==လူထုက ်န္းမာေရး(ေလပြျခင္းကို သက္သာေစမည့္နည္းလမ္းအခ်ိဳ႕)==

>

**Public Health**
အစာေျခာက္ေတြကို အစားမ်ား တာေၾကာင့္ အစာမေၾကဘဲ ေလပြတာ မ်ိဳးေတြ ျဖစ္ေစ တတ္ပါတယ္။ ေလပြတာ ကို အလြယ္တကူ သက္ သာေစမယ့္နည္း လမ္းေတြရွိပါတယ္။
သင္ေန႔စဥ္စားေန က ်အစား အစာေတြကို သတ္မွန္ထားၿပီး အစာစားၿပီးတိုင္း ျဖစ္ေပၚတတ္တဲ့ သင့္ က ်န္းမာေရး အေျခအေနကို ေလ့လာႏိုင္ ပါတယ္။ ေန႔တိုင္း ေလပြ တယ္လို႔ခံစား ေနရရင္ သင္စားေနက ် အစားအစာေတြ ရဲ႕ အစာစား နည္းပံုစံကို ငါးရက္ေလာက္ ေျပာင္းကာ စားေပးပါ။



++ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ++

 တစ္ေန႔တာ အတြက္ လိုအပ္တဲ့ေရ ပမာဏထက္ နည္းတာေၾကာင့္ အစာမ ေၾကတာနဲ႔ မူးေဝတာမ်ိဳးေတြျဖစ္ေစႏိုင္ပါ တယ္။ တစ္ေန႔ကို ေရေျခာက္ဖန္ခြက္ ေလာက္ေသာက္ေပးပါ။ ေလပြတာကို လည္း သက္သာေစႏိုင္ပါတယ္။


++မနက္စာ စားပါ++

 အုတ္ဂ်ံုပါဝင္တဲ့ အစားအစာေတြနဲ႔ ဥအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အေစ့အဆန္၊ ဘယ္ရီသီး၊ ဒိန္ခ်ဥ္ စတာေတြကို နံနက္ပိုင္းအစားအစာ မွာ ပါဝင္ေအာင္စားေပးပါ။ မနက္စာစား သူေတြအေနနဲ႔ တစ္ေန႔တာဇီဝ႐ုပ္ျဖစ္ ပ်က္မႈကို ေကာင္းေစၿပီး၊ စြမ္းအင္ေတြကို လည္း ရရွိေစႏိုင္ပါတယ္။ အစာအခ်ိဳ႕ကို ေလ  ်ာ့စားပါ အေရာင္ခြ်တ္ထားၿပီး ျဖဴေဖြး ေအာင္ျပဳလုပ္ထားတဲ့ အစားအစာေတြ၊ သၾကား၊ ေကာ္ဖီနဲ႔ အယ္လ္ကိုေဟာပါ ဝင္တဲ့ေဖ်ာ္ရည္ေတြကို ေလွ်ာ့ေသာက္ ေပးပါ။ က  ်န္းမာေရးနဲ႔ ညီညြတ္တဲ့ ဟင္း ခ်က္နည္းျဖစ္ေစဖို႔ စာအုပ္ေတြ ကိုေလ့ လာၿပီး ခ်က္ျပဳတ္ပါ။  

++ဖိစီးမႈနည္းပါေစ++ 

စိတ္ဖိစီးမႈေၾကာင့္ သင့္ေလပြ ေစတာမ်ိဳး မဟုတ္ေပမယ့္။ စိတ္ဖိစီးမႈ ေၾကာင့္ အစာစားမွားရာကေန ေလပြေစ တတ္ပါတယ္။ စိတ္ဖိစီးမႈေလ  ်ာ့ပါးေစဖို႔ လမ္းေလ  ်ွာက္ေလ့က ်င့္ခန္း၊ တရားထိုင္ တဲ့ေလ့က်င့္ခန္း၊ ေယာဂေလ့က ်င့္ခန္း ေတြနဲ႔ အသက္႐ွဴသြင္း၊ ရွဴထုတ္ျပဳလုပ္ တဲ့ေလ့က ်င့္ခန္းေတြကို ပံုမွန္ျပဳလုပ္ေပး ပါ။ အခ်ိန္ျပည့္ဆိုသလို ေလ့က်င့္ခန္းျပဳ လုပ္တာမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ စိတ္ကိုေပ်ာ္ရႊင္ေစ ဖို႔ကို ဦးစားေပးၿပီးေလ့က်င့္ေပးပါ။ ေလ့ လာမႈေတြအရ အေပါင္းအသင္းေတြနဲ႔အ တူ လမ္းေလွ်ာက္ ေလ့က ်င့္ခန္းျပဳလုပ္တာ ေၾကာင့္ စိတ္ကိုေပ်ာ္ရႊင္ ေစႏိုင္ၿပီး တစ္ ရက္မွာ ေျခလွမ္းေပါင္း တစ္ေသာင္း ေက   ်ာ္ေလာက္ ေလ  ်ွာက္ေပးသင့္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ 

