေသာေၾကာင္ ့ ထိ ုအခ်ိန္ကာလ ကတည္းကပင္ ေက်ာက္ေခတ္လူသားမ်ားေနထိ ုင္ရာအရပ္ တစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း ယူဆႏိ ုင္ေပသည္။ ထိ ု႔အျပင္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္တစ္သန္းေလာက္က ဧရာ၀တီျဖစ္၏ အေရွ ႕ဘက္ကမ္းသည္ ပုပ္ၸ ားေတာင္ေနရာျဖစ္ႏိ ုင္ေၾကာင္း သမိ ုင္းပညာရွင္ ဆရာႀကီး ေဒါက္တာသန္းထြန္းက ခန္ ႔မွန္းခဲ ့ပါသည္။ အေမရိကန္ေရွးေဟာင္းသုေတသနပညာရွင္ ေဒါက္တာ မိ ုးဗီးယပ္စ္ (ၾသလငက်) သည္ ဆီလီကာႂကြယ္ေသာ မီးေတာင္ ေက်ာက္ျဖင္ ့ျပဳလုပ္ထားသည္ ့ ေက်ာက္လက္နက္မ်ားကိ ုလည္း ပုပ္ၸ ားေတာင္ေျခ၊ ဆယ္ေပါက္ရြ ာမွရရွ ိခဲ ့ဖူးသည္ ့အတြက္ ပုပ္ၸ ား ေဒသတြင္ ေက်ာက္ေခတ္သစ္ လူေနထိ ုင္မႈမ်ားရွ ိခဲ ့ေၾကာင္း ေရးသားခဲ ့ပါသည္။ ပုပ္ၸ ားေတာင္ေဒသသည္ မီးေတာင္ေက်ာက္ မ်ား ေပါမ်ားသည္ ့ေဒသျဖစ္ေသာေၾကာင္ ့ ေရွးဦးလူသားတိ ု ႔သည္ ထိ ုေက်ာက္မ်ားျဖင္ ့ လက္နက္မ်ား ျပဳလုပ္ခဲ ့ၾကျခင္း ျဖစ္ေပ သည္။ျမန္မာသမိ ုင္းစာအုပ္မ်ားတြင္ ပုပ္ၸ ားေတာင္ကိ ု ပုဂံေခတ္ ႏွင္ ့ဆက္ႏႊယ္လ်က္ေရးသားၾကပါသည္။
ထိ ု ႔ေၾကာင္ ့ ပုပ္ၸ ားေဒသ ကိ ု အလြန္ေရွးက်ေသာ ကာလမ်ားကတည္းက လူမ်ား စဥ္ဆက္ မျပတ္ ရွ ိေနခဲ ့သည္ ့ေနရာတစ္ခုအျဖစ္ ေဖာ္ၫႊန္းႏိ ုင္ေပသည္။ ေက်ာက္ေခတ္ဦး သိ ု ႔မဟုတ္ ေက်ာက္ေခတ္ေႏွ ာင္းကာလ ယဥ္ေက်းမႈ စတင္ထြန္းကား စျပဳခ်ိန္တြင္လူတိ ု ႔သည္ ေနကိ ု လည္းေကာင္း၊ မီးကိ ုလည္းေကာင္း၊ ေတာေတာင္ကိ ုလည္း ေကာင္းကိ ုးကြယ္ခဲ ့ၾကရာ ပုပ္ၸ ားေတာင္ကိ ုလည္းအားထား ကိ ုးကြယ္ရာတစ္ခုအျဖစ္သတ္မွတ္ထားခဲ ့ႏိ ုင္သည္ဟု ယူဆမိပါ သည္။ ထိ ု ႔ေၾကာင္ ့ ေျမလတ္ပိ ုင္းလြင္ျပင္က်ယ္တြင္ ထီးထီးမားမား တည္ရွိေနေသာ ပုပ္ၸားေတာင္ကို မဟာဂီရိ(ေတာင္ႀကီး) ဟူေသာ ပါဠိေ၀ါဟာရျဖင္ ့ အမည္မွည္ ့ေခၚရာမွ မင္းမဟာဂီရိ ဇာတ္လမ္း ေပၚထြန္းခဲ့ျခင္းလည္း ျဖစ္ႏိ ုင္ေပသည္။ မွန္နန္းရာဇ၀င္၊ အဂၤလိပ္ဘာသာျပန္ ၁၉၂၃ တြင္ ဧရာ၀တီျမစ္၏ အလယ္ပိ ုင္း၀န္းက်င္တြင္ က်ယ္ေလာင္ေသာ အသံႀကီးျမည္လ်က္ ေျမငလ်င္လႈပ္ခဲ ့ေၾကာင္း၊ ဖိ ုးဥေမာင္ အရပ္တြင္ ေရအိုင္ႀကီးတစ္ခုေပၚထြန္းလာခဲ ့ေၾကာင္း၊ စမံ ု၊ စၿမိတ္ျမစ္ႏွစ္စင္း စီးဆင္းလာေၾကာင္း၊ ပုပ္ၸားေတာင္သည္ ေျမမွထြက္လာေၾကာင္းႏွင္ ့သေရေခတ္ၱရာ ၀န္းက်င္မွပင္လယ္ ခမ္းေျခာက္သြ ားေၾကာင္း ေရးသားေဖာ္ျပထားရာ လြန္ခဲ ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း တစ္သန္းေလာက္ကျဖစ္မည္ဟု ခန္ ႔မွန္းၾကေပသည္။ ၿမိဳ႕ျပႏိ ုင္ငံမ်ား စတင္ထြန္းကားလာခ်ိန္၀ယ္ ပ်ဴေရွးေဟာင္းၿမိဳ႕ျပ မ်ားျဖစ္သည္ ့ သေရေခတ္ၱရာ၊ ဗိႆႏိ ုးႏွင္ ့ ဟန္လင္းတိ ု ႕သည္ ပုပ္ၸ ားေတာင္ႏွင္ ့ အလွမ္းေ၀းကြ ာသည့္ေနရာေဒသမ်ားတြင္ ရွ ိခဲ ့ေသာေၾကာင္ ့ ပ်ဴသမိ ုင္းမွတ္တမ္းမ်ားတြင္ပုပ္ၸားေတာင္ သည္ တိမ္ျမဳပ္လ်က္ရွ ိေနခဲ ့ေပသည္။
သိ ု ႔ေသာ္ ပ်ဴၿမိ ဳ႕ျပမ်ား ပ်က္သုဥ္းၿပီး ပုဂံေပၚထြန္းလာခ်ိန္တြင္မူ ပုပ္ၸ ားသည္ အလြန္ အေရးပါေသာေနရာတစ္ခုျဖစ္လာခဲ ့သည္။ ျမန္မာရာဇ၀င္က်မ္း မ်ား အဆိ ုအရ ပုဂံေခတ္တြင္ ပ်ဴမင္းထီးလက္ထက္မွစ၍ ပုဂံ မင္းမ်ားသည္ ႏွစ္စဥ္ ပုပ္ၸ ားေတာင္တက္ပြ ဲက်င္းပခဲ ့ျပီး ပုပ္ၸ ားကိ ု နတ္ေတာင္ဟု ေခၚေ၀ၚခဲ ့ၾကသည္။ မည္သည့ ္ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့ ္ ေတာင္တက္ပြ ဲမ်ား က်င္းပခဲ ့သည္ ျမင့ ္ျမတ္ေသာ ေတာင္တစ္ခုဟု အိ ဟု ယူဆၾကပါသည္။ မည္သည့ ္ ကိ ုးကြယ္ျခင္းကား မရွ ိေသးပါေခ်။ ပုဂံေခတ္တြင္ ပုပ္ၸ ားသည္ ျပည္ မင္းမဟာဂီရိတိ ု ႔ နတ္ေမာင္ႏွမစံေ ခဲ ့သည္။ေအဒီ ၉၀၄ တြင္မွ ပုဂံဘု သည္ တေကာင္းမွ ေမ်ာလာခဲ ့ေ ေမာင္ႏွမတိ ု ႔ေနသည့္ စကားပင္ ပုပ္ၸ ားတြင္ ထားကာျပည္သူမ်ားအား ပုပ္ၸ ားသည္ မင္းမဟာဂီရိတိ ု ႔ နတ္ ေတာ္ျဖစ္လာခဲ ့ေလေတာ့သည္။ မ ေသာေတာင္ေတာ္ဟု အဓိပ္ၸ ာယ္ရ ျဖစ္လာေသာ ပုပ္ၸ ားေဒသတြင္ ေပါ သည္လည္း ေတာ္၀င္ပန္း (၀ါ) န မင္းမဟာဂီရိသည္ ျမန္မာ႐ိ ုးရ အေစာဆံုးေသာ နတ္တစ္ပါးျဖစ္ကုန္းေဘာင္ေခတ္ ျမန္မာနန္းတြ မႏ္ၲ ေလး ရတနာပံ ုေခတ္တိ ုင္ေအ ကိ ုးကြယ္ခဲ့ၾကပု ံရွ ိၿပီး မင္းမွအစ ျပ တစ္ႀကိမ္ ထိ ုနတ္ေမာင္ႏွမကိ ု ဖူ လည္း ပုဂံေခတ္မွစ၍ ျမန္မ ထု ံးတမ္းတစ္ခုသဖြယ္ျဖစ္ေနၿပီဟုဆိ ု ဘုရင္လက္ထက္တြင္ ေထရ၀ါဒဗု
ပုပ္ၸ ားေတာင္ကိ ုလည္းအားထား ္မွတ္ထားခဲ ့ႏိ ုင္သည္ဟု ယူဆမိပါ င္းလြင္ျပင္က်ယ္တြင္ ထီးထီးမားမား ာင္ကို မဟာဂီရိ(ေတာင္ႀကီး) အမည္မွည္ ့ေခၚရာမွ မင္းမဟာဂီရိ းလည္း ျဖစ္ႏိ ုင္ေပသည္။ ဂၤလိပ္ဘာသာျပန္ ၁၉၂၃ တြင္ း၀န္းက်င္တြင္ က်ယ္ေလာင္ေသာ လ်င္လႈပ္ခဲ ့ေၾကာင္း၊ ဖိ ုးဥေမာင္ နွစ္ခုေပၚထြန္းလာခဲ ့ေၾကာင္း၊ စမံ ု၊ လာေၾကာင္း၊ ပုပ္ၸ ားေတာင္သည္ သ ေရေခတ္ၱရာ ၀န္းက်င္မွပင္လယ္ ေရးသားေဖာ္ျပထားရာ လြန္ခဲ ့ေသာ ကျဖစ္မည္ဟု ခန္ ႔မွန္းၾကေပသည္။ ားလာခ်ိန္၀ယ္ ပ်ဴေရွးေဟာင္းၿမိဳ႕ျပ ာ၊ ဗိသနိုး ုးႏွင္ ့ ဟန္လင္းတိ ု ႕သည္ ေ၀းကြ ာသည့္ေနရာေဒသမ်ားတြင္ သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားတြင္ပုပ္ၸားေတာင္ ခ့ေပသည္။
သိ ု ႔ေသာ္ ပ်ဴၿမိ ဳ႕ျပမ်ား ာခ်ိန္တြင္မူ ပုပ္ၸ ားသည္ အလြန္ စ္လာခဲ ့သည္။ ျမန္မာရာဇ၀င္က်မ္း င္ ပ်ဴမင္းထီးလက္ထက္မွစ၍ ပုဂံ တာင္တက္ပြ ဲက်င္းပခဲ ့ျပီး ပုပ္ၸ ားကိ ု သည္။ မည္သည့ ္ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့ ္ ေတာင္တက္ပြ ဲမ်ား က်င္းပခဲ ့သည္ကိ ုမူ မသိရွ ိၾကေသာ္လည္း ျမင့ ္ျမတ္ေသာ ေတာင္တစ္ခုဟု အသိအမွတ္ျပဳထားေသာေၾကာင့ ္ ဟု ယူဆၾကပါသည္။ မည္သည့ ္ နတ္ဟူ၍ အမည္နာမျဖင့ ္ ကိ ုးကြယ္ျခင္းကား မရွ ိေသးပါေခ်။
