>

-လူထုက်န္းမာေရး(သစ္ၾကားသီး၏ က်န္းမာေရး အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ား)-

**Public Health** 

 သစ္ၾကားသီး စားရင္ အဆီတက္ မွာ စိုးလို႔ဆိုၿပီး တခ်ိဳ႕ က ေရွာင္တတ္ ၾက ပါတယ္။ တကယ္က သစ္ၾကားသီး မွာပါ ဝင္တဲ့ အဆီက ေကာင္းတဲ့အဆီပါ။ တစ္ ေန႔မွာ အသင့္အတင့္ပမာဏကို စားေပး ရင္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို ထိန္းေပးႏိုင္တဲ့ အျပင္ ေအာက္ပါက်န္းမာေရးစြမ္းပကား ေတြကိုလည္း ရရွိပါလိမ့္မယ္။ (၁) ႏွလံုးေရာဂါမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ ေပးပါတယ္ သစ္ၾကားသီးမွာ ပ႐ိုတင္းဓာတ္၊ အမွ်င္ဓာတ္၊ ဗီတာမင္၊ သတၲဳဓာတ္နဲ႔ အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္ မ်ားစြာ ပါဝင္ပါ တယ္။ သစ္ၾကားသီးမွာ အိုမီဂါ၃ ဖက္တီး အက္စစ္လည္း ပါဝင္ေနပါတယ္။ ဒါ ေၾကာင့္ သစ္ၾကားသီးကို စားတာက ေသြးတြင္း မေကာင္းတဲ့ ကိုလက္စထေရာ နဲ႔ ထ႐ိုင္ဂလစ္ စ႐ိုက္ အဆင့္ကို ေလ်ာ့က် ေစ တာေၾကာင့္ ႏွလံုးေရာဂါျဖစ္ႏႈန္းကို ေလ်ာ့က်ေစပါတယ္။ (၂) စိတ္က်ေရာဂါ သက္သာေစပါတယ္ သစ္ၾကားသီးနဲ႔ သစ္ၾကားသီးအဆီ မွာ အိုမီဂါ ၃ ဖက္တီးအက္စစ္ပါဝင္မႈ မ်ားတာေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္ရဲ႕ လုပ္ငန္း ေဆာင္တာေတြကို ေကာင္းေကာင္းလုပ္ ေဆာင္ႏိုင္ေစၿပီး စိတ္က်ေရာဂါကို သက္ သာေစပါတယ္။ စိတ္က်ေရာဂါခံစားေန ရသူအမ်ားစုဟာ သူတို႔ရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္ထဲ မွာ အိုမီဂါ ၃ ဖက္တီးအက္စစ္ပမာဏ ေလ်ာ့နည္းေနတတ္ပါတယ္။ ကေလး ေတြမွာ အိုမီဂါ ၃ ဖက္တီးအက္စစ္ေလ်ာ့ က်ေနရင္ အာ႐ံုစူးစိုက္မႈခ်ိဳ႕တဲ့တဲ့ေရာဂါ (ဗီီံ) နဲ႔ ဆက္စပ္မႈရွိတယ္လို႔ ေလ့ လာမႈမ်ားစြာက ဆိုပါတယ္။ (၃) ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို ေလ်ာ႕က်ေစ ပါတယ္ သစ္ၾကားသီးရဲ႕ ေကာင္းတဲ့ အက်ိဳး တစ္ခုက ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို ထိန္းေပး ႏိုင္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လိုမာလင္ဒါတကၠ သိုလ္ရဲ႕ ေလ့လာမႈေတြအရ ထမင္းမစား ခင္ သစ္ၾကားသီးအနည္းငယ္စားတာက အစာစားခ်င္စိတ္ကို ေလ်ာ့က်ေစၿပီး အ စာကို နည္းနည္းပဲ စားျဖစ္ေစတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ (၄) ႀကီးထြားဖြံ့ၿဖိဳးမႈအတြက္ အေရးပါ ပါတယ္ သစ္ၾကားသီးမွာ အာဟာရတန္ဖိုး မ်ားစြာ ပါဝင္တာေၾကာင့္ တစ္ေန႔တာ အတြက္ လိုအပ္တဲ့ အာဟာရဓာတ္ကို ေကာင္းေကာင္း ရရွိေစပါတယ္။ သစ္ ၾကားသီးမွာ ပ႐ိုတင္းဓာတ္၊ ဗီတာမင္ ဘီ၊ ဗီတာမင္ အီး၊ မဂၢနီဆီယမ္၊ ကယ္လ္စီ ယမ္၊ ပိုတက္စီယမ္နဲ႔ မဂၢနိစ္ေတြ ပါဝင္ ေနတာေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္ရဲ႕ လုပ္ငန္း ေဆာင္တာေတြကို ေကာင္းမြန္ေစသလို ခႏၶာကိုယ္ ႀကီးထြားဖြံ႕ၿဖိဳးမႈအတြက္လည္း အေရးပါပါတယ္။