++အျခားကုသမႈ နည္းလမ္းမ်ား++

 လက္ဖက္စိမ္း လက္ဖက္ရည္ ပႈပႈေသာက္တာမ်ိဳး၊ လာဗန္ဒါအရြက္ကို ေရ ေႏြးပူပူနဲ႔ ေသာက္တာမ်ိဳးေတြက ေလပြ တာကို သက္သာေစႏိုင္ပါတယ္။ ေရခ်ိဳး ဆားနဲ႔ ေရခပ္ေႏြးေႏြးထဲမွာစိမ္ခ်ိဳးပါ။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္သည္ဆိုရင္ေတာ့ ေရေႏြး နဲ႔ စိမ္ခ်ိဳးတာကို ေရွာင္သင့္ပါတယ္။ 

++ဆရာဝန္နွင့္ တိုင္ပင္ပါ++ 

အစာစားနည္းပံုစံ ေျပာင္းလဲၿပီး ငါး ရက္နဲ႔ ၁၀ ရက္ၾကာတဲ့ အထိ ေလပြတာ က မသက္သာဘူးဆိုရင္ေတာ့ နားလည္ တဲ့ဆရာဝန္တစ္ဦးရဲ႕ အႀကံကိုယူသင့္ပါ တယ္။ သင့္မွာ တျခား က ်န္းမာေရးျပႆ သနာေတြမရွိဘူး ဆိုရင္ေတာင္ ေဝဒနာ သက္သာေစဖို႔ တိတိက   ်က  ်ကုသမႈေပး ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။

 **လမင္းေလး**

Good Health

**Public Health**
အစာေျခာက္ေတြကို အစားမ်ား တာေၾကာင့္ အစာမေၾကဘဲ ေလပြတာ မ်ိဳးေတြ ျဖစ္ေစ တတ္ပါတယ္။ ေလပြတာ ကို အလြယ္တကူ သက္ သာေစမယ့္နည္း လမ္းေတြရွိပါတယ္။
သင္ေန႔စဥ္စားေန က ်အစား အစာေတြကို သတ္မွန္ထားၿပီး အစာစားၿပီးတိုင္း ျဖစ္ေပၚတတ္တဲ့ သင့္ က ်န္းမာေရး အေျခအေနကို ေလ့လာႏိုင္ ပါတယ္။ ေန႔တိုင္း ေလပြ တယ္လို႔ခံစား ေနရရင္ သင္စားေနက ် အစားအစာေတြ ရဲ႕ အစာစား နည္းပံုစံကို ငါးရက္ေလာက္ ေျပာင္းကာ စားေပးပါ။



++ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ++

 တစ္ေန႔တာ အတြက္ လိုအပ္တဲ့ေရ ပမာဏထက္ နည္းတာေၾကာင့္ အစာမ ေၾကတာနဲ႔ မူးေဝတာမ်ိဳးေတြျဖစ္ေစႏိုင္ပါ တယ္။ တစ္ေန႔ကို ေရေျခာက္ဖန္ခြက္ ေလာက္ေသာက္ေပးပါ။ ေလပြတာကို လည္း သက္သာေစႏိုင္ပါတယ္။


