>

-လူထုက်န္းမာေရး (ပုန္း ရည္ ႀကီးႏွင့္ က်န္းမာေရး)-

**Public Health**

 ► ပုန္းရည္ႀကီးသုပ္ ...

 ပုန္းရည္ႀကီးသည္ ျမန္မာ့ စားေသာက္ဖြယ္ရာ ဟင္းလ်ာတစ္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ အေရာင္မွာ နီညိဳညိဳျဖစ္ၿပီး ခပ္ပ်စ္ပ်စ္ ျဖစ္သည္။ အနံ ့တြင္ အခ်ဥ္ နံ ့ေပါက္သည္။ ပုန္းရည္ႀကီးကို မခ်က္ပဲ ႏွမ္းဆီ၊ ၾကက္သြန္ျဖဴနီတို႔ႏွင့္လည္း အစိမ္းလိုက္ သုပ္စားနိုင္သည္။ သို႔မဟုတ္ ခ်က္၍လည္း စားနိုင္သည္။ ဝက္သား၊ ငါးတို႔ႏွင့္ ေရာခ်က္လၽွင္ အထူးအရသာရွိသည္။ ေအာက္ျမန္မာ နိုင္ငံ၌လည္း ပုန္းရည္ႀကီးသည္ မရိုးနိုင္ေသာ ဟင္းတစ္မယ္ျဖစ္သည္။ ပုဂံ၊ ေညာင္ဦး၊ စေလ၊ ျမင္းၿခံစသည့္ ၿမိဳ႕မ်ား၌ ပုန္းရည္ႀကီးကို ခ်က္၍ ျမန္မာနိုင္ငံ အရပ္ရပ္သို႔ တင္ပို႔ေရာင္းခ်ၾကသည္။ ပုဂံနယ္တဝိုက္တြင္ ပုန္းရည္ႀကီးလုပ္ငန္းသည္ အိမ္တြင္းစီးပြားေရး လုပ္ငန္းျဖစ္သည္။ ပုဂံပုန္းရည္ႀကီးသည္ အထူးနာမည္ႀကီးသည္။

