>

-လူထုက်န္းမာေရး(ေလျဖတ္ျခင္းဒုကၡေဘးမွ ကင္းေဝးေအာင္ လက္ေတြ ႕ျပဳစုနည္း)-

**Public Health**

လူတစ္ေယာက္ေလျဖတ္ၿပီဟုဆိုပါက အနီးရွိလူအမ်ားက တစ္ကိုယ္လုံးဝုိင္းဝန္း ႏွိပ္နယ္ၾကေတာ့သည္။ ေလျဖတ္သူကို ဝုိင္းဝန္းႏွိပ္နယ္သျဖင့္ လူနာ၏ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာေလးမ်ား လ်င္ျမန္စြာေပါက္ကြဲေစၿပီး လူနာအေျခအေန ပိုမိုဆုိးရြားသြား ႏု ိင္ပါသည္။ထုိသုိ႔မျပဳလုပ္မိေစရန္ သတိထားရမည္ျဖစ္သည္။ ေလျဖတ္ခံရေသာလူနာကို ျဖစ္သည့္ေနရာမွာပင္ ၿငိမ္ၿငိမ္သက္သက္ထားကာ အသာအယာထူမေပးၿပီး ျပန္လည္လဲက် မသြားေစရန္ ထိန္းထားေပးရမည္။ လူနာကုိယ္တုိင္မထုိင္ႏုိင္ပါက တစ္ဦးဦးက ေဘးမွအသာေမွး၍ ထူမေပးထားရမည္။ ၿပီးလွ်င္ ပိုးသတ္ထားေသာ ေဆးထိုးအပ္ျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ ထိပ္ဖ်ားကို မီး႐ႈိ႕ပိုးသတ္ထားေသာအပ္ျဖင့္ျဖစ္ေစ လူနာ၏ လက္ေခ်ာင္းအားလုံးကိုေဖာက္ေပးၿပီး ပဲေစ့ခန္႔ေသြးထြက္ေအာင္ညႇစ္ထုတ္ေပးရမည္။ လက္ေခ်ာင္းအားလုံး ပဲေစ့ခန္႔ေသြးထြက္သြားလွ်င္ မိနစ္ပုိင္း အတြင္း လူနာျပန္လည္သတိရလာမည္။လူနာေလျဖတ္လွ်င္ျဖတ္ခ်င္း ပါးစပ္ရြဲ႕ေစာင္းသြားပါက လူနာ၏ နားရြက္ႏွစ္ဖက္စလုံးကို နီရဲလာေအာင္ လက္ျဖင့္ပြတ္သပ္ ဆြဲေပးပါ။ နားရြက္မ်ားနီရဲလာလွ်င္ နားရြက္၏ေအာက္ပိုင္း နားေဖာက္သည့္ေနရာတြင္ ပိုးသတ္ထားေသာ ေဆးထိုးအပ္(သို႔) မီး႐ိႈ႕ ပိုးသတ္ထားသည့္အပ္ျဖင့္ပင္ ႏွစ္ခ်က္စီေဖာက္ၿပီး ပဲေစ့ခန္႔ေသြးထြက္ေအာင္ ညႇစ္ထုတ္ေပးရမည္။ မိနစ္ပိုင္းအတြင္း ပါးစပ္ ရြဲ႕ေစာင္းျခင္းမွ ျပန္လည္တည့္မတ္ ေကာင္းမြန္သြားပါလိမ့္မည္။ထိုသို ႔ျပဳစုကုသေပးၿပီးမွ လိုအပ္ေသာေဆးကုသမႈခံယူရန္ ေဆး႐ံုသို႔ ပို႔ေဆာင္ကုသႏိုင္သည္။

အထက္ပါအတုိင္း အဆင့ ္ဆင့္ေဆာင္ရြက္ပါက ေလျဖတ္ခံရသျဖင့္ အေၾကာေသျခင္း၊ ကိုယ္တစ္ျခမ္းေသျခင္း၊ ေျခလက္ လႈပ္ရွားမႈမရျခင္း၊ စကားမပီမသျဖစ္ျခင္းစသည့္ လူျဖစ္႐ံႈးရမည့္ ဒုကၡိတဘဝမွ ကင္းေဝးမည္ျဖစ္သည္။ထိုနည္းမွာ တ႐ုတ္တုိင္းရင္း႐ိုးရာနည္းျဖစ္ေသာ္လည္း သိပၸံနည္းက်သျဖင့္ ဆရာဝန္မ်ားကိုယ္တိုင္ လက္ခံအသိအမွတ္ ျပဳထားေသာနည္းျဖစ္ပါသည္။ ဤနည္းသည္ လက္ေတြ႕ေပ်ာက္ကင္းေစေသာ နည္းျဖစ္သျဖင့္ လူအမ်ားေလျဖတ္ျခင္းဒုကၡေဘးမွကင္းေဝးေစရန္ ေမတၱာေစတနာျဖင့္ ေရးသားတင္ျပအပ္ပါသည္။

