> -ကမၻာ့အႀကီးဆုံးေရႊတုံးႀကီးကုိ မေတာ္တဆေကာက္ရသူ-

၁၈၆၉-မွာ John Deason နဲ႔ Richard Oates တုိ႔က ဒီေရႊတုံးႀကီးကုိ ၾသစေတ်းလ်ႏုိင္ငံ Victoria ျပည္နယ္က မုိလီဂုိ လုိ႔ေခၚတဲ့ၿမိဳ ႔မွာ ေတြ႔ခဲ့ပါတယ္။ အေလးခ်ိန္က ၇၁ ကီလိုရွိပါတယ္။ ပိသာနဲ႔ဆုိ ပိသာခ်ိန္ ၅၀ ေလာက္ရွိမယ္ထင္တယ္။ Jhon Deason က သူနဲ႔ သူ႔ရဲ ႔သူငယ္ခ်င္း ရစ္ခ်က္တုိ႔ ဒီေရႊတုံးႀကီးကို ဘယ္လုိမ်ဳိးေကာက္ရလဲဆုိတာကုိ ဒီလုိအေသးစိတ္ေျပာျပပါတယ္။ ၅၊၂၊ ၁၈၆၉ ေန႔ ၉-နာရီေလာက္မွာ က်ေနာ္တုိ႔ ေရႊတုံးႀကီးကုိေတြ႔ရွိခဲ့တာပါ။ က်ေနာ္ေတြ႔ေတြ႔ျခင္း ေက်ာက္တုံးႀကီးပဲ ထင္ေနတာဗ်။ ဒါနဲ႔ က်ေနာ္ အဲဒိေက်ာက္တုံးႀကီးကုိ ေျမႀကီးထဲကေန အျပင္ကုိဆြဲထုတ္လုိက္တဲ့အခါမွာေတာ့ ေရႊတုံးႀကီးျဖစ္ေနတာကုိ ေတြ႔ရတယ္။။ ေျပာမျပတက္ေအာင္ကုိ ၀မ္းသာလုိက္တာဗ်ာ။ ေရႊတုံးႀကီးကုိ ေျမေပၚေရာက္တဲ့အထိတူးထုတ္ရတာ ေတာ္ေတာ္လက္၀င္တယ္ဗ်။ ပထမဆုံး ေပါက္တူးနဲ႔ ေရႊတုံးႀကီးေဘးပတ္လည္က ေက်ာက္ေတြ၊ ေျမႀကီးေတြကုိ တူးရတယ္။ ပထမဆုံး တူးတူးျခင္း ေရႊတုံးေသးေသးေလးပဲထင္ေနတာ။ တူးေနရင္းနဲ႔ ေရႊတုံးကုိ ေပါက္တူးနဲ႔ ကေလာ္ထုတ္လုိက္တာ ေရႊတုံးဘယ္ေလာက္ႀကီးလဲဆုိရင္ က်ေနာ့္ရဲ ႔ေပါက္တူးလက္ကုိင္က်ဳိးသြားတယ္။ဒါနဲ႔ က်ေနာ္ ဆက္တူးတယ္။ ေျမႀကီးထဲကေန လက္နဲ႔ဆြဲထုတ္လို႔မရေတာ့ Crowbar လုိ႔ေခၚတဲ့ သံတူးရြင္းအႀကီးႀကီးနဲ႔ ကေလာ္ထုတ္ရတယ္။ ေျမေပၚေရာက္ေတာ့ ေရႊတုံးႀကီးရဲ ႔ပတ္လည္မွာ ေက်ာက္ေတြကပ္ေနေသးတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ က်ေနာ့္ရဲ ႔သူငယ္ခ်င္း ရစ္ခ်က္က က်ေနာ္နဲ႔ မနီးမေ၀းတေနရာမွာ တူးေနတဲ့အခ်ိန္။ က်ေနာ္ေတြ႔တာကုိ သူမသိေသးဘူး။ ဒါနဲ႔ က်ေနာ့္သားက ရစ္ခ်က္ကုိ သြားေခၚလုိက္တယ္။ ရစ္ခ်က္လာတဲ့အခါမွာ က်ေနာ္က ရစ္ခ်က္ကုိ ဒီလုိေမးတယ္။ "ဟေရာင္...