► ျပဳလုပ္ပုံ .....
ပုန္းရည္ႀကီးကို ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳးမွ ခ်က္ယူနိုင္သည္။ သို႔ေသာ္ ပဲပိစပ္ (ေဒါလီေခ်ာ့ဗီဖေလာရပ္) သည္ ပုန္းရည္ႀကီးက်ိဳခ်က္ရန္ အေကာင္းဆုံး ပဲမ်ိဳးျဖစ္သည္။ အျခားပဲႏွင့္ က်ိဳခ်က္၍ရေသာ ပုန္းရည္ႀကီးတို႔ထက္ အရသာပိုမို ေလးပင္ေလသည္။ ပုန္းရည္ႀကီးက်ိဳရာ၌ ေရွးဦးစြာ ပဲကိုေရႏွင့္ စင္ၾကယ္ေအာင္ အထပ္ထပ္ ေရေဆးေပးရသည္။ ထို႔ေနာက္ ေရဆယ္ပိႆာဝင္ေသာ ဖ်ဥ္းအိုးတစ္လုံးတြင္ ပဲသုံးခြက္ (နို႔ဆီဗူး ၁၂ လုံး) ေရေဆးၿပီးကို ေရအိုးအျပည့္ထည့္၍ ျပဳတ္ရသည္။ ပုန္းရည္က်ိဳသည့္ လုပ္ငန္းကို စီးပြားျဖစ္ လုပ္သူတို႔သည္ မီးဖိုကို အုတ္၊ ရႊံ့အဂၤေတတို႔ျဖင့္ အခိုင္အမာ လုပ္ထားသည္။ ပဲမ်ားေကာင္းစြာ ႏူးနပ္လာသည္အထိ ျပဳတ္ရသည္။ ပဲႏူး၍ပြလာေသာအခါ အရည္သည္ သစ္ေခါက္ေရာင္ ျဖစ္လာသည္။ ထိုအခါ ပဲကိုဆယ္ထားၿပီးေနာက္ အိုးထဲ၌က်န္ခဲ့ေသာ အရည္မ်ားကို စဉ့္အိုးမ်ားတြင္ထည့္၍ အခ်ဥ္ေဖာက္ရသည္။ အခ်ဥ္ႀကိဳက္လၽွင္ ႀကိဳက္သေလာက္ ရက္ၾကာၾကာထားရသည္။ မူမွန္လိုမူ ၅ ရက္မွ ၇ ရက္အထိ ထားရသည္။ ဤသို႔အခ်ဥ္ေပါက္လာေသာ ပဲရည္မ်ားကို တစ္ဖန္ ဖ်ဥ္းအိုးျဖင့္ က်ိဳခ်က္လၽွင္ ပုန္းရည္ႀကီးကို ရရွိေလသည္။ ျပဳတ္ၿပီးပဲမ်ားကို ေနလွန္း၍ ျပန္ေရာင္းနိုင္သည္။ ဆီဆမ္း၍လည္း စားနိုင္သည္။ ထို႔အျပင္ ထမင္းႏွင့္ ခ်က္၍လည္း စားနိုင္သည္။ ဤသို႔ပဲမ်ားကို ျပဳတ္၍ရရွိေသာ ပဲရည္မ်ားကို ဝက္သားႏွင့္လည္း ခ်က္စားၾကသည္။ လက္ပံေခါင္းႏွင့္ ခ်က္လၽွင္ ပို၍ဖက္မိသည္။ က်ိဳသည့္အခါ ေယာက္မႏွင့္ မျပတ္ေမႊေပးရသည္။ အေမႊမညီပါက က်ဲသည့္ေနရာက်ဲ၍ ခဲသည့္ေနရာ ခဲတတ္သည္။ ပဲရည္မ်ားကို ေယာက္မႏွင့္ေကာ္လိုက္လၽွင္ ေအာက္သို႔က်လာေသာ ပဲရည္သည္ ႂကြက္ျမႇီးကဲ့သို႔ အမၽွင္တန္းေအာင္ ပ်စ္လာေသာအခါ ေယာက္မႏွင့္ပို၍ ေမႊေပးရသည္။ ထို႔အျပင္ ပုန္းရည္ႀကီးအိုးကို မီးဖိုေပၚမွ ခ်ရာ၌လည္း အေရးႀကီးေသးသည္။ ေအးသြားေသာအခါ ပုန္းရည္ႀကီးသည္ ပို၍ပ်စ္သြားတတ္သျဖင့္ အိုးကိုမခ်မီ အလိုရွိသည့္ အပ်စ္အက်ဲကို ခန႔္မွန္းေပးရသည္။ မၾကာခဏလည္း ျမဲေပးရသည္။ သင့္ေတာ္ေသာအခ်ိန္တြင္ မီးဖိုေပၚမွ ခ်ၿပီးလၽွင္ အသင့္ေဆးထားေသာ မရိုး (ျမဴအိုး) အသစ္ကေလးမ်ားထဲသို႔ ခပ္ထည့္ေပးရသည္။ ပုန္းရည္ႀကီးကို ျမဴအိုးလိုက္ျဖစ္ေစ ပိႆာလိုက္ျဖစ္ေစ ေရာင္းခ်ၾကသည္။ ပုန္းရည္ႀကီးကို သံဗူးတြင္ထည့္လၽွင္ အေရာင္မည္းသြားတတ္သည္ဟု ဆိုသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ က်ိဳရာ၌ပင္ အေရာင္ပ်က္မည္စိုး၍ သံဒယ္ျဖင့္ မက်ိဳၾကေခ်။

