>

-ဘ၀တေကြ႔ အေတြ႔အႀကံဳမ်ားမွသည္ အနာဂတ္ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ဆီသို႔-

 ** ၁၉၈၇ ခုႏွစ္ ေငြစကၠဴ အေရးအခင္းႏွင့္ ဗိုလ္ဘြဲ႔ခံၾကသူမ်ား **

အတိတ္သမိုင္းျဖစ္ရပ္မ်ားသည္ ပစၥဳပၸန္သမိုင္းျဖစ္ရပ္မ်ားကို ထင္ဟပ္ေစ၏၊ ဆက္စပ္ပတ္သက္ေစ၏။ေကာင္းေမြ၊ ဆိုး ေမြတို႔ကို ေပးေဝေစ၏ ဟူ၍ သမိုင္းဆုိ႐ိုးစကားရွိသည္။ `သမိုင္းသင္တာဟာမအေအာင္လုိ႔´ သမိုင္းပညာရွင္ဆရာႀကီးေဒါက္တာသန္းထြန္းက ရည္ ညႊန္းေဖာ္ျပဘူးသည္။ လူတုိင္း၊ လူတုိင္းတြင္ သမုိင္းကိုယ္စီရွိၾကသည္။ ရွိေနခဲ့ေသာ ျဖတ္သန္းမႈ အေတြ႔အႀကံဳ အစုစုကို စာ ထက္အကၡရာတင္ကာ ေဖာ္ျပရပါလွ်င္ မိမိႏွင့္ နုိင္ငံေရးလုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ (၀ါ) ရဲေဘာ္ ရဲဘက္မ်ား အေၾကာင္းသည္လည္း မပါမၿပီး ျဖစ္ေပသည္။ မေန႔ တစ္ေန႔ကပင္္လွ်င္ ဗိုလ္သီဟႏွင့္ ဖုိးထူးကေဖးတြင္ မနက္ေစာေစာ၌ အမွတ္မထင္ဆံုေတြ႔ၾကကာ ထုိင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္ကို ေရာက္ေနခိုက္ တခ်ိန္က တုိတ္ေဖာ္ တြဲဘက္ (၀ါ) ရဲေဘာ္ ရဲဘက္မ်ားအေၾကာင္းကို တေစ့တေစာင္း ျပန္လည္ ေဖာက္သည္ခ်ရလွ်င္ ေကာင္းေလစြဟု ေျပာျဖစ္ခဲ့ၾကသည္။ ျဖတ္သန္းမႈ သမိုင္းေၾကာင္းကို တေစ့တေစာင္း ေဖာက္သည္ခ် ပါလွ်င္ မိတ္ေဆြကေရာ လိုအပ္သလို ကူညီမွာလားဟု မိမိက ျပန္ေမးခဲ့သည္။ လိုအပ္ေသာအခ်က္အလက္မ်ားကို သူသာ မက ႏွီးႏြယ္ဆက္စပ္၊ ပတ္သက္ခဲ့ေသာ ကိုေအာင္ေဇာ္ထက္္ (ယခု- ဒီဗီြဘီ)၊ အိန္ဂ်ယ္လ္လာနီနီေအာင္ (ယခု- အဂၤလန္)၊ ကိုေအာင္ေက်ာ္ျမင့္ (ယခု- အေမရိကန္)၊ မနီမြန္လႈိင္ (ယခု- ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ေက်ာင္းသားအဖြဲ႔) အပါအ၀င္ ဆုိင္ရာ၊ ဆုိင္ရာ အခ်က္အလက္မ်ားကို ေရွးျဖစ္ေဟာင္းေအာက္ေမ့ဖြယ္ရာအျဖစ္ ကူညီၾကမွာ ဧကန္မုခ်ပါဟူ၍ ဗိုလ္သီဟက ေျပာခဲ့ပါသည္။ ဤတြင္ပင္ ေရးမည္၊ ေရးမည္ဟု အစီအစဥ္ရွိခဲ့ၿပီး မေရးျဖစ္ေသးေသာ အႏွီ `ဘ၀တေကြ႔- အေတြ႔အႀကံဳမ်ားမွသည္ အနာ ဂတ္ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ဆီသို႔´ ေဆာင္းပါးမ်ား မိမိ၏ လက္ၾကားမွ ထြက္ပြားလာရပါသတည္း။

** ဗိုလ္ေတဇ တို႔ကိုအားက်လို႔ ဗိုလ္ဘြဲ႔ ခံၾကၿပီ ** 

၁၉၄၁ခုႏွစ္- ဒီဇင္ဘာလ ၂၆ ရက္ေန႔တြင္ ထုိင္းႏိုင္ငံ၊ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ေတာ္ တေနရာ၌ `ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္´ ဖြဲ႔စည္း ကာ `ဗိုလ္ဘြဲ႔´ကိုအသီးသီးခံယူခဲ့ၾကပါသည္။ သခင္ေအာင္ဆန္း(ဗိုလ္ေတဇ)၊ သခင္လွေဖ(ဗိုလ္လက်ာ္)၊ သခင္ေအာင္္သန္း (ဗိုလ္စႀကၤာ)၊ သခင္လွေမာင္ (ဗိုလ္ေဇယ်)၊ သခင္ရႈေမာင္ (ဗိုလ္ေန၀င္း)၊ စသည္ျဖင့္ တို့ ့ဗမာ အစည္းအရံုး၀င္ သခင္လူငယ္ အေယာက္ (၃၀) ျဖစ္ပါသည္။ ဤ သမုိင္းေၾကာင္း ကို ဖတ္ရႈမွတ္စုရင္း ထိုစဥ္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားႀကီးျဖစ္သူ ကိုသီဟက တင္ျပလာ ရာ ထိုစဥ္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ားျဖစ္ၾကေသာ မိမိတုိ႔ကသေဘာတူလက္ခံၾကကာ `ျမန္မာျပည္လြတ္ေျမာက္ ေရးတပ္ ဦး´ကို ၁၉၈၇ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၅ ရက္ (၂၅ က်ပ္၊ ၃၅ က်ပ္၊ ၇၅ က်ပ္တန္ ေငြစကၠဴမ်ားအား မဆလ အစိုးရ ကသိမ္းယူသျဖင့္ ေက်ာင္းသားႏွင့္ျပည္သူေပါက္ကြဲအံုၾကြခဲ့ၾကေသာ ေငြစကၠဴအေရးအခင္း) ေနာက္ပိုင္း စက္တင္ဘာလ ၇ ရက္ေန႔၌ စတင္ဖြဲ႔စည္းခဲ့ၾကပါသည္။ ရန္ကုန္တုိင္း၊ သကၤန္းကၽြန္းၿမိဳ႕နယ္၊ စ/သု မဂၤလာရပ္ကြက္ရွိဗိုလ္ထက္လူ (ကိုေဌး၀င္း) ၏ ေနအိမ္မွာ ျဖစ္ပါသည္။ ဗဟိုေကာ္မတီတြင္ ဗိုလ္သီဟ က ဥကၠဌ၊ ဗိုလ္ထက္လူ က အတြင္းေရးမွဴး၊ ဗိုလ္မင္းေသြး က တြဲဖက္အတြင္းေရးမွဴး၊ မိမိ ဗိုလ္စစ္ႏိုင္ (ေနာက္ပိုင္း ၁၉၈၈ မွာ ဗိုလ္မိုးႀကိဳး)၊ ဗိုလ္ခ်စ္ပို၊ ဗိုလ္ေဇာ္မင္းေလး (ယခု- ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသားအဖြဲ႔) စသည္တို႔ ပါ၀င္ၾကၿပီး ၁၉၈၈- ၾသဂုတ္လ ၁ ရက္ေန႔ ေနာက္ပိုင္းတြင္မူ ဗိုလ္နီမို္လိႈင္ (ယခု- ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသားအဖြဲ႔)၊ ဗိုလ္ေသာ္တာ (ယခု- ျပည္တြင္း)၊ ဗိုလ္မင္းဦး (ယခု- ျပည္တြင္း)၊ ဗိုလ္ေခ်ာစု (ယခု- ျပည္တြင္း) စသည္တို႔ႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကပါသည္။ ဒို႔ဗမာအစည္းအရံုး၀င္လူငယ္သခင္မ်ားကို အတုယူအားက်ခဲ့သည့္အားေလ်ာ္စြာလိုအပ္ ေသာစစ္ပညာမ်ားကို သင္ၾကားၾကရန္ အေျခခံလက္နက္ငယ္ႏွင့္ ေထာက္လွမ္းေရးသင္တန္းအတြက္ ယခုသကၤန္းကၽြန္း စံျပေဆးရံုႀကီးေနရာ (ယခင္- သကၤန္းကၽြန္း၊ သခၤ်ဳိင္းေဟာင္း)တြင္ ၀ါးရင္းတုတ္ တပ္ဖြဲ႔ကို စစ္သင္တန္းမ်ားေပးလ်က္ရွိ ေသာ ဗိုလ္ဆက္ေအာင္နုိင္ (ယခု- ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္)၊ ဗိုလ္ထြန္းဦး (ဘယ္မွာရွိသည္မသိ) တို႔ထံတြင္ ဘယ္ညာ၊ ဘယ္ညာ၊ ေအာ္ကာ ေနပူ၊ မိုးရြာ အရူးထခဲ့ၾကဘူးပါသည္။ ေၾသာ္… ဗိုလ္ဘဲြ႔ခံမွေတာ့ စစ္ပညာအေျခခံေလး ဘာေလး တက္ေအာင္ သင္ထားရတာပ။ ေရာ… ဘယ္အခ်ိန္တုန္းကလဲ ဟုတ္စ။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၁ ရက္ေန႔ ေနာက္ပိုင္း ရက္ေတြမွာပ။

