လူထုက်န္းမာေရး(သြားက်ဥ္ျခင္းအတြက္ ကုသမႈ )

>

**Public Health**

သင့္သြားေတြကို ျဖတ္ၿပီး ေလကို စုပ္လိုက္႐ံု ဒါမွမဟုတ္ပူတဲ့၊ ေအးတဲ့ အစာေတြကို ကိုက္လိုက္႐ံုနဲ႔ ႐ုတ္တရက္ စူးစူးရွရွ နာက်င္ သြားပါသလား။ သြားက်ဥ္တဲ့အခါ ခံစားရတဲ့ နာက်င္မႈက မၾကာရွည္ပါဘူး။ ခ်က္ခ်င္းျဖစ္ ၿပီး စကၠန္႔အနည္းငယ္အတြင္းမွာပဲ ျပန္ေပ်ာက္ သြားပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ခံစားရတဲ့ စကၠန္႔အနည္းငယ္အတြင္း မွာေတာ့ အလြန္ျပင္းျပင္းထန္ထန္ကို ခံစား ရပါတယ္။ သြားက်ဥ္တာကို ခံစားေနရရင္ ဘဝဟာ စိတ္မခ်မ္းေျမ့စရာျဖစ္ေနတတ္ ပါတယ္။

**ဘာေၾကာင့္သြားက်ဥ္တာလဲ**
သင့္သြားေတြမွာ ဘာမွထူးထူးျခားျခား ထိခိုက္မႈျဖစ္တာ မျမင္ရဘဲနဲ႔ ႐ုတ္တရက္ က်ဥ္ သြားတတ္တာ ဒါမွမဟုတ္ စူးစူးရွရွ နာက်င္တာဟာ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ရတာပါလဲ။ သြား ေတြမွာ ႏူးညံ့တဲ့ ဆင္စြယ္ႏွစ္လႊာနဲ႔ အာ႐ံုေၾကာေတြကို အေပၚယံက မာေက်ာတဲ့ ေႂကြသြားလႊာနဲ႔ အုပ္ထားပါတယ္။
ဒီေႂကြသြားလႊာဟာ ၾကမ္းၾကမ္းတမ္းတမ္း သြားတိုက္ျခင္း ဒါမွမဟုတ္ အလြန္ပူတဲ့ ဒါမွ မဟုတ္ အလြန္ေအးတဲ့ အစာကို ကိုက္ဝါးျခင္းစတဲ့ အေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ ပြန္းပဲ့ ထိခိုက္ ႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ရံ သြားကို မိုက္ခ႐ိုစကုပ္နဲ႔ ၾကည့္မွသာ ျမင္ႏိုင္တဲ့ အက္ရာေလး ကေနေတာ္ အပူနဲ႔အေအးေတြဟာ အာ႐ံုေၾကာဆီကို ျဖတ္သန္းေရာက္ရွိသြားၿပီး စူးစူးရွရွ နာက်င္မႈကို ခံစားရေစပါတယ္။

**ကုသမႈ**
သြားက်ဥ္တာက ျပင္းထန္ရင္ေတာ့ အေၾကာထုတ္ကုသမႈကို လိုအပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မျပင္းထန္တဲ့ ျပႆနာအတြက္ေတာ့ ေအာက္ပါအႀကံျပဳခ်က္ေတြက ကူညီႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ အစာကို တစ္ကိုက္ေလး ကိုက္ဝါးဖို႔ေတာင္ ေၾကာက္လန္႔ေနရင္ ေအာက္ပါအိမ္တြင္းကုသမႈ နည္းလမ္းေတြကို လုပ္ေဆာင္ၾကည့္လိုက္ပါ။
• သြားက်ဥ္တာအတြက္ သီးသန္႔ထုတ္လုပ္ထားတဲ့ သြားတိုက္ေဆး (Desensitizing toothpaste) ေတြကိုသာ အၿမဲသံုးပါ။ ဒီသြားတိုက္ေဆးေတြက သြားမွာျဖစ္ေနတဲ့ ဆက္ေၾကာင္းေလးေတြကို ျဖည့္ေပးၿပီး အာ႐ံုခံစားမႈကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ေလ်ာ့နည္း ေစပါတယ္။