ပုန္းရည္ႀကီးကို က်ိဳခ်က္ရာ၌ အထုးဂ႐ုစိုက္ရသည္။ အရည္မ်ား ပ်စ္လြန္သြားလၽွင္ ပုန္းရည္ႀကီး အရနည္းတတ္သည္။ သာမန္အားျဖင့္ ပဲတစ္တင္းက်ိဳလၽွင္ ပုန္းရည္ႀကီး ေကာင္းေကာင္း ၃ ပိႆာခန႔္ ရသည္။ အလတ္တန္းစားက်ိဳမူ ၄ ပိႆာရ၍ အညံ့စားက်ိဳမူ ၅ ပိႆာရသည္။ သို႔ရာတြင္က်ဲသည္။ အေကာင္းဆုံး ပုန္းရည္ႀကီးသည္ အခ်ဥ္လြန္သျဖင့္ လူႀကိဳက္မမ်ားေခ်။ အခ်ဥ္လြန္ေသာ္လည္း စား၍ကားေကာင္းသည္။ အလတ္တန္းစား ပုန္းရည္ႀကီးမ်ားမူ ခ်ဥ္ၿပီးဆိမ့္သည္။ ပုန္းရည္ကို ေလသလပ္ထားလၽွင္ အေပၚယံ မွိုတက္လာတတ္သျဖင့္ ႏွမ္းဆီ သို႔မဟုတ္ ပဲဆီကို အေပၚမွ ေလာင္းထည့္ထားရသည္။

► ပုန္းရည္ႀကီး၏ အာနိသင္ ....

ေယာၿမိဳ႕စား အတြင္းဝန္ ဦးဘိုးလွိ ုင္ ျပဳစုေသာ ဥတုေဘာဇန သဂၤဟက်မ္းတြင္ စပါးမ်ိဳး၊ ပဲမ်ိဳးတို႔မွ ျပဳလုပ္သည့္ ကဥၥိကေခၚ ပုန္းရည္သည္ ဝမ္းကို ေပ်ာ့ေစတတ္သည္။ ထက္သည္။ ပူသည္။ ေၾကလြယ္သည္။ ႏွဳတ္ကို ၿမိန္ေစသည္။ အစာကို ေၾကေစတတ္သည္။ ကိုယ္ပူသည္။ အဖ်ားအနာကို နိုင္သည္။ လိမ္းနယ္ျခင္း စားေသာက္ျခင္းတို႔ျဖင့္ ေလ၊ သလိပ္တို႔ကို နိုင္သည္ဟု ပုန္းရည္ႀကီး၏ တန္ခိုးအာနိသင္မ်ားကို စုံလင္စြာ ေဖာ္ျပထားသည္။

**Myint Myint Thein** -

- Posted By Blogger လူဗိုလ္

-လူထုက်န္းမာေရး (ပုန္း ရည္ ႀကီးႏွင့္ က်န္းမာေရး)-

**Public Health**

 ► ပုန္းရည္ႀကီးသုပ္ ...

 ပုန္းရည္ႀကီးသည္ ျမန္မာ့ စားေသာက္ဖြယ္ရာ ဟင္းလ်ာတစ္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ အေရာင္မွာ နီညိဳညိဳျဖစ္ၿပီး ခပ္ပ်စ္ပ်စ္ ျဖစ္သည္။ အနံ ့တြင္ အခ်ဥ္ နံ ့ေပါက္သည္။ ပုန္းရည္ႀကီးကို မခ်က္ပဲ ႏွမ္းဆီ၊ ၾကက္သြန္ျဖဴနီတို႔ႏွင့္လည္း အစိမ္းလိုက္ သုပ္စားနိုင္သည္။ သို႔မဟုတ္ ခ်က္၍လည္း စားနိုင္သည္။ ဝက္သား၊ ငါးတို႔ႏွင့္ ေရာခ်က္လၽွင္ အထူးအရသာရွိသည္။ ေအာက္ျမန္မာ နိုင္ငံ၌လည္း ပုန္းရည္ႀကီးသည္ မရိုးနိုင္ေသာ ဟင္းတစ္မယ္ျဖစ္သည္။ ပုဂံ၊ ေညာင္ဦး၊ စေလ၊ ျမင္းၿခံစသည့္ ၿမိဳ႕မ်ား၌ ပုန္းရည္ႀကီးကို ခ်က္၍ ျမန္မာနိုင္ငံ အရပ္ရပ္သို႔ တင္ပို႔ေရာင္းခ်ၾကသည္။ ပုဂံနယ္တဝိုက္တြင္ ပုန္းရည္ႀကီးလုပ္ငန္းသည္ အိမ္တြင္းစီးပြားေရး လုပ္ငန္းျဖစ္သည္။ ပုဂံပုန္းရည္ႀကီးသည္ အထူးနာမည္ႀကီးသည္။

