+Public Health+
လူသားတစ္ေယာက္အတြက္ ကိုယ္တြင္းအေလးခ်ိန္ဟာ ပ်မ္းမွ် ၉၈ ဒႆသမ ၆ ဒီဂရီျဖစ္ျပီး ရာသီဥတုေပၚ မူတည္၍ ၎ပမာဏထက္ အပူခ်ိန္ အတက္၊အက ် အနည္းငယ္ ေျပာင္းလဲတတ္ပါတယ္။ကိုယ္အတြင္းအပူမ်ားတာကို ေဆးပညာေလာကမွာ " heat stress" လို႔ေခၚၾကျပီး ခႏၶာကိုယ္တြင္းအပူခ်ိန္က သူ႔အလိုလို ေအးသြားတာမ်ိဳး မရွိတတ္ပါဘူး။ လိုအပ္တာထက္ အပူခ်ိန္မ်ားေနတဲ႔အခါ ပိန္ခ်ံဳးလာျခင္း၊ ၾကြက္တက္ျခင္း၊ လ ်ွာ- ႏွုတ္ခမ္းေတြသာမက အရည္ျပားေပၚမွာ အဖုအပိမ္႔ေတြ ထြက္လာျခင္း၊ ဝက္ျခံထြက္ျခင္း၊ ေခါင္းမူးေဝျခင္း၊ ပ်ိဳ႕အန္ျခင္းတို႔အျပင္ ခႏၶာကိုယ္တြင္း ကလီစာေတြကိုပါ ပ်က္စီးေစႏုိင္တယ္လို႔ ေလ႔လာခ်က္အရ သိရပါတယ္။ ေရခဲေရမ်ား၊ ေရေႏြး၊စြပ္ျပဳတ္စတဲ႔ အရည္ပူပူမ်ား၊ ေနပူပူထဲ အခ်ိန္အၾကာၾကီး သြားျခင္း၊ ငရုတ္သီး၊ ဂ်င္း၊မွ်စ္ခ်ဥ္၊ငရုတ္ေကာင္း၊ပတဲေကာစတဲ႔ ပူပူေလာင္ေလာင္ အစပ္ေတြစားျခင္း၊ ေရေသာက္နည္းျခင္းတို႔က ကိုယ္တြင္း အပူရွိန္ ျမင္႔တက္လာေစလို႔ (အထူး)ေရွာင္က ်ဥ္ေပးရမယ္႔ အစားအေသာက္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္တြင္း အပူျငိမ္းေစဖို႔အတြက္ အဓိကေဆးကေတာ႔ ေရဝဝေသာက္၍ တစ္ေန႔ကို ေရႏွစ္ၾကိမ္ခ်ိဳးေပးျခင္းပါပဲ။ မိုးရာသီမွလဲြ၍ ခ်မ္းေအးတဲ႔ ေဆာင္းရာသီနဲ႔ ေႏြပူပူတို႔မွာ ခႏၶာကိုယ္တြင္း အပူဓာတ္မ်ားသူေတြအေနျဖင္႔ ယခင္ကထက္ ေရပိုေသာက္ရင္း၊ ေန႔စဥ္စားသမွ် အစားအစာေတြထဲမွာ ေရဓာတ္ၾကြယ္ဝတဲ႔ အေအးစာေလးေတြကို ျဖည္႔စြက္စာအျဖစ္ စားသံုးသင္႔ပါတယ္။
(၁) ဖရဲသီး။
(၂) သခြားသီး ။
(၃) ပူစီနံရြက္ ။
ပူစီနံရြက္ဟာ ခႏၶာကိုယ္တြင္းကို ေအးျမေစတာေၾကာင္႔ ျမန္မာ၊အိႏၵိယ၊ဗီယက္နမ္၊မကာအိုစတဲ႔ အာရွတိုက္တခြင္ရွိ ေရွးတိုင္းရင္းေဆးဆရာၾကီးမ်ားက ပူစီနံပင္မ်ားကို အပူျငိမ္းေဆးအျဖစ္ ေဆးဝါးေဖာ္စပ္လာခဲ႔ၾကပါတယ္။
(၄) မုန္လာဥျဖဴ အျဖဴေရာင္။
မုန္လာဥေလးေတြမွာ ဗီတာမင္စီပါရွိတဲ႔အျပင္ ကိုယ္တြင္း အပူရွိန္ကို တိုက္ထုတ္ေပးႏုိင္တဲ႔ ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္ပစၥည္းေတြ အလံုအေလာက္ပါရွိေနပါတယ္။ဒါေၾကာင္႔ heat stress ကို တိုက္ထုတ္ေပးႏုိင္တဲ႔ မုန္လာဥအျဖဴေတြကို စားျဖစ္ေအာင္စားေပးပါ။
(၅) ႏွမ္း။
နွမ္းေစ႔ေလးေတြက အပူျငိမ္းေအးေစတဲ႔ အိမ္တြင္းေဆးဝါး တစ္မ်ိဳးျဖစ္တာေၾကာင္႔ ႏွမ္းစားရင္း ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ။ ႏွမ္းပ်စ္၊နွမ္းယိုေလးေတြကလည္း အပူျငိမ္းေအးေစေအာင္ အေထာက္အပ႔ံ ေပးပါတယ္။
(၆) စမံုစပါး။
စမံုစပါးအေစ႔ေလးေတြကို ေသာက္ေရခြက္ထဲ တစ္ညအိပ္စိမ္ထားျပီး နံနက္ အိပ္ယာထတဲ႔အခါ ေရေသာက္ရင္း အဖတ္ေတြပါ ကုန္ေအာင္ ဝါးစားေပးပါ။ တစ္ေန႔တာလံုး အပူျငိမ္းေအးေစႏိုင္တဲ႔အျပင္ ခံတြင္းရနံ႕ကိုပါ ရွင္းသန္႔ေစပါတယ္။
(၆) အုန္းစိမ္းေရ ။
အုန္းသီးစိမ္းႏုႏုမွရတဲ႔ အုန္းစိမ္းရည္ဟာလည္း ခႏၶာကိုယ္တြင္း အပူျငိမ္းေစတဲ႔ ေဆးေကာင္းတစ္လက္ျဖစ္တာမို႔ ကိုယ္တြင္းအပူဓာတ္မ်ားသူေတြနဲ႔ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္ေလာင္းမ်ား မွီဝဲသင္႔ပါတယ္။ ေရဓာတ္ခမ္းေျခာက္ျခင္း မွလည္း ကာကြယ္ေပးပါတယ္။
Credit : တင္ထက္ထက္ေဇာ္ (ေၾကးမံု)
+Public Health+
လူသားတစ္ေယာက္အတြက္ ကိုယ္တြင္းအေလးခ်ိန္ဟာ ပ်မ္းမွ် ၉၈ ဒႆသမ ၆ ဒီဂရီျဖစ္ျပီး ရာသီဥတုေပၚ မူတည္၍ ၎ပမာဏထက္ အပူခ်ိန္ အတက္၊အက ် အနည္းငယ္ ေျပာင္းလဲတတ္ပါတယ္။ကိုယ္အတြင္းအပူမ်ားတာကို ေဆးပညာေလာကမွာ " heat stress" လို႔ေခၚၾကျပီး ခႏၶာကိုယ္တြင္းအပူခ်ိန္က သူ႔အလိုလို ေအးသြားတာမ်ိဳး မရွိတတ္ပါဘူး။ လိုအပ္တာထက္ အပူခ်ိန္မ်ားေနတဲ႔အခါ ပိန္ခ်ံဳးလာျခင္း၊ ၾကြက္တက္ျခင္း၊ လ ်ွာ- ႏွုတ္ခမ္းေတြသာမက အရည္ျပားေပၚမွာ အဖုအပိမ္႔ေတြ ထြက္လာျခင္း၊ ဝက္ျခံထြက္ျခင္း၊ ေခါင္းမူးေဝျခင္း၊ ပ်ိဳ႕အန္ျခင္းတို႔အျပင္ ခႏၶာကိုယ္တြင္း ကလီစာေတြကိုပါ ပ်က္စီးေစႏုိင္တယ္လို႔ ေလ႔လာခ်က္အရ သိရပါတယ္။ ေရခဲေရမ်ား၊ ေရေႏြး၊စြပ္ျပဳတ္စတဲ႔ အရည္ပူပူမ်ား၊ ေနပူပူထဲ အခ်ိန္အၾကာၾကီး သြားျခင္း၊ ငရုတ္သီး၊ ဂ်င္း၊မွ်စ္ခ်ဥ္၊ငရုတ္ေကာင္း၊ပတဲေကာစတဲ႔ ပူပူေလာင္ေလာင္ အစပ္ေတြစားျခင္း၊ ေရေသာက္နည္းျခင္းတို႔က ကိုယ္တြင္း အပူရွိန္ ျမင္႔တက္လာေစလို႔ (အထူး)ေရွာင္က ်ဥ္ေပးရမယ္႔ အစားအေသာက္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္တြင္း အပူျငိမ္းေစဖို႔အတြက္ အဓိကေဆးကေတာ႔ ေရဝဝေသာက္၍ တစ္ေန႔ကို ေရႏွစ္ၾကိမ္ခ်ိဳးေပးျခင္းပါပဲ။ မိုးရာသီမွလဲြ၍ ခ်မ္းေအးတဲ႔ ေဆာင္းရာသီနဲ႔ ေႏြပူပူတို႔မွာ ခႏၶာကိုယ္တြင္း အပူဓာတ္မ်ားသူေတြအေနျဖင္႔ ယခင္ကထက္ ေရပိုေသာက္ရင္း၊ ေန႔စဥ္စားသမွ် အစားအစာေတြထဲမွာ ေရဓာတ္ၾကြယ္ဝတဲ႔ အေအးစာေလးေတြကို ျဖည္႔စြက္စာအျဖစ္ စားသံုးသင္႔ပါတယ္။
(၁) ဖရဲသီး။
(၂) သခြားသီး ။
(၃) ပူစီနံရြက္ ။
ပူစီနံရြက္ဟာ ခႏၶာကိုယ္တြင္းကို ေအးျမေစတာေၾကာင္႔ ျမန္မာ၊အိႏၵိယ၊ဗီယက္နမ္၊မကာအိုစတဲ႔ အာရွတိုက္တခြင္ရွိ ေရွးတိုင္းရင္းေဆးဆရာၾကီးမ်ားက ပူစီနံပင္မ်ားကို အပူျငိမ္းေဆးအျဖစ္ ေဆးဝါးေဖာ္စပ္လာခဲ႔ၾကပါတယ္။
(၄) မုန္လာဥျဖဴ အျဖဴေရာင္။
မုန္လာဥေလးေတြမွာ ဗီတာမင္စီပါရွိတဲ႔အျပင္ ကိုယ္တြင္း အပူရွိန္ကို တိုက္ထုတ္ေပးႏုိင္တဲ႔ ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္ပစၥည္းေတြ အလံုအေလာက္ပါရွိေနပါတယ္။ဒါေၾကာင္႔ heat stress ကို တိုက္ထုတ္ေပးႏုိင္တဲ႔ မုန္လာဥအျဖဴေတြကို စားျဖစ္ေအာင္စားေပးပါ။
(၅) ႏွမ္း။
နွမ္းေစ႔ေလးေတြက အပူျငိမ္းေအးေစတဲ႔ အိမ္တြင္းေဆးဝါး တစ္မ်ိဳးျဖစ္တာေၾကာင္႔ ႏွမ္းစားရင္း ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ။ ႏွမ္းပ်စ္၊နွမ္းယိုေလးေတြကလည္း အပူျငိမ္းေအးေစေအာင္ အေထာက္အပ႔ံ ေပးပါတယ္။
(၆) စမံုစပါး။
စမံုစပါးအေစ႔ေလးေတြကို ေသာက္ေရခြက္ထဲ တစ္ညအိပ္စိမ္ထားျပီး နံနက္ အိပ္ယာထတဲ႔အခါ ေရေသာက္ရင္း အဖတ္ေတြပါ ကုန္ေအာင္ ဝါးစားေပးပါ။ တစ္ေန႔တာလံုး အပူျငိမ္းေအးေစႏိုင္တဲ႔အျပင္ ခံတြင္းရနံ႕ကိုပါ ရွင္းသန္႔ေစပါတယ္။
(၆) အုန္းစိမ္းေရ ။
အုန္းသီးစိမ္းႏုႏုမွရတဲ႔ အုန္းစိမ္းရည္ဟာလည္း ခႏၶာကိုယ္တြင္း အပူျငိမ္းေစတဲ႔ ေဆးေကာင္းတစ္လက္ျဖစ္တာမို႔ ကိုယ္တြင္းအပူဓာတ္မ်ားသူေတြနဲ႔ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္ေလာင္းမ်ား မွီဝဲသင္႔ပါတယ္။ ေရဓာတ္ခမ္းေျခာက္ျခင္း မွလည္း ကာကြယ္ေပးပါတယ္။
Credit : တင္ထက္ထက္ေဇာ္ (ေၾကးမံု)
No comments:
Post a Comment