(၅) ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာကို ကာကြယ္ ေပးႏိုင္ပါတယ္ သစ္ၾကားသီးမွာ အင္တီေအာက္ ဆီးဒင့္မ်ားစြာ ပါဝင္တာေၾကာင့္ ဆီး က်ိတ္ကင္ဆာကို ကာကြယ္ႏိုင္စြမ္း ရွိ တယ္လို႔ ၿဗိတိန္အာဟာရဂ်ာနယ္မွာ လတ္တေလာေတြ႕ရွိခ်က္တစ္ရပ္ကို ေရး သားေဖာ္ျပထားပါတယ္။ (၆) မွတ္ ဥာဏ္ကို ေကာင္းမြန္ေစပါ တယ္ သစ္ၾကားသီးကို ဦးေႏွာက္အာဟာ ရလို႔ တင္စားေခၚေဝၚၾကပါတယ္။ အ ေၾကာင္းကေတာ့ သစ္ၾကားသီးက ဦး ေႏွာက္အခြံပံုသဏၭာန္ရွိတဲ့အျပင္ မွတ္ ဥာဏ္အားေကာင္းေစတဲ့ အိုမီဂါ ၃ အ ဆီေတြ မ်ားစြာ ပါဝင္တာေၾကာင့္ပါ။ ဦး ေႏွာက္ဟာ အဆီ ၆၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ နဲ႔ တည္ေဆာက္ထားပါတယ္။ ဦးေႏွာက္ ဆဲလ္ေတြ ေကာင္းေကာင္း အလုပ္လုပ္ ႏိုင္ဖို႔ အဆီတည္ေဆာက္ရာမွာ အိုမီဂါ ၃ အဆီ လိုအပ္ပါတယ္။ (၇) သည္းေျခေက်ာက္တည္မႈ မျဖစ္ ေအာင္ ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္ အမ်ိဳးသမီး ရွစ္ေသာင္းေက်ာ္ကို ႏွစ္ ၂၀ ၾကာေလ့လာမႈအရ တစ္ပတ္မွာ သစ္ၾကားသီးလို အခြံမာတဲ့အေစ့အဆန္ တစ္ေအာင္စ စားတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြက မစားသူေတြထက္ သည္းေျခေက်ာက္ တည္ႏိုင္ေျခ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေလ်ာ့နည္း ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ တစ္ေအာင္စဆို တာ ပ်မ္းမွ်အားျဖင့္ သစ္ၾကားသီး အေစ့ ၂၈ေစ့ခန္႔နဲ႔ ညီမွ်ပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ေန႔လယ္စာစားၿပီးခ်ိန္မွာ သစ္ၾကားသီး လက္တစ္ဆုပ္စာပမာဏကို စားေပးရင္ လည္း သည္းေျခေက်ာက္တည္တာအ ပါအဝင္ သည္းေျခအိတ္ဆိုင္ရာ ေရာဂါ ေတြကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ (၈) ေကာင္းေကာင္း အိပ္ေမာက်ေစ ပါတယ္ ညစာစားရာမွာ ဟင္းရြက္သုပ္ထဲ သစ္ၾကားသီးထည့္စားေပးရင္ ေကာင္း ေကာင္းအိပ္ေမာက်ေစပါတယ္။ သစ္ၾကား သီးမွာပါတဲ့ မယ္လတိုနင္ဟာ ညဆိုင္းအ လုပ္လုပ္ရသူ၊ ေလယာဥ္အၾကာႀကီးစီးရ သူေတြမွာ အိပ္ေရးဝ၀ အိပ္ေပ်ာ္ေစပါတယ္။ (၉) ဖရီးရယ္ဒီကယ္ေၾကာင္႕ ထိခိုက္မႈ ကို တြန္းလွန္ႏိုင္ပါတယ္ သစ္ၾကားသီးကို စားရင္ ဖရီးရယ္ ဒီကယ္ေၾကာင့္ ထိခိုက္မႈျဖစ္လာတဲ့ ေရာ ဂါေတြကို ကာကြယ္ေပးပါတယ္။ ဥပမာကင္ဆာေရ ာဂါျဖစ္ႏိုင္ေျခကို ေလ်ာ့က် ေစၿပီး ႏွလံုးေသြးေၾကာဆိုင္ရာေရာဂါနဲ႔ ပါကင္ဆန္ေရာဂါ၊ အယ္လ္ဇိုင္းမားေရာဂါ တို႔လို ေရာဂါေတြကို သက္သာေစပါ တယ္။ (၁၀) အ႐ိုးက်န္းမာေရးကို ေကာင္းမြန္ ေပးပါတယ္ သစ္ၾကားသီးမွာပါတဲ့ Alpha linolenic acid ဟာ အ႐ိုးျဖစ္ပ်က္မႈကို အလြန္အမင္းမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ေပး တာေၾကာင့္ အ႐ိုးက်န္းမာေရးကို ေကာင္းမြန္ေစပါတယ္။ သစ္ၾကားသီးမွာ အိုမီဂါ ၃ အဆီပါဝင္မႈေၾကာင့္ အ႐ိုးထု ထည္ဆံုး႐ံႈးမႈမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ေပး ႏိုင္ပါတယ္။ 