• ညအိပ္ရာမဝင္ခင္ သြားတိုက္ေဆး အနည္းငယ္ကို လက္ေခ်ာင္းထိပ္မွာ တင္ၿပီး သြား က်ဥ္ ေနတဲ့ ေနရာမွာ ျဖန္႔ၿပီး သုတ္လိမ္းေပးပါ။ ၿပီးရင္ သြားတိုက္ေဆးကို ေရနဲ႔ ပလုတ္ က်င္းမပစ္ဘဲ ဒီအတိုင္းသာေထြးထုတ္ပါ။ သြားက်င္တာ သက္သာသြားတဲ့အထိ ရက္သတၱပတ္အနည္းငယ္ၾကာေအာင္ လုပ္ပါ။


• သြားေခ်းလႊာေတြရွိရင္ သြားက်ဥ္တာကို ပိုဆိုးေစပါတယ္။ သြားေခ်းလႊာက သြားကို ထိခိုက္ေစမယ့္ အက္စစ္ေတြကို ထုတ္လုပ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တစ္ေန႔မွာ အနည္း ဆံုး ႏွစ္ႀကိမ္ သြားတိုက္ေပးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါမွသာ သြားေခ်းလႊာေတြ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ႏိုင္မွာပါ။ မနက္တစ္ႀကိမ္၊ ညအိပ္ရာမဝင္ခင္ တစ္ႀကိမ္ သြားတုိက္ပါ။ အနည္းဆံုး တစ္ေန႔တစ္ႀကိမ္ သြားၾကားပြတ္ႀကိဳး သံုးၿပီးေတာ့လည္း သြားေတြကို သန္႔စင္ေပးပါ။
• သြားက်ဥ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြထဲက တစ္ခုကေတာ့ အလြန္ၾကမ္းၾကမ္းတမ္းတမ္း သြားတိုက္တာေၾကာင့္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ရင္လည္း ၾကမ္းတမ္းတဲ့ သြားတိုက္တံ အမွ်င္ေတြနဲ႔ သြားတိုက္တာေၾကာင့္ သြားရဲ႕ ေႂကြလႊာကို ထိခိုက္ပ်က္စီးေစတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏူးညံ့တဲ့ သြားတိုက္တံ (Soft) ကိုသာ အၿမဲသံုးၿပီး ညင္ညင္သာသာ သြားတိုက္ေပးပါ။
• ကြမ္းစားျခင္းက သြားဖံုးေတြကို ယုတ္ေလ်ာ့ပ်က္စီးေစၿပီး သြားက်ဥ္တာကို ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ အတြက္ ကြမ္းမစားပါနဲ႔။
• အလြန္ပူတဲ့ ဒါမွမဟုတ္ အလြန္ေအးတဲ့ အစာေတြကို မစားပါနဲ႔။ ပူတဲ့အစာနဲ႔ ေအးတဲ့ အစာ ေတြဟာ သြားေတြကို ျပန္႔ကားလာတာနဲ႔ က်ဳံ႕တာေတြ ျဖစ္ေစၿပီး အက္ရာေသး ေသးေလးေတြကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒီကေနတစ္ဆင့္ သြားက်ဥ္လာႏိုင္ပါတယ္။
• ၾကမ္းတမ္းတဲ့ ပါဝင္ပစၥည္းေတြပါတဲ့ သြားတိုက္ေဆးေတြကို မသံုးပါနဲ႔။ သြားျဖဴေစတဲ့ သြားတိုက္ေဆးေတြနဲ႔ သြားေခ်းေက်ာက္ေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ေပးတဲ့ သြားတိုက္ေဆးေတြမွာ ဒီလိုပစၥည္းေတြ ပါဝင္တတ္ပါတယ္။
• အက္စစ္ပါတဲ့ အစာေတြကို ေရွာင္ပါ။ အခ်ဳိရည္ေတြကို မၾကာခဏေသာက္ျခင္းက သြားက်ဥ္ေစႏိုင္ပါတယ္။
• သြားတုိက္တဲ့အခါ သြားကို ေဒါင္လိုက္ေရႊ႕လ်ားမႈနဲ႔ တိုက္တာ ပိုေကာင္းတယ္။ စက္ဝိုင္းပံုလွည့္ပတ္ၿပီး တိုက္တာကလည္း ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဘးတိုက္ဆဲြၿပီး မတိုက္ပါနဲ႔။ ေႂကြသြားလႊာကို ထိခိုက္ေစၿပီး သြားဖံုးေတြကိုလည္း ယုတ္ေလ်ာ့ေစ ႏိုင္တာေၾကာင့္ပါ။



