>

-အစိုးရပါတီနဲ႕ အင္အယ္လ္ဒီ ဘယ္လို ဆက္ဆံေရးနဲ႕ သြားၾကမွာလဲ (ေမာင္၀ံသ)- 

မ်က္ကန္းတေစၦမေၾကာက္ ကုလသမဂၢအဖဲြ႕ႀကီးရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္းမွာ ]]ျပည္သူမ်ား၏ဆႏၵကို ပံုမွန္က်င္းပေသာ လြတ္လပ္တရားမွ်တသည့္ ေရြးေကာက္ပဲြမ်ားမွတစ္ဆင့္ ထင္ရွားေစရမည္}} လို႔ ေဖာ္ျပထားတာကို သတိျပဳမိၾကမယ္ထင္ပါတယ္ဗ်ာ။ အဲဒီေၾကညာစာတမ္းကို လက္ခံေၾကာင္း အဖဲြ႕၀င္ႏိုင္ငံတိုင္းက လက္မွတ္ ေရးထိုးထားၾကေပမယ့္ ကမၻာမွာ လစဥ္နီးပါးေလာက္ က်င္းပေနၾကတဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြေတြအနက္ စလယ္ဆံုး လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တပါတယ္လို႔ ေျပာႏိုင္တဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြဆိုတာ အေရအတြက္ အင္မတန္မွ နည္းပါးေနတယ္လို႕လည္း အကဲခတ္မ်ားရဲ႕ အစီရင္ခံစာေတြက ေျပာေနတယ္ဗ်။ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ စလယ္ဆုံး လြတ္လပ္ တရားမွ်တပါတယ္လို႕ ေျပာႏိုင္တာ နည္းပါးရျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ အဓိကအားျဖင့္ ႏိုင္ငံ့အက်ိဳးထက္ မိမိတို႔ပါတီအက်ိဳး၊ အမ်ားအက်ိဳးထက္ မိမိအက်ိဳးကို ေရွ႕တန္းတင္ ဦးစားေပးတဲ့ ပါတီေတြ၊ လူပုဂၢိဳလ္ေတြ (သူတို႔ထဲက အားလံုးနီးပါးဟာ အာဏာရထား သူေတြျဖစ္တယ္ ဆိုတာကိုေတာ့ အထူးေျပာဖို႔လိုမယ္ မထင္ဘူးဗ်။) ပဲ ျဖစ္တယ္ဗ်။ တိုင္းျပည္အေပၚ ေစတနာမမွန္တဲ့ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႕ ပါတီေတြဟာ နဂိုကတည္းကိုက အာဏာနဲ႔ အာဏာရဲ႕ မမွန္ကန္တဲ့အက်ိဳးဆက္တစ္ခုအျဖစ္ ရရွိလာတဲ့ စည္းစိမ္ဥစၥာေတြအေပၚမွာ စဲြလမ္းတပ္မက္ေလ့ ရွိသူေတြ ျဖစ္ၾကတာမို႔ အာဏာမွာ အေနၾကာေလ အာဏာကို ပိုမိုယစ္မူး႐ူးသြပ္ေလ၊ အာဏာကို အလြဲသံုးစားလုပ္ေလ၊ အာဏာကို စြန္႔လႊတ္ဖို႔ ပိုၿပီးခက္ခဲေလျဖစ္လာရာကေန ပညာရွိသူေတာ္ေကာင္းတို႔ ကဲ့ရဲ႕တဲ့ မသမာမႈ၊ မတရားမႈေတြကို ေရြးေကာက္ပဲြ နည္းလမ္း အတြင္းျဖစ္ေစ၊ အျခားနည္းလမ္းမ်ားအတြင္းျဖစ္ေစ မ်က္ကန္းတေစၦမေၾကာက္ လုပ္လာၾကတာပဲ ျဖစ္တယ္ဗ်။ ဒီမိုကေရစီနဲ႕ေရြးေကာက္ပြဲ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေရးစနစ္မွာ ေရြးေကာက္ပဲြေတြဟာ မရွိမျဖစ္ အေရးပါတဲ့ အဂၤါအစိတ္အပိုင္းျဖစ္တယ္ဆိုတာ အထူးေျပာဖို႕ မလိုေတာ့ပါဘူးဗ်ာ။ စစ္ေအးေခတ္ၿပီးဆံုးသြားမႈနဲ႔အတူ လစ္ဘရယ္ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို အထိေရာက္ဆံုး စိန္ေခၚႏိုင္ခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ျဖစ္တဲ့ ကြန္ျမဴနစ္ စနစ္ မွိန္ေဖ်ာ့အားနည္းသြားခဲ့ၿပီး လစ္ဘရယ္ဒီမိုကေရစီစနစ္ ရွင္သန္ထေျမာက္လာတဲ့အခါ ေရြးေကာက္ပဲြေတြဟာလည္း ကြၽဲကူးေရပါဆိုသလို ကမၻာ့ႏိုင္ငံမ်ားအၾကား ျပန္လည္ေရပန္းစား လူႀကိဳက္မ်ားလာခဲ့တာ ျဖစ္တယ္ဗ်။ က်ဴးဘား၊ ေျမာက္ကိုရီးယား စတဲ့ ေရွး႐ိုးစဲြကြန္ျမဴနစ္၀ါဒီႏိုင္ငံ လက္တစ္ဆုပ္စာေလာက္ကလဲြလို႔ က်န္တဲ့ကမၻာ့ႏိုင္ငံအမ်ားစုႀကီး မွာ ေရြးေကာက္ပဲြေတြဟာ ႏိုင္ငံေရးရဲ႕ အေရးပါတဲ့ အစိတ္အပိုင္းေတြ ျဖစ္လာခဲ့ၾကတယ္ဗ်။ အာဏာရွင္နဲ႔ အာဏာရွင္တစ္ပိုင္း ႏိုင္ငံတခ်ိဳ႕မွာေတာင္မွ ေရြးေကာက္ပဲြေတြကို ျမင္ေတြ႕လာခဲ့ၾကရတယ္ဗ်ာ။

ဒါေပမဲ့ အဲဒီအာဏာရွင္နဲ႔ အာဏာရွင္တစ္ပိုင္းႏိုင္ငံေတြအျပင္ ဒီမိုကေရစီေယာင္ေယာင္ ႏိုင္ငံေတြမွာ က်င္းပဆဲေရြးေကာက္ပဲြေတြ ရွိတာဟာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ေပၚထြန္းလာေစဖို႔၊ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ပိုမိုခိုင္မာအားေကာင္းလာေစဖို႔ ရည္ရြယ္တာ မဟုတ္ဘူးဗ်။ တကယ္ကေတာ့ အဲဒါေတြဟာ လက္ရွိ အာဏာရ ေနသူေတြက သူတို႔ရဲ႕ အာဏာ ဆက္လက္တည္တံ့ခိုင္ၿမဲႏိုင္ေရးအတြက္ ႏိုင္ငံတကာမွာ ]အျပ}ေကာင္းေအာင္ က်င္းပေပးတဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြ ေတြ ျဖစ္တယ္ဗ်။ အဲဒီလိုအရင္းခံ ေစတနာကိုက မမွန္တဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြေတြျဖစ္တာေၾကာင့္လည္း အဲဒီလိုႏိုင္ငံမ်ိဳးေတြက ေရြးေကာက္ပဲြေတြဟာ ေရြးေကာက္ပဲြ မလုပ္ခင္မွာေရာ၊ ေရြးေကာက္ပဲြလုပ္တဲ့အခ်ိန္မွာေရာ၊ ေရြးေကာက္ပဲြ လုပ္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာပါ ျပႆနာေပါင္းေသာင္းေျခာက္ေထာင္ တက္ခဲ့ၾကရတာျဖစ္တယ္ဗ်။ မၾကာေသးမီႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္းကို ျပန္ၿပီး ငဲ့ၾကည့္လိုက္ရင္ေတာင္ ကမၻာတစ္လႊားက အဲဒီလုိမ်ိဳး ျပႆနာေတြ တၿခိမ္းၿခိမ္းတက္ ခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြေတြကို မ်က္စိတဆံုးေတြ႕ၾကရမွာ ျဖစ္တယ္ဗ်ာ။ ဖိလစ္ပိုင္က ျပည္သူ႕စြမ္းအား ကြၽန္ေတာ္တို႔ အာရွေဒသမွာ ]ျပည္သူ႔စြမ္းအား} (People Power)လႈပ္ရွားမႈဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရကို တစ္ရွိန္ထိုး ျမႇင့္တင္ေပးခဲ့တဲ့ ဖိလစ္ပိုင္ ႏိုင္ငံက ေရြးေကာက္ပဲြဟာ အဲဒီ ေစတနာမမွန္တဲ့ မူမမွန္တဲ့ေရြးေကာက္ပဲြေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အင္မတန္မွ ထင္ရွားတဲ့ ဥပမာတစ္ခုျဖစ္တယ္ ဗ်ာ။ လက္်ာအာဏာရွင္သမၼတ ဖာဒီနန္မားကို႔စ္ဟာ ၁၉၈၆ခု ေဖေဖာ္၀ါရီလက သူကိုယ္တိုင္ က်င္းပျပဳလုပ္ေပးတဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ ႐ႈံးနိမ့္ခဲ့တာကို ၀န္မခံဘဲ အာဏာကို ဆက္လက္ဆုပ္ကိုင္ ထားႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဖိလစ္ပိုင္တပ္မေတာ္ အပါအ၀င္ ျပည္သူတစ္ရပ္လံုးက အတိုက္အခံ သမၼတေလာင္း ကိုရာဇန္အကီြႏိုေနာက္မွာ တစ္ခဲနက္ အခိုင္အမာရပ္တည္ခဲ့ၾကၿပီး အကီြႏိုကလည္း သူသာလွ်င္ ေရြးေကာက္ပဲြအႏိုင္ရသူျဖစ္ေၾကာင္း ရဲရဲရင့္ရင့္ေၾကညာခဲ့တာေၾကာင့္ ဖိလစ္ပိုင္မွာ အာဏာရွင္စနစ္ နိဂံုးခ်ဳပ္သြားခဲ့တယ္ဗ်ာ။ ဆားဘီးယားက မီလိူစီဗစ္ သေဘာထားတင္းမာတဲ့ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒီသမၼတစလိုဘိုဒန္မီလိုစီဗစ္ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ဖိအားဒဏ္မခံႏိုင္ေတာ့လို႔ က်င္းပေပးခဲ့ရတဲ့ ဆားဘီးယားႏိုင္ငံက ေရြးေကာက္ပဲြမွာလည္း ဒီအတိုင္းပဲဗ်။ မီလိုစီဗစ္ဟာ ေရြးေကာက္ပဲြ အ႐ႈံးကို လက္မခံဘဲ ဟိုလိုလို ဒီလိုလိုလုပ္ေနလို႔ အတိုက္အခံသမၼတေဟာင္း ေကာ္စတာနီဆာက သူ႔ကို တစ္ခဲနက္၀န္းရံေနၾကတဲ့ ျပည္သူလူထုရဲ႕ အားကိုယူၿပီး ေရြးေကာက္ပဲြမွာ သူ အႏိုင္ရေၾကာင္း ရဲရဲရင့္ရင့္ေၾကညာခဲ့တယ္။ သူ႔ရဲ႕ေၾကညာမႈကို ႏိုင္ငံတကာအသိုက္အ၀န္းကလည္း အခိုင္္အမာ ၀ိုင္း၀န္းေထာက္ခံခဲ့ၾက တဲ့အတြက္ ဒုတိယကမၻာစစ္ေနာက္ပိုင္း ဥေရာပမွာ အ႐ိုင္းစိုင္း အၾကမ္းၾကဳတ္ဆံုး စစ္ပဲြေတြကို မီးေမႊးခဲ့တဲ့ ေဘာလ္ကန္ေဒသက အာဏာရွင္စနစ္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားခဲ့တယ္ဗ်ာ။ အိုင္ဗရီကို႕စ္ ျပည္သူ႕ေအာင္ပြဲ ဖိအားအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ မတတ္သာလို႔ ေရြးေကာက္ပဲြလုပ္ေပးရေပမယ့္ လက္ရွိအာဏာရအစိုးရေတြက ေရြးေကာက္ပဲြရလဒ္ကို လက္မခံဘဲ အာဏာကို ဆက္လက္ထိန္းခ်ဳပ္ထားႏိုင္ဖို႔ နည္းမ်ိဳးစံုသံုးၿပီး ႀကိဳးစားခဲ့တဲ့ၾကားက ျပည္သူ႔ဆႏၵေအာင္ပဲြရသြားခဲ့တဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြထဲက လတ္တေလာ အက်ဆံုးျဖစ္ရပ္ကေတာ့ အိုင္ဗရီကို႔စ္ႏိုင္ငံက ျဖစ္ရပ္ျဖစ္တယ္ဗ်။ အဲဒီႏိုင္ငံက ေရြးေကာက္ပဲြမွာ သမၼတေလာရင့္ဂဘက္ဘိုဟာ ေရြးေကာက္ပဲြ အႏိုင္ရသူအျဖစ္ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ႐ႈျမင္ျခင္းခံခဲ့ရတဲ့ အတိုက္အခံသမၼတေလာင္း အလက္ဆိန္းအြာတာရာကို အာဏာလႊဲ မေပးဘဲ သူ႔ကို ေထာက္ခံတဲ့စစ္အရာရွိတစ္စုအားကိုးနဲ႔ တင္းခံေန တာေၾကာင့္ အိုင္ဗီရကို႔စ္ စစ္တပ္ထဲက ဒီမိုကေရစီလိုလားတဲ့ တပ္ဖဲြ႕၀င္ ေတြ၊ အဲဒီႏိုင္ငံမွာ အရင္ကတည္းက ရွိေနတဲ့ ကုလသမဂၢၿငိမ္းခ်မ္းေရး ထိန္းသိမ္းေရးတပ္ဖဲြ႕ေတြနဲ႔ အိုင္ဗရီကို႔စ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ကိုလိုနီပိုင္ရွင္ေဟာင္း ျပင္သစ္ႏိုင္ငံက တပ္ဖဲြ႕ေတြ စုေပါင္းၿပီး။ ဂဘက္ဘိုဘက္ေတာ္သား တပ္ဖဲြ႕ေတြကို လအတန္ၾကာ အျပင္းအထန္ တိုက္ခုိက္ခဲ့ၾကရတယ္ဗ်။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ ဂဘက္ဘိုတပ္ေတြ လက္နက္ခ်ၿပီး အခုဆို သမၼတေဟာင္းဟာ ႏိုင္ငံတကာစစ္ခံု႐ံုးေရာက္ေနၿပီျဖစ္တယ္ဗ်။ ဒါေပမယ့္ ေရြးေကာက္ပဲြေတြက ျပည္သူ႔ဆႏၵကို အေကာင္အထည္ေဖာ္မေပးႏိုင္ခဲ့တဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြလည္း ကမၻာမွာ အရင္ကေရာ အခု လက္ရွိမွာလာ အနမတဂၢရွိခဲ့ရွိေနဆဲ ျဖစ္တယ္ဗ်။ အဲဒီထဲကမွ အီရန္၊ ကင္ညာ၊ ဇင္ဘာေဘြ၊ ကြန္ဂိုႏိုင္ငံေတြက ေရြးေကာက္ပဲြလြန္ ပဋိပကၡေတြဟာ ကမၻာ့သတင္းစာႀကီးေတြရဲ႕ မ်က္ႏွာဖံုးေတြမွာေနရာယူခဲ့ၾကတာကို ေတြ႕ရတယ္ဗ်ာ။ ကြၽဲႏွစ္ေကာင္နဲ႕ ေျမဇာပင္ ကြၽန္ေတာ္တို႕ဆီမွာလည္း ၁၉၉၀ျပည့္ႏွစ္က ပါတီစုံဒီမိုကေရစီ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပခဲ့ေပမယ့္ အဲဒီေရြးေကာက္ပြဲ ရလာဒ္ကေန လႊတ္ေတာ္ မေပၚေပါက္ခဲ့ဘဲ ေရြးေကာက္ပြဲ ႀကီးမွဴးက်င္းပေပးတဲ့ အစိုးရနဲ႕ ေရြးေကာက္ပြဲအႏိုင္ရတဲ့ ပါတီအၾကား တင္းမာမႈေတြသာ ျဖစ္ေပၚခဲ့ၿပီး ႏွစ္၂၀ ေက်ာ္ၾကာ အခ်ိန္ေတြ အလဟႆျဖစ္ခဲ့ရတယ္ဗ်ာ။ ယခုေတာ့ ၁၉၉၀ အႏိုင္ရ ပါတီႀကီးဟာ ၂၀၁၂ ဧၿပီ ၁ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ပါ၀င္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ၿပီး ၄၅ ေနရာမွာ ၄၃ ေနရာ အႏိုင္ရလာခဲ့ၿ႔ပီဗ်။ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အမ်ားစု အႏိုင္ရခဲ့တဲ့ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဟာ လႊတ္ေတာ္ထဲေရာက္သြားရင္ေတာ့ အနည္းစုပါတီပဲ ျဖစ္ေနဦးမွာပါ။ သို႕ေပမယ့္ လႊတ္ေတာ္ထဲ အမ်ားစု အေနအထား မွာရွိေနတဲ့ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီနဲ႕ လူထုေထာက္ခံမႈအမ်ားစု ရရွိေနတဲ့ ၿဴီ တို႕ရဲ႕ လႊတ္ေတာ္တြင္း အျပန္အလွန္ ဆက္ဆံေရးဟာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးအသြင္ျဖစ္မလား၊ အစိုးရပါတီနဲ႕ အတိုက္အခံပါတီ ဆက္ဆံေရးပုံစံပဲ ျဖစ္မလားဆိုတာ မၾကာခင္ေတြ႕လာရေတာ့မယ္ဗ်။ ႏွစ္ဖက္စလုံးအဖို႕ သည္အေနအထားေပၚမွာ ဘယ္လို က်င့္သုံးသြားၾကမလဲ။ သုံးတတ္ရင္ ေဆး၊ မသုံးတတ္ရင္ ေဘး ျဖစ္လာႏိုင္တာကေတာ့ အထူးေျပာစရာမလိုဘူးထင္ပါ့ဗ်ာ။ ကြၽန္ေတာ္တို႕ကေတာ့ ျပည္သူ႕ရႈေထာင့္ကပဲ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ကြၽဲႏွစ္ေကာင္ခတ္ရင္ ၾကားထဲက ေျမဇာပင္ပဲ ေၾကမြပ်က္စီးရတယ္ဆိုတဲ့ စကားပုံနဲ႕ ပုံခိုင္းေျပာရရင္ ျပည္သူေတြဟာ ေျမဇာပင္ပဲဗ်။ ေျမဇာပင္ေတြ မေၾကမြေစဖို႕ကေတာ့ ကြၽဲေတြ ထမခတ္ပါေစနဲ႕လို႕ ဆုေတာင္းရမည္သာ ျဖစ္ေၾကာင္းပါဗ်ာ။ 

**ေမာင္၀ံသ** 

၁၃၊ ၄၊ ၁၂ 
(မက္ဆင္ဂ်ာ (Messenger) ဂ်ာနယ္မွ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ ေဆာင္းပါး)