**၁၉၈၈ ခုႏွစ္ မတ္လ (ဗိုလ္ဘုန္းေမာ္) ႏွင့္ ေနာက္ဆက္တြဲ မတ္လ လႈပ္ရွားမႈမ်ား** 

 ျမန္မာ့ ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီ (မဆလ) တစ္ပါတီစနစ္၏ ဖရိုဖရဲႏွင့္ အၿပိဳၿပိဳအလဲလဲျဖစ္ေစမႈတြင္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ မတ္လ (၁၃၊၁၄၊၁၅၊၁၆၊၁၇) စသည့္ မတ္လ လႈပ္ရွားမႈ ေန႔စြဲမ်ားလည္း ပါ၀င္ေပသည္။ ၁၉၈၈ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၁၃ ရက္ေန တြင္ ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္ (အာရ္အိုင္တီ) ေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ အင္စိန္ၿမိဳ႕နယ္၊ အေနာက္…ကုန္းရပ္ကြက္မွ အရပ္သား မ်ားသည္ “စႏၵ၀င္းလၻက္ရည္ဆိုင္”မွ စခဲ့ၾကေသာ ဘၻက္ရည္ဆိုင္က ရန္စမွသည္ ေက်ာင္းသားအာဇာနည္ ဗိုလ္ဘုန္းေမာ္၊ ဗုိလ္စိုးႏိုင္ စသည္တို႔ ေသဆံုးခဲ့ရၿပီး “ပါတီ-ေကာင္စီ၊ ေတာ္ပါၿပီ ” ဟူ၍ လူထုရင္၀ယ္ ျဖစ္တည္လာခဲ့ရေပသည္။ ထို ဗိုလ္ဘုန္းေမာ္ အေရးကိစၥမွ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ား သယ္ေဆာင္လာခဲ့ေသာ အေရးေတာ္ပံု မီးပြားသည္ မိမိတို႔ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ (ပင္မ)ႏွင့္ အျခား ဆက္ႏြယ္ပတ္သက္ရာ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ (ဗိုလ္တေထာင္နယ္ေျမ၊ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္(လိႈင္နယ္ေျမ)၊ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ (ၾကည္ျမင္တိုင္နယ္ေျမ) စသည္တို႔တြင္လည္းေကာင္း၊ ရန္ကုန္စီးပြားေရး တကၠသိုလ္၊ ေဆးတကၠသိုလ္ (၁)၊ ေဆးတကၠသိုလ္(၂) တုိ႔တြင္လည္းေကာင္း၊ ရန္ကုန္ဂ်ီတီအိုင္၊ ရန္ကုန္တီအိပ္ခ်္အက္စ္ မွာသာမက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ အထကေက်ာင္းမ်ားတြင္လည္းေကာင္း ေတာမီးပမာပ်ံ႕ႏွံ႕သြားရေလသည္။ “ေက်ာင္းသားေသြး၊ ေျမက်ရၿပီ” “ခြပ္ေဒါင္းေသြး ေျမခရၿပီ” ဟူ၍ လက္သည္းဆိတ္က လက္ထိပ္နာခဲ့ရေပသည္။ မတ္လ ၁၆၊ ၁၇ (ရန္ကုန္တကၠသိုလ္၊ အင္လ်ားကန္၊ တံတားနီအေရး) စသည့္ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈမ်ား ဆက္လက္ေပၚေပါက္ကာ “ခြပ္ေဒါင္းဆိုေသာ မေသမ်ိဳးေတြအေၾကာင္းကို မေအရိုးေတြ သိသြားရေအာင္ ေခါင္းေထာင္လို႔ ခြပ္ခဲ့ၾကေပသည္။ တဖက္ တြင္လည္းေက်ာင္းသားလူငယ္တို႔၏ စုဖြဲ႔မႈႏွင့္ အေၾကာင္းေပၚလွ်င္ေပၚသလို လက္တံု႔ျပန္တတ္ေသာ ကမာရြတ္ရဲစခန္းအား ခဲမိုးရြာမႈ၊ လွည္းတန္းမီးပြိဳင့္အား ဖ်က္ဆီးမႈအပါအ၀င္ လက္ရံုးရည္ျပသမႈတို႔တြင္လည္း ဗိုလ္သီဟ၊ ဗုိလ္ဆက္ေအာင္ႏိုင္ႏွင့္ မိမိတို႔သည္ မည္သည့္အခါမွ် ေနာက္တန္းက မရွိခဲ့ေခ်၊ ၁၉၈၈ခုႏွစ္ ဧၿပီလ သႀကၤန္ရက္မ်ားတြင္မူမိမိတို႔ ေက်ာင္းသား လူငယ္တို႔သည္ အတာေရေအးေအးျဖင့္ အခ်င္းခ်င္းေသြးေႏႊးခဲ့ၾကပါေသးသည္။