Ref : Good Health


ေမမြန္ေက်ာ္

**Public Health**

သင့္သြားေတြကို ျဖတ္ၿပီး ေလကို စုပ္လိုက္႐ံု ဒါမွမဟုတ္ပူတဲ့၊ ေအးတဲ့ အစာေတြကို ကိုက္လိုက္႐ံုနဲ႔ ႐ုတ္တရက္ စူးစူးရွရွ နာက်င္ သြားပါသလား။ သြားက်ဥ္တဲ့အခါ ခံစားရတဲ့ နာက်င္မႈက မၾကာရွည္ပါဘူး။ ခ်က္ခ်င္းျဖစ္ ၿပီး စကၠန္႔အနည္းငယ္အတြင္းမွာပဲ ျပန္ေပ်ာက္ သြားပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ခံစားရတဲ့ စကၠန္႔အနည္းငယ္အတြင္း မွာေတာ့ အလြန္ျပင္းျပင္းထန္ထန္ကို ခံစား ရပါတယ္။ သြားက်ဥ္တာကို ခံစားေနရရင္ ဘဝဟာ စိတ္မခ်မ္းေျမ့စရာျဖစ္ေနတတ္ ပါတယ္။

**ဘာေၾကာင့္သြားက်ဥ္တာလဲ**
သင့္သြားေတြမွာ ဘာမွထူးထူးျခားျခား ထိခိုက္မႈျဖစ္တာ မျမင္ရဘဲနဲ႔ ႐ုတ္တရက္ က်ဥ္ သြားတတ္တာ ဒါမွမဟုတ္ စူးစူးရွရွ နာက်င္တာဟာ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ရတာပါလဲ။ သြား ေတြမွာ ႏူးညံ့တဲ့ ဆင္စြယ္ႏွစ္လႊာနဲ႔ အာ႐ံုေၾကာေတြကို အေပၚယံက မာေက်ာတဲ့ ေႂကြသြားလႊာနဲ႔ အုပ္ထားပါတယ္။
ဒီေႂကြသြားလႊာဟာ ၾကမ္းၾကမ္းတမ္းတမ္း သြားတိုက္ျခင္း ဒါမွမဟုတ္ အလြန္ပူတဲ့ ဒါမွ မဟုတ္ အလြန္ေအးတဲ့ အစာကို ကိုက္ဝါးျခင္းစတဲ့ အေၾကာင္းေတြေၾကာင့္ ပြန္းပဲ့ ထိခိုက္ ႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ရံ သြားကို မိုက္ခ႐ိုစကုပ္နဲ႔ ၾကည့္မွသာ ျမင္ႏိုင္တဲ့ အက္ရာေလး ကေနေတာ္ အပူနဲ႔အေအးေတြဟာ အာ႐ံုေၾကာဆီကို ျဖတ္သန္းေရာက္ရွိသြားၿပီး စူးစူးရွရွ နာက်င္မႈကို ခံစားရေစပါတယ္။

**ကုသမႈ**
သြားက်ဥ္တာက ျပင္းထန္ရင္ေတာ့ အေၾကာထုတ္ကုသမႈကို လိုအပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မျပင္းထန္တဲ့ ျပႆနာအတြက္ေတာ့ ေအာက္ပါအႀကံျပဳခ်က္ေတြက ကူညီႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ အစာကို တစ္ကိုက္ေလး ကိုက္ဝါးဖို႔ေတာင္ ေၾကာက္လန္႔ေနရင္ ေအာက္ပါအိမ္တြင္းကုသမႈ နည္းလမ္းေတြကို လုပ္ေဆာင္ၾကည့္လိုက္ပါ။
• သြားက်ဥ္တာအတြက္ သီးသန္႔ထုတ္လုပ္ထားတဲ့ သြားတိုက္ေဆး (Desensitizing toothpaste) ေတြကိုသာ အၿမဲသံုးပါ။ ဒီသြားတိုက္ေဆးေတြက သြားမွာျဖစ္ေနတဲ့ ဆက္ေၾကာင္းေလးေတြကို ျဖည့္ေပးၿပီး အာ႐ံုခံစားမႈကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ေလ်ာ့နည္း ေစပါတယ္။