ဒါႀကီးက ဘာလဲလုိ႔" ေမးတယ္။ သူေတာ္ေတာ္ အံ့သြားတယ္။ တခါမွ မျမင္ဘူးတဲ့အရာဆုိေတာ့။ ဒါနဲ႔ ရစ္ခ်က္ကေျပာတယ္။ "စတာလင္ေပါင္ ငါးေထာင္ေလာက္တန္တယ္ကြ" လုိ႔ အသံတုန္တုန္နဲ႔ ေျပာတယ္။ (ယခုေခတ္ ကာလေပါက္ေစ်းနဲ႔ဆုိရင္ အေမရိကန္ေဒၚလာ သုံးသန္းတန္ပါတယ္) က်ေနာ္တုိ႔ႏွစ္ေယာက္ေရႊတုံးႀကီးကုိ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ ႔တဲ ဆီကုိသယ္ခဲ့တယ္။ တဲကုိေရာက္တာနဲ႔ မီးဖုိေပၚမွာတင္တယ္။ မီးဖုိေပၚမွာ ၁၀ နာရီေလာက္မီးၿမိဳက္တယ္။ မီးဖုိေပၚကခ်ၿပီး ၂-နာရီေလာက္ အေအးခံတယ္။ ေအးတာနဲ႔ ေရႊတုံးႀကီးမွာကပ္ေနတဲ့ ေက်ာက္ေတြကုိခြာထုတ္တယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ က်ေနာ္၊ က်ေနာ့္သူငယ္ခ်င္းရစ္ခ်က္၊ က်ေနာ့္မိန္းနဲ႔သားရွိတယ္။ သူတုိ႔က ေရႊတုံးႀကီးကုိ သဘာ၀အတုိင္းပထမဆုံးေတြ႔ဘူးတဲ့လူေတြေပါ့။ က်ေနာ္တုိ႔ ေရႊတုံးႀကီးမွာကပ္ေနတဲ့ ေက်ာက္ေတြကုိခြာထုတ္တယ္။ အဲဒိေက်ာက္ေတြမွာေရႊတုံးေလးေတြကပ္ေနေသးတယ္။ ဒီေရႊတုံးေလးေတြကုိ အက္၀က္ရဲ ႔ေရႊက်ဳိတဲ့ေနရာမွာက်ဳိတယ္။ အဲဒိကေန ေရႊအေလးခ်ိန္ ၆၀ ေအာင္စ ထပ္ရေသးတယ္။ ေက်ာက္တုံးေတြမွာကပ္ေနတဲ့ေရႊ ၅-ေအာင္စေလာက္ ထုတ္မရေတာ့ လႊင့္ပစ္လုိက္တယ္။ တခ်ိဳ ႔ေရႊအပိုင္းအစေတြကုိ သူငယ္ခ်င္းေတြကုိေပးတယ္။ ေက်ာက္ေတြခြာၿပီးတဲ့အခ်ိန္မွာ ေရႊတုံးႀကီးရဲ ႔အေလးခ်ိန္က( ေပါင္ ႏွစ္ရာ) ၂၄၀၀-ေအာင္စရွိတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ေရႊတုံးႀကီးကုိ အိပ္ထဲထည့္ၿပီး က်ေနာ့္သူငယ္ခ်င္းအက္ေဒးရဲ ႔ျမင္းလွည္းနဲ႔ လန္ဒန္ဘဏ္မွာ ေရာင္းခဲ့တယ္။ ေရာင္းတဲ့အခ်ိန္မွာ က်ေနာ့္သူငယ္ခ်င္း, ေဒး, ကေဘးနားမွာ ရွိတယ္။ ေရႊအေလးခ်ိန္ ၂၃၈၀ ေအာင္စရတယ္။ အရည္အေသြးကေတာ့ ၂၃ ကာရက္ရွိတယ္။ လန္ဒန္ဘဏ္က ေရႊတုံးႀကီးကုိ စတာလင္ေပါင္ ၉၅၈၃ ေပါင္ေပးပါတယ္။

အားလံုးေပ်ာ္ရြင္ပါေစ
 

**မာမာ**

 **မာမာ**

-ကမၻာ့အႀကီးဆုံးေရႊတုံးႀကီးကုိ မေတာ္တဆေကာက္ရသူ-

၁၈၆၉-မွာ John Deason နဲ႔ Richard Oates တုိ႔က ဒီေရႊတုံးႀကီးကုိ ၾသစေတ်းလ်ႏုိင္ငံ Victoria ျပည္နယ္က မုိလီဂုိ လုိ႔ေခၚတဲ့ၿမိဳ ႔မွာ ေတြ႔ခဲ့ပါတယ္။ အေလးခ်ိန္က ၇၁ ကီလိုရွိပါတယ္။ ပိသာနဲ႔ဆုိ ပိသာခ်ိန္ ၅၀ ေလာက္ရွိမယ္ထင္တယ္။ Jhon Deason က သူနဲ႔ သူ႔ရဲ ႔သူငယ္ခ်င္း ရစ္ခ်က္တုိ႔ ဒီေရႊတုံးႀကီးကို ဘယ္လုိမ်ဳိးေကာက္ရလဲဆုိတာကုိ ဒီလုိအေသးစိတ္ေျပာျပပါတယ္။ ၅၊၂၊ ၁၈၆၉ ေန႔ ၉-နာရီေလာက္မွာ က်ေနာ္တုိ႔ ေရႊတုံးႀကီးကုိေတြ႔ရွိခဲ့တာပါ။ က်ေနာ္ေတြ႔ေတြ႔ျခင္း ေက်ာက္တုံးႀကီးပဲ ထင္ေနတာဗ်။ ဒါနဲ႔ က်ေနာ္ အဲဒိေက်ာက္တုံးႀကီးကုိ ေျမႀကီးထဲကေန အျပင္ကုိဆြဲထုတ္လုိက္တဲ့အခါမွာေတာ့ ေရႊတုံးႀကီးျဖစ္ေနတာကုိ ေတြ႔ရတယ္။။ ေျပာမျပတက္ေအာင္ကုိ ၀မ္းသာလုိက္တာဗ်ာ။ ေရႊတုံးႀကီးကုိ ေျမေပၚေရာက္တဲ့အထိတူးထုတ္ရတာ ေတာ္ေတာ္လက္၀င္တယ္ဗ်။ ပထမဆုံး ေပါက္တူးနဲ႔ ေရႊတုံးႀကီးေဘးပတ္လည္က ေက်ာက္ေတြ၊ ေျမႀကီးေတြကုိ တူးရတယ္။ ပထမဆုံး တူးတူးျခင္း ေရႊတုံးေသးေသးေလးပဲထင္ေနတာ။ တူးေနရင္းနဲ႔ ေရႊတုံးကုိ ေပါက္တူးနဲ႔ ကေလာ္ထုတ္လုိက္တာ ေရႊတုံးဘယ္ေလာက္ႀကီးလဲဆုိရင္ က်ေနာ့္ရဲ ႔ေပါက္တူးလက္ကုိင္က်ဳိးသြားတယ္။ဒါနဲ႔ က်ေနာ္ ဆက္တူးတယ္။ ေျမႀကီးထဲကေန လက္နဲ႔ဆြဲထုတ္လို႔မရေတာ့ Crowbar လုိ႔ေခၚတဲ့ သံတူးရြင္းအႀကီးႀကီးနဲ႔ ကေလာ္ထုတ္ရတယ္။ ေျမေပၚေရာက္ေတာ့ ေရႊတုံးႀကီးရဲ ႔ပတ္လည္မွာ ေက်ာက္ေတြကပ္ေနေသးတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ က်ေနာ့္ရဲ ႔သူငယ္ခ်င္း ရစ္ခ်က္က က်ေနာ္နဲ႔ မနီးမေ၀းတေနရာမွာ တူးေနတဲ့အခ်ိန္။ က်ေနာ္ေတြ႔တာကုိ သူမသိေသးဘူး။ ဒါနဲ႔ က်ေနာ့္သားက ရစ္ခ်က္ကုိ သြားေခၚလုိက္တယ္။ ရစ္ခ်က္လာတဲ့အခါမွာ က်ေနာ္က ရစ္ခ်က္ကုိ ဒီလုိေမးတယ္။ "ဟေရာင္...