  **၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈမ်ား ** 
ဧၿပီႏွင့္ ေမလ ေက်ာင္းပိတ္ရက္မ်ားၿပီးေသာ္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ေက်ာင္းျပန္ဖြင့္လွ်င္ ဖြင့္ခ်င္း ဇြန္လ ၁၃ ရက္ေန႔မွစ၍ ဇြန္လေက်ာင္းသားအေရးေတာ္ပံုကို ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ (ပင္မ) ေနရာ၌ စတင္ကုန္႔လန္႔ကာ ဖြင့္လွစ္ခဲ့ပါသည္။ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ (ပင္မ) ေက်ာင္းသား ေဟာေျပာပြဲမ်ားတြင္ ေက်ာင္းသားထု သာမက ျပည္သူလူထုကပါ အထူးလူႀကိဳက္မ်ား လွေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေလသံႏွင့္ ေက်ာင္းသားအခ်ိဳ႕ရွိခဲ့ပါသည္။ ထိုသူတို႔တြင္ “ကိုေမာင္ေမာင္ေက်ာ္” မွာ ၾသဘာသံ အညံဆံုးရရွိေသာ ေက်ာင္းသားတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး ကိုမင္းကိုႏိုင္၊ ကိုမိုးသီးဇြန္၊ ကိုၿပံဳးခ်ိဳ၊ ကိုတင့္ဆန္း၊ ကုိဘေက်ာ္၊ ကိုသူရိန္၊ ကိုတင္ေအး၊ ကိုေဇာ္ေဇာ္ေအာင္ စသည္တို႔အျပင္ အကိုကာလသားတို႔ အၾကိဳက္ျဖစ္ေသာ မျမစပယ္ေအး၊ မစႏၵာမင္း (ရႊီး) စသူတို႔သည္လည္း စင္ေပၚတက္ကာ စကားေျပာၾကသည္ကို မွတ္မိေနပါေသးသည္။ ဇြန္လ အေရးေတာ္ပံု၏ ဖန္တီးရွင္ေက်ာင္းသားတို႔သည္ကား ကမာရြတ္ၿမိဳ႕နယ္ရွိ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ (ပင္မ) ေက်ာင္း၀န္းထဲမွသည္ စမ္းေခ်ာင္းၿမိဳ႕နယ္ ေျမနီကုန္းအရပ္ဆီသို႔ ခ်ီတက္ၾကရာတြင္ လံုထိန္းတပ္ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ႀကံဳေတြ႔ရၿပီး “ေသြးနီကုန္းအေရးအခင္း” ဟူ၍ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၂၁ရက္ေန႔တြင္ ေပၚေပါက္ခဲ့ရေပသည္။ ေက်ာင္းသားႏွင့္ ျပည္သူ အခ်ိဳ႕ေသြးေျမက်ရသည္ကို အစြဲျပဳ၍ေျမနီကုန္းမွသည္ ေသြးနီကုန္းဟူ၍ ဂုဏ္ျပဳေခၚေ၀ၚခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ဤသို႔ေသာ ေက်ာင္းသား ခြပ္ေဒါင္းတို႔၏ ဇြန္လအေရးေတာ္ပံုအတြင္း အျပင္းျပဆံုးဆႏၵသေဘာထားထုတ္ေဖာ္ခ်က္မွာ “ၾကားျဖတ္အစိုးရဖြဲ႔စည္းေရး …ဒို႔အေရး” “ေက်ာင္းသားသမဂၢဖြဲ႔စည္းေရး …. ဒို႔အေရး” “ဖမ္းဆီးခံေက်ာင္းသားျပန္လႊတ္ေရး… ဒို႔အေရး” “ကုန္ေစ်းႏႈန္းက်ဆင္းေရး…ဒို႔အေရး” စသည္ျဖင့္ ေႂကြးေၾကာ္ ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ မဆလ တစ္ပါတီအစိုးရသည္ စုစည္းမိေနေသာ ေက်ာင္းသားမ်ားအား အုပ္စုခြဲ၊ ေနရာခြဲေသာအားျဖင့္ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္အပါအ၀င္ တကၠသုိလ္၊ ဒီဂရီ၊ ေကာလိပ္၊ သိပၸံ ေက်ာင္းေပါင္းစုံကို ပိတ္လိုက္ရေပသည္။ ထိုသို႔ ေက်ာင္းေပါင္းစံု ပိတ္လိုက္ျခင္းေၾကာင့္ မိမိတို႔ နယ္ရပ္ေဒသေပါင္းစံုတို႔သို႔ျပန္လည္ေရာက္ရွိၾကကုန္ေသာ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား ခြပ္ေဒါင္း မ််ားႏွင့္ ေဒသဆုိင္ရာ အထက ၊ အလက ၊ ေက်ာင္းသားမ်ား စုဖြဲ႔မိၿပီး တေယာက္တလက္တအား ေပါင္းစည္းအားမ်ားျဖင့္ ၁၉၈၈ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၈ ရက္ တည္းဟူေသာ “၈၈၈၈ လူထုအုံၾကြမႈႀကီး (၀ါ) ၈၈၈၈ အေထြေထြသပိတ္ႀကီး” ကို ေက်ာင္း သားႏွင့္ျပည္သူ ညီတူလက္တြဲကာ ပါ၀င္ဆင္ႏႊဲၾကပါေတာ့သည္။ ေဟာ…ေျပာရင္းဆိုရင္း၊ ရုန္းကန္လႈပ္ရွားၾကရင္းနဲ႔ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၁ ရက္ေန႔ေတာင္ေရာက္လာပါပေကာ။ ဗိုလ္သီဟႏွင့္ ဗိုလ္ဆက္ေအာင္ႏိုင္တို႔ မည္သို႔မည္ပံု တိုင္ပင္လိုက္သည္မသိ။ ရန္ကုန္တိုင္း၏အေျခခံလူတန္းစား (၀ါ) ေအာက ္ဆံုးအလႊာမ်ား ေနထိုင္ၾကေသာ သကၤန္းကၽြန္း၊ ေဒါပံု၊ သာေကတ၊ မဂၤလာေတာင္ညႊန္႔၊ ေတာင္ဥကၠလာပ စသည့္ ၿမိဳ႕နယ္ ၆ ခုတြင္ နီးစပ္ရာ ခ်က္ပလက္ကား အုတ္သဲေက်ာက္ကား၊ ေဒါ့ဂ်စ္ကားမ်ားေပၚတြင္ ဒိုးပတ္မ်ားတင္ကာ၊ ဦးေရႊရိုး ႏွင့္ ေဒၚမိုးကိုလည္းတင္ကာ ေငြစကၠဴအေရးေတာ္ပံုႏွင့္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ မတ္လ အေရးေတာ္ပံု ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ဇြန္လ အေရးေတာ ပံုတြင္ မဆလ အစိုးရကို ဆန္႔က်င္ခဲ့ၾကေသာ တိုက္ပြဲ၀င္ခြပ္ေဒါင္းမ်ားကလုိက္ပါလ်က္ ေဒသခံရဲတို႔ မ်က္စိလည္ေအာင္ မ်က္လွည္ျပၾကပါေတာ့သည္။ ကားမ်ားေပၚက “ဒို႔အေရး … ဒို႔အေရး… ဒို႔အေရး” ေႂကြးေၾကာ္သံမ်ားၾကားတြင္ “မဆလ တစ္ပါတီ-အလိုမရွိ” “လူသတ္အစိုးရ က်ဆံုးပါေစ” “အေရးေတာ္ပံုေအာင္ရမည္” စသည္ျဖင့္ ေႂကြးေၾကာ္သံမ်ား ေ၀စီ ၾကလ်က္၊ လမ္းေဘး၀ဲယာတေလွ်ာက္မွ ၾကားရသူျပည္သူလူထုအခ်ိဳ႕ကလည္း လက္ခုတ္တီးအားေပးၾကေသာေၾကာင့္ မိမိတို႔၏ကားျဖင့္လွည့္လည္လႈပ္ရွားမႈမ်ားသည္ အေတာ္အသင့္ ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္ဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။ မိမိတို႔ ၏ကားမ်ား ေနာက္တြင္ သတင္းၾကား၍ လုိက္ပါလာေသာ ရဲကားမ်ားအား မိမိတို႔ကျမင္လွ်င္ျမင္ျခင္း ခ်က္ခ်င္းဆိုသလိုပင္ ဒိုးပတ္သံံ လႊမ္းေစကာ ထိုေခတ္က လူသိမ်ားလွေသာ “မိုးမိုးလွလို႔လား…၀ါး…မိုးမိုးကလို႔လား…၀ါး……………အားနဲ႔မာန္နဲ႔ႀကိဳးစားကလို႔လား…၀ါး” ဟူသည့္ မင္းသားမိုး၀င္း၏ သီခ်င္းကိုဆို၍တစ္နည္း၊ “သစ္ပင္ေပၚမွာ…ထိုင္ေနတဲ့ေတာက္တဲ့…ေတာက္တဲ့…မိုးေလ၀သေဟာႏိုင္တဲ့…ေတာက္တဲ့…ေတာက္တဲ့” ဟူသည့္ ထို ေခတ္က နာမည္ေက်ာ္သံခ်ပ္သီခ်င္းစာသားအားဆို၍ တစ္မ်ိဳး ဆူညံစြာ ေအာ္ဟစ္ၾကပါေတာ့သည္။ ကားေနာက္မွ ထပ္ခ်ပ္ မကြာ လိုက္ပါလာေသာရဲမ်ားမွာလည္း “ေၾသာ္…ဒီလူငယ္ေတြ အလွဴသြားမလို႔၊ အလွဴကျပန္လာလို႔ ေပ်ာ္ေနၾကတာပဲ” `ဟူ ၍ ယူဆၾကသလားမသိ။ ရဲကားမ်ားကို ေနာက္ျပန္ေခါက္ကာ ထြက္သြားၾကသျဖင့္ မိမိတို႔မွာတစ္ခါမွ၊ တစ္ရက္မွဒုကၡမေတြ႔ ခဲ့ပါေခ်။ (ဤေနရာတြင္ အခုမွျပန္လည္ေစ့ငုမိသည္မွာ ထိုစဥ္အခါရဲမ်ားကိုယ္တိုင္က မသိမသာ ႏွင့္ပင္ေက်ာင္းသားလူငယ္ မ်ားေဖၚေဆာင္ေနေသာ အေျပာင္းအလဲကို ၄င္းတို႔ရင္တြင္းရွိ္ လိုလားလက္ခံမႈႏွင့္ အံ၀င္ခြင္က်ျဖစ္ေနသျဖင့္ အသာေလး လႊတ္ေပးလိုက္သလားမဆိုတတ္ေခ်။) အ္ို…လူေနမႈစနစ္အေျပာင္းအလဲႀကီးေရ…ငါတို႔ရဲ႕ ရန္ကုန္တိုင္း အေျခခံလူထုလူတန္းစား အလႊာေပါင္းစံုရွိတဲ့ ၿမိဳ႕ နယ္ေတြထဲက “ေရႊကၽြန္းသားတို႔လာၿပီေဟ့” ရယ္လို႔ ဂုဏ္ယူ၀့ံၾကြားႏိုင္ေလာက္တဲ့ သကၤန္းကၽြန္းၿမိဳ႕နယ္သားေတြကေတာ့ အခုလိုအခုလိုထြက္ေပၚလာပါၿပီပေကာ။ သကၤန္းကၽြန္းၿမိဳ႕နယ္သား (၀ါ) ေရႊကၽြန္းသားေတြက ဘယ္သူေတြ မ်ားတုန္းမွတ္ တယ္။ ကိုမင္းကိုႏိုင္(ျမန္မာျပည္၊၈၈မ်ိဳးဆက္အဖြဲ႔)၊ ကိုမိုးသီးဇြန္(ယခု-အေမရိကန္)၊ ကိုသက္ထြန္း(ယခု-အေမရိကန္)၊ ကို ဘိုၾကည္(ယခု-ေအေအပီပီ၊ထိုင္းျမန္မာနယ္စပ္)၊ ကိုဆက္ေအာင္ႏုိင္ (ယခု-ထိုင္းျမန္မာနယ္စပ္)၊ ကိုသီဟ(ယခု-ထိုင္းျမန္မာ နယ္စပ္)၊ ကိုတင္သန္းဦး(ျမန္မာျပည္)၊ ကိုထက္မိုး(ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္၊ ကြယ္လြန္)၊ ကိုမိုးႀကိဳး(ယခု-ထိုင္းျမန္မာနယ္ စပ္)၊ မမိုးကလ်ာ(ယခု-ထိုင္းျမန္မာနယ္စပ္)၊ ကိုေဇာ္မင္းေလး(ျမန္မာျပည္၊၈၈မ်ိဳးဆက္အဖြဲ႔)၊ မနီမိုလႈိင္ (ျမန္မာျပည္၊ ၈၈မ်ိဳး ဆက္အဖြဲ႔)၊ ကိုဇာနည္(ယခု-ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ၊ ဗကသမ်ားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္) စသည္စသည္တို႔ကို ေမြးဖြားေပးလုိက္ပါပေကာ။ ……………………………………………………………………………………………….. 
-ဘ၀တေကြ႔ -အေတြ႔အႀကံဳမ်ားမွသည္ အနာဂတ္ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ဆီသို႔- 