Ref:Good Health

 **ေမမြန္ေက်ာ္**

-လူထုက်န္းမာေရး(သစ္ၾကားသီး၏ က်န္းမာေရး အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ား)-

**Public Health** 

 သစ္ၾကားသီး စားရင္ အဆီတက္ မွာ စိုးလို႔ဆိုၿပီး တခ်ိဳ႕ က ေရွာင္တတ္ ၾက ပါတယ္။ တကယ္က သစ္ၾကားသီး မွာပါ ဝင္တဲ့ အဆီက ေကာင္းတဲ့အဆီပါ။ တစ္ ေန႔မွာ အသင့္အတင့္ပမာဏကို စားေပး ရင္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို ထိန္းေပးႏိုင္တဲ့ အျပင္ ေအာက္ပါက်န္းမာေရးစြမ္းပကား ေတြကိုလည္း ရရွိပါလိမ့္မယ္။ (၁) ႏွလံုးေရာဂါမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ ေပးပါတယ္ သစ္ၾကားသီးမွာ ပ႐ိုတင္းဓာတ္၊ အမွ်င္ဓာတ္၊ ဗီတာမင္၊ သတၲဳဓာတ္နဲ႔ အင္တီေအာက္ဆီးဒင့္ မ်ားစြာ ပါဝင္ပါ တယ္။ သစ္ၾကားသီးမွာ အိုမီဂါ၃ ဖက္တီး အက္စစ္လည္း ပါဝင္ေနပါတယ္။ ဒါ ေၾကာင့္ သစ္ၾကားသီးကို စားတာက ေသြးတြင္း မေကာင္းတဲ့ ကိုလက္စထေရာ နဲ႔ ထ႐ိုင္ဂလစ္ စ႐ိုက္ အဆင့္ကို ေလ်ာ့က် ေစ တာေၾကာင့္ ႏွလံုးေရာဂါျဖစ္ႏႈန္းကို ေလ်ာ့က်ေစပါတယ္။ (၂) စိတ္က်ေရာဂါ သက္သာေစပါတယ္ သစ္ၾကားသီးနဲ႔ သစ္ၾကားသီးအဆီ မွာ အိုမီဂါ ၃ ဖက္တီးအက္စစ္ပါဝင္မႈ မ်ားတာေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္ရဲ႕ လုပ္ငန္း ေဆာင္တာေတြကို ေကာင္းေကာင္းလုပ္ ေဆာင္ႏိုင္ေစၿပီး စိတ္က်ေရာဂါကို သက္ သာေစပါတယ္။ စိတ္က်ေရာဂါခံစားေန ရသူအမ်ားစုဟာ သူတို႔ရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္ထဲ မွာ အိုမီဂါ ၃ ဖက္တီးအက္စစ္ပမာဏ ေလ်ာ့နည္းေနတတ္ပါတယ္။ ကေလး ေတြမွာ အိုမီဂါ ၃ ဖက္တီးအက္စစ္ေလ်ာ့ က်ေနရင္ အာ႐ံုစူးစိုက္မႈခ်ိဳ႕တဲ့တဲ့ေရာဂါ (ဗီီံ) နဲ႔ ဆက္စပ္မႈရွိတယ္လို႔ ေလ့ လာမႈမ်ားစြာက ဆိုပါတယ္။ (၃) ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို ေလ်ာ႕က်ေစ ပါတယ္ သစ္ၾကားသီးရဲ႕ ေကာင္းတဲ့ အက်ိဳး တစ္ခုက ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို ထိန္းေပး ႏိုင္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လိုမာလင္ဒါတကၠ သိုလ္ရဲ႕ ေလ့လာမႈေတြအရ ထမင္းမစား ခင္ သစ္ၾကားသီးအနည္းငယ္စားတာက အစာစားခ်င္စိတ္ကို ေလ်ာ့က်ေစၿပီး အ စာကို နည္းနည္းပဲ စားျဖစ္ေစတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ (၄) ႀကီးထြားဖြံ့ၿဖိဳးမႈအတြက္ အေရးပါ ပါတယ္ သစ္ၾကားသီးမွာ အာဟာရတန္ဖိုး မ်ားစြာ ပါဝင္တာေၾကာင့္ တစ္ေန႔တာ အတြက္ လိုအပ္တဲ့ အာဟာရဓာတ္ကို ေကာင္းေကာင္း ရရွိေစပါတယ္။ သစ္ ၾကားသီးမွာ ပ႐ိုတင္းဓာတ္၊ ဗီတာမင္ ဘီ၊ ဗီတာမင္ အီး၊ မဂၢနီဆီယမ္၊ ကယ္လ္စီ ယမ္၊ ပိုတက္စီယမ္နဲ႔ မဂၢနိစ္ေတြ ပါဝင္ ေနတာေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္ရဲ႕ လုပ္ငန္း ေဆာင္တာေတြကို ေကာင္းမြန္ေစသလို ခႏၶာကိုယ္ ႀကီးထြားဖြံ႕ၿဖိဳးမႈအတြက္လည္း အေရးပါပါတယ္။