ပုဂံေခတ္တြင္ ပုပ္ၸ ားသည္ ျပည္သူတစ္ရပ္လံ ုးကိ ုးကြယ္ေသာ မင္းမဟာဂီရိတိ ု ႔ နတ္ေမာင္ႏွမစံေပ်ာ္ရာ ေတာင္ေတာ္ျဖစ္လာ ခဲ ့သည္။ေအဒီ ၉၀၄ တြင္မွ ပုဂံဘုရင္ ေသဥ္လည္ေၾကာင္မင္း သည္ တေကာင္းမွ ေမ်ာလာခဲ ့ေသာ ေမာင္တင့္တယ္နတ္ ေမာင္ႏွမတိ ု ႔ေနသည့္ စကားပင္ႀကီးကိ ု နတ္႐ုပ္မ်ားထု၍ ပုပ္ၸ ားတြင္ ထားကာျပည္သူမ်ားအား ကိ ုးကြယ္ေစခဲ ့ေသာေၾကာင္ ့ ပုပ္ၸ ားသည္ မင္းမဟာဂီရိတိ ု ႔ နတ္ေမာင္ႏွမစံေပ်ာ္ရာ ေတာင္ ေတာ္ျဖစ္လာခဲ ့ေလေတာ့သည္။ မဟာဂီရိဟူသည္မွ ာ ႀကီးျမတ္ ေသာေတာင္ေတာ္ဟု အဓိပ္ၸ ာယ္ရသည္။ သိ ု ႔ျဖင္ ့ နတ္ေတာင္ ျဖစ္လာေသာ ပုပ္ၸ ားေဒသတြင္ ေပါမ်ားလွသည္ ့ (စံကား) ပန္း သည္လည္း ေတာ္၀င္ပန္း (၀ါ) နတ္ပန္းျဖစ္လာခဲ ့ရသည္။ မင္းမဟာဂီရိသည္ ျမန္မာ႐ိ ုးရာ နတ္ယံ ုၾကည္မႈသမိ ုင္းတြင္ အေစာဆံုးေသာ နတ္တစ္ပါးျဖစ္သည္ဟု ဆိ ုႏိ ုင္ေပသည္။ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ ျမန္မာနန္းတြင္း၌ မင္းမဟာဂီရိနတ္ကိ ု မႏ္ၲ ေလး ရတနာပံ ုေခတ္တိ ုင္ေအာင္ စဥ္ဆက္မျပတ္ထားရွ ိ ကိ ုးကြယ္ခဲ့ၾကပု ံရွ ိၿပီး မင္းမွအစ ျပည္သူတစ္ရပ္လံ ုး တစ္ႏွစ္ တစ္ႀကိမ္ ထိ ုနတ္ေမာင္ႏွမကိ ု ဖူးေျမာ္ၾကသည္ဟုဆိ ုသျဖင္ ့ လည္း ပုဂံေခတ္မွစ၍ ျမန္မာတိ ု ႔၏နတ္ကိ ုးကြယ္မႈသည္ ထု ံးတမ္းတစ္ခုသဖြယ္ျဖစ္ေနၿပီဟုဆိ ုႏိ ုင္ေပသည္။ အေနာ္ရထာ ဘုရင္လက္ထက္တြင္ ေထရ၀ါဒဗုဒ္ၶသာသနာေတာ္က်ယ္ျပန္ ႔ လာသည္ ့တိ ုင္ နတ္ကိ ုးကြယ္မႈမွ ာ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းကြယ္ေပ်ာက္သြား ျခင္းမရွ ိခဲ ့သည္ ့အျပင္ ယေန႔တိုင္ျမန္မာအိမ္တိ ုင္းေလာက္နီး ပါး၌ အိမ္တြင္းမင္းမဟာဂီရိ နတ္ကိ ုထားရွ ိ ကိ ုးကြယ္ေနၾကဆဲ ျဖစ္ပါသည္။
(ေတာင္ေတာ္ေရႊပုပ္ၸ ား နဲ ့မန္းကီးေလးေတြကဖက္စပ္ဗ်)
+ေမာင္သာ(ေရွးေဟာင္းသုေတသန)+
No comments:
Post a Comment