**ၾသဂုတ္လ ၆ ရက္ေန႔ည ဘီဘီစီ သတင္းအရ လူထုေပါက္ကြဲမႈ**

 အျခားတဖက္တြင္လည္း ၾသဂုတ္လ ၆ ရက္ေန႔ညပိုင္း ဘီဘီစီသတင္းဌာနႏွင့္ ေက်ာင္းသားမ်ား ေတြ႔ဆံုခန္း ထုတ္ လႊင့္မႈသည္ တအံုေႏြးေႏြးျဖစ္ေနၾကေသာ ျမန္မာျပည္သူလူထုတည္းဟူေသာ ယမ္းအိုးႀကီးေပၚသို႔ ဓါတ္ဆီ ေလာင္းေပး သကဲ့သို႔ ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ားျဖစ္ေသာ ကိုကိုဦး (ေခၚ) ကိုကိုလတ္၊ ကိုေဌးေအာင္ (ယခု-AAPP)၊ မေအးၿငိမ္းသူ၊ ကိုေဌးႂကြယ္ (ယခု-၈၈မ်ိဳးဆက္)၊ ကိုေအာင္မ်ိဳးထြန္းစသည္တု႔ိသည္ ဘီဘီစီသတင္းေထာက္- ခရစၥတိုဖဂါး နက္စ္၊ ဦးေအာင္ျမင့္ထြန္းတို႔ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္းတင္ဆက္ၾကရာ၌ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္၊ အင္းလ်ားကန္ ဧရိယာထဲတြင္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားမွာ အရိုက္အႏွက္ခံရ၊ ဆြဲႀကိဳး၊ နာရီမ်ားအျဖဳတ္ခံၾကရရံုမွ်မက တကၠသိုလ္ ေက်ာင္း သာားအခ်ိဳ႕မွာ မေတာ္မတရားျပဳက်င့္ခဲ့ၾကရပါသည္ဟု ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုၾကပါသည္။ ဤအသံလႊြင့္အစီအစဥ္ကို နားဆင္ ေနၾကေသာ ျမန္မာျပည္သူအေပါင္းတို႔သည္ နဂိုကတည္းမွ ငိုခ်င္ခ်င္ျဖစ္ေနၾကသည့္ အထဲလက္ကပါလာတုိ႔သျဖင့္ လံုး၀ ႀကီးကို ငိုခ်ပစ္လိုက္ပါေတာ့သည္။ တားမရ၊ ဆီးမရျဖစ္တည္ေနၾကေသာ အစာေရစာ မ၀သူတို႔၏ ရင္တြင္းေပါက္ကြဲမႈသည္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား ၆ ဦး၏ ဘီဘီစီေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္းတင္ဆက္မႈထဲတြင္ ပါရွိေသာ ေက်ာင္းသား - မေအးၿငိမ္းသူ၏ ငိုသံပါေျပာဆိုခ်က္မ်ားႏွင့္ မည္သို႔မည္ပံု ေဒြးေရာယွက္တင္ျဖစ္သြားသနည္း မဆို္တတ္ေခ်။ ၾသဂုတ္လ ၇ ရက္ေန႔ တစ္ေန႔ သည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ရွိ ၿမိဳ႕နယ္အသီးသီးမွ ျပည္သူလူထု၏ ေနာက္တစ္ေန႔ အေထြေထြသပိတ္ႀကီးအတြက္ အားယူရာ၊ အားေမြးရင္း ဓါး……ေသြးၾကရာေန႔ျဖစ္ခဲ့ၿပီး ၾသဂုတ္လ ၈ ရက္ေန႔ နံနက္ပိင္းတြင္ကာ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီ (မဆလ) တစ္ပါတီစနစ္ကို ျမန္မာ့ေျမမွ အၿပီးတိုင္ျဖဳတ္ခ်ခဲ့ေဥာ ရွစ္ေလးလံုးလူထုအံုႂကြမႈႀကီး (၀ါ) ရွစ္ေလးလံုး အေထြေထြ သပိတ္ႀကီး ေပၚေပါက္လာပါေတာ့သည္။ အႏွီရွစ္ေလးလံုး (ၾသဂုတ္လ ၈ ရက္၊ ၁၉၈၈) ခုႏွစ္ လူထုအေရးေတာ္ပံံုႀကီးတြင္ လည္း သိန္းႏွင့္ခ်ီေသာ ျမန္မာျပည္သူလူထုႏွင့္အတူ တတိယႏွစ္၊ ရူပေဗဒအထူးျပဳ၊ ရန္ကုန္တကၠ သိုလ္ေက်ာင္းသား တစ္ ဦးျဖစ္ေသာ မိမိ (ဗိုလ္စစ္ႏိုင္)သည္လည္း ႏွင့္ ဗိုလ္ေသာ္တာအမွဴးျပဳေသာ္ “တိုက္ပြဲ၀င္ေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ လူငယ္မ်ား ညီညႊတ္ေရးတပ္ဦး” အမႈေဆာင္တစ္ဦးအေနျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ (ဗိုလ္တေထာင္နယ္ေျမ) တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားသမဂၢ (ယာယီ)၏ ဒုတိယဥကၠဌ (ေနာင္-ဥကၠဌ)၊အျဖစ္လည္းေကာင္း ထဲထဲ၀င္၀င္ပါ၀င္ခဲ့ပါ၏။

 ရဲေဘာ္မိုးႀကိဳး (ဗိုလ္စစ္ႏိုင္) 

ထိုင္း - ျမန္မာနယ္စပ္ 
(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။)