** ေမာင္ေနလင္း(ေညာင္တုန္း)**

-လူထုက်န္းမာေရး(ေလျဖတ္ျခင္းဒုကၡေဘးမွ ကင္းေဝးေအာင္ လက္ေတြ ႕ျပဳစုနည္း)-

**Public Health**

လူတစ္ေယာက္ေလျဖတ္ၿပီဟုဆိုပါက အနီးရွိလူအမ်ားက တစ္ကိုယ္လုံးဝုိင္းဝန္း ႏွိပ္နယ္ၾကေတာ့သည္။ ေလျဖတ္သူကို ဝုိင္းဝန္းႏွိပ္နယ္သျဖင့္ လူနာ၏ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာေလးမ်ား လ်င္ျမန္စြာေပါက္ကြဲေစၿပီး လူနာအေျခအေန ပိုမိုဆုိးရြားသြား ႏု ိင္ပါသည္။ထုိသုိ႔မျပဳလုပ္မိေစရန္ သတိထားရမည္ျဖစ္သည္။ ေလျဖတ္ခံရေသာလူနာကို ျဖစ္သည့္ေနရာမွာပင္ ၿငိမ္ၿငိမ္သက္သက္ထားကာ အသာအယာထူမေပးၿပီး ျပန္လည္လဲက် မသြားေစရန္ ထိန္းထားေပးရမည္။ လူနာကုိယ္တုိင္မထုိင္ႏုိင္ပါက တစ္ဦးဦးက ေဘးမွအသာေမွး၍ ထူမေပးထားရမည္။ ၿပီးလွ်င္ ပိုးသတ္ထားေသာ ေဆးထိုးအပ္ျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ ထိပ္ဖ်ားကို မီး႐ႈိ႕ပိုးသတ္ထားေသာအပ္ျဖင့္ျဖစ္ေစ လူနာ၏ လက္ေခ်ာင္းအားလုံးကိုေဖာက္ေပးၿပီး ပဲေစ့ခန္႔ေသြးထြက္ေအာင္ညႇစ္ထုတ္ေပးရမည္။ လက္ေခ်ာင္းအားလုံး ပဲေစ့ခန္႔ေသြးထြက္သြားလွ်င္ မိနစ္ပုိင္း အတြင္း လူနာျပန္လည္သတိရလာမည္။လူနာေလျဖတ္လွ်င္ျဖတ္ခ်င္း ပါးစပ္ရြဲ႕ေစာင္းသြားပါက လူနာ၏ နားရြက္ႏွစ္ဖက္စလုံးကို နီရဲလာေအာင္ လက္ျဖင့္ပြတ္သပ္ ဆြဲေပးပါ။ နားရြက္မ်ားနီရဲလာလွ်င္ နားရြက္၏ေအာက္ပိုင္း နားေဖာက္သည့္ေနရာတြင္ ပိုးသတ္ထားေသာ ေဆးထိုးအပ္(သို႔) မီး႐ိႈ႕ ပိုးသတ္ထားသည့္အပ္ျဖင့္ပင္ ႏွစ္ခ်က္စီေဖာက္ၿပီး ပဲေစ့ခန္႔ေသြးထြက္ေအာင္ ညႇစ္ထုတ္ေပးရမည္။ မိနစ္ပိုင္းအတြင္း ပါးစပ္ ရြဲ႕ေစာင္းျခင္းမွ ျပန္လည္တည့္မတ္ ေကာင္းမြန္သြားပါလိမ့္မည္။ထိုသို ႔ျပဳစုကုသေပးၿပီးမွ လိုအပ္ေသာေဆးကုသမႈခံယူရန္ ေဆး႐ံုသို႔ ပို႔ေဆာင္ကုသႏိုင္သည္။

အထက္ပါအတုိင္း အဆင့ ္ဆင့္ေဆာင္ရြက္ပါက ေလျဖတ္ခံရသျဖင့္ အေၾကာေသျခင္း၊ ကိုယ္တစ္ျခမ္းေသျခင္း၊ ေျခလက္ လႈပ္ရွားမႈမရျခင္း၊ စကားမပီမသျဖစ္ျခင္းစသည့္ လူျဖစ္႐ံႈးရမည့္ ဒုကၡိတဘဝမွ ကင္းေဝးမည္ျဖစ္သည္။ထိုနည္းမွာ တ႐ုတ္တုိင္းရင္း႐ိုးရာနည္းျဖစ္ေသာ္လည္း သိပၸံနည္းက်သျဖင့္ ဆရာဝန္မ်ားကိုယ္တိုင္ လက္ခံအသိအမွတ္ ျပဳထားေသာနည္းျဖစ္ပါသည္။ ဤနည္းသည္ လက္ေတြ႕ေပ်ာက္ကင္းေစေသာ နည္းျဖစ္သျဖင့္ လူအမ်ားေလျဖတ္ျခင္းဒုကၡေဘးမွကင္းေဝးေစရန္ ေမတၱာေစတနာျဖင့္ ေရးသားတင္ျပအပ္ပါသည္။

** ေမာင္ေနလင္း(ေညာင္တုန္း)**