-အစိုးရပါတီနဲ႕ အင္အယ္လ္ဒီ ဘယ္လို ဆက္ဆံေရးနဲ႕ သြားၾကမွာလဲ (ေမာင္၀ံသ)- 

မ်က္ကန္းတေစၦမေၾကာက္ ကုလသမဂၢအဖဲြ႕ႀကီးရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္းမွာ ]]ျပည္သူမ်ား၏ဆႏၵကို ပံုမွန္က်င္းပေသာ လြတ္လပ္တရားမွ်တသည့္ ေရြးေကာက္ပဲြမ်ားမွတစ္ဆင့္ ထင္ရွားေစရမည္}} လို႔ ေဖာ္ျပထားတာကို သတိျပဳမိၾကမယ္ထင္ပါတယ္ဗ်ာ။ အဲဒီေၾကညာစာတမ္းကို လက္ခံေၾကာင္း အဖဲြ႕၀င္ႏိုင္ငံတိုင္းက လက္မွတ္ ေရးထိုးထားၾကေပမယ့္ ကမၻာမွာ လစဥ္နီးပါးေလာက္ က်င္းပေနၾကတဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြေတြအနက္ စလယ္ဆံုး လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တပါတယ္လို႔ ေျပာႏိုင္တဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြဆိုတာ အေရအတြက္ အင္မတန္မွ နည္းပါးေနတယ္လို႕လည္း အကဲခတ္မ်ားရဲ႕ အစီရင္ခံစာေတြက ေျပာေနတယ္ဗ်။ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ စလယ္ဆုံး လြတ္လပ္ တရားမွ်တပါတယ္လို႕ ေျပာႏိုင္တာ နည္းပါးရျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ အဓိကအားျဖင့္ ႏိုင္ငံ့အက်ိဳးထက္ မိမိတို႔ပါတီအက်ိဳး၊ အမ်ားအက်ိဳးထက္ မိမိအက်ိဳးကို ေရွ႕တန္းတင္ ဦးစားေပးတဲ့ ပါတီေတြ၊ လူပုဂၢိဳလ္ေတြ (သူတို႔ထဲက အားလံုးနီးပါးဟာ အာဏာရထား သူေတြျဖစ္တယ္ ဆိုတာကိုေတာ့ အထူးေျပာဖို႔လိုမယ္ မထင္ဘူးဗ်။) ပဲ ျဖစ္တယ္ဗ်။ တိုင္းျပည္အေပၚ ေစတနာမမွန္တဲ့ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႕ ပါတီေတြဟာ နဂိုကတည္းကိုက အာဏာနဲ႔ အာဏာရဲ႕ မမွန္ကန္တဲ့အက်ိဳးဆက္တစ္ခုအျဖစ္ ရရွိလာတဲ့ စည္းစိမ္ဥစၥာေတြအေပၚမွာ စဲြလမ္းတပ္မက္ေလ့ ရွိသူေတြ ျဖစ္ၾကတာမို႔ အာဏာမွာ အေနၾကာေလ အာဏာကို ပိုမိုယစ္မူး႐ူးသြပ္ေလ၊ အာဏာကို အလြဲသံုးစားလုပ္ေလ၊ အာဏာကို စြန္႔လႊတ္ဖို႔ ပိုၿပီးခက္ခဲေလျဖစ္လာရာကေန ပညာရွိသူေတာ္ေကာင္းတို႔ ကဲ့ရဲ႕တဲ့ မသမာမႈ၊ မတရားမႈေတြကို ေရြးေကာက္ပဲြ နည္းလမ္း အတြင္းျဖစ္ေစ၊ အျခားနည္းလမ္းမ်ားအတြင္းျဖစ္ေစ မ်က္ကန္းတေစၦမေၾကာက္ လုပ္လာၾကတာပဲ ျဖစ္တယ္ဗ်။ ဒီမိုကေရစီနဲ႕ေရြးေကာက္ပြဲ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေရးစနစ္မွာ ေရြးေကာက္ပဲြေတြဟာ မရွိမျဖစ္ အေရးပါတဲ့ အဂၤါအစိတ္အပိုင္းျဖစ္တယ္ဆိုတာ အထူးေျပာဖို႕ မလိုေတာ့ပါဘူးဗ်ာ။ စစ္ေအးေခတ္ၿပီးဆံုးသြားမႈနဲ႔အတူ လစ္ဘရယ္ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို အထိေရာက္ဆံုး စိန္ေခၚႏိုင္ခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ျဖစ္တဲ့ ကြန္ျမဴနစ္ စနစ္ မွိန္ေဖ်ာ့အားနည္းသြားခဲ့ၿပီး လစ္ဘရယ္ဒီမိုကေရစီစနစ္ ရွင္သန္ထေျမာက္လာတဲ့အခါ ေရြးေကာက္ပဲြေတြဟာလည္း ကြၽဲကူးေရပါဆိုသလို ကမၻာ့ႏိုင္ငံမ်ားအၾကား ျပန္လည္ေရပန္းစား လူႀကိဳက္မ်ားလာခဲ့တာ ျဖစ္တယ္ဗ်။ က်ဴးဘား၊ ေျမာက္ကိုရီးယား စတဲ့ ေရွး႐ိုးစဲြကြန္ျမဴနစ္၀ါဒီႏိုင္ငံ လက္တစ္ဆုပ္စာေလာက္ကလဲြလို႔ က်န္တဲ့ကမၻာ့ႏိုင္ငံအမ်ားစုႀကီး မွာ ေရြးေကာက္ပဲြေတြဟာ ႏိုင္ငံေရးရဲ႕ အေရးပါတဲ့ အစိတ္အပိုင္းေတြ ျဖစ္လာခဲ့ၾကတယ္ဗ်။ အာဏာရွင္နဲ႔ အာဏာရွင္တစ္ပိုင္း ႏိုင္ငံတခ်ိဳ႕မွာေတာင္မွ ေရြးေကာက္ပဲြေတြကို ျမင္ေတြ႕လာခဲ့ၾကရတယ္ဗ်ာ။

ဒါေပမဲ့ အဲဒီအာဏာရွင္နဲ႔ အာဏာရွင္တစ္ပိုင္းႏိုင္ငံေတြအျပင္ ဒီမိုကေရစီေယာင္ေယာင္ ႏိုင္ငံေတြမွာ က်င္းပဆဲေရြးေကာက္ပဲြေတြ ရွိတာဟာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ေပၚထြန္းလာေစဖို႔၊ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ပိုမိုခိုင္မာအားေကာင္းလာေစဖို႔ ရည္ရြယ္တာ မဟုတ္ဘူးဗ်။ တကယ္ကေတာ့ အဲဒါေတြဟာ လက္ရွိ အာဏာရ ေနသူေတြက သူတို႔ရဲ႕ အာဏာ ဆက္လက္တည္တံ့ခိုင္ၿမဲႏိုင္ေရးအတြက္ ႏိုင္ငံတကာမွာ ]အျပ}ေကာင္းေအာင္ က်င္းပေပးတဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြ ေတြ ျဖစ္တယ္ဗ်။ အဲဒီလိုအရင္းခံ ေစတနာကိုက မမွန္တဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြေတြျဖစ္တာေၾကာင့္လည္း အဲဒီလိုႏိုင္ငံမ်ိဳးေတြက ေရြးေကာက္ပဲြေတြဟာ ေရြးေကာက္ပဲြ မလုပ္ခင္မွာေရာ၊ ေရြးေကာက္ပဲြလုပ္တဲ့အခ်ိန္မွာေရာ၊ ေရြးေကာက္ပဲြ လုပ္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာပါ ျပႆနာေပါင္းေသာင္းေျခာက္ေထာင္ တက္ခဲ့ၾကရတာျဖစ္တယ္ဗ်။ မၾကာေသးမီႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္းကို ျပန္ၿပီး ငဲ့ၾကည့္လိုက္ရင္ေတာင္ ကမၻာတစ္လႊားက အဲဒီလုိမ်ိဳး ျပႆနာေတြ တၿခိမ္းၿခိမ္းတက္ ခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြေတြကို မ်က္စိတဆံုးေတြ႕ၾကရမွာ ျဖစ္တယ္ဗ်ာ။ ဖိလစ္ပိုင္က ျပည္သူ႕စြမ္းအား ကြၽန္ေတာ္တို႔ အာရွေဒသမွာ ]ျပည္သူ႔စြမ္းအား} (People Power)လႈပ္ရွားမႈဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရကို တစ္ရွိန္ထိုး ျမႇင့္တင္ေပးခဲ့တဲ့ ဖိလစ္ပိုင္ ႏိုင္ငံက ေရြးေကာက္ပဲြဟာ အဲဒီ ေစတနာမမွန္တဲ့ မူမမွန္တဲ့ေရြးေကာက္ပဲြေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အင္မတန္မွ ထင္ရွားတဲ့ ဥပမာတစ္ခုျဖစ္တယ္ ဗ်ာ။ လက္်ာအာဏာရွင္သမၼတ ဖာဒီနန္မားကို႔စ္ဟာ ၁၉၈၆ခု ေဖေဖာ္၀ါရီလက သူကိုယ္တိုင္ က်င္းပျပဳလုပ္ေပးတဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ ႐ႈံးနိမ့္ခဲ့တာကို ၀န္မခံဘဲ အာဏာကို ဆက္လက္ဆုပ္ကိုင္ ထားႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဖိလစ္ပိုင္တပ္မေတာ္ အပါအ၀င္ ျပည္သူတစ္ရပ္လံုးက အတိုက္အခံ သမၼတေလာင္း ကိုရာဇန္အကီြႏိုေနာက္မွာ တစ္ခဲနက္ အခိုင္အမာရပ္တည္ခဲ့ၾကၿပီး အကီြႏိုကလည္း သူသာလွ်င္ ေရြးေကာက္ပဲြအႏိုင္ရသူျဖစ္ေၾကာင္း ရဲရဲရင့္ရင့္ေၾကညာခဲ့တာေၾကာင့္ ဖိလစ္ပိုင္မွာ အာဏာရွင္စနစ္ နိဂံုးခ်ဳပ္သြားခဲ့တယ္ဗ်ာ။ ဆားဘီးယားက မီလိူစီဗစ္ သေဘာထားတင္းမာတဲ့ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒီသမၼတစလိုဘိုဒန္မီလိုစီဗစ္ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ဖိအားဒဏ္မခံႏိုင္ေတာ့လို႔ က်င္းပေပးခဲ့ရတဲ့ ဆားဘီးယားႏိုင္ငံက ေရြးေကာက္ပဲြမွာလည္း ဒီအတိုင္းပဲဗ်။ မီလိုစီဗစ္ဟာ ေရြးေကာက္ပဲြ အ႐ႈံးကို လက္မခံဘဲ ဟိုလိုလို ဒီလိုလိုလုပ္ေနလို႔ အတိုက္အခံသမၼတေဟာင္း ေကာ္စတာနီဆာက သူ႔ကို တစ္ခဲနက္၀န္းရံေနၾကတဲ့ ျပည္သူလူထုရဲ႕ အားကိုယူၿပီး ေရြးေကာက္ပဲြမွာ သူ အႏိုင္ရေၾကာင္း ရဲရဲရင့္ရင့္ေၾကညာခဲ့တယ္။ သူ႔ရဲ႕ေၾကညာမႈကို ႏိုင္ငံတကာအသိုက္အ၀န္းကလည္း အခိုင္္အမာ ၀ိုင္း၀န္းေထာက္ခံခဲ့ၾက တဲ့အတြက္ ဒုတိယကမၻာစစ္ေနာက္ပိုင္း ဥေရာပမွာ အ႐ိုင္းစိုင္း အၾကမ္းၾကဳတ္ဆံုး စစ္ပဲြေတြကို မီးေမႊးခဲ့တဲ့ ေဘာလ္ကန္ေဒသက အာဏာရွင္စနစ္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားခဲ့တယ္ဗ်ာ။ အိုင္ဗရီကို႕စ္ ျပည္သူ႕ေအာင္ပြဲ ဖိအားအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ မတတ္သာလို႔ ေရြးေကာက္ပဲြလုပ္ေပးရေပမယ့္ လက္ရွိအာဏာရအစိုးရေတြက ေရြးေကာက္ပဲြရလဒ္ကို လက္မခံဘဲ အာဏာကို ဆက္လက္ထိန္းခ်ဳပ္ထားႏိုင္ဖို႔ နည္းမ်ိဳးစံုသံုးၿပီး ႀကိဳးစားခဲ့တဲ့ၾကားက ျပည္သူ႔ဆႏၵေအာင္ပဲြရသြားခဲ့တဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြထဲက လတ္တေလာ အက်ဆံုးျဖစ္ရပ္ကေတာ့ အိုင္ဗရီကို႔စ္ႏိုင္ငံက ျဖစ္ရပ္ျဖစ္တယ္ဗ်။ အဲဒီႏိုင္ငံက ေရြးေကာက္ပဲြမွာ သမၼတေလာရင့္ဂဘက္ဘိုဟာ ေရြးေကာက္ပဲြ အႏိုင္ရသူအျဖစ္ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ႐ႈျမင္ျခင္းခံခဲ့ရတဲ့ အတိုက္အခံသမၼတေလာင္း အလက္ဆိန္းအြာတာရာကို အာဏာလႊဲ မေပးဘဲ သူ႔ကို ေထာက္ခံတဲ့စစ္အရာရွိတစ္စုအားကိုးနဲ႔ တင္းခံေန တာေၾကာင့္ အိုင္ဗီရကို႔စ္ စစ္တပ္ထဲက ဒီမိုကေရစီလိုလားတဲ့ တပ္ဖဲြ႕၀င္ ေတြ၊ အဲဒီႏိုင္ငံမွာ အရင္ကတည္းက ရွိေနတဲ့ ကုလသမဂၢၿငိမ္းခ်မ္းေရး ထိန္းသိမ္းေရးတပ္ဖဲြ႕ေတြနဲ႔ အိုင္ဗရီကို႔စ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ကိုလိုနီပိုင္ရွင္ေဟာင္း ျပင္သစ္ႏိုင္ငံက တပ္ဖဲြ႕ေတြ စုေပါင္းၿပီး။ ဂဘက္ဘိုဘက္ေတာ္သား တပ္ဖဲြ႕ေတြကို လအတန္ၾကာ အျပင္းအထန္ တိုက္ခုိက္ခဲ့ၾကရတယ္ဗ်။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ ဂဘက္ဘိုတပ္ေတြ လက္နက္ခ်ၿပီး အခုဆို သမၼတေဟာင္းဟာ ႏိုင္ငံတကာစစ္ခံု႐ံုးေရာက္ေနၿပီျဖစ္တယ္ဗ်။ ဒါေပမယ့္ ေရြးေကာက္ပဲြေတြက ျပည္သူ႔ဆႏၵကို အေကာင္အထည္ေဖာ္မေပးႏိုင္ခဲ့တဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြလည္း ကမၻာမွာ အရင္ကေရာ အခု လက္ရွိမွာလာ အနမတဂၢရွိခဲ့ရွိေနဆဲ ျဖစ္တယ္ဗ်။ အဲဒီထဲကမွ အီရန္၊ ကင္ညာ၊ ဇင္ဘာေဘြ၊ ကြန္ဂိုႏိုင္ငံေတြက ေရြးေကာက္ပဲြလြန္ ပဋိပကၡေတြဟာ ကမၻာ့သတင္းစာႀကီးေတြရဲ႕ မ်က္ႏွာဖံုးေတြမွာေနရာယူခဲ့ၾကတာကို ေတြ႕ရတယ္ဗ်ာ။ ကြၽဲႏွစ္ေကာင္နဲ႕ ေျမဇာပင္ ကြၽန္ေတာ္တို႕ဆီမွာလည္း ၁၉၉၀ျပည့္ႏွစ္က ပါတီစုံဒီမိုကေရစီ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပခဲ့ေပမယ့္ အဲဒီေရြးေကာက္ပြဲ ရလာဒ္ကေန လႊတ္ေတာ္ မေပၚေပါက္ခဲ့ဘဲ ေရြးေကာက္ပြဲ ႀကီးမွဴးက်င္းပေပးတဲ့ အစိုးရနဲ႕ ေရြးေကာက္ပြဲအႏိုင္ရတဲ့ ပါတီအၾကား တင္းမာမႈေတြသာ ျဖစ္ေပၚခဲ့ၿပီး ႏွစ္၂၀ ေက်ာ္ၾကာ အခ်ိန္ေတြ အလဟႆျဖစ္ခဲ့ရတယ္ဗ်ာ။ ယခုေတာ့ ၁၉၉၀ အႏိုင္ရ ပါတီႀကီးဟာ ၂၀၁၂ ဧၿပီ ၁ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ပါ၀င္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ၿပီး ၄၅ ေနရာမွာ ၄၃ ေနရာ အႏိုင္ရလာခဲ့ၿ႔ပီဗ်။ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အမ်ားစု အႏိုင္ရခဲ့တဲ့ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဟာ လႊတ္ေတာ္ထဲေရာက္သြားရင္ေတာ့ အနည္းစုပါတီပဲ ျဖစ္ေနဦးမွာပါ။ သို႕ေပမယ့္ လႊတ္ေတာ္ထဲ အမ်ားစု အေနအထား မွာရွိေနတဲ့ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီနဲ႕ လူထုေထာက္ခံမႈအမ်ားစု ရရွိေနတဲ့ ၿဴီ တို႕ရဲ႕ လႊတ္ေတာ္တြင္း အျပန္အလွန္ ဆက္ဆံေရးဟာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးအသြင္ျဖစ္မလား၊ အစိုးရပါတီနဲ႕ အတိုက္အခံပါတီ ဆက္ဆံေရးပုံစံပဲ ျဖစ္မလားဆိုတာ မၾကာခင္ေတြ႕လာရေတာ့မယ္ဗ်။ ႏွစ္ဖက္စလုံးအဖို႕ သည္အေနအထားေပၚမွာ ဘယ္လို က်င့္သုံးသြားၾကမလဲ။ သုံးတတ္ရင္ ေဆး၊ မသုံးတတ္ရင္ ေဘး ျဖစ္လာႏိုင္တာကေတာ့ အထူးေျပာစရာမလိုဘူးထင္ပါ့ဗ်ာ။ ကြၽန္ေတာ္တို႕ကေတာ့ ျပည္သူ႕ရႈေထာင့္ကပဲ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ကြၽဲႏွစ္ေကာင္ခတ္ရင္ ၾကားထဲက ေျမဇာပင္ပဲ ေၾကမြပ်က္စီးရတယ္ဆိုတဲ့ စကားပုံနဲ႕ ပုံခိုင္းေျပာရရင္ ျပည္သူေတြဟာ ေျမဇာပင္ပဲဗ်။ ေျမဇာပင္ေတြ မေၾကမြေစဖို႕ကေတာ့ ကြၽဲေတြ ထမခတ္ပါေစနဲ႕လို႕ ဆုေတာင္းရမည္သာ ျဖစ္ေၾကာင္းပါဗ်ာ။ 

**ေမာင္၀ံသ** 

၁၃၊ ၄၊ ၁၂ 
(မက္ဆင္ဂ်ာ (Messenger) ဂ်ာနယ္မွ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ ေဆာင္းပါး)