-ဘ၀တေကြ႔ အေတြ႔အႀကံဳမ်ားမွသည္ အနာဂတ္ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ဆီသို႔-

 ** ၁၉၈၇ ခုႏွစ္ ေငြစကၠဴ အေရးအခင္းႏွင့္ ဗိုလ္ဘြဲ႔ခံၾကသူမ်ား **

အတိတ္သမိုင္းျဖစ္ရပ္မ်ားသည္ ပစၥဳပၸန္သမိုင္းျဖစ္ရပ္မ်ားကို ထင္ဟပ္ေစ၏၊ ဆက္စပ္ပတ္သက္ေစ၏။ေကာင္းေမြ၊ ဆိုး ေမြတို႔ကို ေပးေဝေစ၏ ဟူ၍ သမိုင္းဆုိ႐ိုးစကားရွိသည္။ `သမိုင္းသင္တာဟာမအေအာင္လုိ႔´ သမိုင္းပညာရွင္ဆရာႀကီးေဒါက္တာသန္းထြန္းက ရည္ ညႊန္းေဖာ္ျပဘူးသည္။ လူတုိင္း၊ လူတုိင္းတြင္ သမုိင္းကိုယ္စီရွိၾကသည္။ ရွိေနခဲ့ေသာ ျဖတ္သန္းမႈ အေတြ႔အႀကံဳ အစုစုကို စာ ထက္အကၡရာတင္ကာ ေဖာ္ျပရပါလွ်င္ မိမိႏွင့္ နုိင္ငံေရးလုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ (၀ါ) ရဲေဘာ္ ရဲဘက္မ်ား အေၾကာင္းသည္လည္း မပါမၿပီး ျဖစ္ေပသည္။ မေန႔ တစ္ေန႔ကပင္္လွ်င္ ဗိုလ္သီဟႏွင့္ ဖုိးထူးကေဖးတြင္ မနက္ေစာေစာ၌ အမွတ္မထင္ဆံုေတြ႔ၾကကာ ထုိင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္ကို ေရာက္ေနခိုက္ တခ်ိန္က တုိတ္ေဖာ္ တြဲဘက္ (၀ါ) ရဲေဘာ္ ရဲဘက္မ်ားအေၾကာင္းကို တေစ့တေစာင္း ျပန္လည္ ေဖာက္သည္ခ်ရလွ်င္ ေကာင္းေလစြဟု ေျပာျဖစ္ခဲ့ၾကသည္။ ျဖတ္သန္းမႈ သမိုင္းေၾကာင္းကို တေစ့တေစာင္း ေဖာက္သည္ခ် ပါလွ်င္ မိတ္ေဆြကေရာ လိုအပ္သလို ကူညီမွာလားဟု မိမိက ျပန္ေမးခဲ့သည္။ လိုအပ္ေသာအခ်က္အလက္မ်ားကို သူသာ မက ႏွီးႏြယ္ဆက္စပ္၊ ပတ္သက္ခဲ့ေသာ ကိုေအာင္ေဇာ္ထက္္ (ယခု- ဒီဗီြဘီ)၊ အိန္ဂ်ယ္လ္လာနီနီေအာင္ (ယခု- အဂၤလန္)၊ ကိုေအာင္ေက်ာ္ျမင့္ (ယခု- အေမရိကန္)၊ မနီမြန္လႈိင္ (ယခု- ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ေက်ာင္းသားအဖြဲ႔) အပါအ၀င္ ဆုိင္ရာ၊ ဆုိင္ရာ အခ်က္အလက္မ်ားကို ေရွးျဖစ္ေဟာင္းေအာက္ေမ့ဖြယ္ရာအျဖစ္ ကူညီၾကမွာ ဧကန္မုခ်ပါဟူ၍ ဗိုလ္သီဟက ေျပာခဲ့ပါသည္။ ဤတြင္ပင္ ေရးမည္၊ ေရးမည္ဟု အစီအစဥ္ရွိခဲ့ၿပီး မေရးျဖစ္ေသးေသာ အႏွီ `ဘ၀တေကြ႔- အေတြ႔အႀကံဳမ်ားမွသည္ အနာ ဂတ္ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ဆီသို႔´ ေဆာင္းပါးမ်ား မိမိ၏ လက္ၾကားမွ ထြက္ပြားလာရပါသတည္း။

** ဗိုလ္ေတဇ တို႔ကိုအားက်လို႔ ဗိုလ္ဘြဲ႔ ခံၾကၿပီ ** 

၁၉၄၁ခုႏွစ္- ဒီဇင္ဘာလ ၂၆ ရက္ေန႔တြင္ ထုိင္းႏိုင္ငံ၊ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ေတာ္ တေနရာ၌ `ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္´ ဖြဲ႔စည္း ကာ `ဗိုလ္ဘြဲ႔´ကိုအသီးသီးခံယူခဲ့ၾကပါသည္။ သခင္ေအာင္ဆန္း(ဗိုလ္ေတဇ)၊ သခင္လွေဖ(ဗိုလ္လက်ာ္)၊ သခင္ေအာင္္သန္း (ဗိုလ္စႀကၤာ)၊ သခင္လွေမာင္ (ဗိုလ္ေဇယ်)၊ သခင္ရႈေမာင္ (ဗိုလ္ေန၀င္း)၊ စသည္ျဖင့္ တို့ ့ဗမာ အစည္းအရံုး၀င္ သခင္လူငယ္ အေယာက္ (၃၀) ျဖစ္ပါသည္။ ဤ သမုိင္းေၾကာင္း ကို ဖတ္ရႈမွတ္စုရင္း ထိုစဥ္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားႀကီးျဖစ္သူ ကိုသီဟက တင္ျပလာ ရာ ထိုစဥ္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ားျဖစ္ၾကေသာ မိမိတုိ႔ကသေဘာတူလက္ခံၾကကာ `ျမန္မာျပည္လြတ္ေျမာက္ ေရးတပ္ ဦး´ကို ၁၉၈၇ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၅ ရက္ (၂၅ က်ပ္၊ ၃၅ က်ပ္၊ ၇၅ က်ပ္တန္ ေငြစကၠဴမ်ားအား မဆလ အစိုးရ ကသိမ္းယူသျဖင့္ ေက်ာင္းသားႏွင့္ျပည္သူေပါက္ကြဲအံုၾကြခဲ့ၾကေသာ ေငြစကၠဴအေရးအခင္း) ေနာက္ပိုင္း စက္တင္ဘာလ ၇ ရက္ေန႔၌ စတင္ဖြဲ႔စည္းခဲ့ၾကပါသည္။ ရန္ကုန္တုိင္း၊ သကၤန္းကၽြန္းၿမိဳ႕နယ္၊ စ/သု မဂၤလာရပ္ကြက္ရွိဗိုလ္ထက္လူ (ကိုေဌး၀င္း) ၏ ေနအိမ္မွာ ျဖစ္ပါသည္။ ဗဟိုေကာ္မတီတြင္ ဗိုလ္သီဟ က ဥကၠဌ၊ ဗိုလ္ထက္လူ က အတြင္းေရးမွဴး၊ ဗိုလ္မင္းေသြး က တြဲဖက္အတြင္းေရးမွဴး၊ မိမိ ဗိုလ္စစ္ႏိုင္ (ေနာက္ပိုင္း ၁၉၈၈ မွာ ဗိုလ္မိုးႀကိဳး)၊ ဗိုလ္ခ်စ္ပို၊ ဗိုလ္ေဇာ္မင္းေလး (ယခု- ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသားအဖြဲ႔) စသည္တို႔ ပါ၀င္ၾကၿပီး ၁၉၈၈- ၾသဂုတ္လ ၁ ရက္ေန႔ ေနာက္ပိုင္းတြင္မူ ဗိုလ္နီမို္လိႈင္ (ယခု- ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသားအဖြဲ႔)၊ ဗိုလ္ေသာ္တာ (ယခု- ျပည္တြင္း)၊ ဗိုလ္မင္းဦး (ယခု- ျပည္တြင္း)၊ ဗိုလ္ေခ်ာစု (ယခု- ျပည္တြင္း) စသည္တို႔ႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကပါသည္။ ဒို႔ဗမာအစည္းအရံုး၀င္လူငယ္သခင္မ်ားကို အတုယူအားက်ခဲ့သည့္အားေလ်ာ္စြာလိုအပ္ ေသာစစ္ပညာမ်ားကို သင္ၾကားၾကရန္ အေျခခံလက္နက္ငယ္ႏွင့္ ေထာက္လွမ္းေရးသင္တန္းအတြက္ ယခုသကၤန္းကၽြန္း စံျပေဆးရံုႀကီးေနရာ (ယခင္- သကၤန္းကၽြန္း၊ သခၤ်ဳိင္းေဟာင္း)တြင္ ၀ါးရင္းတုတ္ တပ္ဖြဲ႔ကို စစ္သင္တန္းမ်ားေပးလ်က္ရွိ ေသာ ဗိုလ္ဆက္ေအာင္နုိင္ (ယခု- ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္)၊ ဗိုလ္ထြန္းဦး (ဘယ္မွာရွိသည္မသိ) တို႔ထံတြင္ ဘယ္ညာ၊ ဘယ္ညာ၊ ေအာ္ကာ ေနပူ၊ မိုးရြာ အရူးထခဲ့ၾကဘူးပါသည္။ ေၾသာ္… ဗိုလ္ဘဲြ႔ခံမွေတာ့ စစ္ပညာအေျခခံေလး ဘာေလး တက္ေအာင္ သင္ထားရတာပ။ ေရာ… ဘယ္အခ်ိန္တုန္းကလဲ ဟုတ္စ။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၁ ရက္ေန႔ ေနာက္ပိုင္း ရက္ေတြမွာပ။