ဒါႀကီးက ဘာလဲလုိ႔" ေမးတယ္။ သူေတာ္ေတာ္ အံ့သြားတယ္။ တခါမွ မျမင္ဘူးတဲ့အရာဆုိေတာ့။ ဒါနဲ႔ ရစ္ခ်က္ကေျပာတယ္။ "စတာလင္ေပါင္ ငါးေထာင္ေလာက္တန္တယ္ကြ" လုိ႔ အသံတုန္တုန္နဲ႔ ေျပာတယ္။ (ယခုေခတ္ ကာလေပါက္ေစ်းနဲ႔ဆုိရင္ အေမရိကန္ေဒၚလာ သုံးသန္းတန္ပါတယ္) က်ေနာ္တုိ႔ႏွစ္ေယာက္ေရႊတုံးႀကီးကုိ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ ႔တဲ ဆီကုိသယ္ခဲ့တယ္။ တဲကုိေရာက္တာနဲ႔ မီးဖုိေပၚမွာတင္တယ္။ မီးဖုိေပၚမွာ ၁၀ နာရီေလာက္မီးၿမိဳက္တယ္။ မီးဖုိေပၚကခ်ၿပီး ၂-နာရီေလာက္ အေအးခံတယ္။ ေအးတာနဲ႔ ေရႊတုံးႀကီးမွာကပ္ေနတဲ့ ေက်ာက္ေတြကုိခြာထုတ္တယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ က်ေနာ္၊ က်ေနာ့္သူငယ္ခ်င္းရစ္ခ်က္၊ က်ေနာ့္မိန္းနဲ႔သားရွိတယ္။ သူတုိ႔က ေရႊတုံးႀကီးကုိ သဘာ၀အတုိင္းပထမဆုံးေတြ႔ဘူးတဲ့လူေတြေပါ့။ က်ေနာ္တုိ႔ ေရႊတုံးႀကီးမွာကပ္ေနတဲ့ ေက်ာက္ေတြကုိခြာထုတ္တယ္။ အဲဒိေက်ာက္ေတြမွာေရႊတုံးေလးေတြကပ္ေနေသးတယ္။ ဒီေရႊတုံးေလးေတြကုိ အက္၀က္ရဲ ႔ေရႊက်ဳိတဲ့ေနရာမွာက်ဳိတယ္။ အဲဒိကေန ေရႊအေလးခ်ိန္ ၆၀ ေအာင္စ ထပ္ရေသးတယ္။ ေက်ာက္တုံးေတြမွာကပ္ေနတဲ့ေရႊ ၅-ေအာင္စေလာက္ ထုတ္မရေတာ့ လႊင့္ပစ္လုိက္တယ္။ တခ်ိဳ ႔ေရႊအပိုင္းအစေတြကုိ သူငယ္ခ်င္းေတြကုိေပးတယ္။ ေက်ာက္ေတြခြာၿပီးတဲ့အခ်ိန္မွာ ေရႊတုံးႀကီးရဲ ႔အေလးခ်ိန္က( ေပါင္ ႏွစ္ရာ) ၂၄၀၀-ေအာင္စရွိတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ေရႊတုံးႀကီးကုိ အိပ္ထဲထည့္ၿပီး က်ေနာ့္သူငယ္ခ်င္းအက္ေဒးရဲ ႔ျမင္းလွည္းနဲ႔ လန္ဒန္ဘဏ္မွာ ေရာင္းခဲ့တယ္။ ေရာင္းတဲ့အခ်ိန္မွာ က်ေနာ့္သူငယ္ခ်င္း, ေဒး, ကေဘးနားမွာ ရွိတယ္။ ေရႊအေလးခ်ိန္ ၂၃၈၀ ေအာင္စရတယ္။ အရည္အေသြးကေတာ့ ၂၃ ကာရက္ရွိတယ္။ လန္ဒန္ဘဏ္က ေရႊတုံးႀကီးကုိ စတာလင္ေပါင္ ၉၅၈၃ ေပါင္ေပးပါတယ္။

အားလံုးေပ်ာ္ရြင္ပါေစ
 

**မာမာ**

 **မာမာ**