• ညအိပ္ရာမဝင္ခင္ သြားတိုက္ေဆး အနည္းငယ္ကို လက္ေခ်ာင္းထိပ္မွာ တင္ၿပီး သြား က်ဥ္ ေနတဲ့ ေနရာမွာ ျဖန္႔ၿပီး သုတ္လိမ္းေပးပါ။ ၿပီးရင္ သြားတိုက္ေဆးကို ေရနဲ႔ ပလုတ္ က်င္းမပစ္ဘဲ ဒီအတိုင္းသာေထြးထုတ္ပါ။ သြားက်င္တာ သက္သာသြားတဲ့အထိ ရက္သတၱပတ္အနည္းငယ္ၾကာေအာင္ လုပ္ပါ။


• သြားေခ်းလႊာေတြရွိရင္ သြားက်ဥ္တာကို ပိုဆိုးေစပါတယ္။ သြားေခ်းလႊာက သြားကို ထိခိုက္ေစမယ့္ အက္စစ္ေတြကို ထုတ္လုပ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တစ္ေန႔မွာ အနည္း ဆံုး ႏွစ္ႀကိမ္ သြားတိုက္ေပးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါမွသာ သြားေခ်းလႊာေတြ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ႏိုင္မွာပါ။ မနက္တစ္ႀကိမ္၊ ညအိပ္ရာမဝင္ခင္ တစ္ႀကိမ္ သြားတုိက္ပါ။ အနည္းဆံုး တစ္ေန႔တစ္ႀကိမ္ သြားၾကားပြတ္ႀကိဳး သံုးၿပီးေတာ့လည္း သြားေတြကို သန္႔စင္ေပးပါ။
• သြားက်ဥ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြထဲက တစ္ခုကေတာ့ အလြန္ၾကမ္းၾကမ္းတမ္းတမ္း သြားတိုက္တာေၾကာင့္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ရင္လည္း ၾကမ္းတမ္းတဲ့ သြားတိုက္တံ အမွ်င္ေတြနဲ႔ သြားတိုက္တာေၾကာင့္ သြားရဲ႕ ေႂကြလႊာကို ထိခိုက္ပ်က္စီးေစတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏူးညံ့တဲ့ သြားတိုက္တံ (Soft) ကိုသာ အၿမဲသံုးၿပီး ညင္ညင္သာသာ သြားတိုက္ေပးပါ။
• ကြမ္းစားျခင္းက သြားဖံုးေတြကို ယုတ္ေလ်ာ့ပ်က္စီးေစၿပီး သြားက်ဥ္တာကို ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ အတြက္ ကြမ္းမစားပါနဲ႔။
• အလြန္ပူတဲ့ ဒါမွမဟုတ္ အလြန္ေအးတဲ့ အစာေတြကို မစားပါနဲ႔။ ပူတဲ့အစာနဲ႔ ေအးတဲ့ အစာ ေတြဟာ သြားေတြကို ျပန္႔ကားလာတာနဲ႔ က်ဳံ႕တာေတြ ျဖစ္ေစၿပီး အက္ရာေသး ေသးေလးေတြကို ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒီကေနတစ္ဆင့္ သြားက်ဥ္လာႏိုင္ပါတယ္။
• ၾကမ္းတမ္းတဲ့ ပါဝင္ပစၥည္းေတြပါတဲ့ သြားတိုက္ေဆးေတြကို မသံုးပါနဲ႔။ သြားျဖဴေစတဲ့ သြားတိုက္ေဆးေတြနဲ႔ သြားေခ်းေက်ာက္ေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ေပးတဲ့ သြားတိုက္ေဆးေတြမွာ ဒီလိုပစၥည္းေတြ ပါဝင္တတ္ပါတယ္။
• အက္စစ္ပါတဲ့ အစာေတြကို ေရွာင္ပါ။ အခ်ဳိရည္ေတြကို မၾကာခဏေသာက္ျခင္းက သြားက်ဥ္ေစႏိုင္ပါတယ္။
• သြားတုိက္တဲ့အခါ သြားကို ေဒါင္လိုက္ေရႊ႕လ်ားမႈနဲ႔ တိုက္တာ ပိုေကာင္းတယ္။ စက္ဝိုင္းပံုလွည့္ပတ္ၿပီး တိုက္တာကလည္း ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဘးတိုက္ဆဲြၿပီး မတိုက္ပါနဲ႔။ ေႂကြသြားလႊာကို ထိခိုက္ေစၿပီး သြားဖံုးေတြကိုလည္း ယုတ္ေလ်ာ့ေစ ႏိုင္တာေၾကာင့္ပါ။



Ref : Good Health


ေမမြန္ေက်ာ္