**၁၉၈၈ ခုႏွစ္ မတ္လ (ဗိုလ္ဘုန္းေမာ္) ႏွင့္ ေနာက္ဆက္တြဲ မတ္လ လႈပ္ရွားမႈမ်ား** 

 ျမန္မာ့ ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီ (မဆလ) တစ္ပါတီစနစ္၏ ဖရိုဖရဲႏွင့္ အၿပိဳၿပိဳအလဲလဲျဖစ္ေစမႈတြင္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ မတ္လ (၁၃၊၁၄၊၁၅၊၁၆၊၁၇) စသည့္ မတ္လ လႈပ္ရွားမႈ ေန႔စြဲမ်ားလည္း ပါ၀င္ေပသည္။ ၁၉၈၈ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၁၃ ရက္ေန တြင္ ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္ (အာရ္အိုင္တီ) ေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ အင္စိန္ၿမိဳ႕နယ္၊ အေနာက္…ကုန္းရပ္ကြက္မွ အရပ္သား မ်ားသည္ “စႏၵ၀င္းလၻက္ရည္ဆိုင္”မွ စခဲ့ၾကေသာ ဘၻက္ရည္ဆိုင္က ရန္စမွသည္ ေက်ာင္းသားအာဇာနည္ ဗိုလ္ဘုန္းေမာ္၊ ဗုိလ္စိုးႏိုင္ စသည္တို႔ ေသဆံုးခဲ့ရၿပီး “ပါတီ-ေကာင္စီ၊ ေတာ္ပါၿပီ ” ဟူ၍ လူထုရင္၀ယ္ ျဖစ္တည္လာခဲ့ရေပသည္။ ထို ဗိုလ္ဘုန္းေမာ္ အေရးကိစၥမွ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ား သယ္ေဆာင္လာခဲ့ေသာ အေရးေတာ္ပံု မီးပြားသည္ မိမိတို႔ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ (ပင္မ)ႏွင့္ အျခား ဆက္ႏြယ္ပတ္သက္ရာ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ (ဗိုလ္တေထာင္နယ္ေျမ၊ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္(လိႈင္နယ္ေျမ)၊ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ (ၾကည္ျမင္တိုင္နယ္ေျမ) စသည္တို႔တြင္လည္းေကာင္း၊ ရန္ကုန္စီးပြားေရး တကၠသိုလ္၊ ေဆးတကၠသိုလ္ (၁)၊ ေဆးတကၠသိုလ္(၂) တုိ႔တြင္လည္းေကာင္း၊ ရန္ကုန္ဂ်ီတီအိုင္၊ ရန္ကုန္တီအိပ္ခ်္အက္စ္ မွာသာမက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ အထကေက်ာင္းမ်ားတြင္လည္းေကာင္း ေတာမီးပမာပ်ံ႕ႏွံ႕သြားရေလသည္။ “ေက်ာင္းသားေသြး၊ ေျမက်ရၿပီ” “ခြပ္ေဒါင္းေသြး ေျမခရၿပီ” ဟူ၍ လက္သည္းဆိတ္က လက္ထိပ္နာခဲ့ရေပသည္။ မတ္လ ၁၆၊ ၁၇ (ရန္ကုန္တကၠသိုလ္၊ အင္လ်ားကန္၊ တံတားနီအေရး) စသည့္ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈမ်ား ဆက္လက္ေပၚေပါက္ကာ “ခြပ္ေဒါင္းဆိုေသာ မေသမ်ိဳးေတြအေၾကာင္းကို မေအရိုးေတြ သိသြားရေအာင္ ေခါင္းေထာင္လို႔ ခြပ္ခဲ့ၾကေပသည္။ တဖက္ တြင္လည္းေက်ာင္းသားလူငယ္တို႔၏ စုဖြဲ႔မႈႏွင့္ အေၾကာင္းေပၚလွ်င္ေပၚသလို လက္တံု႔ျပန္တတ္ေသာ ကမာရြတ္ရဲစခန္းအား ခဲမိုးရြာမႈ၊ လွည္းတန္းမီးပြိဳင့္အား ဖ်က္ဆီးမႈအပါအ၀င္ လက္ရံုးရည္ျပသမႈတို႔တြင္လည္း ဗိုလ္သီဟ၊ ဗုိလ္ဆက္ေအာင္ႏိုင္ႏွင့္ မိမိတို႔သည္ မည္သည့္အခါမွ် ေနာက္တန္းက မရွိခဲ့ေခ်၊ ၁၉၈၈ခုႏွစ္ ဧၿပီလ သႀကၤန္ရက္မ်ားတြင္မူမိမိတို႔ ေက်ာင္းသား လူငယ္တို႔သည္ အတာေရေအးေအးျဖင့္ အခ်င္းခ်င္းေသြးေႏႊးခဲ့ၾကပါေသးသည္။