(၅) ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာကို ကာကြယ္ ေပးႏိုင္ပါတယ္ သစ္ၾကားသီးမွာ အင္တီေအာက္ ဆီးဒင့္မ်ားစြာ ပါဝင္တာေၾကာင့္ ဆီး က်ိတ္ကင္ဆာကို ကာကြယ္ႏိုင္စြမ္း ရွိ တယ္လို႔ ၿဗိတိန္အာဟာရဂ်ာနယ္မွာ လတ္တေလာေတြ႕ရွိခ်က္တစ္ရပ္ကို ေရး သားေဖာ္ျပထားပါတယ္။ (၆) မွတ္ ဥာဏ္ကို ေကာင္းမြန္ေစပါ တယ္ သစ္ၾကားသီးကို ဦးေႏွာက္အာဟာ ရလို႔ တင္စားေခၚေဝၚၾကပါတယ္။ အ ေၾကာင္းကေတာ့ သစ္ၾကားသီးက ဦး ေႏွာက္အခြံပံုသဏၭာန္ရွိတဲ့အျပင္ မွတ္ ဥာဏ္အားေကာင္းေစတဲ့ အိုမီဂါ ၃ အ ဆီေတြ မ်ားစြာ ပါဝင္တာေၾကာင့္ပါ။ ဦး ေႏွာက္ဟာ အဆီ ၆၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ နဲ႔ တည္ေဆာက္ထားပါတယ္။ ဦးေႏွာက္ ဆဲလ္ေတြ ေကာင္းေကာင္း အလုပ္လုပ္ ႏိုင္ဖို႔ အဆီတည္ေဆာက္ရာမွာ အိုမီဂါ ၃ အဆီ လိုအပ္ပါတယ္။ (၇) သည္းေျခေက်ာက္တည္မႈ မျဖစ္ ေအာင္ ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္ အမ်ိဳးသမီး ရွစ္ေသာင္းေက်ာ္ကို ႏွစ္ ၂၀ ၾကာေလ့လာမႈအရ တစ္ပတ္မွာ သစ္ၾကားသီးလို အခြံမာတဲ့အေစ့အဆန္ တစ္ေအာင္စ စားတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြက မစားသူေတြထက္ သည္းေျခေက်ာက္ တည္ႏိုင္ေျခ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေလ်ာ့နည္း ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ တစ္ေအာင္စဆို တာ ပ်မ္းမွ်အားျဖင့္ သစ္ၾကားသီး အေစ့ ၂၈ေစ့ခန္႔နဲ႔ ညီမွ်ပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ေန႔လယ္စာစားၿပီးခ်ိန္မွာ သစ္ၾကားသီး လက္တစ္ဆုပ္စာပမာဏကို စားေပးရင္ လည္း သည္းေျခေက်ာက္တည္တာအ ပါအဝင္ သည္းေျခအိတ္ဆိုင္ရာ ေရာဂါ ေတြကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ (၈) ေကာင္းေကာင္း အိပ္ေမာက်ေစ ပါတယ္ ညစာစားရာမွာ ဟင္းရြက္သုပ္ထဲ သစ္ၾကားသီးထည့္စားေပးရင္ ေကာင္း ေကာင္းအိပ္ေမာက်ေစပါတယ္။ သစ္ၾကား သီးမွာပါတဲ့ မယ္လတိုနင္ဟာ ညဆိုင္းအ လုပ္လုပ္ရသူ၊ ေလယာဥ္အၾကာႀကီးစီးရ သူေတြမွာ အိပ္ေရးဝ၀ အိပ္ေပ်ာ္ေစပါတယ္။ (၉) ဖရီးရယ္ဒီကယ္ေၾကာင္႕ ထိခိုက္မႈ ကို တြန္းလွန္ႏိုင္ပါတယ္ သစ္ၾကားသီးကို စားရင္ ဖရီးရယ္ ဒီကယ္ေၾကာင့္ ထိခိုက္မႈျဖစ္လာတဲ့ ေရာ ဂါေတြကို ကာကြယ္ေပးပါတယ္။ ဥပမာကင္ဆာေရ ာဂါျဖစ္ႏိုင္ေျခကို ေလ်ာ့က် ေစၿပီး ႏွလံုးေသြးေၾကာဆိုင္ရာေရာဂါနဲ႔ ပါကင္ဆန္ေရာဂါ၊ အယ္လ္ဇိုင္းမားေရာဂါ တို႔လို ေရာဂါေတြကို သက္သာေစပါ တယ္။ (၁၀) အ႐ိုးက်န္းမာေရးကို ေကာင္းမြန္ ေပးပါတယ္ သစ္ၾကားသီးမွာပါတဲ့ Alpha linolenic acid ဟာ အ႐ိုးျဖစ္ပ်က္မႈကို အလြန္အမင္းမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ေပး တာေၾကာင့္ အ႐ိုးက်န္းမာေရးကို ေကာင္းမြန္ေစပါတယ္။ သစ္ၾကားသီးမွာ အိုမီဂါ ၃ အဆီပါဝင္မႈေၾကာင့္ အ႐ိုးထု ထည္ဆံုး႐ံႈးမႈမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ေပး ႏိုင္ပါတယ္။ 

Ref:Good Health

 **ေမမြန္ေက်ာ္**