► ျပဳလုပ္ပုံ .....
ပုန္းရည္ႀကီးကို ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳးမွ ခ်က္ယူနိုင္သည္။ သို႔ေသာ္ ပဲပိစပ္ (ေဒါလီေခ်ာ့ဗီဖေလာရပ္) သည္ ပုန္းရည္ႀကီးက်ိဳခ်က္ရန္ အေကာင္းဆုံး ပဲမ်ိဳးျဖစ္သည္။ အျခားပဲႏွင့္ က်ိဳခ်က္၍ရေသာ ပုန္းရည္ႀကီးတို႔ထက္ အရသာပိုမို ေလးပင္ေလသည္။ ပုန္းရည္ႀကီးက်ိဳရာ၌ ေရွးဦးစြာ ပဲကိုေရႏွင့္ စင္ၾကယ္ေအာင္ အထပ္ထပ္ ေရေဆးေပးရသည္။ ထို႔ေနာက္ ေရဆယ္ပိႆာဝင္ေသာ ဖ်ဥ္းအိုးတစ္လုံးတြင္ ပဲသုံးခြက္ (နို႔ဆီဗူး ၁၂ လုံး) ေရေဆးၿပီးကို ေရအိုးအျပည့္ထည့္၍ ျပဳတ္ရသည္။ ပုန္းရည္က်ိဳသည့္ လုပ္ငန္းကို စီးပြားျဖစ္ လုပ္သူတို႔သည္ မီးဖိုကို အုတ္၊ ရႊံ့အဂၤေတတို႔ျဖင့္ အခိုင္အမာ လုပ္ထားသည္။ ပဲမ်ားေကာင္းစြာ ႏူးနပ္လာသည္အထိ ျပဳတ္ရသည္။ ပဲႏူး၍ပြလာေသာအခါ အရည္သည္ သစ္ေခါက္ေရာင္ ျဖစ္လာသည္။ ထိုအခါ ပဲကိုဆယ္ထားၿပီးေနာက္ အိုးထဲ၌က်န္ခဲ့ေသာ အရည္မ်ားကို စဉ့္အိုးမ်ားတြင္ထည့္၍ အခ်ဥ္ေဖာက္ရသည္။ အခ်ဥ္ႀကိဳက္လၽွင္ ႀကိဳက္သေလာက္ ရက္ၾကာၾကာထားရသည္။ မူမွန္လိုမူ ၅ ရက္မွ ၇ ရက္အထိ ထားရသည္။ ဤသို႔အခ်ဥ္ေပါက္လာေသာ ပဲရည္မ်ားကို တစ္ဖန္ ဖ်ဥ္းအိုးျဖင့္ က်ိဳခ်က္လၽွင္ ပုန္းရည္ႀကီးကို ရရွိေလသည္။ ျပဳတ္ၿပီးပဲမ်ားကို ေနလွန္း၍ ျပန္ေရာင္းနိုင္သည္။ ဆီဆမ္း၍လည္း စားနိုင္သည္။ ထို႔အျပင္ ထမင္းႏွင့္ ခ်က္၍လည္း စားနိုင္သည္။ ဤသို႔ပဲမ်ားကို ျပဳတ္၍ရရွိေသာ ပဲရည္မ်ားကို ဝက္သားႏွင့္လည္း ခ်က္စားၾကသည္။ လက္ပံေခါင္းႏွင့္ ခ်က္လၽွင္ ပို၍ဖက္မိသည္။ က်ိဳသည့္အခါ ေယာက္မႏွင့္ မျပတ္ေမႊေပးရသည္။ အေမႊမညီပါက က်ဲသည့္ေနရာက်ဲ၍ ခဲသည့္ေနရာ ခဲတတ္သည္။ ပဲရည္မ်ားကို ေယာက္မႏွင့္ေကာ္လိုက္လၽွင္ ေအာက္သို႔က်လာေသာ ပဲရည္သည္ ႂကြက္ျမႇီးကဲ့သို႔ အမၽွင္တန္းေအာင္ ပ်စ္လာေသာအခါ ေယာက္မႏွင့္ပို၍ ေမႊေပးရသည္။ ထို႔အျပင္ ပုန္းရည္ႀကီးအိုးကို မီးဖိုေပၚမွ ခ်ရာ၌လည္း အေရးႀကီးေသးသည္။ ေအးသြားေသာအခါ ပုန္းရည္ႀကီးသည္ ပို၍ပ်စ္သြားတတ္သျဖင့္ အိုးကိုမခ်မီ အလိုရွိသည့္ အပ်စ္အက်ဲကို ခန႔္မွန္းေပးရသည္။ မၾကာခဏလည္း ျမဲေပးရသည္။ သင့္ေတာ္ေသာအခ်ိန္တြင္ မီးဖိုေပၚမွ ခ်ၿပီးလၽွင္ အသင့္ေဆးထားေသာ မရိုး (ျမဴအိုး) အသစ္ကေလးမ်ားထဲသို႔ ခပ္ထည့္ေပးရသည္။ ပုန္းရည္ႀကီးကို ျမဴအိုးလိုက္ျဖစ္ေစ ပိႆာလိုက္ျဖစ္ေစ ေရာင္းခ်ၾကသည္။ ပုန္းရည္ႀကီးကို သံဗူးတြင္ထည့္လၽွင္ အေရာင္မည္းသြားတတ္သည္ဟု ဆိုသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ က်ိဳရာ၌ပင္ အေရာင္ပ်က္မည္စိုး၍ သံဒယ္ျဖင့္ မက်ိဳၾကေခ်။