  **၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈမ်ား ** 
ဧၿပီႏွင့္ ေမလ ေက်ာင္းပိတ္ရက္မ်ားၿပီးေသာ္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ေက်ာင္းျပန္ဖြင့္လွ်င္ ဖြင့္ခ်င္း ဇြန္လ ၁၃ ရက္ေန႔မွစ၍ ဇြန္လေက်ာင္းသားအေရးေတာ္ပံုကို ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ (ပင္မ) ေနရာ၌ စတင္ကုန္႔လန္႔ကာ ဖြင့္လွစ္ခဲ့ပါသည္။ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ (ပင္မ) ေက်ာင္းသား ေဟာေျပာပြဲမ်ားတြင္ ေက်ာင္းသားထု သာမက ျပည္သူလူထုကပါ အထူးလူႀကိဳက္မ်ား လွေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေလသံႏွင့္ ေက်ာင္းသားအခ်ိဳ႕ရွိခဲ့ပါသည္။ ထိုသူတို႔တြင္ “ကိုေမာင္ေမာင္ေက်ာ္” မွာ ၾသဘာသံ အညံဆံုးရရွိေသာ ေက်ာင္းသားတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး ကိုမင္းကိုႏိုင္၊ ကိုမိုးသီးဇြန္၊ ကိုၿပံဳးခ်ိဳ၊ ကိုတင့္ဆန္း၊ ကုိဘေက်ာ္၊ ကိုသူရိန္၊ ကိုတင္ေအး၊ ကိုေဇာ္ေဇာ္ေအာင္ စသည္တို႔အျပင္ အကိုကာလသားတို႔ အၾကိဳက္ျဖစ္ေသာ မျမစပယ္ေအး၊ မစႏၵာမင္း (ရႊီး) စသူတို႔သည္လည္း စင္ေပၚတက္ကာ စကားေျပာၾကသည္ကို မွတ္မိေနပါေသးသည္။ ဇြန္လ အေရးေတာ္ပံု၏ ဖန္တီးရွင္ေက်ာင္းသားတို႔သည္ကား ကမာရြတ္ၿမိဳ႕နယ္ရွိ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ (ပင္မ) ေက်ာင္း၀န္းထဲမွသည္ စမ္းေခ်ာင္းၿမိဳ႕နယ္ ေျမနီကုန္းအရပ္ဆီသို႔ ခ်ီတက္ၾကရာတြင္ လံုထိန္းတပ္ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ႀကံဳေတြ႔ရၿပီး “ေသြးနီကုန္းအေရးအခင္း” ဟူ၍ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၂၁ရက္ေန႔တြင္ ေပၚေပါက္ခဲ့ရေပသည္။ ေက်ာင္းသားႏွင့္ ျပည္သူ အခ်ိဳ႕ေသြးေျမက်ရသည္ကို အစြဲျပဳ၍ေျမနီကုန္းမွသည္ ေသြးနီကုန္းဟူ၍ ဂုဏ္ျပဳေခၚေ၀ၚခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ဤသို႔ေသာ ေက်ာင္းသား ခြပ္ေဒါင္းတို႔၏ ဇြန္လအေရးေတာ္ပံုအတြင္း အျပင္းျပဆံုးဆႏၵသေဘာထားထုတ္ေဖာ္ခ်က္မွာ “ၾကားျဖတ္အစိုးရဖြဲ႔စည္းေရး …ဒို႔အေရး” “ေက်ာင္းသားသမဂၢဖြဲ႔စည္းေရး …. ဒို႔အေရး” “ဖမ္းဆီးခံေက်ာင္းသားျပန္လႊတ္ေရး… ဒို႔အေရး” “ကုန္ေစ်းႏႈန္းက်ဆင္းေရး…ဒို႔အေရး” စသည္ျဖင့္ ေႂကြးေၾကာ္ ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ မဆလ တစ္ပါတီအစိုးရသည္ စုစည္းမိေနေသာ ေက်ာင္းသားမ်ားအား အုပ္စုခြဲ၊ ေနရာခြဲေသာအားျဖင့္ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္အပါအ၀င္ တကၠသုိလ္၊ ဒီဂရီ၊ ေကာလိပ္၊ သိပၸံ ေက်ာင္းေပါင္းစုံကို ပိတ္လိုက္ရေပသည္။ ထိုသို႔ ေက်ာင္းေပါင္းစံု ပိတ္လိုက္ျခင္းေၾကာင့္ မိမိတို႔ နယ္ရပ္ေဒသေပါင္းစံုတို႔သို႔ျပန္လည္ေရာက္ရွိၾကကုန္ေသာ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား ခြပ္ေဒါင္း မ််ားႏွင့္ ေဒသဆုိင္ရာ အထက ၊ အလက ၊ ေက်ာင္းသားမ်ား စုဖြဲ႔မိၿပီး တေယာက္တလက္တအား ေပါင္းစည္းအားမ်ားျဖင့္ ၁၉၈၈ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၈ ရက္ တည္းဟူေသာ “၈၈၈၈ လူထုအုံၾကြမႈႀကီး (၀ါ) ၈၈၈၈ အေထြေထြသပိတ္ႀကီး” ကို ေက်ာင္း သားႏွင့္ျပည္သူ ညီတူလက္တြဲကာ ပါ၀င္ဆင္ႏႊဲၾကပါေတာ့သည္။ ေဟာ…ေျပာရင္းဆိုရင္း၊ ရုန္းကန္လႈပ္ရွားၾကရင္းနဲ႔ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၁ ရက္ေန႔ေတာင္ေရာက္လာပါပေကာ။ ဗိုလ္သီဟႏွင့္ ဗိုလ္ဆက္ေအာင္ႏိုင္တို႔ မည္သို႔မည္ပံု တိုင္ပင္လိုက္သည္မသိ။ ရန္ကုန္တိုင္း၏အေျခခံလူတန္းစား (၀ါ) ေအာက ္ဆံုးအလႊာမ်ား ေနထိုင္ၾကေသာ သကၤန္းကၽြန္း၊ ေဒါပံု၊ သာေကတ၊ မဂၤလာေတာင္ညႊန္႔၊ ေတာင္ဥကၠလာပ စသည့္ ၿမိဳ႕နယ္ ၆ ခုတြင္ နီးစပ္ရာ ခ်က္ပလက္ကား အုတ္သဲေက်ာက္ကား၊ ေဒါ့ဂ်စ္ကားမ်ားေပၚတြင္ ဒိုးပတ္မ်ားတင္ကာ၊ ဦးေရႊရိုး ႏွင့္ ေဒၚမိုးကိုလည္းတင္ကာ ေငြစကၠဴအေရးေတာ္ပံုႏွင့္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ မတ္လ အေရးေတာ္ပံု ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ဇြန္လ အေရးေတာ ပံုတြင္ မဆလ အစိုးရကို ဆန္႔က်င္ခဲ့ၾကေသာ တိုက္ပြဲ၀င္ခြပ္ေဒါင္းမ်ားကလုိက္ပါလ်က္ ေဒသခံရဲတို႔ မ်က္စိလည္ေအာင္ မ်က္လွည္ျပၾကပါေတာ့သည္။ ကားမ်ားေပၚက “ဒို႔အေရး … ဒို႔အေရး… ဒို႔အေရး” ေႂကြးေၾကာ္သံမ်ားၾကားတြင္ “မဆလ တစ္ပါတီ-အလိုမရွိ” “လူသတ္အစိုးရ က်ဆံုးပါေစ” “အေရးေတာ္ပံုေအာင္ရမည္” စသည္ျဖင့္ ေႂကြးေၾကာ္သံမ်ား ေ၀စီ ၾကလ်က္၊ လမ္းေဘး၀ဲယာတေလွ်ာက္မွ ၾကားရသူျပည္သူလူထုအခ်ိဳ႕ကလည္း လက္ခုတ္တီးအားေပးၾကေသာေၾကာင့္ မိမိတို႔၏ကားျဖင့္လွည့္လည္လႈပ္ရွားမႈမ်ားသည္ အေတာ္အသင့္ ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္ဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။ မိမိတို႔ ၏ကားမ်ား ေနာက္တြင္ သတင္းၾကား၍ လုိက္ပါလာေသာ ရဲကားမ်ားအား မိမိတို႔ကျမင္လွ်င္ျမင္ျခင္း ခ်က္ခ်င္းဆိုသလိုပင္ ဒိုးပတ္သံံ လႊမ္းေစကာ ထိုေခတ္က လူသိမ်ားလွေသာ “မိုးမိုးလွလို႔လား…၀ါး…မိုးမိုးကလို႔လား…၀ါး……………အားနဲ႔မာန္နဲ႔ႀကိဳးစားကလို႔လား…၀ါး” ဟူသည့္ မင္းသားမိုး၀င္း၏ သီခ်င္းကိုဆို၍တစ္နည္း၊ “သစ္ပင္ေပၚမွာ…ထိုင္ေနတဲ့ေတာက္တဲ့…ေတာက္တဲ့…မိုးေလ၀သေဟာႏိုင္တဲ့…ေတာက္တဲ့…ေတာက္တဲ့” ဟူသည့္ ထို ေခတ္က နာမည္ေက်ာ္သံခ်ပ္သီခ်င္းစာသားအားဆို၍ တစ္မ်ိဳး ဆူညံစြာ ေအာ္ဟစ္ၾကပါေတာ့သည္။ ကားေနာက္မွ ထပ္ခ်ပ္ မကြာ လိုက္ပါလာေသာရဲမ်ားမွာလည္း “ေၾသာ္…ဒီလူငယ္ေတြ အလွဴသြားမလို႔၊ အလွဴကျပန္လာလို႔ ေပ်ာ္ေနၾကတာပဲ” `ဟူ ၍ ယူဆၾကသလားမသိ။ ရဲကားမ်ားကို ေနာက္ျပန္ေခါက္ကာ ထြက္သြားၾကသျဖင့္ မိမိတို႔မွာတစ္ခါမွ၊ တစ္ရက္မွဒုကၡမေတြ႔ ခဲ့ပါေခ်။ (ဤေနရာတြင္ အခုမွျပန္လည္ေစ့ငုမိသည္မွာ ထိုစဥ္အခါရဲမ်ားကိုယ္တိုင္က မသိမသာ ႏွင့္ပင္ေက်ာင္းသားလူငယ္ မ်ားေဖၚေဆာင္ေနေသာ အေျပာင္းအလဲကို ၄င္းတို႔ရင္တြင္းရွိ္ လိုလားလက္ခံမႈႏွင့္ အံ၀င္ခြင္က်ျဖစ္ေနသျဖင့္ အသာေလး လႊတ္ေပးလိုက္သလားမဆိုတတ္ေခ်။) အ္ို…လူေနမႈစနစ္အေျပာင္းအလဲႀကီးေရ…ငါတို႔ရဲ႕ ရန္ကုန္တိုင္း အေျခခံလူထုလူတန္းစား အလႊာေပါင္းစံုရွိတဲ့ ၿမိဳ႕ နယ္ေတြထဲက “ေရႊကၽြန္းသားတို႔လာၿပီေဟ့” ရယ္လို႔ ဂုဏ္ယူ၀့ံၾကြားႏိုင္ေလာက္တဲ့ သကၤန္းကၽြန္းၿမိဳ႕နယ္သားေတြကေတာ့ အခုလိုအခုလိုထြက္ေပၚလာပါၿပီပေကာ။ သကၤန္းကၽြန္းၿမိဳ႕နယ္သား (၀ါ) ေရႊကၽြန္းသားေတြက ဘယ္သူေတြ မ်ားတုန္းမွတ္ တယ္။ ကိုမင္းကိုႏိုင္(ျမန္မာျပည္၊၈၈မ်ိဳးဆက္အဖြဲ႔)၊ ကိုမိုးသီးဇြန္(ယခု-အေမရိကန္)၊ ကိုသက္ထြန္း(ယခု-အေမရိကန္)၊ ကို ဘိုၾကည္(ယခု-ေအေအပီပီ၊ထိုင္းျမန္မာနယ္စပ္)၊ ကိုဆက္ေအာင္ႏုိင္ (ယခု-ထိုင္းျမန္မာနယ္စပ္)၊ ကိုသီဟ(ယခု-ထိုင္းျမန္မာ နယ္စပ္)၊ ကိုတင္သန္းဦး(ျမန္မာျပည္)၊ ကိုထက္မိုး(ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္၊ ကြယ္လြန္)၊ ကိုမိုးႀကိဳး(ယခု-ထိုင္းျမန္မာနယ္ စပ္)၊ မမိုးကလ်ာ(ယခု-ထိုင္းျမန္မာနယ္စပ္)၊ ကိုေဇာ္မင္းေလး(ျမန္မာျပည္၊၈၈မ်ိဳးဆက္အဖြဲ႔)၊ မနီမိုလႈိင္ (ျမန္မာျပည္၊ ၈၈မ်ိဳး ဆက္အဖြဲ႔)၊ ကိုဇာနည္(ယခု-ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ၊ ဗကသမ်ားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္) စသည္စသည္တို႔ကို ေမြးဖြားေပးလုိက္ပါပေကာ။ ……………………………………………………………………………………………….. 
-ဘ၀တေကြ႔ -အေတြ႔အႀကံဳမ်ားမွသည္ အနာဂတ္ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ဆီသို႔- 