++မနက္စာ စားပါ++

 အုတ္ဂ်ံုပါဝင္တဲ့ အစားအစာေတြနဲ႔ ဥအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အေစ့အဆန္၊ ဘယ္ရီသီး၊ ဒိန္ခ်ဥ္ စတာေတြကို နံနက္ပိုင္းအစားအစာ မွာ ပါဝင္ေအာင္စားေပးပါ။ မနက္စာစား သူေတြအေနနဲ႔ တစ္ေန႔တာဇီဝ႐ုပ္ျဖစ္ ပ်က္မႈကို ေကာင္းေစၿပီး၊ စြမ္းအင္ေတြကို လည္း ရရွိေစႏိုင္ပါတယ္။ အစာအခ်ိဳ႕ကို ေလ  ်ာ့စားပါ အေရာင္ခြ်တ္ထားၿပီး ျဖဴေဖြး ေအာင္ျပဳလုပ္ထားတဲ့ အစားအစာေတြ၊ သၾကား၊ ေကာ္ဖီနဲ႔ အယ္လ္ကိုေဟာပါ ဝင္တဲ့ေဖ်ာ္ရည္ေတြကို ေလွ်ာ့ေသာက္ ေပးပါ။ က  ်န္းမာေရးနဲ႔ ညီညြတ္တဲ့ ဟင္း ခ်က္နည္းျဖစ္ေစဖို႔ စာအုပ္ေတြ ကိုေလ့ လာၿပီး ခ်က္ျပဳတ္ပါ။  

++ဖိစီးမႈနည္းပါေစ++ 

စိတ္ဖိစီးမႈေၾကာင့္ သင့္ေလပြ ေစတာမ်ိဳး မဟုတ္ေပမယ့္။ စိတ္ဖိစီးမႈ ေၾကာင့္ အစာစားမွားရာကေန ေလပြေစ တတ္ပါတယ္။ စိတ္ဖိစီးမႈေလ  ်ာ့ပါးေစဖို႔ လမ္းေလ  ်ွာက္ေလ့က ်င့္ခန္း၊ တရားထိုင္ တဲ့ေလ့က်င့္ခန္း၊ ေယာဂေလ့က ်င့္ခန္း ေတြနဲ႔ အသက္႐ွဴသြင္း၊ ရွဴထုတ္ျပဳလုပ္ တဲ့ေလ့က ်င့္ခန္းေတြကို ပံုမွန္ျပဳလုပ္ေပး ပါ။ အခ်ိန္ျပည့္ဆိုသလို ေလ့က်င့္ခန္းျပဳ လုပ္တာမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ စိတ္ကိုေပ်ာ္ရႊင္ေစ ဖို႔ကို ဦးစားေပးၿပီးေလ့က်င့္ေပးပါ။ ေလ့ လာမႈေတြအရ အေပါင္းအသင္းေတြနဲ႔အ တူ လမ္းေလွ်ာက္ ေလ့က ်င့္ခန္းျပဳလုပ္တာ ေၾကာင့္ စိတ္ကိုေပ်ာ္ရႊင္ ေစႏိုင္ၿပီး တစ္ ရက္မွာ ေျခလွမ္းေပါင္း တစ္ေသာင္း ေက   ်ာ္ေလာက္ ေလ  ်ွာက္ေပးသင့္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ 

++အျခားကုသမႈ နည္းလမ္းမ်ား++

 လက္ဖက္စိမ္း လက္ဖက္ရည္ ပႈပႈေသာက္တာမ်ိဳး၊ လာဗန္ဒါအရြက္ကို ေရ ေႏြးပူပူနဲ႔ ေသာက္တာမ်ိဳးေတြက ေလပြ တာကို သက္သာေစႏိုင္ပါတယ္။ ေရခ်ိဳး ဆားနဲ႔ ေရခပ္ေႏြးေႏြးထဲမွာစိမ္ခ်ိဳးပါ။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္သည္ဆိုရင္ေတာ့ ေရေႏြး နဲ႔ စိမ္ခ်ိဳးတာကို ေရွာင္သင့္ပါတယ္။ 

++ဆရာဝန္နွင့္ တိုင္ပင္ပါ++ 

အစာစားနည္းပံုစံ ေျပာင္းလဲၿပီး ငါး ရက္နဲ႔ ၁၀ ရက္ၾကာတဲ့ အထိ ေလပြတာ က မသက္သာဘူးဆိုရင္ေတာ့ နားလည္ တဲ့ဆရာဝန္တစ္ဦးရဲ႕ အႀကံကိုယူသင့္ပါ တယ္။ သင့္မွာ တျခား က ်န္းမာေရးျပႆ သနာေတြမရွိဘူး ဆိုရင္ေတာင္ ေဝဒနာ သက္သာေစဖို႔ တိတိက   ်က  ်ကုသမႈေပး ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။

 **လမင္းေလး**

Good Health