ပုန္းရည္ႀကီးကို က်ိဳခ်က္ရာ၌ အထုးဂ႐ုစိုက္ရသည္။ အရည္မ်ား ပ်စ္လြန္သြားလၽွင္ ပုန္းရည္ႀကီး အရနည္းတတ္သည္။ သာမန္အားျဖင့္ ပဲတစ္တင္းက်ိဳလၽွင္ ပုန္းရည္ႀကီး ေကာင္းေကာင္း ၃ ပိႆာခန႔္ ရသည္။ အလတ္တန္းစားက်ိဳမူ ၄ ပိႆာရ၍ အညံ့စားက်ိဳမူ ၅ ပိႆာရသည္။ သို႔ရာတြင္က်ဲသည္။ အေကာင္းဆုံး ပုန္းရည္ႀကီးသည္ အခ်ဥ္လြန္သျဖင့္ လူႀကိဳက္မမ်ားေခ်။ အခ်ဥ္လြန္ေသာ္လည္း စား၍ကားေကာင္းသည္။ အလတ္တန္းစား ပုန္းရည္ႀကီးမ်ားမူ ခ်ဥ္ၿပီးဆိမ့္သည္။ ပုန္းရည္ကို ေလသလပ္ထားလၽွင္ အေပၚယံ မွိုတက္လာတတ္သျဖင့္ ႏွမ္းဆီ သို႔မဟုတ္ ပဲဆီကို အေပၚမွ ေလာင္းထည့္ထားရသည္။

► ပုန္းရည္ႀကီး၏ အာနိသင္ ....

ေယာၿမိဳ႕စား အတြင္းဝန္ ဦးဘိုးလွိ ုင္ ျပဳစုေသာ ဥတုေဘာဇန သဂၤဟက်မ္းတြင္ စပါးမ်ိဳး၊ ပဲမ်ိဳးတို႔မွ ျပဳလုပ္သည့္ ကဥၥိကေခၚ ပုန္းရည္သည္ ဝမ္းကို ေပ်ာ့ေစတတ္သည္။ ထက္သည္။ ပူသည္။ ေၾကလြယ္သည္။ ႏွဳတ္ကို ၿမိန္ေစသည္။ အစာကို ေၾကေစတတ္သည္။ ကိုယ္ပူသည္။ အဖ်ားအနာကို နိုင္သည္။ လိမ္းနယ္ျခင္း စားေသာက္ျခင္းတို႔ျဖင့္ ေလ၊ သလိပ္တို႔ကို နိုင္သည္ဟု ပုန္းရည္ႀကီး၏ တန္ခိုးအာနိသင္မ်ားကို စုံလင္စြာ ေဖာ္ျပထားသည္။

**Myint Myint Thein** -

- Posted By Blogger လူဗိုလ္