**ၾသဂုတ္လ ၆ ရက္ေန႔ည ဘီဘီစီ သတင္းအရ လူထုေပါက္ကြဲမႈ**

 အျခားတဖက္တြင္လည္း ၾသဂုတ္လ ၆ ရက္ေန႔ညပိုင္း ဘီဘီစီသတင္းဌာနႏွင့္ ေက်ာင္းသားမ်ား ေတြ႔ဆံုခန္း ထုတ္ လႊင့္မႈသည္ တအံုေႏြးေႏြးျဖစ္ေနၾကေသာ ျမန္မာျပည္သူလူထုတည္းဟူေသာ ယမ္းအိုးႀကီးေပၚသို႔ ဓါတ္ဆီ ေလာင္းေပး သကဲ့သို႔ ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ားျဖစ္ေသာ ကိုကိုဦး (ေခၚ) ကိုကိုလတ္၊ ကိုေဌးေအာင္ (ယခု-AAPP)၊ မေအးၿငိမ္းသူ၊ ကိုေဌးႂကြယ္ (ယခု-၈၈မ်ိဳးဆက္)၊ ကိုေအာင္မ်ိဳးထြန္းစသည္တု႔ိသည္ ဘီဘီစီသတင္းေထာက္- ခရစၥတိုဖဂါး နက္စ္၊ ဦးေအာင္ျမင့္ထြန္းတို႔ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္းတင္ဆက္ၾကရာ၌ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္၊ အင္းလ်ားကန္ ဧရိယာထဲတြင္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားမွာ အရိုက္အႏွက္ခံရ၊ ဆြဲႀကိဳး၊ နာရီမ်ားအျဖဳတ္ခံၾကရရံုမွ်မက တကၠသိုလ္ ေက်ာင္း သာားအခ်ိဳ႕မွာ မေတာ္မတရားျပဳက်င့္ခဲ့ၾကရပါသည္ဟု ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုၾကပါသည္။ ဤအသံလႊြင့္အစီအစဥ္ကို နားဆင္ ေနၾကေသာ ျမန္မာျပည္သူအေပါင္းတို႔သည္ နဂိုကတည္းမွ ငိုခ်င္ခ်င္ျဖစ္ေနၾကသည့္ အထဲလက္ကပါလာတုိ႔သျဖင့္ လံုး၀ ႀကီးကို ငိုခ်ပစ္လိုက္ပါေတာ့သည္။ တားမရ၊ ဆီးမရျဖစ္တည္ေနၾကေသာ အစာေရစာ မ၀သူတို႔၏ ရင္တြင္းေပါက္ကြဲမႈသည္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား ၆ ဦး၏ ဘီဘီစီေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္းတင္ဆက္မႈထဲတြင္ ပါရွိေသာ ေက်ာင္းသား - မေအးၿငိမ္းသူ၏ ငိုသံပါေျပာဆိုခ်က္မ်ားႏွင့္ မည္သို႔မည္ပံု ေဒြးေရာယွက္တင္ျဖစ္သြားသနည္း မဆို္တတ္ေခ်။ ၾသဂုတ္လ ၇ ရက္ေန႔ တစ္ေန႔ သည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ရွိ ၿမိဳ႕နယ္အသီးသီးမွ ျပည္သူလူထု၏ ေနာက္တစ္ေန႔ အေထြေထြသပိတ္ႀကီးအတြက္ အားယူရာ၊ အားေမြးရင္း ဓါး……ေသြးၾကရာေန႔ျဖစ္ခဲ့ၿပီး ၾသဂုတ္လ ၈ ရက္ေန႔ နံနက္ပိင္းတြင္ကာ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီ (မဆလ) တစ္ပါတီစနစ္ကို ျမန္မာ့ေျမမွ အၿပီးတိုင္ျဖဳတ္ခ်ခဲ့ေဥာ ရွစ္ေလးလံုးလူထုအံုႂကြမႈႀကီး (၀ါ) ရွစ္ေလးလံုး အေထြေထြ သပိတ္ႀကီး ေပၚေပါက္လာပါေတာ့သည္။ အႏွီရွစ္ေလးလံုး (ၾသဂုတ္လ ၈ ရက္၊ ၁၉၈၈) ခုႏွစ္ လူထုအေရးေတာ္ပံံုႀကီးတြင္ လည္း သိန္းႏွင့္ခ်ီေသာ ျမန္မာျပည္သူလူထုႏွင့္အတူ တတိယႏွစ္၊ ရူပေဗဒအထူးျပဳ၊ ရန္ကုန္တကၠ သိုလ္ေက်ာင္းသား တစ္ ဦးျဖစ္ေသာ မိမိ (ဗိုလ္စစ္ႏိုင္)သည္လည္း ႏွင့္ ဗိုလ္ေသာ္တာအမွဴးျပဳေသာ္ “တိုက္ပြဲ၀င္ေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ လူငယ္မ်ား ညီညႊတ္ေရးတပ္ဦး” အမႈေဆာင္တစ္ဦးအေနျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ (ဗိုလ္တေထာင္နယ္ေျမ) တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားသမဂၢ (ယာယီ)၏ ဒုတိယဥကၠဌ (ေနာင္-ဥကၠဌ)၊အျဖစ္လည္းေကာင္း ထဲထဲ၀င္၀င္ပါ၀င္ခဲ့ပါ၏။

 ရဲေဘာ္မိုးႀကိဳး (ဗိုလ္စစ္ႏိုင္) 

ထိုင္း - ျမန္မာနယ္စပ္ 
(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။)